Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Chuuk
  • PAIPEL
  • PUK
  • MEETINGS
  • w03 6/1 p. 27-31
  • Luku Jiowa Ren Unusen Letipom

Ese wor video fán iten ei kinikin.

Omusaaló, a wor osukosuk le eppietá ewe video.

  • Luku Jiowa Ren Unusen Letipom
  • Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2003
  • Itelap Kisikis
  • Pwal Ekkóch
  • Ewe Leenien Appiru mi Murinno Josua me Kalep ra Isetiu
  • Ewe Popun Sipwe Luku Jiowa ren Unusen Letipach
  • Tafit A Luku Jiowa
  • A Pwung An Hesekaia Luku Jiowa
  • Met Weween Ach Sipwe Luku Jiowa?
  • Akkappiru Fofforun Paul
  • Sia Tongeni Lúkúlúkú Chienach Kewe Chón Kraist
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú (Fán Iten ewe Mwichefel)—2022
  • Ekkewe Engol me Rúúemén Spai
    Lesen Ka Tongeni Káé Seni Paipel
  • “O Jehovah, . . . I Trust in You”
    Manawach Chón Kraist me Ach Angangen Afalafal—Minen Káé fán Iten Mwich—2017
  • Lükülük woon Jiowa Atun Sia Arap ngeni ewe Sopwoloon
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2011
Pwal Och
Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2003
w03 6/1 p. 27-31

Luku Jiowa Ren Unusen Letipom

“Ekkewe mi silei itom repwe lukuuk.”​—KOL FEL 9:​10, NW.

1, 2. Ikkefa ekkoch mettoch aramas ra resin luku fan iten ar repwe kuna nukunukoch?

LON ei fansoun, lupwen chommong mettoch mi efeiengau ra fiffis ekis meinisin, aramas ra kan kut och mettoch repwe kuna tumun ren. Ekkoch ra ekieki pwe ar nouni chommong moni epwe awora eu longolong mi nukuchar ren mwach kkan, nge a enlet pwe moni eu minen tumun mi fokkun nukunukungau. Iei alon ewe Paipel: “Aramas mi apilukuluku pusin wour repwe turula.” (An Salomon Fos 11:28) Aramas ra pwal luku ekkan sou nemenem, nge ekkewe mi kon tipachchem leir repwe tongeni mwaallilo. Iwe, lo, lo, ir meinisin repwe malo. Iei och kapas mi mirit, kapasen Paipel: “Ousap anomu ami apilukuluk won ekewe samol ika won eman aramas, pun resap tongeni amanaua eman.” (Kol Fel 146:3) Ekkena kapas mi fel ra pwal ourourakich ussun ach sisap luku pwisin ach tufich. Pwal kich ‘aramas’ chok.

2 Ewe soufos Aisea a apwungu ekkewe sou emmwen lon Israel pokiten ar luku “ewe lenien op itan kapas chofana.” (Aisea 28:15-​17) Lupwen ra kut met epwe atoto ngeniir nukunukoch, ra forata atipeeu lefiler me ekkewe muu unukkur. Ekkena atipeeu ra nukunukungau​—ra ussun kapas chofona. Iwe, pwal ussun chok, lon ei fansoun chommong sou emmwen lon pekin lamalam ra kan forata ar ririfengen me ekkan nouwiisin muun. Epwap pwal ffatolo pwe ekkena atipeeu ra wewe ngeni ‘och kapas chofona.’ (Pwarata 17:16, 17) Resap atoto nukunukoch mi enlet.

Ewe Leenien Appiru mi Murinno Josua me Kalep ra Isetiu

3 Iwe, sipwe kut me ia ewe minen atoto nukunukoch? Ikewe ie chok Josua me Kalep ra kut me ie lon fansoun Moses we. Ekiselo mwirin an Israel ngaselo seni Isip, ena muu a mmonleta pwe epwe tolong lon Kenaan, ewe Fonu mi Pwonetiu. Engol me ruuemon mwan ra titiilo pwe repwe operi ewe fonu, me le muchuloon 40 ran, ra liwin fan ar repot. Ruuemon chok, Josua me Kalep, ra kapasen apilukoch ussun an Israel tufichin liapeni Kenaan. Ekkewe lusun ra apasa pwe a murinno ena fonu, nge iei alor: “Ekewe aramas mi nonom lon ewe fanu ra pochokul, pwal ekewe telinimw ra watte o pochokul tittir . . . Sisap tongeni fiu ngeni ekewe aramas, pun ra kon pochokul senikich.”​—Numperis 13:27, 28, 31.

