“Ewe Imwen Fel” Me “Ewe Samol” Ikenai
“Lupwen ekewe aramas repwe tolong, ewe samol epwe pwal etiir le tolong, nge lupwen repwe towu, epwe pwal etiir le towu.”—ISIKIEL 46:10.
1, 2. Menni poraus mi lamot a alisikich le weweiti chommong poraus seni an Isikiel langepwi ussun ewe imwen fel?
EKKOCH rappai loom rese kon menei ren ewe puken Isikiel. Me ren ewe Talmud, ekkoch ra pwal mwo nge ekiekin tunalo ewe puk seni ewe Paipel mi Fel. A weires ngeniir ar repwe awewei ewe langepwi ussun ewe imwen fel me ra apasa pwe aramas rese tongeni weweiti. Pwal ekkoch sou kaeo Paipel ra pwal osukosuk ren an Isikiel we langepwi ussun an Jiowa imwen fel. Nge ifa ussun kich?
2 Seni poputasefallin fel mi limelimoch, Jiowa a fen efeiochu noun kewe aramas ren weweochun chommong mettoch lon pekin ngun, kapachelong ar weweiti weween an Kot imwen fel lon pekin ngun—an Jiowa kokkot mi atufichi fel mi limelimoch.a Ei poraus mi enlet a alisata ach weweiti chommong mettoch ussun weween an Isikiel langepwi ussun ewe imwen fel. Sipwe ekiekifichi ussun ekkewe ruaanu kinikinin ei langepwi—ewe imwen fel, ewe mwichen samol fel, ewe samol, me ewe fonu. Ifa weween ekkeei mettoch lon ei fansoun?
Ewe Imwen Fel me En
3. Met sipwe tongeni kaeo seni ewe tencho mi tekia me ekkewe lios won ewe ettipen ewe leenien tolong lon ewe imwen fel?
3 Ekieki mwo pwe sia tolong lon ewe imwen felin ewe langepwi ren ach nengeni. Sia fetal ngeni me tota won fisu fosso mi feita ngeni eu me lein ekkewe asamalap. Lon ei leenien tolong, sia amwararen neta. Ewe tencho a lap seni 100 fit tekian! Ei mettoch a achema ngenikich ekkewe wiis sipwe apwonueta ika sipwe tolong lon an Jiowa kokkotun fel a fokkun tekia. Nikoututun saram a tolong seni ekkewe asamwocho a asarama ekkewe liosun ira palm, mi mak lon Paipel pwe epwe liosueta pwung. (Kol Fel 92:12; Isikiel 40:14, 16, 22) Ei leeni mi fel fan iten ekkewe mi limelimoch lon manauer me lon pekin ngun. Ren ach sipwe tipeeu ngeni ena mettoch, sia mochen foffori minne mi pwung pwe Jiowa epwe etiwa ach fel.—Kol Fel 11:7.
4. Io kan resap tongeni tolong lon ewe imwen fel, me met ei mettoch a aitingenikich?
4 Lepekin ewe asamalap, a wor wonu ruumwen chon mas, ulungat me ruu epek. Ekkewe chon mas repwe mutata ach sipwe tolong lon ewe imwen fel? Jiowa a ereni Isikiel pwe esap wor emon chon ekis “esap sirkomsais” epwe tolong. (Isikiel 40:10; 44:9) Met weween ena mettoch? Kot a etiwa chok ekkewe chon fel mi tongei me alleasochisi an kewe alluk. (Jeremaia 4:4; Rom 2:29) A etiwa ena sokkun aramas lon an we imwan fel lon pekin ngun. (Kol Fel 15:1-5) Seni 1919 lupwen fel mi limelimoch a poputasefal, an Jiowa mwicheich won fonufan a fen amwochu me afatta ekis me ekis, alluk ussun minne mi pwung me mwaal. Ekkewe rese mochen alleasochis rese tongeni nonnom me chiechi ngeni noun kewe aramas. Ikenai, ewe angangen atowu ekkewe rese mochen aier seni ar fofforingau me ren ewe Paipel a alisata limelimochun ach fel.—1 Korint 5:13.
