Inaamwo Ika Epwe Fis Sossot, Nge Akkamwochu Om Luku!
“Ami pwii kana, oupwe ekieki pwe minen pwapwa enlet fansoun ekkewe sossot mesemesekkis epwe torikemi.”—JAMES 1:2.
1. Noun Jiowa kewe aramas ra angang ngeni fan luku me “chengelin letiper” inaamwo ika ra kuna met?
NOUN Jiowa kewe aramas, ir noun Chon Pwarata me ra angang ngeni fan luku me “chengelin letiper.” (Tuteronomi 28:47; Aisea 43:10) Ra ikina ussun inaamwo ika ra kuna chommong sossot. Inaamwo ika ra kukkuna sossot, nge ra kuna oururuun letiper seni ekkeei kapas: “Ami pwii kana, oupwe ekieki pwe minen pwapwa enlet fansoun ekkewe sossot mesemesekkis epwe torikemi, pun oua sinei pwe sossotun ami luku epwe efisata ami likiitu.”—Jemes 1:2, 3.
2. Met sia silei ussun ewe chon makkei noun Jemes we taropwe?
2 Ena poraus a mak lon ina epwe 62 C.E. ren ewe chon kaeo Jemes, pwiin Jises we, nge ra semefesen. (Mark 6:3) Jemes emon elter lon ewe mwichefelin Jerusalem. A enlet pwe ir me Sifas (Piter), me Jon ra “ussun urelap,” weween, ra pochokkul me uppwos lon ar angang fan iten ewe mwichefel. (Kalesia 2:9) Lupwen ewe osukosuk ussun sirkumsais a piita mwen “ekkewe aposel me ekkewe mwan mi asimau lon pekin ngun” lon ina epwe 49 C.E., Jemes a atolonga eu emmwen mi longolong won Paipel, iwe, ena mwichen chon pwungupwung lon ewe aeuin senturi ra apwungalo ena emmwen.—Fofor 15:6-29.
3. Ikkefa ekkoch osukosuk a tori ekkewe chon Kraist lon ewe aeuin senturi, iwe, epwe ifa ussun sipwe kuna feioch lapalap seni noun Jemes we taropwe?
3 Pokiten i emon chon mas mi aureki ekkewe siip, Jemes a ‘silei lapalapen ewe pwiin siip.’ (Än Salomon Fos 27:23) A weweiti pwe chon Kraist ra kukkuna sossot watte lon ena atun. A lamot ngeni ekkoch ar repwe siwili ekiekir, pun ra lifilifil aramas, weween, ra awasolaochu ir kewe chok mi pisekisek. Ren pwal fitemon, ra chok pwomweni ar fel ngeni Kot. Ekkoch ra efisata osukosuk pokiten ar rese nemeni chonauer. Ngunun fonufan a efeiengauer, me chommong rese mosonottam me rese likiitu le iotek. A enlet pwe samau lon pekin ngun a toki ekkoch chon Kraist. Noun Jemes we taropwe a mak fan iten ekkena mettoch, me an fon a alillisoch ikenai ussun chok lon ewe aeuin senturi C.E. Sipwe kuna feioch lapalap ika sipwe eani ewe ekiek pwe ena taropwe a mak fan iten emon me emon leich.a
Lupwen Sipwe Kuna Sossot
4. Epwe ita ifa ewe ekiek sipwe eani ussun sossot?
4 Jemes a aitikich ewe sokkun ekiek sipwe eani ussun sossot. (Jemes 1:1-4) Ese makkei pwe i mararin Noun Kot we, nge fan tipetekison a makkei pwe i “emon chon angangen Kot, o chon angangen ewe Samol Jises Kraist.” Jemes a mak ngeni “ekkewe engol me ruu einangen” Israel lon pekin ngun mi “toropasfesen,” akkom, pokiten an aramas eriaffour. (Foffor 8:1; 11:19; Kalesia 6:16; 1 Piter 1:1) Pokiten kich chon Kraist, sipwe kuna riaffou me “sossot mesemesekkis epwe torikich.” Nge ika sipwe chechemeni pwe ach likiitu fan sossot epwe apochokkula ach luku, sipwe “ekieki pwe minen pwapwa enlet” lupwen repwe torikich. Ika sipwe tuppwol ngeni Kot fan sossot, epwe atoto rech pwapwafochofoch.
