Eú Ápilúkúlúk mi Núkúchar fán Iten Ekkewe mi Máló

EMÉN fépwúl mi lipich 25 ierin a makkeei: “Lón 1981, inei we a mwuutiei a máló pwe a kanser. Málóón we a fókkun áweiresiei me wesewesen néún we át. A 17 ieri nge mongeei we a 11. Ua fókkun pwosiiti. Ua fen káé pwe a feitá

láng, iwe, ua mochen pwisin nieiló pwe upwe nóm ren. I wesewesen chiechiei.”

Usun itá nge ese éch pwe a wor péchékkúlen máló le angei attongeach kewe. Nge atun a fis, iwe, ewe ekiek pwe ousap chúen tongeni fósfengen, takirfengen, are róómifengenikemi me attongeom we a fókkun weires le likiitú fan. Án emén erenuk pwe attongeom we a nóm láng esap wesewesen áwesi ewe weires.

Iwe nge, ewe Paipel a awora eú ápilúkúlúk mi sókkóló. Usun sia fen pwóróusfengen me mwan pwe ewe Paipel a affata pwe mi tufich óm kopwe chuursefáli attongeom we lón mwachkkan, esap lón eú láng ese sissilei nge ikeei ie wóón fénúfan, ikewe epwe wor kinamwe me pwúng ie. Iwe, lón ena atun aramas repwe eáni ewe ápilúkúlúkún ar repwe pwapwaiti unuséchún péchékkúler, me resap chúen tongeni málósefál. Neman ekkóch repwe apasa: ‘Nge ina chék eú áneán!’

Met epwe efisi óm kopwe lúkú pwe ina eú ápilúkúlúk mi núkúchar? Ren óm kopwe lúkú eú pwon, mi lamot kopwe lúkú pwe ewe mi wisen eáni ewe pwon a mochen me a wor an tufich le apwénúetá. Iwe ié we a wisen pwonei pwe ekkewe mi máló repwe manawsefál?

Atun lerás lón ewe ier 31, Jesus Kraist a núkúnúk le pwonei: “Usun ewe Sam a amanaua ekewe mi mäla o ngeniir manau, ina usun ewe Nau a fang manau ngeni chokewe i a filiiretä. Ousap weitifengenikemi ren ekei kapas. Pun epwe war ewe fansoun lupwen ekewe sotup meinisin repwe rong mwelian [Jesus] o towu.” (Johannes 5:21, 28, 29) Pwúngún, Jesus Kraist a pwonei pwe ekkewe fitu million ra máló iei, repwe manawsefál wóón ei fénúfan me eáni ewe ápilúkúlúk le nónnóm feilfeiló chék lón ewe paratis mi kinamwe. (Lukas 23:43; Johannes 3:16; 17:3; aléllé ngeni Kölfel 37:29 me Mateus 5:5.) Pokiten Jesus a eáni ena pwon, sia núkúnúk pwe a wor an mochen le apwénúetá. Nge mi wor an tufich le apwénúetá?

Kis seni ruu ier mwirin án Jesus eáni ena pwon, ren manaman, a pwári an mochen me tufich le amanawatá ekkewe mi máló.

“Lasarus, Kopwe Towu!”

Iei eú pwóróus mi attong. Lasarus a chouló. Fefinan kewe rúúemén, Maria me Marta ra tinaaló pwóróus ngeni Jesus, nge a nóm epek ewe chénúpupu Jortan: “Äm Samol, ätewe ka fokun echeni a samau.” (Johannes 11:3) Ra silei pwe Jesus a tongei Lasarus. Itá Jesus esap mochen kúna chiechian we mi samau? Nge lap seni án Jesus epwe mwittir feiló Petania, a nómwotiw ikewe a nóm ie ren ruu rán.—Johannes 11:5, 6.

Ese pwongi mwo mwirin an titiiló ewe pwóróus pwe Lasarus a semmwen nge a máló. Jesus a silei ewe atun Lasarus a máló, me a ekiekin féri och mettóch ngeni Lasarus. Nge atun Jesus a tori Petania chiechian we mi áchengicheng a fen máló ren rúáánú rán. (Johannes 11:17, 39) Itá Jesus a tongeni amanawasefáli emén a fen máló ren ena úkúkún fansoun?

Lupwen Marta, ewe mi mwittir mwékút, a rong pwe Jesus a war, a ssáwu pwe epwe chuuri. (Aléllé ngeni Lukas 10:38-42.) A chúng letipen Jesus ren letipechoun neminna, iwe, a anúkúnúkú: “Mongeom we epwe manausefälitä.” Atun neminna a affata an lúkú usun ewe manawsefál lón mwachkkan, Jesus a áweweéchú ren an ereni: “Ngang ewe manausefäl me ewe manau. Iö a lüküei epwe manau inamwo are epwe fen mäla.”—Johannes 11:20-25.

Atun Jesus a wareiti ewe peias, a ereniir pwe repwe ámera ewe faú mi pinei asamen ewe peias. Iwe mwirin an iótek fán neúwommong, a erá: “Lasarus, kopwe towu!”—Johannes 11:38-43.

