Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Chuuk
  • PAIPEL
  • PUK
  • MEETINGS
  • w05 6/1 p. 21-26
  • A Tongeni Sopwoch Ewe Kkotun Pupulu Ikenai

Ese wor video fán iten ei kinikin.

Omusaaló, a wor osukosuk le eppietá ewe video.

  • A Tongeni Sopwoch Ewe Kkotun Pupulu Ikenai
  • Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2005
  • Itelap Kisikis
  • Pwal Ekkóch
  • Su Seni Ekkewe Sser
  • Kosap Muttir Pupulu
  • Ewe Popun A Tatiu Ekkoch Apupulu
  • Sipwe Mirititi Enletin Nonnomuch me pwal Popporausfengen
  • Kii fán Iten Sópwéchún Pwúpwúlú Chón Kraist
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2016
  • Ika ewe Ririin Pwúpwúlú Epwele Ta
    Ewe Kiien Pwapwaan Famili
  • Ka Tongeni Apöchökküla om Ririin Pwüpwülü
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2012
  • Tümünü Pwe Om Pwüpwülü Epwe Ussun Chök “Ülüfoch Lül”
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú​—2008
Pwal Och
Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2005
w05 6/1 p. 21-26

A Tongeni Sopwoch Ewe Kkotun Pupulu Ikenai

“Pwilitalong womi ewe riri itan tong, ewe mi ririfengenni o aunusochualo mettoch meinisin.”—KOLOSE 3:​14.

LUPWEN sipwe atola chon ewe mwichefelin Chon Kraist, sise meefi pwapwa le kuna chommong pean pupulu mi tuppwolfengen ukukun 10, 20, 30 ier, are pwal mwo nge lap seni? Ra tuppwolfengen lon fansoun weires me fansoun osukosuk meinisin. ​—Keneses 2:​24.

2 Lap ngeni chon pupulu meinisin repwe apasa pwe a fis ekkoch fansoun osukosuk lon ar pupulu. Emon sou kaeo a apasa: “Sap minne ese wor fansoun lolilen are weires lon pwal mwo nge ekkewe pupulu mi pwapwa. Mei wor fansoun mi murinno me fansoun weires . . . Iwe nge, . . . ekkena pean pupulu ra nonnomfengen inaamwo ika a fis ekkoch osukosuk lon manauer.” Ekkewe pupulu mi sopwoch ra silei ifa ussun repwe pwakini ekkewe osukosuk me aurek lon manauer, akkaewin, ika ra fen amaraata semirit. Ekkena pupulu ra fen kaeo seni met ra fen kuna lon manauer pwe tong enlet “esap muchulo.”​—1 Korint 13:8.

3 Iwe nge, fite milion pupulu ra sopwongau. Eu repot a apasa: “Iei meefien chommong, pwe lesopwun ekkewe pupulu meinisin ikenai repwe mufesen. Iwe, esop me lein ekkewe mufesen repwe fis me mwen 7.8 ier mwirin ar apupulu . . . Me lein 75 percentin ekkewe aramas mi mufesen nge ra pupulusefal ngeni pwal emon, 60 percent me leir repwe mufesensefal.” Pwal mwo nge lon ekkewe fonu mi chokisikis mufesen ie, a fis eu siwil. Awewe chok, lon Japan, a lapelo won fan ruu ekkewe mi mufesen lon ekkewe ier mi kanoto. Ikkefa ekkewe mettoch mi efisi ei lapalap, nge ir mi pwal tongeni kku manauen chon ewe mwichefelin Chon Kraist fan ekkoch? Ifa ewe mettoch mi lamot pwe epwe sopwoch eu pupulu inaamwo ika Satan epwe sotun atai ena kokkot?