5. Sipwe tongeni kuna met sokkun sossot, iwe, met epwe fis lupwen sipwe likiitu fan ekkena sossot?
5 Ach sossot a pwal wewe ngeni ekkewe mettoch mi eriaffou mi tottori aramas meinisin. Awewe chok, eli sipwe riaffou ren apwangapwangen inisich. Kot ese foffori manamanen achikara aramas iei, nge a kan poppolueni ach kewe iotek fan iten ewe mirit me tipeppowos sipwe tufichin likiitu fan samau ren. (Kol Fel 41:1-3) Pokiten kich noun Jiowa kewe Chon Pwarata, sipwe pwal kuna riaffou fan iten minne mi pwung. (2 Timoti 3:12; 1 Piter 3:14) Lupwen sipwe likiitu fan ekkena sokkun sossot, ach luku epwe ffatolo, weween, epwe “letelo fan sossot.” Iwe, lupwen ach luku epwe lingelo, epwe “efisata ach likiitu.” Luku mi pochokkuleta fan sossot epwe alisikich pwe sipwe tufichin likiitu fan ekkewe sossot lon fansoun mwach.
6. Ifa ussun “likiitu epwe aunusaochu an angang,” iwe, met sipwe tongeni fori lupwen sipwe kuna sossot?
6 Jemes a apasa: “Nge likiitu epwe aunusaochu an angang.” Ika sipwe mut ngeni eu sossot an epwe pwisin muchulo, nge sisap sotun asopwalo ren ach eani och foffor ese tipeeu ngeni Paipel, ewe mettoch likiitu epwe “angangolo”, weween, epwe aunusaochukich lon wisach, wisen chon Kraist, iwe, esap nafangau ach luku. Nge, a enlet pwe ika eu sossot epwe pwari och apwangapwang, sipwe kutta an Jiowa alillis ren ach sipwe tufichin pworaiti. Epwe ifa ussun ika sipwe kuna sossot ren ewe mettoch lisou-mwaal? Iwe, sipwe iotek ussun, iwe mwirin, sipwe apwonueta met sia iotek ren. Eli epwe lamot ach sipwe siwili ach leenien angang are fori pwal ekkoch mettoch ren ach sipwe pwarata tuppwol ngeni Kot.—Keneses 39:7-9; 1 Korint 10:13.
Kuttaen Mirit
7. Met sokkun alillis a kawor pwe sipwe tongeni pwakini sossot?
7 Jemes a aiti ngenikich met sipwe fori ika sise silei ifa ussun sipwe pwakini eu sossot. (Jemes 1:5-8) Jiowa esap laleitikich ika esor ach mirit me sipwe iotek ren fan luku. Epwe alisikich pwe sipwe eani ekiek pwung ussun eu sossot me likiitu fan. Eni poraus seni Paipel epwe toto rech seni chienach kewe chon luku are atun sia kaeo Paipel are fiffiti mwich. Eli mettoch mi fis fan an Kot emmwen epwe pwari ngenikich met sipwe fori. An Kot we Ngun mi Fel epwe emmwenikich. (Luk 11:13) Ren ach sipwe kuna ena alillis, sipwe ririoch ngeni Kot me noun kewe aramas.—An Salomon Fos 18:1.
8. Met popun emon chon tipemwaramwar esap angei och mettoch seni Jiowa?
8 Jiowa epwe awora mirit ren ach sipwe likiitu fan sossot ika sipwe “tittingor ren luku, nge esap wor ach tipemwaramwar.” Emon mi tipemwaramwar “a ussun chok ekkewe noon leset mi asapwal a fileiti o amwokutukutu.” Ika sipwe lukulukungau lon pekin luku, ‘sisap ekieki pwe sipwe angei och mettoch seni Jiowa.’ Iwe, sisap “tiperueru” me “wiliwilikkis” lon iotek are pwal met kkan mwo. Nge, sipwe luku Jiowa, ewe Chon Awora mirit.—Än Salomon Fos 3:5, 6.