4 Chon Israel ra auseling ngeni ekkewe engol spai me a poputa ar meefi niuokkus, ina popun, ra ngunungunu Moses. Iwe, fan tipepwich Josua me Kalep ra foseta: “Ewe fanu aia saifetal lon o operi fokun eu fanu mi unusen murina. Are ewe Samol mi Lapalap epwe kirikiroch ngenikich, epwe emwenikichelong o ngenikich ewe fanu mi pwuluoch o fanueras. Nge ousap fokun u ngeni ewe Samol mi Lapalap, ousap pwal niuokusiti aramasen ewe fanu.” (Numperis 14:​6-9) Nge, chon Israel rese fokkun mochen auseling ngeniir, ina minne, lon ena fansoun ese mumuta ngeniir ar repwe tolong lon ewe Fonu mi Pwonetiu.

5 Pwata a murinno repotun Josua me Kalep, nge a ngau repotun ekkewe engol spai? Meinisin ekkena 12 ra kuna ekkewe chok telinimw mi pochokkul me muu mi nukunukutiu. A pwal pwung alon ekkewe engol lupwen ra apasa pwe ese naf pochokkulen Israel fan iten an epwe pworaiti ewe fonu. Josua me Kalep ra pwal silei ena mettoch. Nge ekkewe engol ra eani ekiekin aramas ussun ekkena mettoch. Iwe nge, Josua me Kalep ra luku Jiowa. Ra fen kuna an kewe manaman lon Isip, lon ewe Setipar, me pwal ren ewe Chuukun Sinai. Fite, fite ier mwirin, porausen ekkena manaman ra amwokutu Reap, ewe fin Jeriko, pwe epwe pennuku manauan fan iten noun Jiowa kewe aramas! (Josua 2:​1-​24; 6:​22-​25) Josua me Kalep ra pwisin kuna fofforun Jiowa kewe, iwe, ra achifoua ren unusen letiper pwe Kot epwe chuen chok mammaun fan asengesin noun kewe aramas. Faik ier mwirin, a ffatolo pwe mi pwung ar lukuluk lupwen eu minefoon tappin chon Israel, fan an Josua emmwen, ra tolong lon Kenaan, iwe, ra akkufu chon ena fonu.

Ewe Popun Sipwe Luku Jiowa ren Unusen Letipach

6 Lon ekkeei “fansoun watte fitikoko mmen weires ach sipwe pwakini,” kich, ussun chon Israel, sia kuna chon koputach mi pochokkul senikich. (2 Timoti 3:⁠1, NW) Sia kan kuna sossot seni foffor mi ngau, lamalam chofona, me, fan ekkoch, seni mettoch mi efeiengau. Sisap tufichin likiitu fan ekkena sossot lon pwisin ach pochokkul, pun ra popu seni emon mi fokkun pochokkul seni aramas, Setan ewe Tefil. (Efisus 6:​12; 1 Jon 5:​19) Iwe, ia sipwe tongeni kuna alillis me ia? Iei alon emon chon tuppwol lom lom lupwen a iotek ngeni Jiowa: “Ekkewe ir mi sinei itom ra lukuk.” (Kol Fel 9:​10) Ika sia enletin silei Jiowa me miritiiti weween itan we, sipwe luku i ussun chok Josua me Kalep.​—Jon 17:3.

7 Pwata sipwe luku Jiowa? Josua me Kalep ra fori ena mettoch pokiten ar kuna an kewe manaman. A pwal ina ussuch. Ren chok awewe, ekieki mwo forien Jiowa kewe, pachelong unuselapen lang me fonufan fiti ekkewe fite pilion mwichen muu. Ekkewe mettoch mi pochokkul Jiowa a nemeniir ra affata pwe i wesewesen ewe Emon mi Unusen Tekia. Ika sipwe ekilapei forian kewe mi amwarar, sipwe tipeeu ngeni Jop, nge iei alon ussun Jiowa: “Esap wor eman a tongeni pinei. Io a tongeni aisini, ‘Met ka fori?’ ” (Hiop 9:​12) Enlet, ika Jiowa a kan penikich, esor popun sipwe niueiti emon lon unuselapen lang me fonufan.​—Rom 8:​31.

