Sipwe Amwochuluku Ach Luku Mi Auchea!
“Ngeni ir ekkewe mi angei ewe chok sokkun luku sia fen angei.”—2 PITER 1:1.
1. Ifa an Jises kapasen ourour ngeni noun kewe aposel, nge met Piter a sikasini ussun?
LON EWE pwinin me mwen an Jises malo, a apasa pwe noun kewe aposel meinisin repwe likitalo. Emon leir itan Piter a sikasini: “Are ir meinisin repwe turukap pokitom, nge ngang usap mo turukap!” (Mattu 26:33) Nge Jises a silei pwe esap ina usun. Ina popun a ereni Piter lon ena chok fansoun: “Ngang ua fen iotek fan asengesum, pwe om luku ete apwangapwangelo. Iwe, mwirin om liwinsefal, kopwe apochokkulata pwiom kena.”—Luk 22:32.
2. Inaamwo ika Piter a meefi pwe a naf an pochokkul lon pekin luku, nge ikkefa an kewe foffor mi pwarata pwe a apwangapwang an luku?
2 Piter a fen ekis sikasini ukukun watten an luku, iwe, a amam Jises lon ena chok pwinin. Fan ulungat a era pwe ese silei Kraist! (Mattu 26:69-75) Lupwen a “liwinsefal,” ese mwaal a chechemeni alon noun we Masta, a era “apochokkulata pwiom kena.” Ekkena kapas ra fokkun emmweni lusun manauen Piter, iwe, a pwapwalo lon makkeian kewe ruuacho taropwe lon ewe Paipel.
Popun Piter A Makkei Noun kewe Taropwe
3. Pwata Piter a makkei noun we aeuin taropwe?
3 Orun 30 ier mwirin an Jises malo, Piter a makkei noun we aeuin taropwe ngeni pwiin kewe lon Pontus, Kalesia, Kappatosia, Eisia, me Pitinia, nge ikenai ekkena leeni ra wewe ngeni ennefenin me otiuen ewe fonuen Turkey. (1 Piter 1:1) Ese mwaal ekkoch chon Jus mi fen wiliti chon Kraist lon Pentekos 33 C.E. ra kapachelong lein chokewe Piter a mak ngeni. (Fofor 2:1, 7-9) Chommong leir chon Jentail mi kuna riaffou watte fan poun chon oputar. (1 Piter 1:6, 7; 2:12, 19, 20; 3:13-17; 4:12-14) Ina minne Piter a mak ngeni pwiin kewe pwe epwe apochokkulereta. A mochen alisir ar repwe angei “sopwolon [ar] luku, amanauen ngunur.” Ina minne, le muchuloon, a fonour: “Oupwe u ngeni ewe tefil o oupwe lukuchar lon ami luku.”—1 Piter 1:9; 5:8-10.
4. Pwata Piter a makkei noun we oruuen taropwe?
4 Mwirin, Piter a makkei noun we oruuen taropwe ngeni ekkena chon Kraist. (2 Piter 3:1) Pwata? Pun mei wor pwal eu feiengau mi watte. Aramasengau repwe sotun etipetipa chon luku ar repwe eani ar kewe fofforingau, iwe, ra fen otupu ekkoch! (2 Piter 2:1-3) Pwal eu, Piter a ourourer usun chon esiit. A fen mak lon noun we aeuin taropwe pwe “sopwolon mettoch meinisin a fen arapoto,” iwe, iei ekkoch ra esiita ena ekiek. (1 Piter 4:7; 2 Piter 3:3, 4) Sipwe chosani noun Piter we oruuen taropwe me pi ifa ussun an a apochokkulata ekkoch brother pwe repwe uppwos lon ewe luku. Lon ei aeuin lesen, sipwe kaeo 2 Piter sopwun 1.