Chon Woummong me Chon Woungau Repwe Tongeni Meefi Chengel
9. Met poun kich chon fel ngeni Jiowa sipwe chengel?
9 Inaamwo ika sipwe kuna sossot pokiten sia woungau, nge sipwe chechemeni pwe chon Kraist mi woummong me woungau repwe tongeni meefi pwapwa. (Jemes 1:9-11) Mwen ar wiliti chon tapwelo mwirin Jises, a lap me lein ekkewe chon kepit ar rese pisekisek me ra itengau me ren chon fonufan. (1 Korint 1:26) Nge ra tongeni meefi “chengel” ren ar “itochulo” pokiten ar wiliiti chon alemwiri ewe Muu. (Rom 8:16, 17) Nge, chon pisekisek mi kuna itoch me lom ra “itengauolo” lupwen ra wiliiti chon appiru Kraist pun chon fonufan ra oput ir. (Jon 7:47-52; 12:42, 43) Iwe nge, pokiten kich noun Jiowa kewe chon angang, oukich meinisin sipwe tongeni meefi chengel pun woun fonufan me itetekia ra lamotongau lupwen sia ekieki wouochuch lon pekin ngun. Sia pwal kilisou pwe esap wor leich an aramas sikasini itochur lein chon fonufan!—Än Salomon Fos 10:22; Foffor 10:34, 35.
10. Met sokkun ekiek emon chon Kraist epwe eani ussun woun fonufan?
10 Jemes a alisikich ach sipwe kuna pwe manauach ese kan longolong won woun fonufan me ekkewe mettoch chon fonufan ra kan itefoulo ren. Lingen eu poon ira esap tongeni pinei an epwe pwaseta fan “pwichikaren” ewe akkar, iwe, pwal ussun chok, woun emon mwan mi pisekisek esap tongeni attama manauan. (Kol Fel 49:6-9; Mattu 6:27) Epwe tongeni malo atun an chechei “alen manauan”, eli lon an foffori angangen business. Ina minne, a lamot seni meinisin ach sipwe “pisekisek ngeni Kot” me achocho le alapalo angangen ewe Muu ukukun ach tufich.—Luk 12:13-21; Mattu 6:33; 1 Timoti 6:17-19.
Mi Pwapwa Ir mi Likiitu fan Sossot
11. Ifa ewe apilukuluk allim fan iten ir kewe mi kamwochunnuk won ar luku fan sossot?
11 Ese lifilifil ika kich mi wouoch are woungau, nge sipwe pwapwa ren chok ach likiitu fan sossot. (Jemes 1:12-15) Ika sipwe likiitu fan sossot, nge esap kukkunulo ach luku ren, epwe tufich ach sipwe iteni chon pwapwa, pun epwe toto chengel seni ach fori minne mi pwung mwen mesen Kot. Ren ar kamwochunnuk won ar luku tori malo, ekkewe chon Kraist mi upsefal ren ngun mi fel repwe angei “ewe mwarin manau,” weween, manaufochofoch lon lang. (Pwarata 2:10; 1 Korint 15:50) Ika sipwe apilukuluk ngeni manau esemuch won fonufan me sia likiitu lon ach luku Kot, sipwe tongeni ekiekin kuna manau esemuch lon paratis won fonufan. (Luk 23:43; Rom 6:23) A ifa ochchun Jiowa ngeni meinisin mi pwarata pwe ra luku i!
12. Lupwen sipwe kuna weires, met popun sisap apasa: “Ai sossot a feito me ren Kot?
12 Epwe tufich pwe Jiowa epwe sotunikich ren mettoch mi ngau? Aap, sisap apasa pwe “Ai sossot a feito me ren Kot.” Jiowa ese kan fori met sipwe tipis ren, nge epwe wesewesen alisikich me awora ewe pochokkul pwe sipwe tufichin likiitu fan sossot ika sipwe uppwos lon ach luku. (Filipai 4:13) Kot mi pin, ina minne, esap atoto ekkewe lapalap mi tufichin emmwen ngenikich foffor-mwaal. Ika sipwe atolongakich lon eu lapalap mi ngau me fori och tipis, sisap tipi ngeni i, “Kot esap kuna sossot ren mettoch mi ngau me i esap pwal sotuni emon rer.” Inaamwo ika Jiowa epwe tongeni mutata eu sossot pwe epwe emiritikich ren an epwe emiritikich fan iten feiochuch, nge esap sotunikich ren och popun mi ngau. (Ipru 12:7-11) Eli Setan epwe sotunikich pwe sipwe fofforingau, nge Kot epwe tongeni angasakichelo seni ena emon mi ngau.—Mattu 6:13.