5. (a) Ifa ussun an Isikiel langepwi mi wewe chok me an Jon langepwi mi mak lon Pwarata 7:9-15? (b) Lon an Isikiel langepwi, ekkewe 12 einang mi fel lon ewe kiannin ewe imwen fel me kukkulong ra liosueta io?
5 Ewe leenien tolong a suuk ngeni kiannin ewe imwen fel me kukkulong ia aramas ra fel me mwareiti Jiowa ie. Ei mettoch a achema ngenikich ussun an Jon langepwi ussun ewe “mwich mi lapalap” mi fel ngeni Jiowa “le ran me le pwiin lon an we imwen fel.” Mei wor ira palm lon ekkewe ruu langepwi. Lon an Isikiel langepwi ra alingalo ekkewe ettipen ewe leenien tolong. Lon an Jon langepwi mei wor pan ira palm le poun ekkewe chon fel, ra pwarata ar chengel le mwareiti Jiowa me ar etiwa Jises ussun ar we King. (Pwarata 7:9-15) Lon ekkewe kapas mwan me mwirin an Isikiel langepwi, ekkewe 12 einangen Israel ra liosueta ewe “ekkoch siip.” (Jon 10:16; alollo ngeni Luk 22:28-30.) Ka kapachelong lein ekkewe mi kuna pwapwa seni ar mwareiti Jiowa ren ar esileifeili Muun we?
6. Met lamotan ekkewe leenien mongo lon ewe kiannin ewe imwen fel me kukkulong, me epwe achema ngeni ekkewe ekkoch siip ussun menni wiis?
6 Atun ach nengeni kiannin ewe imwen fel me kukkulong, sia kuna ekkewe 30 leenien mongo ia aramas ra ani ar kewe asor ie. (Isikiel 40:17) Ikenai, chokkewe mi kapachelong ren ewe mwich mi lapalap rese asoresini asorun man, nge esap minne repwe feito ngeni ewe imwen fel lon pekin ngun fan ar asoulapo. (Alollo ngeni Ekistos 23:15.) Ewe aposel Paul a makkeei: “Fan iten Jises, sipwe iseta ach asoren mwareiti Kot, iei ewe asor: uwan tinauach mi mwareiti itan. Nge ousap tenechepwak ngeni ami fofor murinno, are ami liffang ngeni ekkewe aramas mi osupwang, pun ekkeei sokkun asor mi apwapwai Kot.” (Ipru 13:15, 16; Osea 14:2) Ina eu wiis mi watte, ach sipwe asoresini ngeni Jiowa ena esin asor.—An Salomon Fos 3:9, 27.
7. Aukukun ewe imwen fel epwe alukulukukich ussun met?
7 Isikiel a atola an ewe chonlang auku ewe imwen fel lon ewe langepwi. (Isikiel 40:3) Pwal ussun chok, a affata ngeni ewe aposel Jon: “Kopwele uta o auku ewe felin Kot, o ewe rong, o ekkewe aramas mi eti fel lon.” (Pwarata 11:1) Ei aukuk a wewe ngeni met? Lon ekkewe ruu langepwi, a wewe ngeni eu minen alukuluk, eu esissin pwe esor och mettoch epwe tongeni pinei an Jiowa apwonueta an kewe kokkot mi weneiti fel mi limelimoch. Ussun we chok ikenai, sipwe lukuluk pwe esor och mettoch—esap pwal mwo koput seni ekkewe muu mi pochokkul—epwe tongeni pinei popsefallin fel mi limelimoch.
8. Io epwe tolong lon ekkewe asamalap mi wenelong lon ewe leeni mwen ewe imwen fel, me ekkeei asamalap a achemakich ussun met?
