“Tumunu Wisom Ka Angei Me Ren Ach Samol”

“Tumunu wisom [ewe angangen afalafal] ka angei me ren ach Samol, pwe kopwe forfichi.”​—KOLOSE 4:17.

1, 2. Ifa wisen Chon Kraist ngeni aramas?

MEI wor wisach mi fokkun lamot ngeni chon oruch kewe. Minne ra kan filatä iei epwe emmwen ngeni manau are mälo atun ewe “riaffou mi lapalap.” (Pwar. 7:14) Ewe chon makkei Än Salomon Fos fän emmwenien Jiowa a apasa: “Kopwe amanaua chokewe ra nukunuk ngeni mäla. Kopwe amwöchü chokewe mi äpäp ngeni ar repwe ninnila.” Mi amwarar ekkena kapas! Ika sise apwönüetä wisach, wisen ach sipwe öüröürer ussun minne repwe tongeni filatä, iwe, sipwe tongeni eäni ewe tipisin assükü chcha. Ren enletin, a pwal mak lon chök ena sopwun pwe: “Are ka apasa pwe kosap silei usun ei lapalap, ifa usun, ewe mi atittina leluken aramas esap kuna? Ifa usun, ewe mi mamasok esap silei? I epwe liwini ngeni eman me eman aramas ükükün liwinin an föför.” Mi ffat pwe nöün Jiowa kewe chon angang resap tongeni apasa pwe ‘rese silei’ ewe mettoch mi efeiengaü epwe kkü aramas.​—SalF. 24:11, 12.

² Jiowa a aücheani ewe mettoch manau. A pesei nöün kewe chon angang pwe repwe achocho ren unusen ar tufich pwe repwe älisi aramas ar repwe küna manau. Wisen emön me emön nöün Jiowa chon angang an epwe esilefetälei ewe pworausen amanau mi nonnom lon än Kot we Kapas. Wisach a chök wewe me wisen emön chon mas mi öüröüra aramas lupwen a küna warotoon eü mettoch mi efeiengaü. Sisap mochen an epwe ukach chchaan ekkewe mi tongeni mälo. (Is. 33:1-7) A ifa me watteen lamoten ach sipwe tinikken lon ach achocho le “esineifeili ewe kapas”!​—Älleäni 2 Timoti 4:1, 2, 5.

3. Met sipwe käeö lon ei lesen me pwal ekkewe ruu lesen mwirin ei?

³ Ei lesen epwe aweweei ifa ussun kopwe tongeni ataweei ekkewe mettoch mi eppeti om angang fän iten amanauen aramas, me ifa ussun epwe tongeni chommongolo ekkan aramas kopwe älisi. Ewe lesen mwirin ei epwe affata ifa ussun kopwe tongeni lipwäköchülo lon ewe angangen äiti ngeni aramas pworaus enlet mi fokkun lamot. Ewe aülüngätin lesen epwe apworausakich ussun uwa mi mürinnö, uwaan angangen chon uweifetälei pworausen ewe mwu woon unusen fönüfan. Iwe nge, mwen ach sipwe nengeni ekkena pworaus, epwe öch ika sipwe enniwilisefälli ika pwata ach ei fansoun a fokkun ngaü.

Ewe Popun Chommong Aramas Ese Wor Ar Äpilükülük Allim

4, 5. Met aramas ra kan kükküna iei, me ra fet pokiten ekkena mettoch?

⁴ Minne a fiffis woon fönüfan ra ännetatä pwe sia nonnom lon “ekkewe ranin le sopwoloon” me ewe sopwoloon a chök arapoto. Aramas ra riäfföü ren ekkewe fitikoko me napanap Jises me nöün kewe chon käeö ra apasa repwe esissillatä “ekkewe ran le sopolon.” A kapachelong lein ekkeei “riaffou” maun, lengita, chechchechin fönü, me pwal fitu sokkun riäfföü ra aweiresi aramas. A chöüfetäl ipweri allük, än aramas tongei pwisin iir, me ekiek mi ü ngeni Kot. Ren pwal mwo nge aramas mi achocho le apwönüetä allükün Paipel, ikkeei “fansoun weires” ngeniir.​—Mt. 24:3, 6-8, 12; 2 Tim. 3:1-5.

⁵ Iwe nge, chommong, chommong aramas rese silei wesewesen weween minne a fiffis woon fönüfan. Ina popun, chommong ra aüreki ifa ussun repwe tongeni tümünü pwisin iir me ar famili. Chommong ra riäfföü ren mäloon attonger kewe are pwal och osukosuk watte. Pokiten ar rese silefichi popun an a fis ekkena osukosuk me met repwe tongeni küna älillis seni, iwe, ekkena aramas esor ar äpilükülük.​—Ef. 2:12.

