TUN-ANAN 41
Masabtan sa Uban
SA DIHANG ikaw mosulti, himoa ang labaw pa kay sa magpahayag lamag impormasyon. Paningkamoti nga ang imong isulti masabtan niadtong nagapatalinghog. Kini makatabang kanimo sa pagsulti sa epektibong paagi, kon kaha ikaw nagpakigsulti ngadto sa kongregasyon o sa mga dili-Saksi.
May daghang bahin ang pagpanulti nga masabtan. Ang pipila niini gikobrehan sa Tun-anan 26, “Makataronganong Paghan-ay sa Materyal.” Ang uban gihisgotan sa Tun-anan 30, “Interes nga Gipakita sa Laing Tawo.” Niining tun-anana, hisgotan nato ang pipila ka dugang punto.
Simpleng mga Pulong, Yanong Estilo. Ang simpleng mga pulong ug mugbong mga tudling-pulong maoy epektibong mga galamiton sa pagpanulti. Ang Wali sa Bukid ni Jesus maoy usa ka maayo kaayong panig-ingnan sa usa ka pakigpulong nga masabtan sa mga tawo walay sapayan kon kinsa sila o kon diin sila magpuyo. Tingali bag-o ang mga ideya alang kanila. Bisan pa niana, nasabtan nila ang gisulti ni Jesus kay siya naghisgot man ug mga butang nga may kalabotan natong tanan: kon sa unsang paagi mahimong malipayon, kon sa unsang paagi mapauswag ang mga relasyon sa uban, kon sa unsang paagi masagubang ang kabalaka, ug kon sa unsang paagi makaplagan ang kahulogan sa kinabuhi. Ug iyang gipahayag ang iyang mga hunahuna sa prangkang mga pulong. (Mat., mga kap. 5-7) Siyempre, ang Bibliya naghatag ug daghang panig-ingnan sa nagkadaiyang mga gitas-on ug kahikayan sa mga tudling-pulong. Ang imong pangunang tumong kinahanglang mao ang pagpahayag sa mga ideya sa tin-aw, masabtang paagi.
Bisan pag maghisgot kag lisod-hisabtan nga materyal, ang yanong estilo makatabang nga kana mas daling masabtan. Sa unsang paagi makab-ot ang kayano? Ayawg lumsi ang imong mamiminaw sa di-kinahanglanong mga detalye. Organisaha ang imong materyal aron makompleto ang imong mga pangunang punto. Pilia pag-ayo ang imong pangunang mga kasulatan. Inay ipusotpusot pagsitar ang mga teksto, basaha ug isaysay kini. Ayawg ilubong ang maayong ideya diha sa daghang pulong.
Sa dihang magdumala kag pagtuon sa Bibliya sa balay, ipadapat ang mao mismong mga prinsipyo. Ayaw sulayi nga ipatin-aw ang tanang detalye. Tabangi ang estudyante nga makasabot sa tin-aw sa pangunang mga ideya. Sa ulahi, diha sa personal nga pagtuon ug sa mga tigom sa kongregasyon, mahibaloan ra niya ang mga detalye.
Aron ang materyal mapresentar sa yanong paagi, ang maayong pagpangandam gikinahanglan. Kinahanglan nga ikaw nakasabot sa tin-aw sa imong ulohan aron ikapasabot nimo kini sa uban. Kon ikaw nakasabot gayod sa usa ka butang, ikaw makahatag ug mga katarongan kon nganong ingon kana niana. Makapahayag ka usab niana sa imong kaugalingong mga pulong.
Ipatin-aw ang Dili-Sinating mga Termino. Usahay ang paghimo sa mga butang nga masabtan nagkinahanglan nga imong ipatin-aw ang kahulogan sa mga terminong dili sinati sa imong mamiminaw. Ayaw isipa nga labaw ug kahibalo ang imong mamiminaw, apan ayaw isipa nga menos ang ilang intelihensiya. Ingong resulta sa imong pagtuon sa Bibliya, basin gamiton nimo ang pipila ka terminong dili sinati sa ubang mga tawo. Kon walay pagpatin-aw, kadtong wala makig-uban sa mga Saksi ni Jehova dili makasabot nga ang “nahibilin,” “matinumanon ug maalamong ulipon,” “ubang mga karnero,” ug “dakong panon” nagpaila sa espesipikong mga grupo sa katawhan. (Roma 11:5; Mat. 24:45; Juan 10:16; Pin. 7:9) Sa susama, gawas kon ang usa ka tawo nasinati sa organisasyon sa mga Saksi ni Jehova, siya lagmit dili makasabot sa kahulogan sa mga terminong sama sa “magmamantala,” “payunir,” “magtatan-aw sa sirkito,” ug “Memoryal.”
Ang pipila ka ekspresyon sa Bibliya nga sigeng gamiton bisan sa mga dili-Saksi basin kinahanglang ipatin-aw. Alang sa daghang tawo, ang “Armagedon” nagpasabot sa usa ka nukleyar nga katalagman. Tingali ilang ilangkit ang “Gingharian sa Diyos” sa usa ka kondisyon sa kasingkasing sa tawo o sa langit apan dili sa kagamhanan. Ang paghisgot sa “kalag” basin makapukaw sa mga ideya bahin sa giingong espirituwal nga bahin sa mga tawo nga magpadayong buhi sa pagkamatay sa lawas. Sumala sa gitudlo sa minilyong tawo, ang “balaang espiritu” maoy persona, nga maoy bahin sa Trinidad. Tungod kay daghan kaayong tawo wala na magsunod sa moral nga sukdanan sa Bibliya, basin kinahanglang tabangan sila nga makasabot kon unsay ipasabot sa Bibliya sa nag-ingon kini: “Kalagiw gikan sa pakighilawas.”—1 Cor. 6:18.
