Áwewe fán Iten Manawach me Ach Angangen Afalafal Mwich
January 2-8
PWÓRÓUS AÚCHEA SENI KAPASEN KOT | AISEA 24-28
Jiowa A Túmúnú Néún Kewe Aramas
ip-1-E 272 ¶5
A Tekiatá Péún Jiowa we
5 Inaamwo ika chón oput ra mmen niwokkus ren, nge Jiowa a eú leenien op fán iten néún kewe chón angang mi tipetekison me mosonoson. Eli ekkewe néúwisin lamalam me mwú mi nemenemengaw ra sótun atai lúkúen chón fel mi enlet nge ese sópwéch pokiten ekkewe chón fel mi enlet ra fókkun lúkúlúk wóón Jiowa. Ekiseló mwirin, Jiowa a aúkatiw akúrangen chón ú ngeni, usun itá a eppeti pwichikkaren akkar wóón eú leeni mi pwásápwás ren núrún kuchu are eppeti péchékkúlen mélúmél ren eú ttit.—Álleani Aisea 25:4, 5.
Unusen Kúna Feiéch Seni Minne Jiowa A Awora
4 Chómmóng néúch kewe puk ra kawor fán iten Chón Pwáraatá Jiowa. Iwe nge, mei wor ekkóch puk ra mak fán iten chék eú sókkun mwichen aramas usun chék ekkewe sáráfé me kúkkún are ekkewe sam me in. Lape ngeni ekkewe pwóróus me video wóón ach we website ra ffér fán iten chék aramas esap iir Chón Pwáraatá Jiowa. Ekkena sókkópaten minen álillis ra pwáraatá pwe Jiowa a apwénúetá an we pwon pwe epwe awora sókkópaten emmwen fán iten aramas meinisin.—Ais. 25:6.
ip-1-E 273 ¶6-7
A Tekiatá Péún Jiowa We
“Eú Kametip fán Iten Aramas Meinisin”
6 Jiowa, usun emén Sam mi tong, esap chék túmúnú néún kewe nge a pwal amwéngééniir ákkáeúin lón pekin lúkú. Mwirin an angasaaló néún kewe aramas lón 1919, a ammólnatá chómmóng mwéngé lón pekin lúkú, eú kametip fán iten win: “Won ewe chuk Sion ewe Samol mi Unusen Manaman epwe amolätä eu kametip fän iten aramas meinisin won fanüfan, eu kametip ia epwe wor ie sokopaten mongö mi anö, pwal wain mi mürina.”—Aisea 25:6.
7 Ei kametip a fis wóón “ewe chuk” án Jiowa. Met weween ei chuuk? A wewe ngeni “ewe chuk ia a nom ie imwenfelin ewe Samol mi Lapalap [Jiowa]” ikewe ie chón fénú meinisin ra feitá wóón “lon fansoun sopolan.” Ei “chukun Kot [Jiowa] mi pin,” ikewe ie néún kewe aramas resap efeiengawa are resap atai. (Aisea 2:2; 11:9) Lón ei leenien fel mi tekia, Jiowa a féri an we kametip mi anné fán iten néún kewe mi lúkúlúk. Iwe, ekkeei chómmóng mettóch mi múrinné lón pekin lúkú ra kawor ikenái a liosuetá ekkewe mettóchun aion án Kot we Mwú epwe awora atun ei chék mwú a nemeni aramas. Iwe, esap chúen wor echik. “Epwe wor chomong wiich lon ewe fanü. Amwo epwe wor uän irä won ekewe chuk.”—Kölfel 72:8, 16.
Epwe Móróló Máló, ewe Amuchúlóón Chón Oput
15 Lemuchúlóón án Kraist nemenem úkúkún engeréú ier, ekkewe aramas mi álleasochis repwe fen ngaseló seni meinisin chón koputer kewe mi fis seni án Atam álleasolapa Kot. Ewe Paipel a erá: “Pun usun aramas meinisin ra mäla lon Atam, iei usun aramas meinisin repwe manausefäl lon Kraist. Nge meinisin repwe manausefäl lon en me tettelin: Kraist a akom, mürin chokewe ir nöün Kraist [chienan kewe sou nemenem] repwe manausefäl lon fansoun an liwinsefäl. Mürin epwe war ewe fansoun sopolan. Kraist epwe akufu ekewe samol, ekewe sounemenem me ekewe manaman o atolonga mwün fän nemenien Saman Kot. Pun Kraist epwe fokun nemenem tori Kot epwe akufu chon oputan meinisin o anomuur fän pechen. Iwe, ewe amüchülan chon oputan epwe mola, iei mäla.” (1 Kor. 15:22-26) Ewer, ewe máló aramas ra álemwiri seni Atam epwele móróló. Ewe ‘pwölüpwöl’ mi fétekinaaló aramasen fénúfan unus epwe móló fóchófóch.—Ais. 25:7, 8.
ip-1-E 273-274 ¶8-9
A Tekiatá Péún Jiowa We
8 Lón fansoun mwach, mettóch mi amwarar epwe tori chókkewe mi pwapwaiti ewe kametip lón pekin lúkú mi kawor seni Kot. Aúseling ngeni met Aisea a apasa mwirin. A apépéfengeni tipis me máló ngeni ‘pwölüpwöl’ mi efeiengaw, iwe a erá: “Won ei chuk epwe angei seni aramas meinisin pwölüpwölün won meser, epwe angei seni chon ekewe mwü meinisin ewe pwölüpwölün letipeta a nonom wor. Iwe, Kot ewe Samol mi Lapalap epwe aükätiu mäla, pwe esap chüen wor tori feilfeilachök.”—Aisea 25:7, 8a.
9 Ewer, esap chúen wor tipis me máló! (Pwärätä 21:3, 4) Pwal och, ewe itengaw mi chofona néún Jiowa kewe aramas ra likiitú fán fitengeréú ier, epwele pwal móróló. Epwe “angei seni nöün aramas kana ar itengau ekis meinisin won fanüfan. Iei alon ewe Samol mi Lapalap.” (Aisea 25:8b) Ifa usun epwe fis ena? Jiowa epwe amóeló ewe populapen ena itengaw, Satan me néún kewe. (Pwärätä 20:1-3) Ina popun, sisap máirú atun néún Kot kewe aramas ra chúng le apasa: “Ellet, iei i ach Kot sa anomu ach lükülük won pwe epwe amanauakich, iei i ewe Samol mi Lapalap sa anomu ach apilükülük won. Ousipwe pwapwa o mwänek ren an amanauakich.”—Aisea 25:9.
Kúkkútta Pwóróus Aúchea
Álisatá Lingelóón ewe Paratis lón Pekin Lúkú
IFA USUN SIA ÁLISATÁ LINGELÓÓN EWE PARATIS LÓN PEKIN LÚKÚ
18 Jiowa a fen ngenikich ewe wis ach sipwe ákkálisatá lingelóón ewe paratis lón pekin lúkú. Nge ifa usun sia féri ena? Ren ach tinikken le afalafala ewe kapas allim usun ewe Mwú me álisi aramas le wiliti néún Jesus chón káé. Iteiten fansoun sia álisi emén le wiliti néún Kot chón angang, sia álisatá watteelóón ewe paratis lón pekin lúkú.—Ais. 26:15; 54:2.