Su Seni Ekkewe Sser

4 An Kot we Kapas a alisikich le weweiti ekkewe mettoch mi tongeni aingaua eu pupulu. Awewe chok, ekieki mwo alon ewe aposel Paul ussun ekkewe lapalap repwe fiffis lon ekkewe ranin le sopwolon: “Nge kopwe wewe usun ekkeei mettoch, pwe fansoun weires epwe waroto lon ekkewe ran le sopolon. Pun aramas repwe tongei pwisin ir, repwe tongei moni, repwe sikasini, lamalam tekia, esiita, alleasolapa semer kewe me iner; resap meefi kilisou, o manauer esap fel, esap wor ar chen, repwe pwisin nemenemenir, repwe luapas, resap mosonoson, repwe mocho, repwe oput minne mi murinno; repwe chon afangema, repwe tumunungau, angolsa, repwe aucheani chok minne repwe pwisin pwapwa ren, nge resap tongei Kot; repwe amwochu pwomen ewe manau mi fich ngeni Kot, nge repwe amam manamanan. Iwe, kopwe pwisin imu seni ekkeei sokkun aramas.”​—2 Timoti 3:​1-5.

5 Lupwen sia atittina alon Paul kewe, sia kuna pwe ekkewe lapalap a kapas ussun repwe tongeni efisata tatiuen ewe ririin pupulu. Ren chok awewe, ekkewe mi “tongei pwisin ir” repwe ekkekieki chok pwisin ir nge sap ekkewe ekkoch. Ekkewe mwan are fefin mi tongei chok pwisin ir repwe kan achocho le akapwonueta pwisin letiper. Rese tipemecheres nge ra tipeforea. Ena sokkun ekiek epwe ita alisaata eu pupulu mi pwapwa? Aapwi! Fan tipatchem, ewe aposel Paul a fonou ekkewe Chon Kraist, pachelong ekkewe mi pupulu: “[Kosap] fori och ren kirikiringau are ren lamalam tekia, nge lon ami tipetekison oupwe chok ekieki pwe ekkewe ekkoch ra murinno seni ami. Nge ousap tumunu chok en me pisekin, pwe oupwe pwal tumunufichi pisekin ekkewe ekkoch.”​—Filipai 2:3, 4.

6 Tongen moni epwe tongeni efisata eu refiref lefilen emon mwan me puluan we. Paul a ouroura: “Nge ir mi mochen pisekisekilo repwe turutiu lon sossot, lon ser, lon chommong sokkun mochenia mi umwes o afeiengau, ekkewe sokkun mochenia mi akokatiu aramas lon feiengau o kiteter. Pun mochenia moni, iei ewe popun ingau meinisin. Pokiten ei sokkun mochenia moni, ekkoch aramas ra feilseni ewe luku, o ra tu ngeni letiper chommong sokkun lolilen.” (1 Timoti 6:​9, 10) Solapan, an Paul we kapasen ourour a pwonuta lon chommong pupulu ikenai. Lon ar chechchei woun fonufan, chommong mi pupulu ra tunaalo minne puluwer kewe ra osupwang ren, pachelong lamoten ar repwe awora alillis lon pekin memeef me chiechifengen.

7 Paul a pwal apasa pwe lon ekkeei ranin le sopolon, manauen ekkoch “esap fel, esap wor ar chen, repwe pwisin nemenemenir.” Ewe pwonen apupulu, ina eu pwon epwe ita efisata eu riri mi epwe nomofochelo, nge sap kirikiringau. (Malakai 2:​14-16) Iwe nge, ekkoch ra kul ngeni emon lukun puluer pwe repwe mwung ren. Emon fefin, 30 som ierin, a awewei pwe pwal mwo nge me mwen an puluan we su seni, atewe a pwari pwe a fokkun efich pwal ekkoch fefin. Iwe, atewe ese mirititi pwe ena esin foffor ese fich ngeni emon mwan pupulu. Neminewe a fokkun letipeta lupwen a kuna minne puluwan we a foffori, iwe, fan kapas pwetete, a sotun ouroura ussun ewe alen efeiengau a aleni. Iwe nge, atewe a turutiu lon tipisin lisou-mwaal. Inaamwo ika fan kirokiroch puluan we a ouroura, nge atewe ese mochen auseling. Iwe, a ttupulong lon ewe ser.​—An Salomon Fos 6:​27-​29.