Popun Sopwun 1
5. Ifa ussun Piter a ammolna noun kewe chon alleani noun kewe taropwe pwe repwe poraus ussun ekkoch osukosuk?
5 Piter ese muttir kapas usun ekkewe fitikoko watte. Iwe nge, a ammolna ewe alen kapasfengen usun ekkena fitikoko ren an alapalo an ekkewe chon alleani aucheani minne ra fen angei atun ra wiliti chon Kraist. A achema ngenir usun an Kot kewe pwon mi murinno pwal lukucharen an Paipel kewe oesini. A fori ena ren an kapas usun ewe wililo, atun a pwisin kuna lingen Kraist lon manamanen an we Muu.—Mattu 17:1-8; 2 Piter 1:3, 4, 11, 16-21.
6, 7. (a) Ifa ewe lesen sipwe tongeni kaeo seni ewe kapasen le poputaan lon noun Piter we taropwe? (b) Fan ekkoch, ika sipwe fonou emon, met epwe och ach sipwe pwarata ussun pwisin kich?
6 Sipwe tongeni kaeo eu lesen seni le poputaan makkeien Piter? Ese fen mecheres ngeni aramas ar repwe nguuri kapasen fon ika sia fen enniwili ngenir ekkoch porausen ewe apilukuluk allim sia eani? Iwe, ifa ussun och porausen manauach? Ese mwaal, mwirin maloon Jises we, Piter a kapas fan chommong usun an a kuna Kraist lon lingen ewe Muu.—Mattu 17:9.
7 Pwal chechemeni pwe neman atun Piter a makkei noun we oruuen taropwe, noun Mattu we Kapas Allim me pwal noun ewe aposel Paul taropwe ngeni ekkewe chon Kalesia ra fen inetfetal. Ina popun neman pilon kewe ra fen silei usun an Piter kewe mwaal pwal rekotun an manauesini ewe manauen luku. (Mattu 16:21-23; Kalesia 2:11-14) Iwe nge, ese eppeti an tufichin kapas. Enlet, ir kewe mi mefi choun pwisin ar kewe apwangapwang repwe fokkun efich noun we taropwe. Ina popun, lupwen sipwe alisi aramas ren ar kewe osukosuk, esap pwal murinno ach sipwe pwarata pwe kich sise pwal unusoch?—Rom 3:23; Kalesia 6:1.
An Kapong A Apochokkulakicheta
8. Ese mwaal, lupwen Piter a nounou ewe kapas “luku” a wewe ngeni met?
8 Iei ekieki mwo usun an Piter we kapong. A muttir kapas usun ewe mettoch luku ren an kapong ngeni ekkewe chon alleani noun we taropwe ussun “ir ekkewe mi angei ewe chok sokkun luku sia fen angei.” (2 Piter 1:1) Eni, ewe kapas “eu luku” a wewe ngeni “och mettoch mi lukuchar”, iwe, a kapas usun minne chon Kraist ra achifoua are afalafala, minne ewe Paipel a eita ngeni “ewe enlet” fan ekkoch. (Kalesia 5:7; 2 Piter 2:2; 2 Jon 1) Fan chommong ina weween ewe fos “luku” lap seni an epwe chok wewe ngeni lukuluku are achifoua emon aramas are och mettoch.—Fofor 6:7; 2 Korint 13:5; Kalesia 6:10; Efisus 4:5; Juta 3.
9. Pwata an Piter kapong a akkaeuin apwapwai ekkewe chon Jentail?
9 Eni ekkewe chon Jentail mi alleani repwe akkaeuin pwapwaiti an Piter kapong. Esor och lefilen ekkewe chon Jus me chon Jentail, ra pwal mwo nge oputfengen lefiler, iwe, ekkewe chon Jus mi fen wiliti chon Kraist ra chuen meefi ina usun. (Luk 10:29-37; Jon 4:9; Fofor 10:28) Iwe nge, Piter, emon chon Jus me emon noun Jises Kraist aposel, a era pwe chon alleani noun we taropwe, chon Jus pwal chon Jentail ra eani eu chok luku me angei ekkewe chok wis auchea i a fen angei.