Jiowa I Leeniach mi Núkúnúkéch
JIOWA EPWE CHÚEN USUN EÚ ENLETIN LEENIACH MI NÚKÚNÚKÉCH
15 Ekkewe osukosuk lón ei fénúfan repwe wakkatteló me mwen ewe sópwólóón. (Mat. 24:7, 8) Me atun ewe riáfféú mi lapalap, epwe fókkun weiresiló nónnómun manawen aramas. Wóón unusen fénúfan, epwe wor watteen tatakkis me fitikoko, me aramas repwe wenewenen niwokkus. (Ap. 3:16, 17) Ewe Paipel a erá pwe repwe fókkun umwesimwesfetál me súlóng lón “ekewe föüimw pwal fän säpereperen ekewe achau won ekewe chuk.” (Pwär. 6:15-17) Esap fókkun wor eú féúimw epwe tongeni túmúnúúr, pwal mwo nge mwicheichen mwú mi péchékkúl are pekin sopai resap tongeni túmúnúúr.
16 Jiowa epwe túmúnúkich atun ewe riáfféú mi lapalap. Usun chék ewe soufós Apakuk, sipwe pwapwa ren ach we Koten Amanaw. (Ap. 3:18) Ifa usun Jiowa epwe túmúnúkich lón ena fansoun mi weires? Sipwe witiwiti me ppii met epwe fis. Nge sia tongeni lúkúlúk pwe néún Jiowa kewe aramas repwe kókkótéch me angei emmwen seni i, usun chék ekkewe chón Israel lupwen ra towu seni Isip. (Álleani Ekistos 6:26; Pwär. 7:9) Ifa usun Jiowa epwe awora ekkewe emmwen? Eli Jiowa epwe áeá ekkewe mwichefel le áiti ngenikich met sipwe féri. Aisea 26:20 a fós usun ekkewe ‘imw’ néún Kot aramas repwe tolong lón me kúna túmún. Neman ekkeei ‘imw’ ra weneiti ekkewe mwichefel wóón unusen fénúfan. (Álleani Aisea 26:20.) Ka aúcheani án ewe mwichefel kewe mwich? Ka kan apwénúetá án Jiowa kewe pesepes mi katowu me ren ekkewe mwichefel?—Ipru 13:17.
January 9-15
PWÓRÓUS AÚCHEA SENI KAPASEN KOT | AISEA 29-33
“Emén King Epwe Nemenem fán Pwúng”
Mwareiti Kraist, ewe King mi Ling!
13 Kraist a pwal maun fán iten “pwüng.” Ina án Kot “pwüng,” weween an kewe allúk ren minne mi pwúng me mwáál. (Rom 3:21; Tut. 32:4) Iei met Aisea a oesini usun ewe King Jesus Kraist: “Eman king epwe nemenem fän pwüng.” (Ais. 32:1) Án Jesus nemenem epwe atoto “eu läng mi fö me eu fanüfan mi fö ia pwüng epwe chöchöla ie.” (2 Pet. 3:13) Mi lamot meinisin chókkewe mi nóm lón ewe ótót sefé repwe álleasochisi án Kot kewe allúk.—Ais. 11:1-5.
ip-1-E 332-334 ¶7-8
Ewe King me Néún Kewe Samol
7 Lón án Jesus oesini mi lap, a áwewe ewe “ewe fansoun sopolan” mi áweires ren an apasa: “Ousap niuokus.” (Mateus 24:3-8) Pwata néún Jesus kewe chón áppirú resap niwokkusiti ei fénúfan mi efeiengaw? Popun pún “ekewe samol,” ese lifilifil ika iir mi kepit are ekkóch siip, nge repwe fókkun túmúnú ekkewe siip. (Joh. 10:16) Ra pwora le túmúnú chiechier kewe, pwal mwo nge atun maun lefilen einang, me féfférún ninniilóón eú einang. Lón ei fénúfan mi osupwang lón pekin ngún, ekkena “samol” ra alúkúlúkú ekkewe mi letipechou le kúna péchékkúl seni án Kot we Kapas ewe Paipel.
8 Atun ewe 50 ier ra ló, “ekewe samol” a kon pwápwáló. “Ekewe samol” seni ekkóch siip ra káit pwe repwe mwichen “chieftain,” pwe mwirin ewe riáfféú mi lapalap, ekkewe mi fichiiti me leir repwele mmólnetá le eáni ewe wis chón emmwen lón ewe “fanüfan mi fö.” (Isikiel 44:2, 3; 2 Petrus 3:13) Ren ar awora kapasen emmwen me apéchékkúl atun ra emmweni ewe angangen Mwú, ra pwáraatá pwe iir ra “usun chök nürün eu achau mi watte,” mi aworato kinamwe ngeni ekkewe siip mi fel ngeni Kot.
ip-1-E 334-335 ¶10-11
Ewe King me Néún Kewe Samol
Afaani ren Mesach, Selingach me Letipach
10 Ifa féfférún ekkewe mwich mi lapalap ngeni án Jiowa kókkótun nemenem? Ewe oesini a pwal erá: “Chokewe mi küna resap chüen amöürala meser, nge selingen chokewe mi rongorong repwe aüseling.” (Aisea 32:3) Lón ekkewe ier, Jiowa a kan awora emmwen me álisi néún kewe aramas mi tongei le ásimawóló. Ewe Sukulen Angangen Chón Kraist me ekkewe ekkóch mwich lón án Chón Pwáraatá Jiowa mwichefel wóón unusen fénúfan; ekkewe mwichelap me mwichelapen aramas seni sókkopaten fénú; pwal ekkewe minen káit mi sókkóló aúchear fán iten “ekewe samol” pwe féfférúr ngeni ekkewe siip epwe fis fán tong, ekkena meinisin ra álisatá eú mwicheichen pwipwi mi fókkun chómmóng nge mi tipeeú. Ese lifilifil ia ekkeei chón mas ra nóm ia nge iir mi fókkun aúselingéch ren ekkewe ekkesiwil lón ach weweiti ekkewe kapas mi enlet mi lallapóló. Ra fókkun mmólnetá le aúseling me álleasochis fán mwelien letiper mi fen káit me ren Paipel.—Kölfel 25:10.
11 Ewe oesini a awora éúréúr: “Chokewe mi müttir le kapas o müttir le föri och, repwe mirit o weweöch, nge än chokewe mi awemwöch kapas epwe fateöch.” (Aisea 32:4) Amwo esap wor emén epwe mwittir le apwúngaló usun met mi pwúng me met mi mwáál. Ewe Paipel a apasa: “Ka fen küna eman aramas mi müttir le fos? Ka tongeni apilükülükü eman chon tiparoch lap seni ena sokun aramas.” (Än Salomon Fos 29:20; Än Salomon Afalafal 5:2) Me mwen ewe ier 1919, pwal mwo nge néún Jiowa kewe aramas ra limengaw ren etipetipaen Papilon. Nge poputáán ena ier, Jiowa a álisiir le weweéchúti usun minne a tipeni. Ra weweiti ewe enlet me ren Kot, esap lón napanap mi atapwalapwal nge fán ekiekiéchú, me iei ra pwári met ra lúkú fán lúkúlúk nge esap tipemwaramwar.
