Ämi Kana Sam Me In—oupwe Emiriti Nöümi Kewe Ren Tong
“Meinisin mine oupwe föri, oupwe föri lon chen.”—1 KORINT 16:14.
CHOMMONG aramas ra meefi pwe mi fokkun apwapwa uputiuen mönükol. Emön fefin itan Aleah a apasa, “Lupwen üa kerän küna nei we upuföön nengngin, üa wesewesen chengel. Me rei nge i a kon liöch seni meinisin semirit üa fen küna.” Iwe nge, ena sokkun fansoun mi apwapwa epwe tongeni an epwe eü fansoun aürek ngeni ekkan säm me in. Pwülüwen Aleah we a apasa, “Üa lolilen ika üpwe tongeni älisi nei we nengngin fän iten an epwe tufichin likiitu fän ekkewe fansoun weires epwap küna lupwen a wattetä.” A ina ussun meefien chommong säm me in, iwe, ra weweiti lamoten ar repwe emiriti nöür kewe ren tong. Iwe nge, inaamwo ika chon Kraist ra mochen emiriti nöür kewe ren tong, nge ra küna pwe a wor mettoch mi aweiresi are eppeti ar föri ena. Ikkefa ekkoch leir?
2 Iei sia manau le müchüchikin ekkewe ränin le sopwoloon lon ei otot minen loom. Ussun Paipel a fen oesini, esor tong lein aramas. Pwal mwo nge lein chon ekkan famili, aramas “esap wor ar chen,” me “rese meefi kilisou, manauer esap fel, . . . resap mosonoson, repwe mocho.” (2 Timoti 3:1-5) Chon Kraist mi chuuri ekkena sokkun aramas iteiten rän repwe tongeni äppirü napanaper kewe lon ar famili. Pwal och, a weires ngeni ekkan säm me in ar repwe nemeni meefier, nge iei och apwangapwang mi pükün nom rer, iwe, a pwal mecheres ar repwe apasa mettoch rese mochen apasa me ar pwäratä nafangaüen mirit lon pwal fitu mettoch.—Rom 3:23; Jemes 3:2, 8, 9.
3 Inaamwo ika a wor ekkena minen eppet, nge ekkan säm me in repwe tongeni älisi nöür kewe pwe repwe määritä ngeni aramas mi pwapwa me pöchökkül lon pekin ngün. Ifa ussun? Ren ar äppirü ei fön lon Paipel: “Meinisin mine oupwe föri, oupwe föri lon chen.” (1 Korint 16:14) A enlet pwe tong, iei ewe mettoch a “ririfengenni o aunusochualo mettoch meinisin.” (Kolose 3:14) Sipwe nengeni ulungat mettoch ewe aposel Paul a aweweei ussun tong lon nöün we äkkäechöön taropwe ngeni chon Korint me sipwe käeö ifa ussun ekkan säm me in repwe tongeni äeäfichi ena napanap fansoun ar repwe emiriti nöür kewe.—1 Korint 13:4-8.
Lamoten Ach Sipwe Mosonottam
4 Iei makkeien Paul: “Tong a mosonottam.” (1 Korint 13:4) Ewe kapasen Krik mi afou ngeni “mosonottam” a wewe ngeni mökürochou me songommang. Pwata a lamot ngeni ekkan säm me in ar repwe mosonottam? Ese mwääl chommong säm me in repwe tongeni ekieki chommong popun. Nengeni mwo ekkoch chök leir. Sap minne semirit repwe tingor fän eü chök ren och mettoch ra efich. Inaamwo ika semer are iner repwe apasa aapw ren och tingor, nge eli ekkan semirit repwe tingor fän fite pun ra mochen ar repwe mütatä ar tingor. Eli ekkan sarafö repwe änini fansoun langattam fän iten ar repwe tongeni föri och mettoch semer me iner ra silei pwe mi umwes. (Än Salomon Fos 22:15) Iwe, semirit ra kan försefälli fän fite minne ra mwäällilo woon, ussun chök kich meinisin.—Kölfel 130:3.