8 A ffatoch ewe kapasen ourour lon Paipel ussun lisou-mwaal! “Nge eman mi lisowu a tiparoch. A chok pusin afeiengaua inisin.” (An Salomon Fos 6:32) Lisou-mwaal esap eu foffor mi chok muttir pukun fisita. Ussun ewe sou makkeien Paipel Jemes a affata, eu tipis, awewe chok ren lisoumwaal, a kan fis mwirin chok an ewe chon tipis ekkekieki ussun an epwe fori ewe tipisin lisou-mwaal. (Jemes 1:​14, 15) Ekis me ekis emonewe mi tipis esap chuen tuppwol ngeni puluan we, nge a fen pwonei pwe epwe tuppwol ngeni tori malo. Jises a apasa: “Oua fen rong pwe a apasa, ‘Kote lisou.’ Nge ngang upwe apasa ngenikemi pwe ir meinisin mi nennengeni emon fefin o mochenia ngeni, ra fen lisou ngeni ren letiper.”​—Mattu 5:​27, 28.

9 Ina minne, ewe puken An Salomon Fos a eani ewe kapasen pesepes ussun ewe alen tipatchem me tuppwol, a era: “Kopwe pwapwaiti pwuluom o meseikeiti ewe fopwul ka pwulueni lupwen om alual, neminewe mi lioch usun chok liochun urupap, a murina usun ewe machang itan witiwit. Kopwe mwut ngeni pwe an tong ngonuk epwe fokun apwapwok fansoun meinisin, kopwe chengel ren an tong iteiten fansoun. Nei, pwota kopwe aumwesukela won pwuluen pwal eman mwan? Pwota kopwe romi eman fin ekis?”​—An Salomon Fos 5:​18-​20.

Kosap Muttir Pupulu

10 Epwe tongeni piita osukosuk lon pupulu lupwen ruuemon repwe muttir pupulu. Eni resaamwo asimau are ese naf met ra kuna lon manauer. Are eni ese naf fansoun ar repwe silefengenniir​—⁠minne ra efich me minne rese efich, minne repwe achocho ngeni lon manauer, me porausen ar kewe famili. Epwe eu alen tipatchem ar repwe mosonottam, me akkaea ewe fansoun fan iten ar repwe sileifichi ewe emon ra ekiekin pulueni. Ekieki mwo ussun Jekop, noun Aisek we. A angang fan iten semen Reichel we ukukun fisu ier me mwen an epwe tongeni pulueni Reichel. A tipeeu ngeni an epwe fori ena mettoch pun meefian a alongolong won tong enlet, nge sap chok pokiten liochun neminewe.​—Keneses 29:20-​30.

11 Pupulu ese chok wewe ngeni ar achenifengennir. Pupulu a kan iokfengenni ruuemon aramas seni ruu famili mi sokkofesen, me epwe sokkofesen lapalaper kewe, meefier kewe, me ukuukun watten ar sukul. Fan ekkoch, a aririfengenni eu pea seni ruu sokkun lewo, me pwal mwo nge ruuemon mi eani fos mi sokkofesen. Iwe, inaamwo ika esap ina ussun, nge epwe aririfengenni ruuemon mi tongeni uwau meefier mi sokkofesen ussun chommong poraus. An ekkewe ruuemon uwau en me an ekiek, ina eu kinikinin pupulu. Epwe tufich ar repwe eani kapasen esiit me ngunungunungau, are repwe tongeni apochokkulafengennir. Ewer, ren ach fos sipwe tongeni ekilasa are apwapwai letipen puluach we. An emon ese nemenifichi an fos epwe tongeni aweiresi ewe apupulu.​—An Salomon 12:18; 15:​1, 2; 16:24; 21:9; 31:26.

