Äkkäiti Ngeni Aramas Ifa Wesewesen Äitien Paipel
“Iei minne, oupwe feilo asoulangalo chon fonu meinisin, . . . oupwe afalafaler.”—MATTU 28:19, 20.
ÄN JIOWA WE KAPAS, ewe Paipel, iei eü me lein ekkewe puk mi kon ierittam me chöüfetäl woon fönüfan. Unusan are och masouan a fen affou ngeni lap seni 2,300 fosun fönü. Lap seni 90 persentin chon fönüfan ra tongeni nöüni ei puk lon pwisin fosun fönüer.
2 Fite milion aramas ra älleäni och kinikinin ewe Paipel iteiten rän. Ekkoch ra fen älleäni unusen ewe Paipel fän chommong. Fite ngeröü lamalam ra apasa pwe ar afalafal ra alongolong woon ewe Paipel, nge rese tipeeüfengen woon minne a äiti ngenikich. A pwal wattelo ena osukosuk pun a tongeni wor watte tipefesen lefilen chon chök eü lamalam. Ekkoch ra tipemwaramwar ussun ewe Paipel, ia a popu seni ia, me aüchean. Chommong ra ekieki pwe ina eü puk mi pin, nge nöünöün epwe fän iten chök än aramas apasa ar pwon are ar watä pöür woon lon imwen kapwüng.
3 Nge ren enletin, a mak lon Paipel än Kot kapas are pworaus mi manaman fän iten chon fönüfan. (Ipru 4:12) Ina minne, kich Chon Pwäratä Jiowa, sia mochen pwe aramas repwe silei met ewe Paipel a äiti ngenikich. Sia pwapwa le apwönüetä ewe wis Jises Kraist a awisa ngeni nöün kewe chon käeö lupwen a apasa: “Oupwe feilo . . . asoulangalo chon fonu meinisin, . . . oupwe afalafaler.” (Mattu 28:19, 20) Lon ach angangen afalafal, sia kan chuuri aramas mi letip wenechar, nge ra osukosuk ren watteen ewe fitikoko lon pekin lamalam a chöüfetäl woon fönüfan. Ra mochen silei ewe enlet ussun ewe Chon Förikich me mochen weweiti met ewe Paipel a apasa ussun ewe popun aramas ra manau woon fönüfan. Sipwe nengeni mwo ülüngät kapas eis chommong aramas ra ekiek woon. Lon eü me eü ekkena kapas eis, sipwe loom nengeni mwäällin alon ekkewe nöüwisen lamalam, iwe mwirin, sipwe nengeni met ewe Paipel a wesewesen äiti ngenikich. Ikkeei ekkena kapas eis: (1) Kot a kan tongekich? (2) Met popun sia manau woon fönüfan? (3) Met epwe fis ngenikich lon fansoun mälo?
Kot A Kan Tongekich?
4 Sipwe poputä ren ei kapas eis, Kot a kan tongekich? Mi alolilen ach apasa pwe chommong aramas ra ekieki pwe ese. Pwata a ina ussun meefier? Eü popun, pun ra küna pwe ei fönüfan a ur ren koput, maun me riäfföü. Ra ekieki pwe ‘ika Kot a wesewesen tongekich, iwe, esap fokkun mut ngeni ekkeei mettoch mi eriäfföü ar repwe fiffis.’
5 Iei pwal eü popun än aramas meefi pwe Kot ese tongekich, pun ekkan nöüwisen lamalam ra ämeef ngeniir pwe Kot ese tonger. Met ekkewe nöüwis ra kan apasa lupwen a fis mettoch mi efeiengaü? Lupwen ra mälo nöün emön fefin kewe rüüemön kükkün semirit lupwen ra aksiten woon war we, nöün we sounpetäk a ereni: “Ina fän letipen Kot. Kot a osupwangen rüüemön chonläng, ina popun a angei nöümi kewe.” Lupwen a ina ussun alon ewe nöüwisen lamalam, ra wesewesen tipi ngeni Kot pwe efisian ekkewe mettoch mi ngaü. Nge, ewe chon käeö Jemes a makkei: “Emon esap apasa fansoun an sosot, ‘Ai sosot a feito me ren Kot’; pun esor emon mi tongeni oturukapa Kot, o Kot esap oturukapa emon.” (Jemes 1:13) Esap fän eü än Jiowa föri mettoch mi ngaü. Enlet, “Ese fokun tufich ngeni Kot pwe epwe föri föför mi ngau.”—Hiop 34:10.