5 Met epwe tongeni älisi ekkan säm me in ar repwe mosonottam ngeni nöür kewe? Iei makkeien King Salomon: “Mirit a alisi eman aramas pwe epwe mang ngeni song.” (Än Salomon Fos 19:11) Ekkan sam me in repwe tongeni weweiti föfförün nöür kewe ika repwe chechchemeni pwe le kükkünür ra pwal “kapas usun eman semirit o [ar] memef me ekiek mefien semirit me ekiekin semirit.” (1 Korint 13:11) Ämi kana säm me in, oua tongeni chemeni och fansoun lupwen oua aumwesi sememi me inemi pwe repwe mutatä och ämi tingor? Lupwen oua sarafö, ouse ekieki pwe sememi me inemi rese weweiti meefiemi are ämi kewe osukosuk? Ika ina, neman oua weweiti ika pwata a ina ussun napanapen nöümi kewe me pwata a lamot ämi oupwe achema ngeniir fansoun meinisin fän mosonottam ussun met oua wisen afili ngeniir. (Kolose 4:6) A lamot ach sipwe chechchemeni pwe Jiowa a ereni ekkewe säm me in chon Israel ar repwe “äitifichi” nöür kewe kükkün an kewe allük. (Tuteronomi 6:6, 7) Ewe kapasen Ipru ren “äitifichi” a wewe ngeni “ekkenniwili,” “apasasefälli fän chommong,” me “arongafichi.” A ussun itä wewe ngeni pwe eli ekkan säm me in repwe apasasefälli ar kapas fän chommong fän iten ar repwe älisi nöür kewe pwe repwe älleäsochisi än Kot kewe allük. Fän chommong a lamot ar repwe apasasefälli pwal fitu sokkun mettoch mi lamot ngeni nöür kewe ar repwe mirititi.
6 Iwe nge, sap minne ekkan säm me in mi mosonottam repwe mutatä mettoch ese pwüng. Iei eü öüröür seni än Kot Kapas: “Eman semirit, esap wor eman a apwüngü, epwe atoto säw won inan.” Ren an esap fis ena, iei alon ena chök mwiitun: “Efoch wok me kapasen fön ra atoto tipachem.” (Än Salomon Fos 29:15) Fän ekkoch, eli nouch kewe repwe meefi pwe esor än semer me iner pwüüng pwe repwe apwüngüür. Nge nemenem lon än chon Kraist famili esap äppirü napanapen nemenien mwuun fönüfan, weween, esap ussun itä än säm me in pwüüng fän iten ar repwe apöchökküla allük epwe longolong woon meefien nöür kewe. Nge, Jiowa, wesewesen Möküren ewe famili, a kan awisa ngeni säm me in ar nemenem, nemenemen ar repwe emiriti me apwüngü nöür kewe fän tong. (1 Korint 11:3; Efisus 3:15; 6:1-4) A enlet pwe föfförün apwüng a ririöchfengen me en pwal eü napanapen tong Paul a mak ussun.
Ifa Ussun Sipwe Apwüngü Nouch kewe fän Tong
7 Paul a makkei pwe “tong a . . . kirokiroch.” (1 Korint 13:4) Ekkan sam me in mi enletin kirekiröch repwe uwonnük le apwüngü nöür kewe. Ren ar ikkina ussun, ra kan äppirü Jiowa. Paul a makkei pwe “ewe Samol epwe amiriti atewe a tongei.” Kopwe mwo nengeni pwe apwüng lon ewe Paipel esap wewe ngeni chök kaworen liwinin föfförmwääl. A wewe ngeni ach sipwe emiriti me asukula nöüch kewe. Met popun epwe kawor ena sokkun apwüng? Paul a makkei pwe “chokewe mi angei ei sokun apwüng repwe manaueni eu manauen kinamwe me pwüng.” (Ipru 12:6, 11) Lupwen ekkan säm me in ra kan emiriti nöür kewe fän kirekiröch, nge a tipeeü ngeni letipen Kot, iwe, ra awora ngeniir ar tufichin määritä ngeni aramas mi kinamwe me wenechar. Ika nöüch kewe repwe ngüüri “än ewe Samol mi Lapalap emirit,” iwe, repwe angei mirit, silelap, me tipatchem, nge ekkeei mettoch ra aüchea seni silifer are kolt.—Än Salomon Fos 3:11-18.