13. Met epwe tongeni fis ika sisap poutalo och mocheniangau?
13 A lamot ach sipwe ikiotek pun eli och lapalap epwe efisata mocheniangau, iwe, epwe tongeni amokutukich pwe sipwe tipis. Jemes a apasa, “Iteiten aramas a kuna sossot lupwen an mocheniangau a emmweni o otupu i.” Sisap tongeni tipi ngeni Kot ren tipisich ika sia fen mutalong lon letipach och mocheniangau. Ika sise uwawu och mocheniangau, ‘epwe pwopwo,’ epwe maarita lon letipach, iwe, “epwe nounatiu tipis.” Lupwen tipis epwe fisita, “epwe nounatiu malo.” A ffat pwe mi lamot ach sipwe tumunu letipach me fiu ngeni ekiek ese pwung. (Än Salomon Fos 4:23) Kot a ouroura Kein pwe tipis epwele nemeni i, nge ese fiu ngeni. (Keneses 4:4-8) Iwe, epwe ifa ussun ika sia fen poputa le fetal won eu alen rikilo seni Paipel? Sipwe ita kilisou ika ekkewe elterin Kraist repwe sotun awenechara ekiekich pwe sisap tipis ngeni Kot.—Kalesia 6:1.
Kot—Ewe Chon Awora Mettoch mi Murinno
14. Ifa ussun sipwe tongeni era pwe an Kot kewe liffang ra “unusoch”?
14 Sipwe chechemeni pwe Jiowa ewe Chon Awora mettoch mi murinno, nge esap sossot. (Jemes 1:16-18) Jemes a ko ngeni chienan kewe chon luku “pwii kana mi achengicheng” me a affata pwe Kot ewe Sou Atoto ‘meinisin sokkun liffang mi murinno’, o meinisin sokkun minen liffang mi unusoch.” An Jiowa kewe liffang lon pekin ngun me pekin aion ra “unusoch.” Ra feito “seni won,” seni leenien Kot we lon lang. (1 Kings 8:39) Jiowa “Semen ekkewe saram”—weween, ewe akkar, maram, me ekkewe fu. A pwal ngenikich saram me minne mi enlet lon pekin ngun. (Kol Fel 43:3; Jeremaia 31:35; 2 Korint 4:6) Lupwen ewe akkar a mokut fan lang, a kan sissiwil nurun ekkewe mettoch a tineiti, me a tinemmong lupwen a leoloken chok, nge fansoun meinisin Kot a nampa eu le akawora minne mi murinno. Epwe enletin atufichikich pwe sipwe likiitu fan sossot ika sipwe aea meinisin ekkewe mettochun ngun mi kawor me ren an Kapas me “ewe chon angang mi tuppwol me tipatchem.”—Mattu 24:45.
15. Ifa eu me lein an Kot kewe liffang mi nampa eu?
15 Ifa eu me lein an Kot kewe liffang mi nampa eu? Iei an aupuatiu noun kewe lon pekin ngun ren ewe ngun mi fel, nge ina eu angang mi tipeeu ngeni ewe poraus allim, are “kapas mi enlet.” Ekkewe mi upsefal lon pekin ngun ra ussun “sokkun mwenuwa”, me ra filita me lein chon fonufan pwe repwe wiliiti eu “muu me mwichen samol fel” lon lang. (Pwarata 5:10; Efisus 1:13, 14) Eli Jemes a ekieki mwenuwaan parli mi asor lon Nisan 16, nge ina ewe ran Jises a manausefallita lon, me ekkewe ruuefou pilaua mi for seni wit mi asor lon ewe ranin Pentekos, nge ina ewe ran a niniitiu ewe ngun mi fel. (Lifitikos 23:4-11, 15-17) Ika ina, iwe, Jises a wewe ngeni ewe mwenuwa me chienan kewe chon alemwir ra wewe ngeni “sokkun mwenuwa.” Epwe ifa ussun ika sia apilukuluk ngeni ewe manau won fonufan? Iwe, ach ekiekieki ena mettoch epwe alisikich pwe sipwe kamwochunnuk won ach luku ewe Chon Awora “meinisin sokkun liffang mi murinno,” ewe mi fen atufichi manau esemuch fan nemenien ewe Muu.