6 Iwe nge, pwata a wor chommong föfföringaü me riäfföü? Eü popun, pun lap ngeni chon fönüfan ra oput pwe Kot epwe nemeniir, iwe, rese mochen nom fän än kewe allük me emmwen mi pwüng. Aramas rese mirititi pwe ra fen anomur fän nemenien ewe Chon Ü ngeni Kot, Setan, pun “fonufan meinisin a nonnom fan nemenien ewe mi ngau.” (1 Jon 5:19) Ach silei ena pworaus a mwaren amecheresi ach weweiti ewe popun a wor mettoch mi ngaü woon fönüfan. Setan a wesewesen ngaü, mi ur ren koput, mi tipatchem solä me kirikiringaü. Iwe, sisap mäirü pwe chon fönüfan ra napanapeni napanapen ar we sou nemenem. Ina ewe popun a kon ssenük föfföringaü woon fönüfan!
7 Aramas ra pwal küna riäfföü pokiten rese unusöch. Aramas mi tipis ra kan akkuffengen ren iön leir epwe nampa eü, ina popun, ena mettoch a efisatä maun, pwüngüngaü, me riäfföü. A pwüng alon Än Salomon Afalafal 8:9 lupwen a erä: “Eman aramas a nemeni aramas o ariaföüür.” Pwal eü popun a kan fis riäfföü, pun “feiengaw a tori aramas meinisin.” (Ecclesiastes 9:11, Ewe Kapasen God) Fän chommong aramas ra küna feiengaü pokiten chök ar serengaü.
8 Ach silei pwe Jiowa ese efisi riäfföü a kan aururukich. Iwe nge, Kot mi wesewesen ekkekieki met a kan fiffis lon manauach? Fokkun ewer! Sia silei pwe Jiowa a wenewenen tongekich pokiten än we Kapas a aweweei pwata a mut ngeni aramas ar repwe föri mettoch mi ngaü. Ekkewe popun Kot a mutatä aramas ar repwe ina ussun a weneiti ruu popun alongolongun kapwüng: äeüin, än Kot pwüüng le nemeni mettoch meinisin, me oruuan, än aramas tuppwöl ngeni Kot. Pokiten Jiowa ewe Chon Förikich me ewe mi lapalap seni meinisin, sap minne wisan an epwe aweweei ngenikich pwata a mutatä riäfföü. Nge, a fen aweweei ngenikich pun a tongekich.
9 Nengeni mwo pwal eü pisekin ännet pwe Kot a tongekich. “Letipan a pwal fokun weires” lupwen föfföringaü a lapolo woon fönüfan lon ränin Noa we. (Keneses 6:5, 6) Pwal ina chök meefien Kot ikenäi? Ewer, pun i esap tongeni siwil. (Malakai 3:6) A oput pwüngüngaü me än aramas kükküna riäfföü. Ewe Paipel a äitikich pwe Kot epwele unusen amoielo meinisin ekkewe mettoch mi ngaü a fisitä seni än aramas nemenemengaü me angangen ewe Tefil. Esap ina eü pisekin pwäratä pwe Kot a tongekich?
10 Ekkewe nöüwisen lamalam ra tipimwääl ngeni Kot lupwen ra erä pwe letipen Kot ach kükküna riäfföü. Nge ren enletin, Jiowa a fen tipeni an epwe awesalo än aramas kewe riäfföü. Äeüin Piter 5:7 a apasa, ‘A fen tongekich.’ Ina met ewe Paipel a wesewesen äiti ngenikich!
Pwata Sia Nonnom Woon Fönüfan?
11 Iei sipwe nengeni ewe oruuen kapas eis chommong ra ekiek woon, Met popun sia nonnom woon fönüfan? Ekkan lamalam ra erä pwe sap minne fönüfan wesewesen leenien aramas. Ra lükü pwe ach ei fönüfan a ussun chök eü leeni ikewe sipwe ekis asösö ie lon ach säi ngeni pwal eü leeni. Ekkoch nöüwisen lamalam ra chofonatä lon ar afalafal pwe eü rän Kot epwe ataielo ei fönüfan. Pokiten ena sokkun afalafal, chommong aramas ra apwüngalo pwe epwe fen öch ika repwe chök äeä unusen ar fansoun fän iten apwapwaan fönüfan pun mälo chök a nom lesopwun meser. Met ewe Paipel a wesewesen äiti ngenikich ussun ewe popun sia nonnom woon fönüfan?