Kúkkútta Pwóróus Aúchea
Rongorong Ngeni Léúwen Jiowa Ese Lifilifil Ia Ka Nóm Ie
2 Ikenái, Jiowa a kan emmweni néún kewe aramas ren ewe Paipel, an we manaman mi fel, me ewe mwichefel. (Föf. 9:31; 15:28; 2 Tim. 3:16, 17) A kon ffat ewe kapasen emmwen seni Jiowa pwe usun itá ‘selingach a rongorong me lükün sökürüch: “Iei ewe al oupwe aleni.”’ (Ais. 30:21) Jesus a pwal aronga ngenikich án Jiowa kapas ren an emmweni ewe mwichefel me ren ewe “chon angang mi allükülük o tipachem.” (Mat. 24:45) A lamot sipwe áfánniéchú ena kapasen emmwen pún ach kúna manaw esemuch a lóngólóng wóón ach álleasochis.—Ipru 5:9.
Oupwe Wiliti “eu Mwichen Souasor”
4 Ewe pwonen etipeeú fán iten ewe Allúk a poputá pwénútá lón ewe ier 1513 mwen Kraist me wóón ewe chuuk Sinai. Ren ena pwonen etipeeú, ewe Mwúún Israel lóóm a káimuló pwe epwe eú mwú mi kefilitá me ren Kot. Iwe, Jiowa a wiliti ‘ar souapwüng, ar sounemenem, me ar king.’ (Ais. 33:22) Lón uruwoon Mwúún Israel a pwáraatá met a fis lupwen chón Israel ra álleasochisi án Kot kewe allúk mi pwúng me met a fis lupwen ra álleasolap ngeniir. Ewe Allúk a pinei ar repwe pwúpwúlú ngeni ekkewe chón fel ngeni kot chofona me fitiir lón ar fel. A ffér ewe Allúk pwe epwe túmúnú tettelin án Apraham we famili pwe esap limengawoló.—Eks. 20:4-6; 34:12-16.
January 16-22
PWÓRÓUS AÚCHEA SENI KAPASEN KOT | AISEA 34-37
“Kot A Liiwini án Hiskia Lúkú”
ip-1-E 386-388 ¶7-14
Kot A Liiwini án ewe King Lúkú
Rabshakeh A Apasa Minne A Ekiekin Féri
7 Sanherip, ewe kingen Asiria a tinaló ewe Rabshakeh (are ewe meilapen soufiu) fengen me ekkewe rúúemén néúwis ngeni Jerusalem pwe epwe liapeni ewe telinimw. (2 King 18:17) Ra chék nóm lúkún ewe tittin ewe telinimw me fós ngeni ekkewe úlúmén chón tupuni Hiskia, Eliakim néún Hilkia ewe meilapen chón túmúnú imwen ewe king, Sepna ewe seketeri, pwal Joa néún Asaf we, ewe soumak.—Aisea 36:2, 3.
8 Rabshakeh a chék mochen pwe Jerusalem epwe chék fangepwetetetá. A fósetá lón fósun Ipru ren an apasa: “Met ka anomu om apilükülük won? . . . Iö om apilükülük pwe ka ü ngeniei?” (Aisea 36:4, 5) Mwirin Rabshakeh a ámángawa ekkewe chón Jus iir mi niwokkus me a áchema ngeniir pwe ra chék ákkáláeménúló. Repwe kútta álillis seni ié? Ngeni Isip, “ewe liwo mi kupukai”? (Aisea 36:6) Lón ena atun, Isip a usun ewe ását are liwo mi kupukái; ena nemenem a fen kkuf ren chón Itiopia, me ewe Farao iei esap chúen chón Isip nge fen chón Itiopia itan King Tiraka. Me epwele pwal kkuf ren chón Asiria (2 King 19:8, 9) Pokiten Isip esap tongeni seláni pwisin i, iwe, ese pwal tongeni álisi Juta.
9 Iwe, iei Rabshakeh a erá pwe Jiowa esap túmúnúúr pún Jiowa ese pwapwaitiir. Rabshakeh a erá: “Nge are oupwe apasa ngeniei, ‘Aia anomu äm apilükülük won äm Kot ewe Samol mi Lapalap,’ ifa usun, Hiskia esap ataela än Kot kewe lenien fel won ekewe leni mi tekia me an kewe rongen asor?” (Aisea 36:7) Nge ren enletin, ekkewe chón Jus rese péútaaló Jiowa ren ar atai ekkewe leeni mi tekia me ekkewe rongen asor, nge ra fen liwiniti Jiowa.
10 Mwirin Rabshakeh a áchema ngeni chón Jus pwe án chón Jus mwichen soufiu ese péchékkúl. A lamalamtekia le apasa ei: “Ngang üpwe ngonuk ruongeröü oris, nge sipwe pi are epwe wor reöm ruongeröü sounfiu repwe wawa ekewe oris.” (Aisea 36:8) Nge pwúngún pwe mi lamot pwe án chón Jus mwichen soufiu repwe chómmóng are chókúkkún? Aapw, pún án chón Jus kúna manaw ese alóngólóng ren péchékkúlen ewe mwichen soufiu. Än Salomon Fos 21:31 a áwewe: “Aramas ra tongeni amolätä oris fän iten maun, nge win a feito seni ewe Samol mi Lapalap.” Mwirin Rabshakeh a apasa pwe án Jiowa feiéch a nóm ren chón Asiria nge ese nóm ren chón Jus. A pwal apasa pwe ika ese ina usun, chón Asiria esap tongeni ánnifelong lón Juta.—Aisea 36:9, 10.
11 Ekkewe chón tupuni Hiskia ra lólilen ika ekkewe chón Jus mi nóm wóón tittin ewe telinimw repwe rongorong alon Rabshakeh na. Iwe ra apasa: “Kose mochen kopwe kapas ngenikem äm noum kei chon angang lon fosun Aramaik, pun aia wewe ren, nge kosap kapas ngenikem lon fosun Juta mwen selingen ekewe aramas mi nom won tittin ewe telinimw.” (Aisea 36:11) Nge Rabshakeh ese fókkun mochen fós lón fósun Asiria. A mochen eniwa me etipemwaramwareiti ekkewe chón Jus pwe repwele chék fangepwetetetá! (Aisea 36:12) Iwe, ekkewe chón Asiria ra chék fós lón “fosun Juta.” A éúréúra ekkewe chón Jerusalem ren ei: “Ousap mwüt ngeni Hiskia pwe epwe atupukemi, pun esap tongeni amanauakemi.” Mwirin ei, a sótun etipetipa chókkewe mi aúseling ren an apwóróusa met epwe fis ngeni manawer fán nemenien chón Asiria: “Oupwe afisätä kinamwe ngeni o fangatä. Mürin, ämi meinisin oupwe ochoch seni püsin ämi irän wain me ämi irä fiik, oupwe pwal ünümi koluk seni püsin ämi chönüttu, tori epwe feito o uweekemiila lon eu fanü usun chök fanüemi, eu fanü ia a wor ie wiich pwe epwe wor enemi, pwal tanipin wain pwe epwe wor ünümemi wain.”—Aisea 36:13-17.