6. Pwata “Papilon mi Lapalap” ese tongeni älisi chokkewe mi fiti?

⁶ “Papilon mi Lapalap,” ewe mwicheichen lamalam chofona woon unusen fönüfan, ese tongeni aururu letipen aramas. Nge ren “wainen an we lisou,” a fen afitikokooi manauen chommong lon pekin ngün. Pwal och, ren an sikefetäl, lamalam chofona a otupu me nemeni “ekkewe kingen fönüfan,” iwe, a äeä afalafal mi chofona me föfförün roong ren an epwe etipetipa aramas pwe repwe chök nonnom fän nemenien ekkena sou nemenem. Ina minne, lamalam chofona a fen awatteelo an nemenem me pöchökkül woon aramas, nge a fen pwal unusen likitalo ekkewe pworaus mi enlet lon Paipel.​—Pwar. 17:1, 2, 5; 18:23.

7. Met a nom lesopwun mesen chommong aramas, nge ifa ussun ekkoch repwe tongeni küna älillis?

⁷ Jises a apasa pwe lape ngeni aramas ra fetäl woon ewe al mi chölap nge mi ale ngeni mälo. (Mt. 7:13, 14) Ekkoch ra fetäl woon ewe al mi chölap pun ra pwisin filatä ar resap lükü met ewe Paipel a äiti ngenikich, nge chommong ra nom woon ena al pun ra fen tupulo are ra chök nom lon rochopwak pun rese silei met wesewesen wiser me ren Kot. Eli ekkoch repwe siwili napanapen manauer ika repwe silei seni Paipel met popun repwe föri ena. Nge iir kewe mi chök nonnom lon Papilon mi Lapalap me pöönalo allükün Paipel resap manau lon ewe “riaffou mi lapalap.”​—Pwar. 7:14.

‘Ousap Ükkütiu’ le Afalafal

8, 9. Met ekkewe popun chon Kraist ra föri lupwen aramas ra eriäfföüür, me met popun?

⁸ Jises a apasa pwe nöün kewe chon künö repwe afalafala ewe kapas allim ussun ewe mwu me föralo chon käeö. (Mt. 28:19, 20) Ina popun, chon Kraist mi enlet ra kan ekieki pwe ar fiffiti ewe angangen afalafal, ina eü minen pwäratään ar tuppwöl ngeni Kot me eü mettoch ar lamalam a longolong woon. Ina minne, ekkewe mi akkom le tapwelo mwirin Jises ra tinikken le afalafal, inaamwo ika aramas ra ü ngeniir. Ra lükülük woon Jiowa fän iten ar repwe pöchökkül, me ra iotek pwe repwe tongeni sopwelo le “fakkun pworacho le apasata [an] kapas.” Iwe, Jiowa a aureerelo ren ngün mi fel, me ra pwora le esilefeili ewe kapasen Kot.​—Fof. 4:18, 29, 31.

⁹ Lupwen a lapelo än aramas eriäfföüür, ra itä akükkünalo are aükatiu ar angangen afalafal? Esap fokkun ina. Ekkewe sou emmwen lon ewe lamalamen Jus ra lingeringeriiti än ekkewe aposel afalafal, iwe, ra aresiniir, ammösökur, me awater. Nge “rese mo ukutiu seni ar afalafala o apasata pwe Jises ewe Kraist.” A ffat ngeniir lamoten ar repwe “alleasochisi Kot lap seni aramas.”​—Fof. 5:28, 29, 40-42.

10. Met sokkun osukosuk Chon Kraist ra kükküna ikenäi, nge met epwe tongeni fis pokiten ar föfför mürinnö?

¹⁰ Lape ngeni chon angang ngeni Kot ikenäi resaamwo küna ninni me kalapus pokiten ar angangen afalafal. Iwe nge, meinisin Chon Kraist ra kan küna sossot me pwal mettoch mi eriäfföü. Ren chök awewe, pokiten an a miritilo mwelien letipom ren ewe Paipel, fän ekkoch aramas resap efich föfförum kewe are kopwe asokkokolo seniir. Eli chienom kewe chon angang are chon sukul, are chon orum kewe repwe ekieki pwe ka och sokkun pokiten om lükü Paipel. Iwe nge, kosap tipitipingaü ren ar ekiek mi mwääl. Ei fönüfan a nom lon rochopwak lon pekin ngün, nge wisen chon Kraist ar repwe wesewesen “titinoch leir, usun ekkewe saram lon fonufan.” (Fil. 2:15) Iwe, eli ekkoch aramas mi wenechar letiper repwe küna me aücheäni om angang mürinnö, iwe mwirin, repwe alingalo Jiowa.​—Älleäni Mattu 5:16.

11. (a) Epwe tongeni an epwe ifa ussun meefien ekkoch ussun ewe angangen afalafal? (b) Ifa ussun aramas ra ü ngeni ewe aposel Paul, me met an föfför ussun?