Gawas kon ang mga tawo regular nga tigbasag Bibliya, basin masayop ang ilang pagsabot sa dihang ikaw moingon lang, “Si Pablo misulat . . .” o “Si Lucas miingon . . .” Tingali sila may mga higala o mga silingang may samang mga ngalan. Basin kinahanglan nga imong dugangan ug pipila ka makapatin-awng mga pulong aron ang maong tawo ikapaila ingong Kristohanong apostoles o magsusulat sa Bibliya.
Ang modernong-adlawng mga mamiminaw subsob nga nagkinahanglag tabang aron makasabot sa mga kasulatang naglakip sa mga sukod o mga kostumbre sa karaang kapanahonan. Pananglitan, ang pamulong nga ang arka ni Noe maoy 300 ka maniko sa gitas-on, 50 ka maniko sa gilapdon, ug 30 ka maniko sa gihabogon basin dili kaayo nila masabtan. (Gen. 6:15) Apan kon imo hinuong batbaton kanang maong mga sukod sumala sa sinating mga timaan diha sa inyong dapit, ang mamiminaw daling makahunahuna sa gidak-on sa arka.
Ihatag ang Gikinahanglang Katin-awan. Aron mahimong tin-aw ang usa ka butang alang sa imong mamiminaw, basin gikinahanglan ang labaw pa kay sa tukmang kahulogan sa usa ka tinong termino. Sa Jerusalem sa mga adlaw ni Esdras, ang pagbasa sa Balaod giubanan sa katin-awan. Aron katabangan ang katawhan nga masabtan ang kahulogan niana, ang mga Levihanon naghatag ug mga interpretasyon ingon man aplikasyon sa Balaod nganha sa mga kahimtang nga giatubang sa katawhan niadtong panahona. (Neh. 8:8, 12) Sa susamang paagi, gahinig panahon ang pagpatin-aw ug pagpadapat sa mga kasulatang imong pagabasahon.
Human sa iyang pagkamatay ug pagkabanhaw, gipatin-aw ni Jesus ngadto sa iyang mga tinun-an nga ang bag-ong mga panghitabo maoy katumanan sa Kasulatan. Iyang gipasiugda usab ang ilang kaakohan isip mga saksi niadtong mga butanga. (Luc. 24:44-48) Sa dihang tabangan mo ang mga tawo sa pagsabot nga ang gitudlo kanila angayng makaapektar sa ila mismong mga kinabuhi, mas dali nilang masabtan ang ipasabot gayod niana.
Kon sa Unsang Paagi Nalangkit ang Kasingkasing. Hinuon, bisan pag tin-aw na ang imong mga katin-awan, maapektahan sa ubang mga hinungdan kon kaha ang laing tawo nakasabot o wala. Kon ang kasingkasing sa usa ka tawo dili madinawaton, kana usa ka babag sa iyang pagkasabot sa gisulti. (Mat. 13:13-15) Alang niadtong mga tawong hugot nga nagtuo sa mga butang gikan lamang sa pisikal nga panglantaw, ang espirituwal nga mga butang maoy binuang. (1 Cor. 2:14) Sa dihang ipasundayag sa usa ka tawo ang ingon nga espiritu, basin maalamon nga taposon ang panaghisgot—labing menos sa maong panahon.
Bisan pa niana, sa pipila ka kahimtang ang kasingkasing dili masanongon tungod sa kalisdanan sa kinabuhi. Kon makahigayon sa pagpamati sa kamatuoran sa Bibliya latas sa usa ka yugto sa panahon, ang kasingkasing nianang tawhana basin mahimong madinawaton. Sa dihang gisultihan ni Jesus ang iyang mga apostoles nga siya pagabunalan ug ipapatay, sila wala makasabot. Nganong wala man? Kadto dili mao ang ilang gidahom ug tino nga dili nila gusto! (Luc. 18:31-34) Bisan pa niana, sa ngadtongadto, 11 niadtong mga apostoles nakasabot na, ug ilang gipasundayag kana pinaagi sa paglihok nga uyon sa gitudlo kanila ni Jesus.
Epekto sa Maayong Panig-ingnan. Ang mga tawo matabangan sa pagsabot dili lamang pinaagi sa atong mga pulong kondili pinaagi usab sa atong mga buhat. Mahitungod sa ilang unang pagduaw sa Kingdom Hall, daghang tawo moingon nga sila makahinumdom sa gugma nga maoy dayag, dili sa gipamulong. Sa susama, ang kalipay nga atong ipadayag nakatabang sa daghang tagbalay sa pag-abli sa ilang mga hunahuna alang sa kamatuoran sa Bibliya. Tungod kay nakakita sa mahigugmaong-kalulot nga gipakita sa katawhan ni Jehova sa usag usa ug sa malulotong pagkamahunahunaon sa uban sa dihang nag-atubang sa mga kalisdanan, ang pipila nakahinapos nga ang mga Saksi nakabaton sa matuod nga relihiyon. Busa samtang ikaw maningkamot sa pagtabang sa mga tawo nga makasabot sa kamatuoran sa Bibliya, palandonga ang imong paagi sa pagpatin-aw niana ug ang imong panig-ingnan.