12 Lón ena ier, esap wor angangen rás fán iten chón Jus pún rese atake ren án chón Asiria tépworalong Jerusalem. Ese mwáál ekkewe mwán mi aúseling lón ttit repwe sani le ochooch kreip mi anné me ar únúmi konik mi patapat. Iwe nge Rabshakeh ese mwo wes le sótun apwangapwangaaló ekkewe chón Jus.
13 Rabshakeh a pwal néúnéú pwóróus mi efeiengaw. A ereni ekkewe chón Jus pwe resap lúkú Hiskia ika a erá ei: “Ewe Samol mi Lapalap epwe amanauakemi.” Rabshakeh a áchema ngeni chón Jus pwe ekkewe koten Samaria rese tongeni angasa ekkewe engol einang seni Asiria. Nge ifa usun ekkewe koten ekkewe mwú Asiria a pwal okkufu? Iei alon: “Ikafair ekewe koten Hamat me Arpat? Ikafair ekewe koten Sefarwaim? Ifa usun, ra angasa Samaria seni lepöün?”—Aisea 36:18-20.
14 Ewer, Rabshakeh emén mi fel ngeni kot chofona, ese tongeni weweiti pwe mi watte sókkofesenin ewe chón rikiló Samaria me Jerusalem fán nemenien Hiskia. Koten chón Samaria ese fókkun wor manaman le túmúnú ekkewe engol einangen mwúún Israel. (2 King 17:7, 17, 18) Nge Jerusalem fán nemenien Hiskia, a likitaló fel ngeni kot chofona, me liwiniti le angang ngeni Jiowa. Iwe nge, ekkewe úlúmén chón Jus mi tupuni Hiskia rese sótun áweweei ena mettóch ngeni Rabshakeh. “Ekewe aramas ra chök fanafanala. Resap pälüeni eu an kewe kapas, pun ewe king a allük ngeniir pwe resap pälüeni och.’” (Aisea 36:21) Iwe, Eliakim, Sepna, me Joa ra liwiniti Hiskia me ra apwóróusa ngeni alon Rabshakeh.—Aisea 36:22.
ip-1-E 389-391 ¶15-17
Kot A Liiwini án ewe King Lúkú
Hiskia A Féri Kefil
15 Iei, King Hiskia epwele kefil. Itá Jerusalem epwele fang ngeni chón Asiria? fiti chón Isip? are epwe pwisin maun ngeni chón Asiria? Hiskia a fókkun osukosuk. Iwe, Hiskia a tiinaaló Eliakim me Sepna fengen me ekkewe souakom lein ekkewe souasor pwe repwe eisini Jiowa me ren ewe soufós Aisea nge i a feiló lón imwenfelin Jiowa. (Aisea 37:1, 2) Ekkewe mwán ewe King a akúnéú, ra úféúf úf seni tuk me ereni Aisea: “Ei rän eu ränin riaföü me apwüng me itengau. . . . Eli ewe Samol mi Lapalap om we Kot a rong alon ewe meilapen sounfiu, ätewe an samol ewe kingen Asiria a tinato pwe epwe turunufasei ewe Kot mi manau. Iwe, ewe Samol mi Lapalap om we Kot epwe apwüngü ätewe ren an kewe kapas a apasa.” (Aisea 37:3-5) Ewer, ekkewe chón Asiria ra eitengawa ewe Kot mi manaw! Jiowa epwe afaani ar kapasen turunufas? Me ren Aisea, Jiowa a alúkúlúkú ekkewe chón Jus: “Kosap niuokus ren ekewe kapas ka rongorong me ren nöün ewe kingen Asiria chon angang ra eäni le turunufaseei. Üpwe föri pwe ewe king epwe rongorong och pworaus o liwiniti poputän fanüan. Iwe, üpwe afeiengaua ren ketilas pwe epwe mäla lon püsin fanüan.”—Aisea 37:6, 7.
16 Nge lón na atun ewe Rabshakeh a nóm ren ewe King Sanherip pún ewe king a maunei ewe telinimw Lipna. Sanherip epwap maunei Jerusalem. (Aisea 37:8) Iwe nge án Rabshakeh feiló ese ekinamwe Hiskia. Sanherip a tiinaaló taropwe mi eniwa chón Jerusalem, a apasa minne epwe fis ika rese fangetá: “Ka rong mine ekewe kingen Asiria ra föri ngeni ekewe mwü meinisin, pwe ra fokun aroserela. Ifa usun, ka ekieki pwe en kopwe sü seni ewe feiengau? Ai kewe lewo ra ataala ekewe telinimw . . . Ia ra nom ie kingen ekewe telinimw Hamat, Arpat, Sefarwaim, Hena me Iwa?” (Aisea 37:9-13) Chón Asiria ra chék apasa pwe mi lamotmwáál ika Jerusalem epwe maun ngeniir, nge epwe fen chék lallapóló osukosuk!
17 Pokiten Hiskia a lólilen ren met mwirilóón an kefil iwe, a feiló lón ewe imwenfel o oletaló ekkewe taropwe fán mesen Jiowa. (Aisea 37:14) Lón an iótek seni letipan, a tingorei Jiowa pwe epwe rongorong án chón Asiria ekiekin efeiengawer. Hiskia a apasa ei lón an iótek: “Nge iei, ai Kot, Samol mi Lapalap, kopwe amanauakem seni Sanherip, pwe chon ekewe mwün fanüfan meinisin repwe silei pwe en chök Kot ewe Samol mi Lapalap.” (Aisea 37:15-20) Iwe a ffat pwe Hiskia a akkomw lólileniesini esap an pwisin kúna manaw nge ewe itengaw Jiowa epwe kúna ika Asiria a okkufu Jerusalem.
ip-1-E 391-394 ¶18-22
Kot A Liiwini án ewe King Lúkú
18 Jiowa a pélúweni án Hiskia iótek me ren Aisea. Jerusalem epwe ú ngeni Asiria; esap fangetá. Aisea a pwora le atoura minne Jiowa a apasa ngeni chón Asiria nge usun itá Jiowa a fóffós ngeni Sanherip ren an erá: “Ekewe chon Jerusalem ra takiriik o turunufaseek.” (Aisea 37:21, 22) Jiowa a pwal sópweló ren an itá apasa: ‘En ié pwe kopwe turunufaseei Ewe mi Pin lón Israel? Nge ngang ua fókkun sissileok. Ka fókkun lamalamtekia; ka mmen sikesik. Ka lúkúlúk wóón óm mwichen soufiu me okkufu chómmóng fénú. Nge kopwe kkuf. Upwe atai óm kewe kókkót. Upwe okkufuk. Mwirin upwe féri ngonuk minne ka féri ngeni ekkóch. Upwe waalong efóch ring lón pwéétúm pwal efóch mechá lón awom, nge upwe eliwinukoló!’—Aisea 37:23-29.