8 Lupwen sia pwerelong lon kiannin ewe imwen fel me kukkulong, sia kuna pwe mei wor ulungat asamalap mi wenelong lon ewe leeni mwen ewe imwen fel; ukuukun ekkewe asamalap lon ra ussun chok ukuukun ekkewe asamalap lukun. (Isikiel 40:6, 20, 23, 24, 27) Ekkewe samol fel chok repwe tongeni tolong lon ewe leeni mwen ewe imwen fel. Ekkewe asamalap lon a achema ngenikich pwe ekkewe mi kepit repwe pwal atipeeufengenni manauer ren an Kot kewe kokkot me alluk, nge ena esin kokkot me alluk repwe pwal emmweni Chon Kraist mi enlet meinisin. Nge ifa angangen ekkewe samol fel, me ifa weween ikenai?
Eu Mwichen Samol Fel Mi Tuppwol
9, 10. Ifa ussun ewe “samol-fel mi tekia,” mi liosueta ren ewe mwichen samol fel lon an Isikiel langepwi, ra awora emmwen lon pekin ngun?
9 Mwen ewe ranin Chon Kraist, ekkewe samol fel ra angang weires lon ewe imwen fel. Ar nnielo ekkewe man fan iten asor, asoresiniir won ewe rong, me angang ngeni chiener kewe samol fel me ekkewe aramas, ina eu angang mi chou. Nge mei pwal wor ekkoch ar angang mi lamot. Jiowa a alluku ngeni ekkewe samol fel: “Ekewe souasor repwe aiti ngeni nei aramas kana lefilen mine a pin me mine esap pin, repwe pwal aiti ngeniir usun ar repwe alefila mine a limengau me mine a limoch.”—Isikiel 44:23; Malakai 2:7.
10 En mi afanni ewe angang mi weires me foffor fan tipetekison ekkewe mi kepit, mi angang ussun eu kumi, “eu samol-fel mi tekia,” ra fen fori fan iten fel mi limelimoch? (1 Piter 2:9) Ussun ewe mwichen samol fel loom, an Lifai, ra emmweni ewe angangen asukula aramas lon pekin ngun, me alisir le weweiti minne mi limelimoch me pwung fan mesen Kot me minne esap pwung. (Mattu 24:45) Ena esin emmwen, mi feito seni ekkewe puk mi longolong won ewe Paipel me ekkewe mwich me mwichelapen Chon Kraist, a fen alisi fite milion aramas ar repwe chasefal me Kot.—2 Korint 5:20.
11. (a) Ifa ussun an Isikiel langepwi a menlapei ewe lamoten limelimoch lon manauen ekkewe samol fel? (b) Lon ekkewe ranin sopwoloon, ifa ussun ekkewe mi kepit ra fen limochulo lon pekin ngun?
11 Iwe nge, sap minne ekkewe samol fel repwe chok asukula aramas pwe repwe limelimoch; pwe pwal ir pwisin repwe limelimoch. Iwe, Isikiel a kuna pwe epwe fis eu angangen alimelim fan iten ewe mwichen samol fel lon Israel. (Isikiel 44:10-16) Pwal ussun chok, uruwo a pwarata pwe lon 1918, Jiowa a fen wiliiti emon “chon limelim mecha” lon an we imwen fel lon pekin ngun, me a atittina ewe mwichen samol fel mi kepit. (Malakai 3:1-5, NW) Ekkewe mi limelimoch lon pekin ngun are mi aier seni ar fel ngeni uluulun ra tongeni amwochu wiiser lon an we imwen fel lon pekin ngun. Pwal ussun chok aramas meinisin, emon me emon lein ekkewe mi kepit repwe tongeni limengauolo—lon pekin ngun me lon manauer. (Isikiel 44:22, 25-27) Repwe likiitu pwe “esap wor ar tikitikipwul ren manauen fonufan.”—Jemes 1:27; alollo ngeni Mark 7:20-23.