10. Ikkefa ekkewe lesen sipwe tongeni kaeo seni an Piter kapong?
10 Ekieki usun ekkewe lesen mi murinno an Piter kapong a aiti ngenikich ikenai. Kot ese lifilifil aramas; ese acheni eu sokkun aramas are muu lap seni pwal eu. (Fofor 10:34, 35; 11:1, 17; 15:3-9) Usun Jises a pwisin afalafal, chon Kraist meinisin ir pwipwi, iwe, esor emon leich epwe mefi pwe a tekia seni ekkewe ekkoch. Pwal eu, an Piter kapong a apochokkula ewe poraus pwe sia wesewesen fiti eu mwichen pwipwi won unusen fonufan, “mi pwal angei” ewe chok luku Piter me chienan kewe chon kuno ra eani.—Mattu 23:8; 1 Piter 5:9.
Sile me an Kot kewe Pwon
11. Mwirin an kapong, Piter a itelapei menni poraus mi lamot watte?
11 Mwirin an we kapong, Piter a makkei: “Chen o kinamwe epwe lapelo remi.” Ifa usun chen me kinamwe repwe lapelo rech? Piter a polueni, “Ren ami silei usun Kot o pwal usun Jises ach Samol.” Mwirin, a apasa: “An we manaman a fen liffang ngenikich mettoch meinisin usun manauach mi fich ngeni Kot.” Ifa ussun sipwe angei ekkena mettoch mi lamot? “Ren ach silei usun i mi fen korikich ngeni pwisin an ling o manaman.” Iwe, fan ruu Piter a itelapei lamoten an aramas sileifichi Kot me Noun we.—2 Piter 1:2, 3; Jon 17:3.
12. (a) Pwata Piter a apochokkulata lamoten ewe mettoch sile mi enlet? (b) Ika sipwe mochen kuna feiochun an Kot kewe pwon, met sipwe akkom fori?
12 Ekkewe “sense chofona” Piter a ouroura usun lon sopwun 2 ra eani “kapas chofona” fan iten ar repwe otupu chon Kraist. A ina ussun ekkewe sense chofona ra sotun otupu chon Kraist pwe repwe liwiniti ekkewe fofforingau ra fen ngas seni. A fokkun watte feiengau ngeni ir kewe mi fen ngaselo ren “ar sileifichi ach Samol o Chon Amanau Jises Kraist” nge mwirin ra kkuf ren ekkena minen otupotup. (2 Piter 2:1-3, 20) A pwapwalo pwe pokiten epwe mak ussun ena osukosuk mwirin, Piter a itelapei lamoten sileifichi lon an emon uoch mwen mesen Kot seni chok le poputaan noun we taropwe. Piter a kuna pwe Kot “a pwal liffang ngenikich an kewe pwon mi auchea o fokkun lapalap . . . o oupwe tongeni angei lapalapen Kot.” Iwe nge, Piter a apasa pwe ren ach sipwe pwapwaiti ekkena pwon, eu kinikinin ach luku mi fokkun auchea, sipwe lom “su seni ewe ingau mi nom lon fonufan pokiten mochenia-ingau.”—2 Piter 1:4.
13. Ifa ewe mettoch ekkewe chon Kraist mi kepit me “ekkewe ekkoch siip” repwe akkamwochu?
13 Met om ekiek ussun an Kot kewe pwon? Ka eani ekiekin ekkewe chon Kraist mi kepit? Lon 1991, Frederick Franz, peresetenin ewe Watch Tower Bible and Tract Society lon ena fansoun, a pwal fen fiti ewe angangen afalafal full-time lap seni 75 ier, a menlapei mefien ir kewe mi eani ewe apilukulukun ar repwe eti Kraist le nemenem: “Sia uppwos tori ei kulok, iwe, sipwe pwal uppwos tori Kot epwe wesewesen annetata pwe a enlet ‘an kewe pwon mi auchea me lapalap.’” Brother Franz a amwochuluku an Kot pwonen ewe manausefal lon lang, iwe, a lukuchar lon an luku tori an we malo lon 99 ierin. (1 Korint 15:42-44; Filipai 3:13, 14; 2 Timoti 2:10-12) Pwal usun chok, fitu million ra amwochuluku ewe luku, me ekilapei an Kot we pwon ussun eu paratisin fonufan ikewe ie aramas repwe manau ie tori feilfeilo chok lon pwapwa. En emon leir?—Luk 23:43; 2 Piter 3:13; Pwarata 21:3, 4.