12 Ina minne, epwe eu alen tipatchem an emon epwe awora fansoun pwe epwe sileifichi ewe emon a ekiekin pulueni. Emon fin pupulu Chon Kraist mi chinnap a apasa: “Lupwen kopwe ekieki ussun emon kopwe pulueni, ekieki ussun engol mettoch mi lamot kopwe kutta seni emonewe. Ika emonewe a eani fisu chok me leir, pwisin eisinuk, ‘Ngang usap osukosuk ren ekkewe ulungat lapalap a osupwang ren? Ran me ran, ngang usap mangau ren an ese nom ren ekkena lapalap?’ Ika a wor om kewe tipemwaramwar, kaulo me ekieksefal.” Pwungun pwe a lamot om kopwe mirit. Ika en mi mochen pupulu, kopwe weweiti pwe kosap kuna emon puluwom mi unusoch. Nge pwal ussun chok, i esap pulueni emon mi unusoch, weween, kese pwal unusoch!​—Luk 6:​41.

13 Epwe kapachelong lon pupulu an emon foffori mettoch fan iten puluan we. Paul a menlapei ena mettoch lupwen a apasa: “Ua chok mochen pwe ami ousap aurek ren och. Emon mwan mi sap pupulu a tumunufichi mettochun ach Samol. Nge emon mi pupulu a tumunu mettochun fonufan, usun an epwe apwapwai puluan, iwe, letipan we a kinikinfesen. O emon fefin mi sap pupulu, are fopul, a tumunu mettochun ach Samol, usun an epwe fel ren inisin o pwal ren ngunun. Nge emon mi pupulu a chok tumunu mettochun fonufan, usun an epwe apwapwai puluan.”​—1 Korint 7:​32-​34.

Ewe Popun A Tatiu Ekkoch Apupulu

14 Lon eu fansoun mi kanoto emon fefin Chon Kraist a kuna letipetaan mufesen lupwen puluan we a su seni i mwirin 12 ier ar ra pupulu me a poputa le nonnom ren pwal emon fefin. A kuna ekkoch esissinen apwangapwangen ewe pupulu me mwen an a tatiu? A awewei: “A tori ewe fansoun pwe ese chuen iotek. A eani och inetipingen pwe epwe etiwalo an Chon Kraist kewe mwich me ese fiffiti ewe angangen afalafal. A kan apasa pwe ese tongeni awora ngeniei fansoun pun a osukosuk are a kon molulu. Ese kan foffos ngeniei. Am ause chuen popporausfengen ussun ekkewe mettochun ngun. A fokkun alolilen pwe a wililo. Ese chuen lapalapeni ewe mwan ua pulueni.”

15 Pwal ekkoch aramas ra apasa pwe ra fen pwal kuna ekkena sokkun esissin, pachelong an emon ese chuen pwisin kaeo Paipel, iotek, are fiffiti mwich. Weween, chommong aramas mi poutalo puluer kewe ra akkom mut ngeni ar riri ngeni Jiowa an epwe apwangapwangelo. Mwiriloon, rese chuen alamota ekkewe mettochun ngun. Iwe, rese chuen luku pwe Jiowa, i emon Kot mi manau. Rese chuen apilukuluku ewe fonufan sefo mi pwung. Ren ekkoch aramas, ra apwangapwangelo lon pekin luku pwal mwo nge me mwen ar ra poputa le riri ngeni emon lukun puluer kewe.​—Ipru 10:38, 39; 11:6; 2 Piter 3:​13, 14.

16 Iwe nge, eu pean pupulu mi fokkun pwapwa ra era pwe sopwochun ar pupulufengen a popu seni ar ririoch lon pekin ngun. Ra iotekfengen me kaeofengen. Ewe mwan a apasa: “Am aua alleafengenni ewe Paipel. Am aua mwinfengen lon ewe angangen afalafal. Am aua pwapwaesini am forfengenni mettoch meinisin.” A ffatoch ewe lesen: Ach akkamwochu ach ririoch ngeni Jiowa epwe fokkun alisata pochokkulen ewe ririin pupulu