12. Met popun sipwe afanni angangen ekkewe mi kepit?
12 Emon me emon leich epwe ita eis, ‘Ua afanni ewe angang mi tuppwol ekkewe mi kepit ra fen fori ren chommong ier? Ua appiru ar luku?’ Epwe och pwe chokkewe mi choni ewe mwich mi lapalap repwe chechchemeni pwe ekkewe mi kepit resap nonnom rer won fonufan feilfeilo. Jiowa a apasa ussun ekkewe samol fel lon an Isikiel langepwi: “Ousap ngeniir och wour [fonu] lon Israel, pun ngang wour.” (Isikiel 44:28) Pwal ussun chok, ekkewe mi kepit resap tongeni nomolo won fonufan. Repwe alemwiri manau lon lang, me chokkewe mi choni ewe mwich mi lapalap ra afanni wiiser le alisi me apochokkulereta lupwen ra chuen nonnom won fonufan.—Mattu 25:34-40; 1 Piter 1:3, 4.
Io Ena Samol?
13, 14. (a) Met popun ewe samol epwe emon lein ekkewe ekkoch siip? (b) Ewe samol a liosueta io?
13 Sia mochen ekieki ussun eu kapas eis mi piita. Ewe samol a weneiti io? Pokiten ei samol mi awewe won ussun emon pwal ussun eu mwich, sipwe ita ekieki pwe a weneiti eu mwichen mwan. (Isikiel 44:3; 45:8, 9) Nge io? Pwungun pwe esap ekkewe mi kepit. Lon ewe langepwi, a akkangang me ewe mwichen samol fel, nge i esap emon leir. Resap ussun chok ewe mwichen samol fel pun epwe wor wour lon ewe fonu, ina popun repwe apilukulukun manau ikeei ie won fonufan, esap lon lang. (Isikiel 48:21) Pwal och, Isikiel 46:10 a apasa: “Lupwen ekewe aramas [ekkewe einang esap eani wiisen samol fel] repwe tolong [ngeni kiannin ewe imwen fel me kukkulong], ewe samol epwe pwal etiir le tolong, nge lupwen repwe towu, epwe pwal etiir le towu.” Esap tolong lon ewe leeni mwen ewe imwen fel nge a fel lon ewe kiannin ewe imwen fel me kukkulong, me a fiti ekkewe aramas lupwen ra tolong me towu lon ewe imwen fel. Ikkeei ekkewe popun sia apasa pwe ewe samol a choni ewe mwich mi lapalap lein ekkewe ekkoch siip.
14 A ffatoch pwe mei wor wiisen ewe samol lein noun Kot kewe aramas. Lon ewe kiannin ewe imwen fel me kukkulong, a mot lon kengkangen ewe Asamalap a sape ngeni otiu. (Isikiel 44:2, 3) Ei mettoch a wewe ngeni pwe a eani ewe wiis chon emmwen, ussun chok wiisen ekkewe mwan mi asimau lon Israel mi mot lon ewe asamalapen ewe telinimw me apwungu aramas. (Rut 4:1-12; An Salomon Fos 22:22) Io lein ekkewe ekkoch siip mi eani ewe wiis chon emmwen ikenai? Ekkewe elter mi apilukulukun manau won fonufan me mi seikita ren ewe ngun mi fel. (Fofor 20:28) Ina minne, ewe mwichen samol fel ra kaeo iei pwe repwe tongeni mmonleta le eani ewe wiis chon emmwen lon ewe fonufan sefo.
15. (a) Ifa ussun an Isikiel langepwi a affata ewe riri lefilen ekkewe elter me lein ekkewe mwich mi lapalap me ekkewe mwichen samol fel mi kepit? (b) Ifa ussun ekkewe elter mi kepit ra apwonueta wiiser lon an Kot mwicheich won fonufan?