8 Pwal ekieki mwo an Jiowa we Kapas, ewe Paipel. Esap tongeni much tipachcheman mi fel, iwe, an manaman epwe tongeni alisikich le pworaiti foffor ese pwung me alisikich le atipeeufengenni manauach me letipen Kot. (Ipru 4:​12) Sipwe tufichin silei iten Jiowa ren ewe Paipel me kuna weween itan we. (Ekistos 3:​14) Sia miritiiti pwe Jiowa epwe tongeni wililo, iwe, wiliti minne chok epwe filata​—awewe chok ren emon Sam mi ur ren tong, emon Sou Kapwung mi Pwung, me emon Sounfiu mi pworacho​—pwe epwe apwonueta an kewe kokkot. Sia pwal kuna pwe an kapas a kan pwonuta fansoun meinisin. Ika sipwe kakkaeo an Kot we Kapas, sipwe apasa, ussun ewe sou makkei kol mi fel, pwe “Ua luku om kapas.”​—Kol Fel 119:42; Aisea 40:⁠8.

9 Ewe kokkot fan iten ewe moon kepich, pwal iei eu popun sipwe luku Jiowa. (Mattu 20:28) A ifa me murinnoon an Kot tinatiu Noun we pwe epwe malo fan iten an epwe eu moon kepich fan asengesich! Ewe moon kepich a enletin manaman. A tufichin apwolu tipisin meinisin chon fonufan mi aier, iwe, ra kulliti Jiowa ren letip mi wenechar. (Jon 3:​16; Ipru 6:​10; 1 Jon 4:​16, 19) Manausefallin Jises, iei och kinikinin ewe kokkot fan iten an epwe kamotiu liwinin ewe moon kepich. Ena manaman mi letelo ren fitepuku chon pwarata, iwe, ina pwal eu popun sipwe luku Jiowa. Ina eu minen anukunuk pwe sisap lichipung ren minne sia kan apilukuluk ngeni.​—Fofor 17:31; Rom 5:5; 1 Korint 15:​3-8.

10 Ikkena ekkoch chok me lein ekkewe popun sipwe luku Jiowa ren unusen letipach. A wor pwal chommong popun, nge ekkoch leir ra kku pwisin manauach chok. Ren chok awewe, fan ekkoch, oukich meinisin sipwe kuna osukosuk watte. Lupwen sipwe kut an Jiowa emmwen ren ach sipwe pwakiniir, sipwe kuna pwe a mmen pwung an emmwen. (Jemes 1:​5-8) Lupwen epwe lapalo ach kut alillisin Jiowa lon manauach ran me ran me kukkuna ekkewe mettoch mi murinno an alillis epwe atoto rech, epwe pochokkuleta ach luku i.

Tafit A Luku Jiowa

11 Tafit lon Israel lom lom emon mi luku Jiowa. Tafit a kuna koputan seni King Saul, ewe mi mochen nnielo i, me ewe mwichen sounfiun Filistia, ewe mi ekiekin akkufu Israel. Nge atewe ese malo me a pwal mwo nge pworaiti chon koputan. Met popun? A iei ussun an Tafit awewei ewe popun: “Jiowa ai saram me ewe chon amanauaei. Upwe ita niueiti io? Jiowa ewe minen tumunu manauei. Upwe ita niuokkusiti io?” (Kol Fel 27:​1, NW) Sipwe pwal pworaiti mettoch meinisin ika sipwe pwal ina ussun le luku Jiowa.

12 A iei ussun an Tafit iotek lon eu fansoun: “Kot, kopwe rong ngingii, lupwen upwe apasata ai riaffou; kopwe mamasa manauei seni aniuaniuen ekkewe chon oputaei, kopwe opaeilo seni ekiek monomon an ekkewe aramas mi ingau, seni pungupung ingau an ekkewe chon fori minne mi ngau; ir mi seimi chon-mongor usun chok katilas, ir mi awena ngeni kapas maras usun chok mesen asefich, pwe repwe asefichi emon esor tipisin seni leenier mi monomon.” (Kol Fel 64:​1-​4) Sisap tongeni silei met popun Tafit a makkei ekkena kapas. Nge sia silei pwe lon ei fansoun, chon u ngenikich ra pwal ‘seimi chon-mongor,’ weween, ra aea ar kapas ussun och minen maun. Ra kan “asefichi” chon Kraist mi wenechar ren ar apasa are makkei kapas mi ussun “asefich,” weween, kapasen tipimwaal. Ika sipwe uppos le luku Jiowa, met epwe fis mwirin?