Sipwe Mirititi Enletin Nonnomuch me pwal Popporausfengen

17 Mei wor pwal ruu mettoch repwe alisata eu pupulu mi sopwoch: Tongen Chon Kraist me popporausfengen. Lupwen ruuemon ra poputa le tongfengen, ina epwe mecheres ar repwe kan tunalo apwangapwangen ewe emon ra tongei. Eni ekkena ruuemon repwe pupulufengen fan ewe ekiek pwe manauer epwe chok murinno fansoun meinisin, eni pokiten minne ra alleani lon ekkoch puken tutunlapen tong are minne ra katol lon kachito. Iwe nge, lo, lo, lo, a lamot ewe pean pupulu repwe mirititi enletin nonnomun ir mi pupulu. Ina atun an emon apwangapwang mi kisikis epwe tongeni wiliti eu osukosuk watte. Ika epwe fis ena mettoch, a lamot ngeni Chon Kraist ar repwe uwani uwan ewe ngun mi fel, iwe, tong, ina eu me leir. (Kalesia 5:​22, 23) Pwungun pwe a fokkun manaman ewe lapalapen tong​—⁠)sap chok ewe tong lefilen mwan me fefin pwe tongen Chon Kraist. Paul a kapas ussun tongen Chon Kraist, a apasa: “Tong a songomang o kirokiroch. . . . Esap kutta pwisin letipan; esap pwal muttir ngeni song; esap pwal chechemeni foforingauen ekkewe ekkoch. . . . A chok mosonoson fan mettoch meinisin, a luku mettoch meinisin, a apilukuluku mettoch meinisin, a pwal likiitu fan mettoch meinisin.” (1 Korint 13:​4-7) A ffat pwe tong enlet epwe omusalo apwangapwangen aramas. Ren an weweiti nonnomuch, esap kutta seni aramas ar repwe unusoch.​—An Salomon Fos 10:12.

18 A pwal lamot ewe mettoch porausfengen. Ese lifilifil fite ier an ruuemon pupulufengen, nge a lamot repwe fosfengen me enletin auselingfengen. Emon mwan pupulu a apasa: “Am aua kan tipemecheres le pwarfengenni am memeef.” Mwirin ar silefengennir, emon mwan pupulu are emon fin pupulu epwe mirititi ifa ussun an epwe auseling ngeni sap chok minne puluan we a apasa nge pwal minne a filata an esap apasa. Weween, mwirin och fansoun, eu pean pupulu mi pwapwa repwe mirititi ekiekin me meefien puluan we inaamwo ika ese apasaou. Ekkoch fin pupulu ra apasa pwe puluer kewe rese wesewesen auseling ngeniir. Ekkoch mwan pupulu ra era pwe ussun ita nge puluer kewe ra kan mochen fosfengen lon fansoun ese fich. Epwe kapachelong lon porausfengen ach tongei me weweiti meefien pwal emon. Porausfengen mi fisioch epwe efeiochu ir me ruuemon.​—Jemes 1:​19.

19 Fan ekkoch, epwe kapachelong lon porausfengen an emon epwe omusomus. Iwe, ese kan mecheres. Epwe wewe ngeni pwe emon epwe tipetekison le pwarata tipisin kewe. Nge epwe tongeni wesewesen apochokkulata ewe pupulu! An emon omusomus seni letipan epwe tongeni amoielo anini lon mwachkkan me suuki ewe alen omusomus pwe repwe pwakini ewe osukosuk. Paul a apasa: “Oupwe songomangfengen lefilemi o omusamusfengen, are emon a tipi ngeni emon. Usun chok ach Samol a fen omusakemi, ami oupwe pwal omusamusfengen. Nge lap seni ekkeei mettoch meinisin, oupwe pwilitalong womi ewe riri itan tong, ewe mi ririfengenni o aunusochualo mettoch meinisin.”​—Kolose 3:​13, 14.