8 Iwe nge, esap eü föfförün kirekiröch ika ekkan säm me in resap awora apwüng ngeni nöür kewe. Iei makkeien Salomon fän än Jiowa emmwen: “Eman esap apwüngü nöün a oput nöün, nge eman mi tongei nöün a achocho le emiriti.” (Än Salomon Fos 13:24) Ika esor angangen apwüng mi nüküchar fansoun nöüch kewe repwe mämmäär, iwe, neman repwe ekieki chök pwisin ir me resap pwapwa. Iwe nge, a pwälo pwe lupwen ekkan säm me in ra kirekiröch, nge ra uwonnük le awora emmwen, iwe, nöür kewe ra kan angangöch lon sukul, me ra sorosoröch me pwapwa. Iwe, a enlet pwe ekkan säm me in mi emiriti nöür kewe ra kan kirekiröch ngeniir.
9 Met weween kaworen apwüng ngeni nöüch kewe fän kirekiröch me tong? A lamot ngeni ekkan säm me in ar repwe kapas ngeni nöür kewe ussun met wesewesen wiser. Ren chök awewe, ekkan säm me in chon Kraist ra kan äiti ngeni nöür kewe seni le kükkünür ussun än Paipel kewe kapasen emmwen me lamoten ar repwe fiti ekkewe sokkopaten angang lon ewe fel mi enlet. (Ekistos 20:12-17; Mattu 22:37-40; 28:19; Ipru 10:24, 25) A lamot ngeni nöüch kewe ar repwe weweiti pwe esap tongeni siwil are koturulo ekkena mettoch repwe wisen apwönüetä.
10 Iwe nge, fän ekkoch eli epwe mürinnö ika ekkan säm me in repwe ppii meefien nöür kewe lupwen repwe föratä allükün lon imwer. Ika nöür kewe ra tongeni uwawu meefier ussun ekkena allük, iwe, eli repwe tipemecheresin älleäsochisiir. Ren chök awewe, ika ekkan sam me in repwe föratiu allük ren ükükün fansoun nöür kewe repwe tongeni kunou lükün, repwe tongeni affata ika kulok fite repwe liwiniti imwer. Are pwal och, repwe tongeni mut ngeni nöür kewe ar repwe uwawu meefier me aweweei ika met popun ra filatä ena kulok. Iwe mwirin, ewe säm me in repwe tongeni affata menni kulok ra efich me ewe popun ra meefi pwe a pwüng. Ika mi sokkofesen ar ekiek, nge neman epwe ina ussun, iwe, met repwe föri? Fän ekkoch, eli ekkan säm me in repwe ekieki pwe mi tufich ar repwe tipeeü ngeni meefien nöür kewe ika ese ü ngeni än Paipel fön. A ussun itä wewe ngeni pwe ekkena säm me in ra fangetä ar nemenem?
11 Ren ach sipwe pölüeni ena kapas eis, sipwe nengeni ifa ussun Jiowa a äeä an nemenem fän tong lon an föfför ngeni Lot me an famili. Ekkewe chonläng ra emmwenawu Lot, pwülüwan we, me nöür kewe föpwül seni Sotom, iwe mwirin, iei alor ngeniir: “Oupwe süla ngeni ekewe chuk pwe oute mäla.” Iwe nge, Lot a kötä: “Apwi, sap ina, ai Samol!” Iwe, Lot a uwawu meefian: “Nengeni, mi wor eu kükün telinimw, a kanoto pwe üpwe tongeni sülong lon. Kose mochen kopwe mwüt ngeniei pwe üpwe sülong lon.” Met Jiowa a föri? Iei alon: “Ewer, üa tipeeu ngeni om ei tüngor.” (Keneses 19:17-22) Jiowa a itä fangetä an nemenem? Aapwi! Nge, a äfänni än Lot tingor, iwe, a alapalo an kirekiröch ngeni lon ena fansoun. Ika en emön säm are in, a wor fansoun kopwe tongeni äfänni meefien noum kewe lupwen kopwe föratiu allükün lon om famili?