Sipwe ‘Chon Apwonueta ewe Kapas’
16. Met popun sipwe ‘muttir le rong nge mmang le kapas, me mmang le song’?
16 Ese lifilifil ika sia kukkuna sossotun ach luku iei, are esaamwo wor ena sokkun sossot, nge sipwe “chon apwonueta ewe kapas.” (Jemes 1:19-25) A lamot ach sipwe “muttir le rong” kapasen Kot, me alleasochisi ena kapas. (Jon 8:47) Nge, sipwe “mmang le kapas,” weween, sipwe filiochu aloch. (Än Salomon Fos 15:28; 16:23) Eli Jemes a peseikich pwe sisap muttir apasa pwe ach sossot a popu seni Kot. A pwal fonoukich pwe “sipwe mmang le song; pun songen aramas ese forata minne mi pwung me ren Kot.” Ika sia song ren alon emon, sipwe ‘ammangakich’ pwe site eani och kapas mi maras. (Efisus 4:26, 27) Ewe ngunun song mi tufichin efisata fitikoko me ina epwe tongeni wiliiti eu sossot ngeni ekkoch esap tongeni amaarata minne epwe pacheri ach lukuluk lon ach Kot mi pwung. Pwal och, ika mi “watte miritich,” sipwe “mmang le song,” iwe, epwe lukieto letipen pwiich kewe.—Än Salomon Fos 14:29.
17. Met a fis seni ach limetawu senikich sokkun limengauen futuk me ngun?
17 Pwungun pwe a lamot ach sipwe ngas seni “sokkun tikitikippwul meinisin,” weween, mettoch meinisin mi anioput ngeni Kot me minne a ekkefisata song. Pwal och, sipwe ‘poutalo ewe mettoch mi lamotongau, iei fofforingau.’ Sipwe limetawu senikich sokkun limengauen futuk are ngun meinisin. (2 Korint 7:1; 1 Piter 1:14-16; 1 Jon 1:9) Ach uwawu mettoch mi ngau seni letipach me ekiekich a alisikich le “etiwa fan mosonoson an epwe ffotolong loch ewe kapas” mi enlet. (Foffor 17:11, 12) Inaamwo ika kich chon Kraist fansoun langattam, nge mi lamot ach sipwe mut ngeni ekkewe mettoch mi enlet lon Paipel an epwe ffotolong loch. Pwata? Pun ren an Kot ngun mi fel, ewe kapas mi ffotolong epwe efisata “ewe lapalap sefo” mi emmwen ngeni manau.—Efisus 4:20-24.
18. Ifa ussun emon mi chok rong ewe kapas a sokkolo seni emon mi pwal apwonueta ewe kapas?
18 Ifa ussun sia kan pwarata pwe ewe kapas nouch chon emmwen? Ren ach wiliiti “chon apwonueta ewe kapas, nge esap chon rong chok.” (Luk 11:28) “Chon apwonueta ewe kapas” ra eani ewe sokkun luku mi efisata foffor, awewe chok ren ar fiffiti an chon Kraist angangen afalafal fan tinikken me ar polueni kapas eis lon ekkewe lon ekkewe mwich noun Kot kewe aramas ra eani. (Rom 10:14, 15; Ipru 10:24, 25) Emon chon rong chok ewe kapas a “ussun chok emon mwan mi nennengeni mesen inisin lon kilas.” A kuna mesan, iwe, a lo me a monuki met mesan epwe tongeni lapochulo ren. Pokiten kich “chon apwonueta ewe kapas,” sia kan kaeofichi me alleasochisi an Kot “alluk mi unusoch,” ewe mi affata mettoch meinisin a kutta senikich. Iwe, ewe alen ngaselo sia feffetal won a mwaalfesen me ewe fotekin tipis me malo, pun a emmwen ngeni manau. Ina minne, sipwe ‘likiitu lon ewe alluk mi unusoch,’ ren ach nennengeni me akkalleasochisi. Iwe, pwal ekieki mwo! Pokiten kich ‘chon apownueta ewe angang, nge esap chon rong mi monukalo,’ mi nom rech ewe chengel mi fisita seni an Kot chen.—Kol Fel 19:7-11.