20 Alillisfengen a pwal lamot ngeni eu pupulu. A lamot emon mwan pupulu me puluan we repwe tongeni lukulukfengen me alillisfengen. Emon esap esiita are asaua puluan we. Kich mi pupulu sia mochen apunga puluach kewe; sisap esiiter. (Prov. 31:28b) Pwungun pwe sisap turunufasei ir ren ach eani kapasen urumot mi umwes ussur. (Kolose 4:⁠6) Epwe pochokkuleta ar alillisfengen ren ar pwarata ar tongfengen lefiler. Ren an chok attapa are eani kapas pwetete fiti tong, emon a tongeni ameef ngeni puluan we: “Ua chuen tongeiok. Ua pwapwa pwe ka nonnom rei.” Ikkeei ekkoch mettoch mi tongeni apochokkulata ewe ririoch lefilen pupulu me alisata an epwe sopwoch ikenai. Mei wor pwal ekkoch mettoch, iwe, ewe lesen mwirin ei epwe awora pwal ekkoch kapasen emmwen seni Paipel ren ifa ussun epwe tongeni sopwoch eu pupulu.a

[Footnotes]

a Ren om kopwe kuna alillis mi titchik, pii ewe puk The Secret of Family Happiness, forien ekkewe Chon Pwarata Jiowa.

Kopwe Tongeni Awewei?

• Ikkefa ekkoch mettoch repwe tongeni angaua eu pupulu?

• Pwata esap tipatchem an ruuemon repwe kon muttir pupulufengen?

• Ifa ussun pochokkul lon pekin ngun epwe kku eu pupulu?

• Ikkefa ekkewe mettoch repwe alukuchara eu pupulu?

[Ekkewe kapas eis fan iten ewe lesen]

1, 2. (a) Menni poraus ussun ewe mwichefelin Chon Kraist a apochokkulakich? (b) Met weween pupulu mi sopwoch?

3. Met ekkoch repot ra pwarata ussun pupulu me mufesen, iwe, ikkefa ekkoch kapas eis ra emmwen ngeni?

4. Ikkefa ekkewe mettoch epwe tongeni efeiengaua eu pupulu?

5. Pwata emon mi ‘tongei pwisin i’ a efeiengaua an we pupulu, iwe, ifa an ewe Paipel kapasen fon ussun ei mettoch?

6. Ifa ussun tongen moni epwe tongeni aosukosuka eu pupulu?

7. Fan ekkoch, ifa ewe sokkun foffor a emmwen ngeni tatiuen tuppwol lon ewe pupulu?

8. Met epwe tongeni emmwen ngeni lisou-mwaal?

9. Ifa ewe kapasen fon mi tipatchem a mak lon An Salomon Fos 5:​18-​20?

10. Pwata epwe tipatchem an emon epwe awora fansoun fan iten an epwe silei lapalapen ewe emon a ekiekin pulueni?

11. (a) Met epwe aririfengenni ewe pupulu? (b) Lon eu pupulu, met lamoten an emon epwe tipatchem le nemenifichi an fos?

12, 13. Ifa ewe ekiek ussun pupulu epwe murinno emon epwe eani?

14, 15. Met ewe ririin pupulu epwe tongeni apwangapwang ren?

16. Met epwe apochokkulata eu pupulu?

17. (a) Ikkefa ekkewe ruu mettoch ra alisaata eu pupulu mi sopwoch? (b) Met Paul a apasa ussun an Chon Kraist tong?

18. Ifa ussun popporausfengen epwe tongeni apochokkulata ewe riri lefilen ruuemon?

19. (a) Pwata epwe tongeni weires an emon epwe kutta omusomusen tipisin? (b) Met epwe amwokutukich ach sipwe omusomus?

20. Epwe ifa ussun fofforun emon Chon Kraist ngeni puluan we lupwen ra akkaruuemon chok me pwal mwen mesen aramas?

[Lios lon pekin taropwe 22]

Pupulu esap chok wewe ngeni an ruuemon saanifengennir

[Lios lon pekin taropwe 24]

Ririoch ngeni Jiowa epwe alisaata sopwochun pupulu

    Meinisin mi Peres lón Fósun Chuuk (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chuuk
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share