“Ei Epwe Eú Esissil Ngonuk”
19 Met a alúkúlúkú Hiskia pwe án Aisea oesini epwe pwénútá? Jiowa a apasa: “Ei epwe eu asisil ngonuk. Lon ei ier oupwe mongö mine a püsin mär, lon aruuen ier oupwe mongö mine a pwük seni waran, nge lon aülüngatin ier oupwe püsin fofot o kinikin, oupwe pwal tanipini irän wain o mongö seni uan.” (Aisea 37:30) Jiowa epwe awora mwéngé ngeni ekkewe chón Jus mi mwéchúló lón telinimwen Jerusalem. Ikaamwo rese fót pokiten án chón Asiria osukosuker, nge repwe mwéngé seni minne ra rusi lón ewe ier. Iwe ewe ier mwirin, ewe ierin sapat, resap fót ikaamwo ra fókkun osupwang. (Ekistos 23:11) Jiowa a pwonei pwe ika ekkewe aramas repwe aúselinga i, epwe pwisin pwúkútá ekkewe irá wóón ewe fénú nge epwe naf ngeniir. Mwirin eú ier, ekkewe aramas repwe fót usun met eérenier me mwan, me pwapwaiti uwaan ar angang.
20 Iei, Jiowa a apépéfengeni néún kewe aramas ngeni efóch irá ese mwittir úttútá: “Nge chokewe mi chüen manau lon Juta repwe mämäritä usun irä mi wor warer mi tötiu fän pwül, epwe pwal wor uar.” (Aisea 37:31, 32) Ewer, chókkewe mi lúkúlúk wóón Jiowa resap niwokkusiti och mettóch. Iir me néúr kewe repwe chék nónnóm lón fénúer.
21 Nge epwele fet án chón Asiria ekiekin maunei Jerusalem? Jiowa a erá: “Esap tolong lon ei telinimw, esap likapichielong eföü föün esefich lon ika kan ngeni ren eu tittin maun, esap pwal senätä ororen maun ünükün. Iwe, epwe liwinla won ewe chök al a feito won, nge esap fokun tolong lon ei telinimw.” (Aisea 37:33, 34) Esap wor maun epwe fis lefilen Asiria me Jerusalem. Iwe mi ámáirú pwe fen chón Asiria repwe fangepwetetetá nge esap chón Jus.
22 Jiowa a apwénúetá an we kapas ren an tinaló emén chónláng, ewe a nieló 185,000 néún Sanherip kewe soufiu, ekkewe iir mi angéch seni meinisin. Ese mwáál a fis ena me Lipna, me Sanherip a neló me pwisin kúna pwe ekkewe souemmwen, ekkewe samol me néún kewe soufiu mi péchékkúl, meinisin ra máló. Sanherip a liwiniti Ninifa fán an we sáw, nge inaamwo ika a unusen kkuf nge a chék lúkúmach le fel ngeni noun kot chofona itan Nisrok. Iwe fitu ier mwirin, atun Sanherip a feffel me imwenfelin Nisrok, rúúemén me lein néún kewe át ra nieló i. Iwe, a ffat sefál pwe ese wor án Nisrok manaman le túmúnú.—Aisea 37:35-38.
Kúkkútta Pwóróus Aúchea
w08-E 5/15 26 ¶4
Achocho le “Manaweni Eú Manaw mi Unusen Pin lón Ach Niwokkusiti Kot.”
“Epwe Wor Efóch Alelap Epwe Iteni Al mi Pin”
Jiowa a osuni pwe néún kewe aramas mi eoló lón Papilon repwe liwiniti fénúer. A alúkúlúk ewe oesini usun fférsefálin Jerusalem: “Ikenan epwe wor efoch alalap epwe iteni Al mi Pin.” (Ais. 35:8a) Ekkeei kapas a áiti ngeni ekkewe chón Jus pwe Jiowa epwe suuki ewe alen ar repwe liwiniti fénúer, me a pwal alúkúlúkúúr pwe i epwe túmúnúúr atun ar sái.
w08-E 5/15 27 ¶1
Achocho le “Manaweni Eú Manaw mi Unusen Pin lón Ach Niwokkusiti Kot.”
“Ekkewe Chón Tipis Resap Fetál Wóón”
Lón ewe ier 537 mwen Kraist, ekkewe chón Jus repwe liwinsefál, a lamot ngeniir ar repwe apwénúetá eú mettóch mi lamot. Ngeni chókkewe mi fich ar repwe fetál wóón “Al mi Pin,” Aisea 35:8b a apasa: “Ekewe chon tipis resap fetal won, nge ekewe chon silemang resap tongeni tok seni.” Ewe popun án ekkewe chón Jus liwiniti Jerusalem pwe repwe poputásefáli ewe fel mi enlet, ina popun chókkewe mi ekieki pwisin iir chék, ekkewe rese súféliti mettóch mi pin are iir mi limengaw lón pekin lúkú, rese fich le fetál wóón. A lamot ngeni chón liwinsefál ar repwe akkamwéchú án Jiowa kewe allúk.[6a] Ikenái, ekkewe mi mochen angei án Kot chen, ra pwal lamot ar repwe ina usun. A lamot ar repwe achocho le ‘manaueni eu manau mi unusen pin lon ar niuokusiti Kot.’ (2 Kor. 7:1) Iwe. Ikkefa ekkewe féffér mi limengaw a lamot sipwe ttii senikich?
Menlapen Pworaus Seni ewe Puken Aisea—II
Ikkeei Ekkoch Lesen Fän Itach:
36:2, 3, 22. Inaamwo ika Sepna a katowu seni wisan we, wisenchon souan, nge a mumutä ngeni an epwe chüen angang ngeni ewe king lon ewe wis seker ngeni ewe mineföön chon souan. (Aisea 22:15, 19) Ika a tiuelo senikich och wis lon än Jiowa we mwicheich, sisap sopwelo chök ach angang ngeni Kot ese lifilifil met sokkun angang a mut ngenikich ach sipwe eäni?
January 23-29
PWÓRÓUS AÚCHEA SENI KAPASEN KOT | AISEA 38-42
“Jiowa A Apéchékkúla Emén mi Mélúlú”
ip-1-E 409-410 ¶23-25
“Oururu Nei Kewe Aramas”
“Ié A Fératá Masouan Meinisin?”
23 A pwal wor eú popun pwata ekkewe chón Jus mi eoló ra tongeni lúkúlúk. Ewe Emén mi pwonei pwe epwe angasaaló aramas, ina ewe Chón Fératá mettóch meinisin me ewe Popun manaman mi péchékkúl meinisin. Ren an epwe ekilapei watteen an tufich, Jiowa a apasa usun an tufich mi pwá lón férian kewe: “Ewe mi Pin a ais, ‘Iö oupwe awewe ngeniei, nge iö a tongeni wewe ngeniei?’ Oupwe netä läng. Iö a förätä masouan meinisin? Iwe, Kot a emwenawu mwicheicher meinisin, a pwal aita ngeniir iter. Meinisin ra nom pokiten watten an tufich, pwal ren pöchökülen an manaman.”—Aisea 40:25, 26.