15 Iwe nge, ifa ewe riri ikenai lefilen ewe mwichen samol fel mi kepit me ekkewe mwan mi asimau, mi kapachelong lein ewe mwich mi lapalap, mi eani ewe wiisen chon emmwen? An Isikiel langepwi a pwarata pwe ekkewe mi kepit ra eani ewe wiis chon emmwen lon pekin ngun nge ekkewe elter mi kapachelong lein ewe mwich mi lapalap ra awora ar alillis ngeniir me wiiser a kisikis seni ar we. Ifa ussun? Chechchemeni mwo pwe ekkewe samol fel lon ewe langepwi ra wiisen asukula ekkewe aramas lon pekin ngun. Ra pwal eani ewe wiisen sou kapwung lon mettoch mi weneiti alluk. Pwal och, ekkewe Chon Lifai ra eani ewe wiis “chon mamasa” ekkewe asamalapen ewe imwenfel. (Isikiel 44:11, 23, 24) A ffatoch pwe ewe samol epwe pwal anomu pwisin i fan ewe angangen me emmwenien ewe samol fel lon pekin ngun. Iwe, mi chok pwung pwe, ikenai ekkewe mi kepit ra emmweni fel mi limelimoch. Awewe chok, ekkewe mi choni ewe Mwichen Chon Pwungupwung an Chon Pwarata Jiowa ra fen kefilita seni ekkewe mi kepit. Ekkena elter mi kepit me tuppwol ra fen asukula ewe mwichen samol ren fite fite ier, me alisata ei mwich fan iten ewe ranin repwe eani wiiser lon an Kot fonufan sefo epwe feito.
16. Me ren Aisea 32:1, 2, epwe ifa ussun fofforun ekkewe elter?
16 Epwe ifa lapalapen ekkewe repwe ita choni ewe mwichen samol, ekkewe repwe eani ena wiis lon mwach kkan? Ewe oesini a mak lon Aisea 32:1, 2 a apasa: “Nengeni, eman king epwe nemenem fan pwung, nge ekewe samol repwe nemenem fan pwunguoch. Iwe, iteiten eman me eman leir epwe usun chok eu lenien chuno seni asepwal, pwal usun chok eu lenien op lupwen fansoun molumol. Repwe usun chok chanpupu lon eu leni mi pwasapwas, pwal usun chok nurun eu achau mi watte lon fanuapo.” Ei oesini a pwonuta iei lupwen ekkewe elter Chon Kraist—mi kepit me ekkewe ekkoch siip—ra angangfengen le tumunu ewe mwich seni ena esin ‘molumol’ ussun riaffou mwaal me letipechou.
17. Epwe ifa ussun ekkewe chon mas Chon Kraist repwe ita ekieki pwisin ir, me epwe ifa ussun ewe mwichen siip epwe ita ekieki ussur?
17 Ekkewe kapas “noun emon king” me “samol,” mi arapakan lollo chok weweer lon fosun Ipru, esap itelap mi atekiata aramas. Nge, ra awewei wiisen ekkeei mwan le tumunu noun Kot kewe siip. Jiowa a ouroura: “Oupwe ukutiu, ami samolun Israel, oupwe ukuti u le fori fofor mi mwanewus me ariafouu aramas, nge oupwe eani pwung me foforoch.” (Isikiel 45:9) Epwe och fan iten ekkewe elter meinisin ikenai ar repwe lefareni ena fon. (1 Piter 5:2, 3) Iwe, ewe mwichen siip epwe mirititi pwe Jises a fen awora ekkewe chon masen siip ussun “liffang.” (Efisus 4:8) Lapalapen ekkewe mi eani ei wiis a makkei lon Kapasen Kot. (1 Timoti 3:1-7; Taitos 1:5-9) Ina popun ekkewe Chon Kraist repwe tapwelo mwirin emmwenien ekkewe elter.—Ipru 13:7.