12 Pwüngün pwe a lamot ngeni nöüch kewe ar repwe silei allükün lon ach famili me pwal liwinin ar ipweri ekkena allük. Ika a wor pworausfengen woon liwinin ipweri allük me nouch kewe ra weweitiir, iwe, a lamot pwe sipwe apöchökküla ekkena allük. Sap minne ekkan säm me in repwe kirekiröch ika repwe ekkereni nöür kewe ussun liwinin och föfförmwääl, iwe nge, resap apwönüetä. Iei alon Paipel: “Are liwinin tipisin eman esap müttir fis, aramas repwe chök mochen föri föför mi ngau.” (Än Salomon Afalafal 8:11) Mi enlet pwe eli emön säm are in esap apwüngü emön nöür mwen mesen aramas are lupwen chienan kewe ra nom ren pwe rete äsäua i. Nge a kan lapelo än semirit meefi nükünüköch me ar süföliti me tongei semer me iner lupwen ra silei pwe än semer me iner apasa “Ewer” epwe wewe ngeni ewer me ar apasa “Aapw” epwe wewe ngeni aapw, inaamwo ika repwe küna liwinin ar ipweri allükün famili.—Mattu 5:37.
13 Ren an epwe eü föfför mi kirekiröch, liwinin ipweri allük me napanapen än ekkan säm me in awora epwe fiti minne chök epwe fichiiti emön me emön nöür. Emön fefin itan Pam a apasa, “Lupwen äm aua apwüngü nöüm kewe ruuemön, mi sokkofesen minne ra küna älillis seni. Minne a älisi emön ese älisi pwiin we.” Pwülüwan we itan Larry a apasa, “Nöüm we nengngin watte a tipeförea, iwe, a ussun itä a miritilo ren chök apwüng mi pöchökkül. Iwe nge, pwiin kükkün a meefikäi kapasen apwüng are pwal mwo nge äm newenewen ngeni.” A enlet pwe ekkan säm me in mi kirekiröch ra kan achocho ngeni ar repwe ppii met sokkun föfförün apwüng epwe öchiti emön me emön nöür kewe.
14 Jiowa a isetiu ewe leenien äppirü ren ekkan säm me in pun a silei lipwäköchün me lipwäkingaüen emön me emön nöün kewe chon angang. (Ipru 4:13) Pwal och, lupwen Jiowa a apwüngüür, ese kon chou an apwüng are ese kon ppän. Nge, fansoun meinisin a kan apwüngü nöün kewe aramas “fän aüküköch.” (Jeremaia 30:11) Ämi kana säm me in, oua silei lipwäköchün me lipwäkingaüen nöümi kana? Oua tongeni äeä sileiemi na le emiritiir fän kirekiröch lon eü napanap mi enletin älisiir? Ika ina, iwe, oua kan alleta pwe oua tongei nöümi kana.
Akkapöchökküla Pworausfengen mi Wenechar Lefilemi
15 A pwal iei ussun tong, “esap pwapwaäsini mine a ngau, nge a pwapwaäsini mine a let.” (1 Korint 13:6) Ifa ussun ekkan säm me in repwe tongeni emiriti nöür kewe pwe repwe tongei minne mi pwüng me enlet? Äkkäeüin, repwe pesei nöür kewe pwe repwe wenechar le pwärawu meefier, inaamwo ika mi weires ngeni ekkan säm me in ar repwe tipeeü ngeni ar kapas. Pwüngün pwe ekkan säm me in ra kan pwapwa lupwen meefien me ekiekin nöür kewe epwe tipeeü ngeni allük mi pwüng. Iwe nge, fän ekkoch, eli än semirit uwawu enletin meefier epwe pwäratä pwe ra päe ngeni minne ese pwüng. (Keneses 8:21) Iwe, met semer me iner repwe föri? Eli repwe akkom ekiekin mwittir apwüngü nöür kewe pokiten ar uwawu ena sokkun ekiek. Ika oupwe ina ussun, ämi kana säm me in, iwe, eli nöümi kana repwe mwittir eöreni ar repwe apasa minne chök repwe ekieki ämi kana säm me in oua mochen rong. Pwüngün pwe sipwe mwittir apwüngüür ika mi süfölüngaü ar kapas, nge a wor sokkofesennin ach äiti ngeni nöüch kewe ifa ussun ar repwe eäni fos pwötete me ach nemeni minne repwe apasa.