Nguuri an Kot kewe Pwon
14. Pwata Piter a apasa pwe tuppwol epwe akkom apacha ngeni luku?
14 Kich mi kilisou ngeni Kot ren minne a fen pwonetiu? Ika ina, Piter a peseikich pwe sipwe pwarata ach kilisou. “Ewer, iei popun (pokiten Kot a fen ngenikich an kewe pwon mi fokkun auchea), sipwe fokkun anganga ach luku. Sisap chok menemenoch ren ach nonnom lon ewe luku are ekis silei ekkewe poraus mi enlet lon ewe Paipel. Ese fokkun naf! Neman lon ranin Piter we, ekkoch lon ekkewe mwichefel ra kapas chommong usun luku nge ra fori fofforingau. A lamot pwe ar kewe foffor epwe murinno, ina popun, Piter a pesei: “Apacha ngeni ami luku tuppwol.”—2 Piter 1:5; Jemes 2:14-17.
15. (a) Pwata mwirin tuppwol, ewe mettoch sile epwe kapach ngeni luku? (b) Ikkefa ekkewe ekkoch lapalap repwe alisikich pwe sipwe likiitu lon ewe luku?
15 Mwirin an kapas usun tuppwel, Piter a eiteita wonu lapalap sipwe apacha ngeni ach luku. A lamot ir meinisin ika sipwe “lukuchar lon ewe luku.” (1 Korint 16:13) Pokiten chon tokolo ra ‘awilielo ekkewe Wokisin’ me arongafeili “afalafal mi otupotup,” Piter a era pwe a lamot watte silelap: “Ngeni ami tuppwel [apacha] silelap.” Iwe, a pwal apasa: “Ngeni om silelap [apacha] ononoto, o ngeni ami ononoto likiitu, o ngeni ami likiitu manau mi fich ngeni Kot, o ngeni ami manau mi fich ngeni Kot tong ngeni pwiich Soulang, o ngeni ami tong ngeni pwich Soulang tong ngeni aramas meinisin.”—2 Piter 1:5-7; 2:12, 13; 3:16.
16. Met epwe fis ika sipwe apacha ngeni ach luku ekkewe lapalap Piter a eiteita, nge met epwe fis ika sise fori ena?
16 Met epwe fis ika sipwe apacha ngeni ach luku ekkena fisu mettoch? Piter a polueni, “Are ekkeei mettoch ra fokkun nonnom remi o chommongelo, iwe, repwe ti senikemi lamot-mwaal are sap uwa lon ami silefichi usun ach Samol Jises Kraist.” (2 Piter 1:8) Iwe nge, Piter a pwal apasa: “Are ekkeei mettoch rese nom ren emon, iwe, mesan mi chok topur o a mesechun, a pwal monukalo pwe a fen limochulo seni an kewe tipisin lom.” (2 Piter 1:9) Atola pwe Piter a siwil seni an nounou “ami” me “ach” ngeni an nounou “emon,” “i,” me “an.” Inaamwo ika ekkoch ra mesechun, monukalo, me limengau, nge Piter a kirokiroch lon an ese ekieki pwe ewe chon alleani a ina usun.—2 Piter 2:2.