18. Ikkefa ekkoch wiisen ewe mwichen samol ikenai, me menni wiis epwe wiiseni lon mwach kkan?
18 Loom, loom, ekkoch samol ra eani wiis mi watte, ekkoch kisikis chok. Ikenai, ekkewe elter lein ewe mwich mi lapalap ra eani wiis mi sokkopat. Ekkoch ra angang lon eu mwichefel; ekkoch lon chommong mwichefel ussun overseer mi saifetal; ekkoch ra angang fan iten unusen eu fonu ussun emon lon ewe Branch Committee; pwal ekkoch ra alisi ekkewe sokkopaten committee an ewe Mwichen Chon Pwungupwung. Lon ewe fonufan sefo, Jises epwe seikata ekkewe “samol won fonufan meinisin” pwe repwe emmweni ekkewe chon fel ngeni Jiowa won fonufan. (Kol Fel 45:16) Ese mwaal epwe filiireta seni ekkewe elter mi tuppwol ikenai. Pokiten ekkeei mwan ra pwapwarata ar tuppwol iei, epwe filata chommong leir pwe repwe eani pwal och wiis mi watte lon mwach kkan lupwen epwe pwalo wiisen ewe mwichen samol lon ewe fonufan sefo.
Fonuen Noun Kot Kewe Aramas Ikenai
19. Ewe fonu lon an Isikiel langepwi a liosueta met?
19 An Isikiel langepwi a pwal pwari ewe fonu mi forsefal lon Israel. Met weween ei kinikinin ewe langepwi? Ekkoch oesini ussun forsefallin fel mi enlet a oesini pwe ewe fonu, Israel, epwe wiliiti eu paratis ussun chok Ichen. (Isikiel 36:34, 35) Ikenai, sia pwapwaesini eu “fonu” mi forsefal, mi ussun ita, Ichen. Pwal ussun we chok, sia foffos ussun ach paratis lon pekin ngun. Ewe Leenien Mas a afouni “fonuach” ngeni “ewe leenien angang” ia noun Kot mi kefil ra angang ie.b Ese lifilifil ia noun Jiowa chon angang a nom ie, i a nonnom lon ena fonu mi forsefal ika a achocho le alisata fel mi enlet ren an tapwelo mwirin ipwen Jises.—1 Piter 2:21.
20. Ifa ewe kapasen fon sipwe tongeni kaeo seni “ewe leni mi pin” lon an Isikiel langepwi, me ifa ussun sipwe tongeni apwonueta ei fon?
20 Nge ifa ussun ewe kinikinin ewe fonu mi iteni “ewe leni mi pin”? Iei asorun ekkewe aramas fan iten alillisin ewe mwichen samol fel me ewe telinimw. Pwal ussun chok, “aramas meinisin won ewe fonu” repwe asoresini kinikinin eu fonu fan iten ewe samol. Met weween ei mettoch ikenai? Esap wewe ngeni pwe aramas repwe chouchou ren ar repwe mooni eu mwichen sou emmwen lon lamalam. (2 Tesalonika 3:8) Nge, ewe alillis ngeni ekkewe elter epwe akkom lon pekin ngun. A kapachelong ar alisata ewe angang a fiffis me ar pwaralo ngunun tipeeu me tipetekison. Nge, ussun chok lon ranin Isikiel we, ei asor a wesewesen “ngeni Jiowa,” esap ngeni aramas.—Isikiel 45:1, 7, 16.
21. Met sipwe tongeni kaeo seni ainetin ewe fonu lon an Isikiel langepwi?
21 Esap chok ewe samol me ewe mwichen samol fel epwe wor leeni mi awiisa ngeniir lon ei fonu mi forsefal. Ewe ainetin ewe fonu a pwarata pwe ekkewe 12 einang meinisin mei wor pwisin ar alemwir. (Isikiel 47:13, 22, 23) Iwe, chokkewe lein ewe mwich mi lapalap resap chok nonnom lon leenier lon ewe paratis lon pekin ngun ikenai nge epwe pwal wor kinikinin eu fonu fan iter lupwen repwe alemwiri eu leeni won fonufan fan an Kot we Muu.