13 Pwal iei alon Tafit: “Kot epwe muttir pekki ngeniir efoch mesen asefich. Ina minne repwe kinas, me repwe turukapelo. Nge chonmongoor a u ngeni pwisin ir. . . . Ewe emon mi pwung epwe chengel pokiten Jiowa, iwe, epwe wesewesen opelong lon i.” (Kol Fel 64:​7-​10, NW) Ewer, inaamwo ika chon u ngenikich repwe seimi chonmongoor ngenikich, nge le sopwoloon ‘chonmongoor epwe u ngeni pwisin ir.’ Jiowa epwe awilalo mettoch meinisin pwe repwe murinnolo, ina minne, ir mi luku i repwe tongeni kuna chengel pokiten i.

A Pwung An Hesekaia Luku Jiowa

14 A pwal ffatolo pwe mi pwung an King Hesekaia luku Jiowa. Atun an Hesekaia nemenem, ewe mwich mi fokkun pochokkul, mwichen sounfiun Asiria, a mmonleta pwe epwe maunei Jerusalem. Ena mwichen sounfiu a fen akkufu chommong muu. A fen pwal mwo nge akkufu ekkewe telinimwen Juta, iwe, Jerusalem chok esaamwo kkuf, me Sanherip a sikasini an epwe pwal akkufu ena telinimw. Ren an nounou ewe Rabshakeh, a apasa​—nge mi pwung alon​—pwe epwe lamot mwaal ar luku Isip ren alillis. Iwe nge, pwal iei alon mwirin: “Kopwe afaluk pwe om we Kot, ewe ka anomu om apilukuluk won, esap atupuk ren an pwon ngonuk pwe Jerusalem esap oolong lepei.” (Aisea 37:10) Iwe nge, Hesekaia a silei pwe Jiowa ese otupotup. Ina minne, a iei ussun an iotek: “Nge iei, ai Kot, Samol mi Lapalap, kopwe amanauakem seni Sanherip, pwe chon ekewe mwun fanufan meinisin repwe silei pwe en chok Kot ewe Samol mi Lapalap.” (Aisea 37:20) Jiowa a auseling ngeni iotekin Hesekaia. Lon eu pwin, emon chonlang a nnielo 185,000 sounfiun Asiria. Jerusalem a ngaselo, me Sanherip a lo seni fonuen Juta. Meinisin mi rong ena poraus ra miritiiti pwe Jiowa a mmen lapalap.

15 Lon ei fansoun, sia ussun Hesekaia pun a ussun ita sia fiti eu maun. Nge ewe maun sia fiti eu maun lon pekin ngun. Nge, pokiten kich sounfiu lon pekin ngun, a lamot ach sipwe alapalo met sipwe tufichin manau ren lon pekin ngun. A lamot ach sipwe ekieki met sokkun sossot epwe torikich me ammonlakich pwe sipwe tufichin pooniir. (Efisus 6:​11, 12, 17) Lon ei fonufan mi nukunukungau, epwe tongeni muttir siwil nonnomuch. Epwe tongeni muttir fis fitikoko lein chon fonuach. Epwe tongeni siwil ekiekin ekkan muu mi kan tipemecheres ngeni sokkun lamalam meinisin, iwe mwirin, repwe oput ekkoch lamalam. Ussun Hesekaia, ren chok ach ammonlakich ren ach amaarata ach luku Jiowa, nge iei ewe sokkun lukuluk esap tongeni chunguchung, sipwe mmonleta ren mettoch meinisin epwe fis.

Met Weween Ach Sipwe Luku Jiowa?