A Apochokkulata Pwiin kewe
17. Ifa ewe mettoch a amwokutu Piter pwe epwe eani ewe kapasen pesepes mi kirokiroch pwe repwe foffori “ekkeei mettoch”?
17 Neman a esinna pwe a akkaeuin mecheres ngeni ekkewe minefoon chon Kraist ar repwe tupulo, ina minne, Piter a apochokkulereta ren kirokiroch, a era: “Iei minne, pwii kena, oupwe alapalo ami achocho pwe oupwe anukuchara ami koko o filita, pun are oupwe fori iei usun, ousap chuen turutiu.” (2 Piter 1:10; 2:18) Ekkewe chon Kraist mi kepit mi apacha ngeni ar luku ekkena fisu mettoch repwe kuna eu liwinin mi lap, usun Piter a apasa: “Iwe, iei usun epwe fokkun efisata ngenikemi eu leenien tolong lon ewe muu esemuch, muun ach Samol o Chon Amanau Jises Kraist.” (2 Piter 1:11) Ekkewe “pwal ekkoch siip” repwe angei eu alemwir tori feilfeilo chok lon ewe kinikinin an Kot we Muu won fonufan.—Jon 10:16; Mattu 25:33, 34.
18. Pwata Piter a kan meefi lamoten an “epwe kan achema” ngeni pwiin kewe lon pekin ngun?
18 Piter a letip-wenechar lon an mochen pwiin kewe repwe angei ena liwinin mi watte. A makkei, “Iei popun, upwe chok achema ngenikemi ekkeei mettoch fansoun meinisin, inaamwo ika ami oua fen silei ekkeei mettoch o nukuchar lon ewe enlet.” (2 Piter 1:12) Piter a nounou ewe kapasen Krik ste·riʹzo, iwe, a affou ngeni “lukuchar” ikei ie nge a affou ngeni “apochokkulata” lon an Jises kapasen fon ngeni Piter me mwan, a era: “Apochokkulata pwiiom kewe.” (Luk 22:32) An nounou ena fos a ameef ngenikich pwe Piter a chechemeni ewe kapasen fon a angei seni an we Samol. Iei Piter a apasa: “Ua chok ekieki pwe a pung rei are upwe fongunikemita ren ai achema ngenikemi ekkeei mettoch ukukun fansoun ai nonnom chok lon inisi. Pun ua meefi pwe a chok arap ngeni ai upwe likitalo inisi.”—2 Piter 1:13, 14.
19. Ikkefa ekkewe alillis ra lamot ngenikich ikenai?
19 Inaamwo ika Piter a kirokiroch le apasa pwe chon alleani noun we taropwe ra “lukuchar lon ewe enlet,” nge a silei pwe ra tongeni atailo ar luku usun chok efoch wa mi ta. (1 Timoti 1:19) Pokiten a silei pwe ekiselo chok epwele malo, a apochokkulata pwiin kewe ren an kapas usun ekkewe mettoch repwe tongeni chechemeni mwirin fan iten ar repwe amwochu ar pochokkul lon pekin luku. (2 Piter 1:15; 3:12, 13) Pwal usun chok, a lamot ngenikich ikenai kapasen achechem fan iten ach sipwe lukuchar lon ewe luku. Ese lifilifil ika kich io are fitu ier sia fen nonnom lon ewe enlet, nge sisap tongeni tunalo ach akkalleani Paipel, pwisin kaeo, me fiffiti ekkewe mwich lon ewe mwichefel. Ekkoch ra era pwe ra etiwalo ekkewe mwich, pun ra kon molulu are ekkewe mwich ra chok ekkenniwili poraus are ekkewe chon afalafal rese kon lien angoch, nge Piter a silei pwe sipwe muttir tongeni poutalo ach luku ika sipwe kon meefi pwe a naf ach pochokkul lon pekin luku.—Mark 14:66-72; 1 Korint 10:12; Ipru 10:25.
Alongolongun Ach Luku mi Lukuchar
20, 21. Ifa ussun an Jises wililo a apochokkula lukuen Piter me ir kewe mi alleani noun kewe taropwe, pachelong kich ikenai?