22. (a) Ewe telinimw lon an Isikiel langepwi a liosueta met? (b) Met sipwe tongeni kaeo seni ekkewe asamalapen ewe telinimw lon ekkewe pekin meinisin?
22 Iwe saingo, ewe telinimw lon ewe langepwi a liosueta met? Esap eu telinimw lon lang, pun a nonnom lon leenien ewe telinimw (ese pin) fan iten aramas. (Isikiel 48:15-17) Ina popun, epwe ita eu mettochun fonufan. Iwe, eu telinimw a wewe ngeni met? Sisap anchangei an aramas nonnomfengen ussun eu kumi me foralo eu mettoch mi kokkotoch? Ewer. Iwe, ewe telinimw ussun ita a liosueta eu kkotun nemenem won fonufan epwe efeiochu meinisin repwe choni ewe mwichen aramas mi pwung lon. Epwe unusen pwonueta lon ewe “fonufan sefo” epwe feito. (2 Piter 3:13) Ekkewe asamalapen ewe telinimw lon ekkewe pekin meinisin, eu fan iten eu me eu einang, a liosueta pwe esor mettoch a monomonelo. Ikenai, noun Kot kewe aramas rese nom fan och nemenem mi monomon. Ekkewe brother mi asimau repwe chiechioch ngeni aramas; aramas mi silei ekkewe kapasen fon a emmweniir. Pokiten aramas seni ekkewe einang meinisin ra anganga ewe fonu mi amanaua ewe telinimw a achema ngenikich pwe ekkewe ekkoch siip ra alisata, pwal mwo lon pekin aion, ewe kokkotun nemenem mi for fan iten noun Kot aramas won unusen fonufan.—Isikiel 48:19, 30-34.
23. Met sipwe kaeo lon ewe poraus mwirin ei?
23 Nge, ifa ussun ewe chanpupu a puwu seni ewe imwen fel? Weween ena mettoch ikenai pwal lon mwach kkan epwe nom lon ewe aulungatin me saingoon poraus lon ei kinikin.
[Footnote]
a Nengeni ewe puk Revelation—Its Grand Climax At Hand!, pekin taropwe 64, parakraf 22, forien ewe Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
b Nengeni The Watchtower, July 1, 1995, pekin taropwe 20.
Poraus Sipwe Enniwili
◻ Ewe imwen fel lon an Isikiel langepwi a liosueta met?
◻ Ekkewe samol fel mi angang lon ewe imwen fel ra liosueta io?
◻ Met ewe mwichen samol, me ikkefa ekkoch wiiser?
◻ Met ewe fonu lon an Isikiel langepwi, me ifa ussun ach sipwe weweiti an epwe ainet ngeni ekkewe 12 einang?
◻ Ewe telinimw a liosueta met?
[Lios/Map lón pekin taropwe 15]
(Ren unusen napanapan, ppii ewe puk)
Ainetin ewe fonu a affata ussun lon an Isikiel langepwi
EKKEWE ENGOL ME RUU EINANG
Ewe Saat Mi Lap
Setin Kalili
Chanpupu Jortan
Setin Soon
TAN
ASER
NAFTALI
MANASA
EFRAIM
RUPEN
JUTA
EWE SAMOL
PENJAMIN
SIMION
ISAKAR
SEPULON
KAT
[Lios]
LIOSUN EWE LEENI MI PIN
A. “Jiowa Pwisin A Nonnom Ie” (Jiowa-Shammah); B. an ewe telinimw leenien atake
Kinikinin ekkewe Chon Lifai
An Jiowa Leeni Mi Pin
Kinikinin Ekkewe Samol Fel
B A B