24 Ewe mi Pin lón Israel a fós usun pwisin i. Ren an epwe pwári pwe ese wor emén epwe léllé ngeni, Jiowa a eppii ngeni ekkewe fúú fán láng. Usun chék meilapen soufiu mi tongeni emmweniéchú néún kewe soufiu, a wor án Jiowa manaman wóón ekkewe fúú. Ika epwe emwichafengeniir, ‘meinisin repwe nom.’ Inaamwo ika ra fókkun tepetep, nge Jiowa a kan kékkériir ren iten eféú me eféú, ese lifilifil ika ren pwisin iter are ren itelaper. Usun chék ekkewe soufiu mi álleasochis, ekkewe fúú ra chék nóm lón leenier me ra kókkótéch popun ar Souemmwen mi “watten an tufich” pwal ren “pöchökülen an manaman.” Ina minne, a wor popun án chón Jus mi eoló ar repwe lúkúlúk. Ewe Chón Fératá, ewe a wor an nemenem wóón ekkewe fúú, a wor an manaman le álisi néún kewe chón angang.
25 Ié me leich esap tongeni etiwa ewe kapasen etiwetiw seni Kot ewe a mak lón Aisea 40:26: “Oupwe netä läng.” Minne ekkewe soukáé mettóchun fán láng ra kúna lón ach ei fansoun a fókkun amwarar lap seni minne ekkewe aramas lón fansoun Aisea ra kúna. Ekkewe soukáé mettóchun fán láng mi néúnéú telescope mi péchékkúl ra apasa pwe epwe wor 125 billion galaxy mi nóm fán láng. Eú me leir, ewe Milky Way galaxy, ewe a wor lap seni 100 billion fúú! Ekkena sókkun sile itá epwe amwékútú letipach ach sipwe súféliti ewe Chón Férikich, me unusen lúkúlúk wóón an we pwon.
ip-1-E 413 ¶27
“Oururu Nei Kewe Aramas”
27 Aisea a makkeei alon Jiowa lupwen a áweweei meefien ekkewe chón Jus mi eoló lón Papilon fitepúkú mwail seni fénúer. Ekkóch ra ekieki pwe Kot ese kúna are ese silei ‘ar riaföü.’ Me rer Jiowa ese afaani ekkewe pwúngúngaw ra kúna. Iwe, Kot a áchema ngeniir ekkewe mettóch a lamot repwe silei, ekkewe mettóch ra pwisin kúna are seni minne ra silei, Jiowa a tongeni me a mochen seláni néún kewe aramas. I ewe Kot mi nóm tori feilfeiló chék me ewe Chón Fératá unuselapen fénúfan. Ina popun, a chúen nóm ren ewe manaman a áeá atun a fératá mettóch meinisin, me a tongeni okkufu ewe Papilon mi péchékkúl. Jiowa ewe Kot esap tongeni mélúlú me elichippúngú néún kewe aramas. Resap ekieki pwe repwe unusen weweiti féfférún Jiowa, pún an sile, weweiti, me mirit a kon lap seni ar weweiti.
ip-1-E 413-415 ¶29-31
“Oururu Nei Kewe Aramas”
29 Lupwen Jiowa a fós usun an epwe ngeni ekkewe mi mélúlú péchékkúl, ese mwáál a ekieki ewe sái mi weires ekkewe chón eoló repwe féri atun repwe liwiniti fénúer. Jiowa a áchema néún kewe aramas pwe ina pwisin napanapan, an epwe álisi ekkewe mi apwangapwang nge iir mi kútta álillis seni Jiowa. Epwe álisi pwal mwo nge ekkewe mi péchékkúl usun “ekewe alüal” pún iir ra pwal tongeni mélúlú me turuló ren pekkusur. Iwe nge, Jiowa a pwon ngeni chókkewe chék mi lúkúlúk wóón i pwe epwe ngeniir péchékkúl le fetál me ssá nge resap mélúlú. Ren an epwe apépéfengeni ifa usun Jiowa epwe apéchékkúla néún kewe aramas, a néúnéú ewe machchang mi péchékkúl itan ikel, ewe a tongeni chang lón langattam fansoun fán eú chék. Ren ena álillis seni Jiowa, a wor án ekkewe chón Jus mi eoló ápilúkúlúk.
30 Ekkewe sáingoon wokisin lón Aisea sópwun 40 a masou ren kapasen ourur fán iten ekkewe Chón Kraist mi enlet ra manaw lesópwólóón ei ótót mi ngaw. Lón ei atun chómmóng aúrek me osukosuk mi kan áweiresikich, a mmen ekinamwei letipach le silei pwe ach Kot a kúna ekkewe riáfféú sia kan lillikiitú fan me ekkewe pwúngúngaw sia kúkkúna. Sia lúkúlúk pwe ewe Chón Fératá mettóch meinisin, ewe Emén “an mirit esap wor aükükün,” epwe apwúngú meinisin pwúngúngaw lón pwisin an fansoun me napanap. (Kölfel 147:5, 6) Nge iei mwo, Jiowa a álisikich le likiitú pún a tongeni fangoto péchékkúl, pwal mwo nge “tufich mi somwola” ngeni néún kewe chón angang mi nónnóm lón riáfféú. Pún án tufich ese tongeni much.—2 Korint 4:7.
31 Ekieki mwo ekkewe chón Jus mi eoló me Papilon lón ewe awonuen ier me mwen Kraist. Fitepúkú mwail towauer seni Jerusalem mi péén me ewe imwenfel mi tatakkis. Me rer, án Aisea oesini a atoto rer pwon mi alúkúlúk pún Jiowa epwe eliwiniir ngeni fénúer! Lón ewe ier 537 me mwen Kraist, Jiowa a emmweni néún kewe aramas lón fénúer iwe, a ánnetatá pwe i ewe Chón Apwénúetá an kewe pwon. Iwe, sipwe pwal tongeni unusen lúkúlúk wóón Jiowa. An pwon usun Mwúún we mi fókkun amwarar alon án Aisea oesini, epwe wesewesen fis. Ina wesewesen pwóróus allim, eú pwóróus mi saram fán iten aramas meinisin!
Kúkkútta Pwóróus Aúchea
“Kot Mi Tong”
17 Lon echo kolun kilisou Hesekia a makkei mwirin an a ngas seni eu semmwen mi chou, a ereni Jiowa: “Ai kkewe tipis meinisin ka poutalo lukisokurum.” (Aisea 38:17) Weween, ussun ita nge Jiowa a angei tipisin emon chon foffor-mwaal mi aiersefal me a poutalo lukisokurum ikkewe ie ese chuen kuner are ekiekir ie. Me ren eu puken sile, a pwal tongeni wewe ngeni: “Ka fori pwe ussun ita nge tipisi kkewe rese mwo fis.” Esap ina eu poraus mi aururukich?