Meinisin mi nóm ikena ra newenewen ngeni ewe peias. Iwe mwirin, ra kúna ululun emén aramas lón ewe kiroch an a towu. Pechen me péún ra finifin ngeni mangaku me mesan a pwal finifin ngeni eché mangaku. Iwe Jesus a ereniir: “Oupwe apichala ekewe finifin pwe epwe tongeni fetal.” Ewe sáingoon finifin a pichiló me turutiw lepwúl. Ina i ewe mwán Lasarus, ewe mi fen máló ren rúáánú rán!—Johannes 11:44.

Mi Wesewesen Fis?

Pwóróusen manawsefálin Lasarus a mak lón Johannes ewe Puken Kapas Allim, ina eú pwóróus lón uruwo mi wesewesen pwúng. Ra fókkun tichik ekkewe pwóróus ina pwata esap tongeni tutulap chék. Ach tipemwaramwareiti enletin ena uruwo, epwe wewe ngeni pwe sia pwal tipemwaramwareiti meinisin ekkewe manaman mi fis lón Paipel, kapachelong pwisin manawsefálin Jesus. Me ach sise lúkú manawsefálin Jesus epwe wewe ngeni pwe sise pwal lúkú unusen lúkúen Chón Kraist kewe.—1 Korint 15:13-15.

Ren enletin, ika pwe ka lúkú pwe mei wor Kot, ese wor osukosuken óm kopwe lúkú ewe manawsefál. Ren ach sipwe áweweei: Emén a tongeni videoni an emwirinimá, iwe mwirin an máló ekkóch ra tongeni katol me rongorong ewe video. Ika ekkewe allúkún pekin science efisien ewe Chón Fératá, nge aramas ra tongeni áeá pwe repwe tufichin isoni ekkena sókkun mettóch, pwe sipwe tongeni kúna me rongorong, iwe, esap pwe ewe Chón Fératá a tufichin féri lap seni ena? Ina minne, a ffat pwe a wor án ewe Emén mi fératá manaw tufich, le férisefáli manaw.

Ewe manaman ren manawsefálin Lasarus a efisi lapólóón ach lúkú Jesus me ewe manawsefál. (Johannes 11:41, 42; 12:9-11, 17-19) Lón napanap mi pwári tong, ena mettóch a pwal pwári án Jiowa me Néún we efich me mochen féri ewe manawsefál.

‘Kot Kopwe Pwositiei’

A pwáló án Néún Kot we tong ren met a féri ren málóón Lasarus we. Lón ena fansoun an we tong mi alóllóól a affataéchú watteen an mochen le amanawatá ekkewe mi máló. Sia tongeni álleani: “Maria a tori ewe leni ia Jesus a nom ie. Lon ewe chök otun a tori Jesus, a chapetiu arun pechen o üreni, ‘Ai Samol, are en kopwe nom ikei, mongeei we esap mäla.’ Iwe, Jesus a küna Maria pwe a kechü, pwal ekewe aramas mi tapwela mürin, letipan a fokun mwökütüküt o weires. Iwe, a aisiniir, ‘Ia oua peiaseni Lasarus ie?’ Ra pölüeni, ‘Äm Samol, kopwe feito o nenengeni.’ Iwe, Jesus a kechü. Mürin ekewe aramas ra apasa, ‘Nengeni usun an tongei!’”—Johannes 11:32-36.

Án Jesus enletin tong a ffatoló ren ekkeei úlúngát kapas, “fokun mwökütüküt,” “weires,” me “kechü.” A fókkun chúng letipen Jesus ren málóón chiechian we mi áchengicheng Lasarus, me an kúna kechiwen fefinen Lasarus we, ina met a efisi léléwun me lemesan.

Met a ámáirú, pwe Jesus a fen amanawasefáli rúúemén me mwan, nge a unusen mmólnetá pwe epwe pwal féri ngeni Lasarus. (Johannes 11:11, 23, 25) Iwe nge, a pwal “kechü.” Pún amanawasefálin ekkewe mi máló, esap eú chék angang me ren Jesus, nge an memmeef mi alóllóól me an tong mi pwáló lón ena atun, a affataéchú watteen an mochen áwesi pwúnúngawen máló.

Pokiten Jesus a “wesewesen lapalapeni lapalapen Kot,” iwe, a fich pwe sipwe pwal ekieki pwe Semach lón láng a pwal ina usun napanapan. (Ipru 1:3) Iei alon ewe mwán mi tuppwél Hiop usun án Jiowa mochen féri ewe manawsefál: “Are eman aramas a mäla, ifa usun, epwe pwal manausefäl? . . . En kopwe köriei, nge ngang üpwe pälüenuk. En kopwe positiei.” (Hiop 14:14, 15) Ewe popun kapas mi áweweei “en kopwe positiei” a wewe ngeni án Kot fókkun mwétéresiti me mochen. (Keneses 31:30; Kölfel 84:2) A ffat pwe Jiowa a fókkun mwétéresiti ewe manawsefál.