12 Mi amwarar än Kot we kokkot ngeni fönüfan me aramas. I “esap föri [fönüfan] pwe epwe kotongau, nge a föri pwe lenien aramas.” (Aisea 45:18) Pwal och, Jiowa a “anükatiü fanüfan won longolongun kewe, pwe esap fokun mwökütüküt tori feilfeilachök.” (Köl Fel 104:5) Ach silei ekkeei mettoch ussun än Kot we kokkot fän iten fönüfan me aramas a älisikich le weweiti ewe popun sia nonnom woon fönüfan.
13 Keneses sopwun 1 me 2 a pwäratä pwe Kot a ammolnaöchü ei fönüfan fän iten aramas pwe repwe nonnom woon. Le müchüloon än Kot föri ekkewe mettoch fän iten fönüfan, meinisin minne a föri a “fokun öch.” (Keneses 1:31) Kot a anomu ewe äkkäemönün mwän me fefin, Atam me If, lon ewe tanipi mi ling itan Ichen me awora ngeniir sokkopaten möngö mi annö. A ereni ewe äkkäeüin pean aramas: “Oupwe nöünöü o achomongakemi pwe fanüfan epwe masou remi o nom fän nemeniemi.” Ürürün pwe repwe nöünatiu semirit mi unusöch, atakeni me awatteelo ewe tanipi mi lingöch pwe epwe chöülo woon unusen fönüfan, me repwe nemeniöchü ekkewe maan.—Keneses 1:26-28.
14 Iei än Jiowa kokkot, pwe aramas mi unusöch repwe nonnom woon fönüfan tori feilfeilo chök. Än Kot we Kapas a erä: “Ekkewe aramas mi pung repwe fonueni ewe fonu o repwe nonnom lon, feilfeilo chok.” (Köl Fel 37:29) Ewer, ürürün pwe aramas repwe pwapwaesini manau esemuch lon Paratis woon fönüfan. Ina än Kot we kokkot me ina met ewe Paipel a wesewesen äiti ngenikich!
Met epwe Fis Ngenikich lon Fansoun Mälo?
15 Iei sipwe nengeni ewe aülüngätin kapas eis chommong ra ekieki: Met epwe fis ngenikich lon fansoun mälo? Lap ngeni ekkewe lamalam ra afalafal pwe mei wor och mettoch lon aramas a chüen manau mwirin mäloon ewe inis. Ekkoch lamalam ra chüen lükü pwe Kot a kan eriäfföü aramas mi ngaü lon ekkein ell tori feilfeilo chök. Nge mei pwüng ena afalafal? Met ewe Paipel a wesewesen äiti ngenikich ussun mälo?
16 Än Kot we kapas a apasa: “Pun ekewe chon manau ra silei pwe repwe mäla. Nge ekewe sotup resap silei och mettoch, resap pwal chüen angei liwinin ar angang.” Pokiten ekkewe mi mälo “resap silei och mettoch,” esap chüen wor ar tufichin rongorong, küna, fos, meefi are ekiek. Esap chüen wor liwiniir. Nge pwata? Rese tongeni angang! Pwal och, “ar tong me ar oput pwal ar lolowo esap chüen wor,” pun resap chüen meefi och mettoch.—Än Salomon Afalafal 9:5, 6, 10.
17 A fokkun ffat met ewe Paipel a apasa ussun ena mettoch, weween, aramas mi mälo rese manau lon pwal eü leeni. Ese pwal wor och mettoch epwe towu seni inisich lon fansoun mälo pwe epwe itä manauelo ren an epwe upsefäl lon pwal eü inis, pwe ina alon chokkewe mi lükü ewe reincarnation. Iwe, sipwe tongeni eäni ei kapas awewe: Manauach sia pwapwaesini iei a ussun chök pwulen efoch kanten. Ika a kunulo, ese lo ekis. A chök morolo.
18 Ekieki mwo watteen lamoten ena eü chök pworaus mi enlet me manaman. Lupwen emön chon käeö a silei pwe ekkewe mi mälo rese chüen silei och mettoch, iwe, epwe fen mecheres ngeni an epwe weweiti pwe inaamwo ika aramasan kewe mi fen mälo me loom ra fokkun song ren lupwen ra manau, nge resap tongeni aosukosuka i. Epwe pwal itä mwittir mirititi pwe attongan kewe mi fen mälo rese chüen tongeni rongorong, küna, fos, meefi are ekiek. Ina minne, rese tongeni meefi watteen weiresin pos lon purgatorio are küna riäfföü lon eü leenien ekkei. Iwe nge, ewe Paipel a apasa pwe Kot epwe amanauasefälli ir kewe a chemeniir. A ifa lingemwararen ena äpilükülük!—Jon 5:28, 29.