16 Ifa ussun ekkan säm me in repwe tongeni apöchökküla pworausfengen mi wenechar? Iei alon Aleah, ewe fefin sia fos ussun me mwan, “Äm aua föri met ewe alen pworausfengen epwe sussuuk ren fansoun meinisin pun äm ause kon mesessong are meselolilen lupwen nöüm kewe ra erenikem mettoch mi aosukosukakem.” Iei alon emön säm itan Tom: “Äm aua pesei nöüm we föpwül pwe epwe uwawu meefian ngenikem, inaamwo ika ese tipeeü ngeni äm ekiek. Äm aua meefi pwe ika aupwe atai an kapas me eriäni an epwe tipeeü ngeni äm ekiek, iwe, epwe mängaü ren, me esap chüen pwärawu minne a wesewesen nom lon lelukan. Iwe nge, äm akkaüseling ngeni an kapas a etipetipa an epwe aüselingakem.” A pwüng pwe wisen semirit ar repwe älleäsochisi semer me iner. (Än Salomon Fos 6:20) Nge ika epwe sussuuk alen pworausfengen, iwe, ekkan säm me in repwe tongeni älisi nöür kewe ar repwe alapalo ar tufichin weweiti pworaus. Iei alon Vincent, emön mi wor fömön nöün: “Fän chommong äm aua pworausfengen ussun öchün me ngaüen och mettoch pwe nöüm kewe repwe tongeni pwisin küna met epwe wesewesen sopwöch. A älisiir fän iten an epwe lapalo ar tufichin weweiti pworaus.—Än Salomon Fos 1:1-4.
17 A pwüng pwe esap tongeni wor emön säm are in mi tufichin unusen apwönüetä än Paipel fön fän iten ämäärin semirit. Meit mwo, nge ka tongeni lükü pwe noum kewe repwe fokkun aücheani om achocho le emiritiir ren mosonottam, kirekiröch, me tong. Jiowa epwe wesewesen efeiöchü om achocho ngeni. (Än Salomon Fos 3:33) Esor tipemwaramwar pwe meinisin ekkan säm me in chon Kraist ra mochen pwe nöür kewe repwe käeö ar repwe tongei Jiowa ussun chök ar pwisin tongei i. Met ekkan säm me in repwe tongeni föri ren ar repwe küna ena mettoch mi fokkun aüchea? Ena eü lesen mwirin ei epwe aweweei minne kewe repwe tongeni föri.
Ka Chechchemeni?
• Ifa ussun weweöch epwe tongeni älisi ekkan säm me in pwe repwe mosonottam?
• Ifa ussun kirekiröch a pachfengen me kaworen apwüng?
• Pwata a lamot pworausfengen mi wenechar lefilen ämi kana säm me in me nöümi kana?
[Study Questions]
1. Met meefien ekkan säm me in fansoun emön nöür a kerän uputiu?
2. Ikkefa ekkewe mettoch mi weires are minen eppet ekkan säm me in ra kan küna?
3. Ifa ussun ekkan säm me in repwe tongeni älisi nöür kewe pwe repwe pwapwa fansoun ar repwe wakattetä?
4. Pwata a lamot ngeni ekkan säm me in ar repwe mosonottam?
5. Met epwe tongeni älisi ekkan säm me in ar repwe mosonottam?
6. Pwata emön säm are in mi mosonottam esap soropwang?
7. Pwata ekkan säm me in mi kirekiröch repwe kan apwüngü nöür kewe, me met epwe kapachelong lon ena angangen kaworen apwüng?
8. Met a kan fis lupwen ekkan säm me in rese awora apwüng ngeni nöür kewe?
9. Met sokkun mettoch ekkan säm me in chon Kraist repwe äiti ngeni nöür kewe, me epwe fet ekiekiir me ekiekin nöür kewe ussun ekkena mettoch repwe wisen apwönüetä?
10, 11. Pwata ekkan sam me in repwe tongeni äfänni ekiekin nöür kewe lupwen repwe föratiu allükün lon imwer?
12. Met epwe älisi nouch kewe ar repwe meefi nükünüköch?
13, 14. Ifa ussun ekkan säm me in repwe tongeni äppirü Jiowa lupwen repwe emiriti nöür kewe?
15, 16. Ifa ussun ekkan säm me in repwe tongeni pesei nöür kewe pwe repwe wenechar le uwawu meefier, me ekkan säm me in chon Kraist ra küna älillis seni met sokkun mettoch fän iten ena?
17. Met ekkan säm me in repwe tongeni wesewesen lükü?
[Pictures on page 4]
Ämi kana säm me in, oua tongeni chechchemeni napanapemi le kükkünümi?
[Picture on page 7]
Ka kan apöchökküla pworausfengen mi wenechar lefilemi me noum kewe?