Kich mi tongeni wesewesen lúkú ewe pwonen manawsefál? Ewer, ese wor tipemwaramwar pwe a wor án Jiowa me Néún we mochen me tufich le apwénúetá ena. Epwe met weween ngonuk ena? A wor óm ápilúkúlúk le chuursefáli attongeom kewe ikeei ie wóón fénúfan nge lón napanap mi fókkun sókkóló!

Jiowa Kot, ewe mi poputááni aramas lón eú leeni mi ling, a pwonei pwe epwe wato eú paratis mi fé wóón fénúfan fán nemenien An we Mwú lón láng mi nóm lepéún Jesus Kraist iei lón lingan. (Keneses 2:7-9; Mateus 6:10; 2 Petrus 3:13) Lón ena Paratis mi fissefál, ewe familien aramas repwe eáni ewe ápilúkúlúkún pwapwaiti ewe manaw ese wor muchún me ngaseló seni sókkópaten samau meinisin. (Pwärätä 21:1-4; aléllé ngeni Hiop 33:25; Aisea 35:5-7.) Epwe pwal móróló koput meinisin, lifilifil aramas, kawetfengen lefilen einang, me pwúngúngaw lón atufichin manawen aramas. Lón ena fénúfan mi limeliméch Jiowa Kot epwe néúnéú Jesus Kraist le amanawatá ekkewe mi máló.

Iei ewe ápilúkúlúk a nóm ren ewe fefin Chón Kraist, ewe sia fós usun me lepoputáán ei lesen. Fitu ier mwirin málóón inan we, Chón Pwáraatá Jiowa ra álisi le káéfichi ewe Paipel. Iei met a chemeni: “Mwirin ai káé usun ewe ápilúkúlúkún manawsefál, ua kechiw. A fókkun múrinné ai silei pwe upwe kúnasefáli inei we.”

Ika letipom a pwal mwétéresiti le mochen kúnasefáli attongeom we, iwe, Chón Pwáraatá Jiowa repwe pwapwa le álisuk le káé ifa usun kopwe tongeni pwisin eáni ena ápilúkúlúk mi núkúchar. Pwata kese feiló chuuriir lón ewe Leenien Mwich mi kkan ngonuk, are mak ngeni eú me lein ekkewe address mi nóm lón pekin taropwe 32.

Sipwe Ekieki Ekkeei Kapas Eis

Lupwen chienen Jesus we Lasarus a máló, ifa usun a pwáraaló pwe a wor an mochen me tufich le féri ewe manawsefál?

Pwata sia tongeni lúkú pwóróusen manawsefálin Lasarus mi mak lón Paipel pwe ina eú pwóróus lón uruwo mi wesewesen pwúng?

Ifa usun ewe pwóróus lón Johannes sópwun 11 a pwári watteen án Jesus mochen áwesi pwúnúngawen máló?

Met a pwári pwe Jiowa Kot a fókkun mwétéresiti ewe manawsefál?

[Pwóróusen/Áweween ewe sassing lón pekin taropwe 28]

Wokisin mi Oururukich

Fán chómmóng, atun ekkewe Chón Kraist mi tuppwél ra áweweei ifa usun ra úppós fán ar letipeta, ra apasa: “Upwe erenuk menni wokisin lón Paipel ua mmen sani.” Ika ka nóm lón letipeta, neman ekkóch me lein ekkeei wokisin epwe pwal álisuk.

Sipwe mwareiti “i mi Semen umoumoch, o Koten sokkun aururu meinisin, i mi aururu letipach lon sokkun ach riaffou meinisin.”—2 Korint 1:3, 4.

“Ka suki poum o ngeni ekewe mönümanau meinisin mine repwe menemenöch ren.”—Kölfel 145:16.

Kot “a filätä eu rän epwe apwüngü unusen chon fanüfan meinisin fän pwüng ren eman mwän i a awisa ngeni. A fen alletätä ei ngeni aramas meinisin ren an amanauasefäli ei mwän seni mäla.”—Föför 17:31.

“Ewe Samol mi Lapalap a apasa, ‘Ngang ewe üa achipok.’”—Aisea 51:12.

“Usun eman inelap a achipa nöün, iei usun ngang üpwe achipakemi.”—Aisea 66:13.

“Iei ai chip lon ai riaföü, pwe om pwon a ngeniei manau. Ai Samol mi Lapalap, lupwen üa ekieki usun om kewe pwüüng, ra nonom seni me lomlom, üa chip. Om tong ellet epwe achipaei, usun ka pwon ngeniei ngang noum we chon angang.”—Kölfel 119:50, 52, 76.

“Epwe war ewe fansoun lupwen ekewe sotup meinisin repwe rong mwelian o towu seni peiaser: Chokewe mi föri föför mürina repwe manausefäl o küna manau.”—Johannes 5:28, 29.

[Pwóróusen/Áweween ewe sassing lón pekin taropwe 27]

Án Jesus memmeef mi alóllóól atun a amanawasefáli Lasarus, a pwáraaló watteen an mochen áwesi pwúnúngawen máló

[Pwóróusen/Áweween ewe sassing lón pekin taropwe 30]

Ewe manawsefál, mi lóngólóng wóón án Kraist Jesus we méén kepich epwe atoto pwapwa ngeni mwú meinisin