Eü Mineföön Puk Fän Itach
19 Sia fen nengeni ülüngät chök kapas eis chommong aramas ra ekiek ussun. A mmen ffataffatöch me wenewen minne Paipel a äiti ngenikich ussun eü me eü ekkena kapas eis. A ifa me watteen ach pwapwa pokiten ach tufichin afalafala ekkena pworaus mi enlet ngeni ir kewe mi mochen silei met ewe Paipel a äiti ngenikich! Iwe nge, a lamot ngeni chokkewe mi letipwenechar ar repwe silei pölüen pwal chommong kapas eis mi lamot. Wisach Chon Kraist ach sipwe älisiir le küna pölüen ar kana kapas eis.
20 Ese mecheres ach sipwe äiti ngeni aramas ewe enlet lon Paipel pwe epwe ffatöch ngeniir me luki letiper. Ren an epwe älisikich pwe sipwe lipwäköch, ewe “chon angang mi tuppwel o tipatchem” a föri me anapanapa eü puk fän iten ach angangen afalafal. (Mattu 24:45-47) Iei itelapen ena puk mi wor 224 pekin taropwe lon, What Does the Bible Really Teach? (Ifa Wesewesen Äitien Paipel?)
21 Ena puk a katowu lon ewe ier 2005 “Älleäsochisi Kot” District Mwichelap Än Chon Pwäratä Jiowa me a wor sokkopaten minen älillis mi lamot lon. Ren chök awewe, mei wor kapasen le poputään, ükükün nimu pekin taropwe, iwe, a mmen fokkun älillisöch ren ach sipwe poputäni ach käeö ngeni aramas lon Paipel. Kopwe küna pwe epwe mecheres om kopwe pworaus woon ekkewe lios me ekkewe wokisin seni Paipel lon ena kapasen le poputään. En mi pwal tongeni äeä minne a mak lon ena kinikin ren om kopwe äiti ngeni ekkan chon käeö ifa ussun repwe suuk ngeni ekkewe sopwun me wokisin lon Paipel.
22 Mi chök mecheres me ffatöch makken lon ena puk. Iei napanapen an mak, pwe epwe kkü letipen chon käeö ren an ämeef ngeniir pwe masouan a kan weneiti pwisin manauer. Lon iteiten sopwun meinisin a wor kapas eis le poputään me eü pwor le sopwoloon fän ei itelap, “Met ewe Paipel a Äiti Ngenikich.” A mak lon ena pwor pölüen ekkewe kapas eis mi nom le poputään ewe lesen. Ekkewe lios, aweween ekkewe lios, me ekkewe kapas awewe lon ei puk repwe älisi chon käeö pwe repwe mirititi mineföön pworaus. Inaamwo ika a lap me lein masouen ena puk a mak lon pworaus mi mecheres än aramas repwe weweiti, nge le sopwochikin a wor 14 pworaus mi lamot me alolloon fän iten ekkan chon käeö mi mochen awattei sileier.
23 Ewe Bible Teach (Äitien Paipel) puk a för pwe epwe älisi aramas mi sokkofesen ükükün ar sukul me a sokkopat ar kewe lamalam. Ika emön chon käeö ese kon lien silei masouen Paipel, eli esap tongeni awesalo eü sopwun lon ena puk lon chök eü fansoun. Kosap atapwalen awesi ewe lesen, nge kopwe achocho le achüngü letipen ewe chon käeö. Ika ese weweiti eü kapas awewe lon ena puk, sotun aweweöchü are eäni pwal eü kapas awewe. Kopwe ammolnöch me nöünöüfichi ena puk, iwe, pwal iotek ren än Kot älillis pwe kopwe emön mi ‘forfichi lon om anganga ewe kapas mi enlet.’—2 Timoti 2:15.