16 Ach luku Jiowa esap wewe ngeni och kapas chok. Letipach a kapachelong me a kan pwalo ren fofforuch. Ika sia luku Jiowa, sipwe luku an we Kapas, ewe Paipel ren unusen letipach. Sipwe kan akkalleani iteiten ran, ekkekiekifichi masouan, me mut ngeni an epwe emmweni manauach. (Kol Fel 119:105) Ach luku Jiowa a pwal wewe ngeni ach luku manamanen ewe ngun mi fel. Ren alillisin ewe ngun mi fel, sipwe tongeni amaarata ewe sokkun uwa mi apwapwai Jiowa me sipwe tufichin pworaiti ekkewe mettoch mi ngau, nge mi fokkun pochokkul ar nemenikich. (1 Korint 6:​11; Kalesia 5:​22-24) Ina minne, ren alillisin ewe ngun mi fel, chommong ra fen tufichin poutalo suupwa are safeien opuchopuch. Pwal fitemon ra fen poutalo foffor mi sikepwach. Ewer, ika sipwe luku Jiowa, an pochokkul, nge esap pwisin ach, epwe emmweni ach kewe foffor.​—Efisus 3:​14-​18.

17 Pwal och, ach luku Jiowa a wewe ngeni ach luku chokewe Jiowa a lukuur. Ren chok awewe, Jiowa a fen akkota pwe “ewe chon angang mi tuppwel me tipatchem” epwe wiisen tuttumunu ekkewe mettoch won fonufan mi weneiti ewe angang fan iten ewe Muu. (Mattu 24:45-​47) Sise kan pwisin meefata ifa ussun sipwe fori ewe angang, me sise tunalo minne Jiowa a seikata, pun sia luku an Jiowa kokkot. Pwal och, ekkan elter ra wiisen angang lon ekkewe mwichefelin Kraist, iwe, me ren ewe aposel Paul, ra seikita me ren ewe ngun mi fel. (Fofor 20:28) Ika sipwe tipemecheresin tipeeu ngeni ewe kokkot fan iten ekkewe elter lon ach kewe mwichefel, epwe ina ussun ach sipwe pwal pwarata pwe sia kan luku Jiowa.​—Ipru 13:17.

Akkappiru Fofforun Paul

18 Ewe aposel Paul a kuna chommong mettoch mi weires lon an angangen afalafal, ussun chok kich. Lon an we fansoun, aramas ra amwaalli porausen ewe lamalamen Kraist ngeni ekkewe nouwiisin muun, iwe, fan ekkoch a sotuni le pwarata mwaallin ekkena poraus are ffotukatiu ewe angangen afalafal fan pwungun alluk. (Fofor 28:19-​22; Filipai 1:7) Lon ei fansoun, chon Kraist ra kan appiru fofforun. Ika pwe mi tufich, sia kan alisi aramas pwe repwe wewefichiiti ach angang, nge sia akkaea minne chok mi suuk ngenikich. Iwe, sia pwal achocho le alikiitu me ffotukatiu ewe poraus allim fan pwungun alluk. Iwe nge, sise kan luku ekkena mettoch ren unusen letipach, weween, sap minne sia ekieki pwe sopwochuch me sopwongauach a longolong won ach wikin lon kapwung are an aramas aitochukich. Nge, sia kan luku Jiowa. Sia chechchemeni ei kapas mi murinno ngeni Israel lom lom: “Oupwe pwal kuna pochokul ren ami mosonotam me ami lukuluk.”​—Aisea 30:15.

19 Fan ekkoch le atun uruwooch lon ei fansoun, ekkewe muu lon Eastern me Western Europe, ekkoch muu lon Asia me Africa, me ekkewe muu lon South me North America ra pinei are eppeti ach angang. A ita wewe ngeni pwe mi mwaal ach luku Jiowa? Aapw. Inaamwo ika fan ekkoch Jiowa a mutata watte riaffou ren och popun mi pwung, nge fan tong a fen apochokkula ir kewe mi kuna ena riaffou. Fan ena riaffou, chommong chon Kraist ra fen ochukata ekkan pisekin annet mi murinno, nge mi anneta pwe a watte ar achifoua me luku Kot.