20 Ach luku a ita alongolong won tutunlapen aramas ra kefisita lon ar tipatchem-sola? Piter a polueni, “Apwi, am aise mo tapwelo mwirin ekkewe tuttunlapen rochopwak mi otupotup lupwen am aia afalafal ngenikemi ewe manamanen ach Samol Jises Kraist o an we liwinsefallito, pwe am aia pwisin kuna an we ling mi lap ren mesem.” Piter, Jemes, me Jon ra nonnom ren Jises lupwen ra kuna an Jises wililo lon lingen ewe Muu. Piter a awewei: “A angei an we iteuoch o ling me ren Semach Kot, lupwen ewe mongungu a feito ren ewe ling mi lapalap, “Iei nei at mi achengicheng rei, ua unusen pwapwa ren,” am aia rong ewe mongungu mi feitiu seni lang pun am aia pwal eti i won ewe chuuk mi fel.”—2 Piter 1:16-18.
21 Lupwen Piter, Jemes, me Jon a kuna ewe wililo, ra wesewesen luku woren ewe Muu! Piter a era, “O ewe kapasen oesini mi fokkun nukuchar a nonnom rech. Iwe, epwe chok murinno are oupwe tumunu ekkeei kapas.” Ewer, a wor popun auchea chon alleani noun Piter we taropwe, pachelong kich ikenai, repwe tumunuochu ekkewe oesini ussun an Kot we Muu. Ifa ussun sipwe tumunuochu? Piter a polueni: “Usun chok eu lamp mi titin lon eu leeni mi rochopwak, tori fansoun epwe ranilo, o ewe fu ran epwe pwata lon letipemi.”—2 Piter 1:19; Taniel 7:13, 14; Aisea 9:6, 7.
22. (a) Epwe lamot pwe letipach epwe mammasa ussun met? (b) Ifa ussun sipwe tumunufichi ekkewe kapasen oesini?
22 Letipach epwe rochopwak ika esor saramen ewe kapasen oesini. Nge ren ach sipwe tumunu kapasen oesini, letipen chon Kraist ra fen mammasa tori fansoun epwe ranilo lupwen ewe “fu ran,” Jises Kraist, epwe pwata lon lingen ewe Muu. (Pwarata 22:16) Ifa ussun kich ikenai sipwe tumunuochu ewe kapasen oesini? Ren ach kaeo Paipel, ren ach ammolnata me fiffiti mwokutukutun ach kewe mwich, me pwal ren ach ‘tumunuochu o achocho ngeni ekkeei mettoch.’ (1 Timoti 4:15) Ika ewe kapasen oesini epwe usun chok eu lamp mi tittin lon “eu leeni mi rochopwak” (letipach), sipwe fokkun mut ngeni an epwe kku ach kewe mochen, memmeef, minne a amwokutukich, pwal minne sipwe achocho ngeni. A lamot ach sipwe sou kaeo ewe Paipel pun Piter a amuchalo sopwun 1 ren an era: “Esor och kapasen oesini lon ewe puk mi fel mi weween a feito seni emon chok aramas, pwe noun Kot kewe aramas mi mwokutukut ren ewe Ngun mi Fel ra fen apasata kapas me ren Kot.”—2 Piter 1:20, 21.
23. Ewe aeuin sopwun lon 2 Piter a ammolna ekkewe chon alleani ngeni met?
23 Le poputaan noun we oruuen taropwe, Piter a awora ewe popun ach sipwe amwochu ach luku mi auchea. Iei sia fen mmolneta fan iten ach sipwe ekieki usun ekkewe poraus mi chou epwe feito. Ewe lesen mwirin epwe ekilapei sopwun 2 lon 2 Piter, ikewe ie ewe aposel a kapas ussun feiengauen ekkewe fofforingau mi fen anifelong lon ewe mwichefel.
En mi Chechemeni?
◻ Pwata Piter a apochokkulata lamoten ewe mettoch sile mi enlet?
◻ Ifa ewe popun ewe lapalap tuppwol epwe akkom pache ngeni luku?
◻ Pwata Piter a kan meefi lamoten an epwe ngeni pwiin kewe ekkewe kapasen achechem fansoun meinisin?
◻ Ifa ewe alongolongun ach luku mi lukuchar Piter a awora?
[Sasing lón pekin taropwe 16]
An Piter kewe apwangapwang rese amwokutu i an epwe poutalo an luku