Áppirú án Jesus Tipetekison me An Eáni eú Letip mi Chúngúkkái
13 An kapas. Án Jesus eáni ewe esin letip mi chúngúkkái a amwékútú le fós ngeni ekkewe aramas fán tong ákkáeúin ngeni chókkewe mi riáfféú. Aposel Mateus a alóni alon Aisea, me iei met a erá usun Jesus: “Esap kupiela efoch äsät mi puopu, esap pwal kunuela efoch wiik mi kümochoch.” (Ais. 42:3; Mat. 12:20) Napanapen án Jesus fós a apéchékkúla letipen aramas, iir kewe ra usun efóch áset mi puopu are efóch wiik mi kúmochoch. A afalafala pwóróusen ewe ápilúkúlúk allim pwe epwe “achipa chon luketatakis.” (Ais. 61:1) A etiwa “meinisin mi weiresikis o uwochou” ar repwe etto ren, me alúkúlúkú ngeniir pwe repwe kúna “söön” are kinamwe lón manawer. (Mat. 11:28-30) A alúkúlúkú ngeni néún kewe chón káé pwe Kot a fókkun tongei emén me emén chón fel ngeni, kapachelong ekkewe “kükün,” chókkewe aramasen fénúfan ra ekieki pwe iir mi lamot kisikis.—Mat. 18:12-14; Luk. 12:6, 7.
January 30–February 5
PWÓRÓUS AÚCHEA SENI KAPASEN KOT | AISEA 43-46
“Jiowa I ewe Koten Oesini mi Enlet”
ip-2-E 71-72 ¶22-23
Ewe Kot mi Enlet A Osuni Usun Ngaseló
22 Lape ngeni ese wor án ekkewe soupwee lúkúlúk le tichiki ar kewe osuni pún ra lólilen pwe epwe pwá pwe ra mwáál. Nge me ren Aisea, Jiowa a pwal mwo pwári iten ewe mwán epwe angasereló néún kewe aramas pwe ra tongeni liwiniti fénúer o férsefáli Jerusalem me ewe imwenfel. Iten ena mwán, Sirus, me i a iteféúló ren ewe it Sirus mi Lapalap lón Persia. Jiowa a pwal tichiki ewe pwóróus ren ifa usun Sirus epwe tolong lón án Papilon minen túmún mi watte me péchékkúl. A wor án Papilon minen túmún, ina an we ttit mi tekia me ewe chénúpupu únúkkún ewe telinimw. Iwe nge, Sirus epwe áeá Chénúpupu Oifrat, ewe nampa eú minen túmún pwe epwe okkufu Papilon. Alon ekkewe sou uruwo me lóóm iter Heroditus me Xenophon, me lón kúkkútáán ewe chénúpupu lón Papilon, Sirus a erikaló ewe chénúpupu Oifrat tori ewe konik a kkótotá me néún kewe soufiu ra tongeni ássái lón. Iwe, ewe itá án Papilon nampa eú minen túmún, ewe chénúpupu Oifrat ese chúen nóm.
23 Iwe, ifa usun epwe apwénúetá ewe pwon pwe Sirus epwe angasereló néún Kot aramas, férsefáli Jerusalem me ewe imwenfel? Sirus pwisin a apasa lón an we esilesil mi mak lón Paipel, ei: “Iei aloi ngang Sirus ewe kingen Persia: Ewe Samol mi Lapalap, ewe Koten läng, a ngeniei ekewe mwün fanüfan meinisin. Iwe, a filiei pwe üpwe aüetä eu imwenfel fän itan me lon Jerusalem lon ewe fanü Juta. Ämi meinisin mi iteni nöün Kot aramas, Kot epwe etikemi. Oupwe feila Jerusalem lon ewe fanü Juta, pwe oupwe aüsefälietä imwen ewe Samol mi Lapalap ewe Koten Israel, i ewe Kot mi nom Jerusalem.” (Esra 1:2, 3) Án Jiowa kapas me ren Aisea a unusen apwénúetá!
ip-2-E 77-78 ¶4-6
Jiowa—“Ewe Kot mi Pwúng me Chón Amanaw”
4 Jiowa a fós ngeni Sirus me ren Aisea, nge napanapan an fós ngeni a usun itá Sirus a fen manaw lón fansoun Aisea we nge lón ena atun Sirus ese mwo uputiw. (Rom 4:17) Sirus, noun Jiowa we “mi kepit” pún Jiowa a ewisa ngeni an epwe apwénúetá eú angang mi aúchea. Kot a emmweni pwe epwe okkufu ekkewe mwú, ekisikisatiw nemenemen ekkewe king pwe resap chúen tongeni ú ngeni. Iwe, atun Sirus epwe tééki Papilon, Jiowa epwe féri pwe epwe suukuló asamen ewe telinimw pwe epwe lamotmwáál usun chék eú ttit mi tatakkis. Jiowa epwe akkomw áwesi ekkewe minen eppet. Lemuchúlóón, néún Sirus kewe soufiu repwe okkufu ewe telinimw me angei “pisek mi aüchea mi nom lon leni mi monomon,” ekkewe wéú mi nóm lón ekkewe leenien iseis. Ina met Aisea a osuni. Nge mi pwénúetá alon we?
5 Lón ewe ier 539 me mwen Kraist, ina epwe 200 ier mwirin án Aisea makkeei ena oesini, Sirus a nóm lón tittin Jerusalem me epwele tééki ewe telinimw. (Jeremaia 51:11, 12) Iwe nge, ekkewe chón Papilon rese lólilen pún ra ekieki pwe rese tongeni kkuf. Ttitin ewe telinimw a tekia me a nóm lón chénúpupu Oifrat, ewe án telinimw minen túmún. Lón lap seni 100 ier, ese mwo wor chón koput a okkufu Papilon. Pelsasar, ewe sounemenem lón ena atun, a fókkun núkúnúk pwe a pwal mwo féri kametip fengen me néún kewe samol. (Taniel 5:1) Iwe, lón ena pwinin October 5/6, Sirus a aunusaaló angangen okkufuur mi amwarar.
6 Kúkkútáán ewe chénúpupu lón Papilon, néún Sirus kewe chón angang ra erikaló ewe konikin Oifrat pwe esap chúen pupu éérún ewe telinimw. Ekiseló mwirin, ewe konik lón me únúkkún Papilon a kkótotá iwe, néún Sirus kewe soufiu ra tongeni pwereló epek ewe chénúpupu me kine ngeni ewe telinimw. (Aisea 44:27; Jeremaia 50:38) A mmen amwarar pwe ewe ttit únúkkún ewe chénúpupu a suukuló usun minne Aisea a osuni. Néún Sirus kewe soufiu ra tééki Papilon, okkufu ewe imwen ewe king me nieló King Pelsasar. (Taniel 5:30) Lón eú chék pwinin, a wesiló ewe angangen tééki. Papilon a taló, me ewe oesini a unusen pwénúetá.
ip-2-E 79-80 ¶8-10
Jiowa—“Ewe Kot mi Pwúng me Chón Amanaw”
Popun Jiowa A Néúnéú Sirus
8 Mwirin án Jiowa apasa ié me ifa usun epwe okkufu Papilon, a pwal áwewe ewe popun pwata. epwe awinna Sirus lón ewe oesini, Jiowa a fós ngeni Sirus ren an apasa ei: “Pwe kopwe silei pwe ngang ewe Samol mi Lapalap ewe Koten Israel, ewe a köri ngonuk itom.” (Aisea 45:3b) Mi chék fich pwe ewe sounemenemen ewe arúáánún mwú mi péchékkúl an nemenem wóón fénúfan me ren uruwoon Paipel a mirititi pwe an we win mi fókkun lap a feito seni álillisin ewe emén mi lap seni, ina i Jiowa ewe Sounemenemen unuselapen láng me fénúfan. A lamot pwe Sirus epwe mirititi pwe ewe emén a kékkéri i are a ewisa ngeni, ina i Jiowa , ewe Koten Israel. Paipel a apasa pwe Sirus a silei pwe an we win mi lap a feito seni Jiowa.—Esra 1:2, 3.