Meefi Kilisou Ren Feiöchüm kewe Mi Kon Aüchea
24 Jiowa a fen ngeni nöün kewe aramas ekkan feiöch mi fokkun aüchea. A atufichi ach sipwe silei minne mi enlet ussun i. Sisap aücheangaüa ena feiöch! Popun, pun Kot a fen aopalo pworausen än kewe kokkot seni ekkewe mi lamalam tekia me a fen pwäralo ngeni ir kewe mi tipetekison. Iei alon Jises ussun ena: “Ua mwareituk, Semei, Samolun lang me fonufan, pwe ka amonalo ekkeei mettoch seni chon tipatchem me chon wewe, nge ka pwäriirelo ngeni mwonukol.” (Mattu 11:25) A eü wis mi sokkolo aüchean, ach sipwe kapachelong lein chon tipetekison mi angang ngeni Jiowa, ewe mi Tekia seni meinisin.
25 Kot a pwal awisa ngenikich ach sipwe wisen asukula aramas ussun i. Chechchemeni pwe a mwäällilo pworausan ren chokkewe mi eäni afalafal mi chofona ussun i. Ina popun mi fokkun mwääl ekiekin chommong aramas ussun Jiowa, pun ra ekieki pwe i ese tongei aramas me a tipeförea. En mi tipeni are pwal mwo nge mwötöresiti om kopwe awenechara ar kana ekiek mi mwääl? En mi tipeni pwe meinisin aramas mi letipwenechar repwe silei ewe enlet ussun Kot? Iwe, ika ina, pwäralo om tong me älleäsochis ngeni Kot ren om tinikken le afalafala me asukula aramas ussun met ewe Paipel a apasa ussun ekkewe sokkopaten pworaus mi lamot. A mmen lamot ngeni ir kewe mi kükkütta ewe enlet ar repwe silei met ewe Paipel a wesewesen äiti ngenikich.
Ifa Ussun Kopwe Pölüeni?
• Pwata sia silei pwe Kot a kan tongeikich?
• Met popun sia nonnom woon fönüfan?
• Met epwe fis ngenikich lon fansoun mälo?
• Ikkefa ekkewe minen älillis lon ewe Bible Teach puk ra mmen älillisöch ngonuk?
[Ekkewe kapas eis fan iten ewe lesen]
1. Met sipwe tongeni apasa ussun än aramas mecheresin nöüni ewe Paipel?
2, 3. (a) Met popun a wor osukosuk ussun met ewe Paipel a äiti ngenikich? (b) Ikkefa ekkewe kapas eis sipwe käeö ussur?
4, 5. Pwata aramas ra ekieki pwe Kot ese kan tongekich?
6. Iön ena ewe emön a kan efisatä föfföringaü me riäfföü woon fönüfan?
7. Ikkefa ekkoch popun sia kan küna riäfföü?
8, 9. Pwata sia silei pwe Jiowa a wesewesen tongekich?
10. Ifa meefien Jiowa ussun riäfföün aramas?
11. Met ekkewe lamalam ra kan afalafal ussun ewe popun aramas ra manau woon fönüfan?
12-14. Met ewe Paipel a äiti ngenikich ussun än Kot we kokkot ngeni fönüfan me aramas?
15. Met chommong lamalam ra kan äiti ngeni aramas ussun met epwe fis ngenikich lon fansoun mälo?
16, 17. Me ren ewe Paipel, ifa napanapen ekkewe mi mälo?
18. Lupwen emön chon käeö a silei pwe ekkewe mi mälo rese chüen silei och mettoch, ikkefa ekkewe mettoch a tongeni weweiti?
19, 20. Ifa wisach Chon Kraist, me menni puken älillisin käeö Paipel a för fän iten ach angangen afalafal?
21, 22. Ikkefa ekkewe minen älillis lon ewe puk itan What Does the Bible Really Teach?
23. A wor met sokkun emmwen ren nöünöün ewe Bible Teach puk fän iten ach käeö ngeni aramas?
24, 25. Ikkefa ekkewe feiöch mi sokkolo aüchear Jiowa a ngeni nöün kewe aramas?
[Lios lon pekin taropwe 8]
Ewe Paipel a apasa pwe riäfföü epwe muchulo
[Credit Lines]
Peliefichich me kükkütä, emön nengngin: © Bruno Morandi/age fotostock; peliemöngüch, emön fefin: AP Photo/Gemunu Amarasinghe; peliefichich me fänchikin, chon siamü: © Sven Torfinn/Panos Pictures
[Lios lon pekin taropwe 9]
Ekkewe mi pwüng repwe manau tori feilfeilo chök lon Paratis