Sia Lap Seni Chon Pwomweni Pwomwen Lamalam
19, 20. (a) Me ren Jemes 1:26, 27, met fel mi limoch epwe kutta senikich? (b) Ikkefa ekkoch mettoch mi wewe ngeni fel mi limoch?
19 Ren ach sipwe kuna chen seni lang, a lamot ach sipwe chechemeni pwe esap naf ach sipwe chok pwomweni pwomwen ewe lamalam mi enlet. (Jemes 1:26, 27) Eli sipwe ekieki pwe kich mi uoch pokiten ach eani ‘pwomwen ewe lamalam’ ngeni Jiowa, nge minne a ekieki ussun emon me emon leich, iei ewe mettoch mi enletin auchea. (1 Korint 4:4) Eli sise kan ‘nemeni choonauach,’ nge iei eu mettoch mi fokkun ngau. Sipwe otupu pwisin kich ika sipwe ekieki pwe Kot a pwapwa ren ach fel ngeni i ika sipwe pweni aramas, kapas chofona, are aeamwaalli choonauach lon pwal fitu lapalap. (Lifitikos 19:16, Efisus 4:25) Enlet, sisap mochen pwe ach “fofforun fel” epwe “lamot mwaal” me anioput ngeni Kot ren och popun.
20 Inaamwo ika Jemes ese affata ekkewe lapalap meinisin epwe nom ren ewe lamalam mi limoch, nge a apasa pwe a kapachelong ach ‘aamwa ekkewe semirit mi masen, o pwal ekkewe fefin mi malo puluwer, lon ar fansoun riaffou.’ (Kalesia 2:10; 6:10; 1 Jon 3:18) Ewe mwichefelin Kraist a kan ekilapei alillisin ekkewe fefin mi ma senir puluwer. (Foffor 6:1-6; 1 Timoti 5:8-10) Pokiten Kot ewe Sou Tumunu fefin mi ma senir puluwer me semirit mi masen, sipwe appiru i ren ach akkalisir lon pekin ngun me pekin aion. (Tuteronomi 10:17, 18) Fel mi limoch a pwal wewe ngeni pwe “esap wor ach tikitikippwul ren manauen fonufan,” weween, chon fonufan mi ngau mi nonnom fan manamanen Setan. (Jon 17:16; 1 Jon 5:19) Ina minne, sipwe unusen imulo seni fofforingauen fonufan ren ach sipwe tufichin alinga Jiowa me apwonueta an angang.—2 Timoti 2:20-22.
21. Ren noun Jemes we taropwe, ikkefa pwal ekkoch kapas eis sipwe ekiek ussun?
21 Ewe fon seni Jemes sia fen nengeni epwe ita alisikich pwe sipwe likiitu fan sossot me akkamwochu ach luku. Epwe ita alapalo ach aucheani ewe Chon Awora liffang mi murinno, ewe mi ur ren tong. Iwe, makkeien Jemes a kan alisikich le eani fel mi limoch. Met sokkun mettoch a pwal affata ngenikich? Met sipwe pwal tongeni fori ren ach sipwe anneta pwe mi enlet ach lukuluk won Jiowa?
[Footnote]
a Fansoun kopwe pwisin kaeo ei lesen me ekkewe ruu mwirin are oupwe kaeofengen lon om famili, kopwe kuna pwe kopwe wesewesen feioch ika kopwe alleani ekkewe wokisin mi affatetiu seni noun Jemes we taropwe mi apochokkula lukuach.
Ifa Ussun Kopwe Polueni?
◻ Met epwe alisikich le likiitu fan sossot?
◻ Pwata chon Kraist repwe chengel, inaamwo ika repwe kuna sossot
◻ Ifa ussun sipwe tongeni wiliiti chon apwonueta ewe kapas?
◻ Met epwe kapachelong lon fel mi limoch?
[Sasing lón pekin taropwe 6]
Lupwen sipwe kuna sossot, sipwe anganga ach luku lon an Jiowa we manaman le polueni ach iotek
[Sasing lón pekin taropwe 7]
“Chon apwonueta ewe kapas” ra esilefeili an Kot we Muu won unusen fonufan