9 Jiowa a áwewe ewe oruuen popun pwata a néúnéú Sirus le okkufu Papilon: “Fän iten nei chon angang Israel, nei we üa afili, üa köri ngonuk itom, üa pwal aita ngonuk eu it mi iteüöch, inamwo are kosap sileei.” (Aisea 45:4) Án Sirus win wóón Papilon a mmen ámáirú ngeni unusen fénúfan. A esissillatá talóón eú mwú mi péchékkúl an nemenem wóón fénúfan me an eú nemenem feitá, me ekkan táppin aramas mwirin ra mmen chemeni pwóróusen ei mettóch. Iwe nge, ekkewe ekkóch mwú mi kkan ngeni Papilon iir mi chék wikkitiwit, repwe máirú le silei pwe ekkena mettóch ra fis fán ásengesin chék fitengeréú chón eoló mi “lamotongaw” lón Papilon. Iwe nge, mwen mesen Jiowa, ekkena aramas mi manaw seni Israel lóóm rese fókkun lamotongaw. Iir néún “chón angang.” Seni mwú meinisin wóón fénúfan, iir néún “mi kepit.” Inaamwo ika me akkomwan Sirus ese sissilei Jiowa nge Jiowa a néúnéú i pwe epwe Néún we mi kepit le ataieló Papilon. Ewe telinimw ese mochen omusawu chókkewe mi eoló. Esap letipen Jiowa pwe néún kewe aramas mi kefilitá repwe nómoló lón fénúen ekis.
10 A wor aúlúngátin popun ewe mi kon lamot, pwata Jiowa a néúnéú Sirus le ataieló Papilon. Jiowa a apasa: “Ngang ewe Samol mi Lapalap, esap wor eman lüki, esap pwal wor eman Kot lüki. Üpwe atufichuk, inamwo are kosap sileei. Üa föri ei pwe aramas seni ötiu tori lotou repwe mefi o silei pwe esap fokun wor eman Kot lüki. Ngang ewe Samol mi Lapalap, esap wor eman lüki.” (Aisea 45:5, 6) Ewer, talóón Mwúún Papilon a ánnetatá pwe Jiowa ewe Kot, me a pwári ngeni meinisin pwe mi fich ngeni i chék ach sipwe fel ngeni. Pokiten néún Kot kewe aramas ra ngaseló, aramas seni chómmóng fénú, seni étiw tori notou, repwe silei pwe Jiowa i chék ewe Kot mi enlet.—Malakai 1:11.
Kúkkútta Pwóróus Aúchea
“Ekkewe Aramas mi Eáni Kot Jiowa”
EÚ MWÚ IIR CHÓN PWÁRAATÁ
14 Ekkewe chón Israel ra fel ngeni Jiowa ar we Kot, nge chón ekkewe ekkóch mwú ra fel ngeni pwisin ar kewe kot. Lón fansoun ewe soufós Aisea, Jiowa a alélléfengeni minne a fiffis wóón fénúfan me met a kan fis atun a wor kapwúng lón imwen kapwúng. Jiowa a erá pwe koten ekkewe mwú repwe uweato néúr kewe chón pwáraatá pwe repwe ánnetatá pwe iir kot mi enlet. Iei met Jiowa a apasa: “Chon ekewe mwü meinisin repwe mwichefengen. Iö lein ar kewe kot a tongeni osuni mine epwe fis? Iö leir a pwärätä ekei mettoch ra fis ikenai? Repwe uwato nöür kewe chon pwärätä, pwe epwe pwä pwe ra pwüng, epwe pwal pwä leten ar kapas.”—Ais. 43:9.
15 Koten ekkewe mwú rese tongeni awora pisekin ánnet pwe iir kot mi enlet. Iir ululun chék rese tongeni kapas, rese tongeni pwisin mwékút me a lamot aramas repwe mwáreir. (Ais. 46:5-7) Nge ren Jiowa, iei met a ereni néún kewe aramasen Israel: “Ämi nei chon pwärätä pwal nei chon angang. Üa afilikemi pwe oupwe sileei o lüküei, oupwe pwal weweiti pwe ngang chök Kot. Esap wor eman Kot mi fis mwei, esap pwal wor eman epwe fis me müri. Ngang, ngang chök ewe Samol mi Lapalap, nge lüki esap wor eman chon amanau. Iwe, üa . . . pwärätä ngenikemi pwe ngang Kot . . . Iei mine ämi oua nei chon pwärätä.”—Ais. 43:10-12.
16 Iwe, usun chék met a fis lón imwen kapwúng, epwe wor angangen ánnetatá pwúngún ei kapas eis: “Ié ewe Kot mi Lapalap seni meinisin?” Néún Jiowa kewe aramas mi filitá repwe fókkun pwáraatá pwe I ewe Kot mi enlet. Kot a erá: “Ir ekewe aramas üa afisiir fän itei, pwe repwe pwärätä ai ling.” (Ais. 43:21) Ikkena iir ekkewe aramas mi iteit me ren iten Kot. Pokiten Jiowa a angasereló seni Isip, iwe wiser ar repwe pwáraatá mwen aramasen fénúfan pwe Jiowa, i ewe Kot mi lapalap seni meinisin. Itá án chón Israel úppós epwe usun chék alon ewe soufós Mika fán iten néún Kot kewe aramas lón ei fansoun, a erá: “Chon ekewe mwü meinisin ra fel o aleasochis ngeni ar kewe kot, nge kich sipwe fel o aleasochis ngeni ewe Samol mi Lapalap ach we Kot tori feilfeilachök.”—Mik. 4:5.
ip-2-E 60 ¶24
“Ámi Nei Chón Pwáraatá”!
24 Iwe nge, a fis án Kot úméúméch esap chék pokiten án chón Israel aier nge ákkáeúin fán ásengesin pwisin Jiowa. Ewer, a kkúú iten Kot we. Ika epwe likitaló Israel lón ar eoló, iwe epwe kúna itengaw seni ekkewe ekkóch. (Kölfel 79:9; Isikiel 20:8-10) Iwe, pwal ina chék usun ikenái, pinilóón iten Jiowa we me letelóón pwúngún an nemenem repwe akkomw mwen án aramas kúna manaw. Iwe nge, Jiowa a tongei chókkewe mi etiwaéchú an kapasen éúréúr me ekkewe mi fel ngeni lón ngún me enlet. Ikaamwo iir mi kepit are ekkóch siip nge Jiowa a pwári an tong ngeniir ren an amóeló ar kewe tipis ren án Jesus Kraist asorun méén kepich.—Johannes 3:16; 4:23, 24.