20 Iwe nge, a lap me lein ekkan fonu ar ra mutata ach angang fan pwungun alluk, iwe, fan ekkoch, a murinno porausach mi katowu lon tv me simpung. Sia kan kilisou ren ena me sia miritiiti pwe ina pwal eu mettoch mi alisi an Jiowa kokkot an epwe pwonuta. Fan an chen, sia kan aea ach fansoun ngaselo seni minen eppet le angang ngeni Jiowa lon leeni meinisin ese lifilifil, me pwal ren unusen ach tufich, nge esap fan iten ach sipwe apwonueta pwisin mochenich. Iwe nge, sisap fokkun peni mwokutukutuun muun fonufan, akukkunalo ach angangen afalafal, are akukkunalo ach angang ngeni Jiowa fan iten chok ach sipwe kuna itoch mwen mesen ekkewe sou nemenem. Sia nonnom fan nemenien ewe Muun Messaia me sia uppos le peni an Jiowa nemenem, ewe mi lap seni meinisin. Ach apilukuluk ese weneiti ei otot minen lom, nge a weneiti ewe fonufan sefo, iwe, lon ena atun ewe Muun Messaia chok lon lang epwe nemenem won ei fonufan. Ese wor och pakutang, are roket, are pwal mwo nge och kensi pakutang epwe tongeni achungu ena muu are oturatiu seni lang. Ena muu esap tongeni ta are mwokutukut, iwe, epwe apwonueta an Jiowa kokkot ren.​—Taniel 2:​44; Ipru 12:28; Pwarata 6:2.

21 Iei alon Paul: “Esap kich ewe sokkun aramas mi nimeremersefal, iwe, kuna nninniilo ren, nge kich ewe sokkun aramas mi eani ewe sokkun luku mi emmwen ngeni amanauen ngunuch.” (Ipru 10:​39, NW) Iwe, amwo kich meinisin sipwe tuppwol le angang ngeni Jiowa tori ewe sopwoloon. A wor chommong popun sipwe luku Jiowa ren unusen letipach iei me pwal tori feilfeilo chok.​—Kol Fel 37:3; 125:⁠1.

Met Ka fen Kaeo?

• Pwata a murinno ewe repot me ren Josua me Kalep?

• Ikkefa ekkoch popun ach sipwe luku Jiowa ren unusen letipach?

• Met weween ach sipwe luku Jiowa?

• Pokiten ach luku Jiowa, a pposolo letipach pwe sipwe fet?

3, 4. Ifa ussun ewe repot me ren Josua me Kalep a sokko seni ewe repot me ren ekkewe lusun spai?

5. Pwata a murinno ewe repot me ren Josua me Kalep?

6. Lon ei fansoun, pwata chon Kraist ra kan nom fan sossot mi chouniir, me met repwe luku?

7, 8. (a) Ifa ussun forien Jiowa kewe ra awora ngenikich popun ach sipwe luku i? (b) Me ren ewe Paipel, ikkefa ekkewe popun ach sipwe luku Jiowa?

9. Ifa ussun ewe moon kepich me an Jises manausefal ra kan apochokkula ach luku Jiowa?

10. Lon pwisin manauach, ikkefa ekkewe popun sipwe luku Jiowa?

11. Tafit a luku Jiowa, inaamwo ika met sokkun mettoch a fis lon manauan?

12, 13. Ifa ussun a ffatolo lon manauen Tafit pwe sipwe luku Jiowa lon pwal mwo nge fansoun chon u ngenikich repwe sotun fiu ngenikich ren ar kapas?

14. (a) Hesekaia a luku Jiowa lupwen a kuna menni sossot mi fokkun chou? (b) Ifa ussun Hesekaia a pwarata pwe ese luku ekkewe kapas mi chofona seni ewe chon Asiria?

15. Ifa ewe eu chok mettoch epwe ammonlakich fan iten sokkun osukosuk watte meinisin epwe torikich lon ei fonufan mi nukunukungau?

16, 17. Ifa ussun sia kan pwarata pwe sia luku Jiowa?

18. Lon ei fansoun, ifa ussun chon Kraist ra kan appiru fofforun Paul, nge rese kan luku met?

19. Lupwen aramas ra eriaffou pwiich kewe, ifa ussun a fen ffatolo pwe mi pwung ar luku Jiowa?

20. Inaamwo ika sipwe tongeni kuna alillis seni allukun muun, nge ikkefa ekkewe mettoch sipwe fokkun uppos lon?

21. A fen pposolo letipach pwe sipwe feffetal won menni al?

[Picture on page 28]

Pwata a murinno ewe repot me ren Josua me Kalep?

[Picture on page 30]

Ach luku Jiowa a wewe ngeni ach luku chokewe Jiowa a lukuur

    Meinisin mi Peres lón Fósun Chuuk (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chuuk
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share