¹¹ A lamot ach sipwe tipepwora fän iten ach sipwe likiitü le akkafalafala pworausen ewe Mwu. Eli ekkoch aramas, pwal mwo nge aramasom kewe, repwe esiitok are sotuni le etipetipaok pwe kopwe ükütiü seni. (Mt. 10:36) Ewe aposel Paul a küna ninni fän chommong pun a tuppwöl le apwönüetä an angangen afalafal. Nengeni mwo minne a föri lupwen aramas ra ü ngeni: “Pun, inaamo ika am aia fen kuna riaffou o ninni chapur me lon Filipai, usun oua sinei, nge am aia chok pworacho lon ach Kot le apasa ngenikemi ewe kapas allimen Kot ren riaffou chapur.” (1 Tes. 2:2) Enlet, a weires ngeni Paul an epwe sopwelo an afalafala ewe kapas allim mwirin än aramas turufi, täringei seni üfan, wichi ngeni wok, me oturalong lon kalapus. (Fof. 16:19-24). Met popun a pwora fän iten an epwe sopwelo an angang? A wesewesen mochen apwönüetä wisan we me ren Kot, wisen an epwe afalafal.​—1 Kor. 9:16.

12, 13. Met sokkun minen eppet are mettoch mi weires ekkoch ra küna, me a ifa ussun ar sotuni le pworaitiir?

¹² Epwe tongeni an epwe weires ngenikich ach sipwe tinikken lon ekkan leeni aramas rese lien nom leimw are ese lien wor aramas mi mochen aüseling ngeni pworausen ewe Mwu. Met sipwe tongeni föri ika a ina ussun leeniach? Eli sipwe küna lamoten ach sipwe awattei ach pwora pwe sipwe kapas ngeni aramas lon leeni meinisin ese lifilifil. Eli epwe pwal lamot ach sipwe siwili kokkotun ach angang are achocho le afalafal lon ekkan leeni ikewe sipwe tongeni chuuri chommong aramas ie.​—Apöpöfengenni me Jon 4:7-15; Fofor 16:13; 17:17.

¹³ Ikkeei pwal ekkoch mettoch mi weires chommong ra kan likiitü fän, ar chinnapelo me apwangapwangeloon inisiir, iwe, eli epwe ekisikisalo met repwe tongeni föri lon ewe angangen afalafal. Ika a ina ussum, iwe, kosap letipengaüelo. Jiowa a wesewesen küna met esap pwäk reom, nge a pwapwa ren minne ka tongeni föri. (Älleäni 2 Korint 8:12) Ese lifilifil met sokkun osukosuk en mi küna, awewe chök ren än aramas ü ngonuk are ar tenechepwäk ngeni ewe kapas allim, are apwangapwangen inisum, nge kopwe föri minne chök a tufich reom lon ewe angangen afalafala ewe kapas allim.​—SalF. 3:27; apöpöfengenni me Mark 12:41-44.

‘Tüttümünü om Angangen Afalafal’

14. Ifa ewe leenien äppirü Paul a isetiu ngeni chiechian kewe chon Kraist me ifa ewe fön a awora?

¹⁴ Ewe aposel Paul a achocho ngeni wisan we, wisen chon afalafal, me a pwal pesei chienan kewe chon lükü pwe repwe pwal ina ussun. (Fofor 20:20, 21; 1 Kor. 11:1) A wor emön chon Kraist mi manau lon fansoun Paul itan Arkippos, iwe, Paul a äkkäeüin ekiekin apöchökküla i. Iei makkeien Paul lon nöün we taropwe ngeni chon Kolose: “Oupwe apasa ngeni Arkippos, ‘Tumunu wisom ka angei me ren ach Samol, pwe kopwe forfichi.’” (Kol. 4:17) Sise silei ika iö ena Arkippos, nge neman a tipeeü ngeni an epwe fiti ewe angangen afalafal. Ika pwe en emön chon Kraist mi tuppwöl, iwe, ka fen pwal tipeeü ngeni om kopwe fiti ewe angangen afalafal. En mi tüttümünü ewe angangen afalafal ren om kopwe apwönüetä?

15. Met weween än Chon Kraist fangolo manauer ngeni Kot, me a emmwen ngeni met sokkun kapas eis?

¹⁵ Mwen ach papatais, sia fangolo manauach ngeni Jiowa lon iotek. Weween pwe a pposolo letipach pwe sipwe föri letipan. Ina minne, epwe öch ach sipwe pwisin eisinikich iei, ‘Iei wesewesen ewe mettoch mi lamot seni mettoch meinisin lon manauei, ai föfföri letipen Kot?’ Eli a chommong ekkewe mettoch sipwe wisen föri me ren ekiekin Jiowa, awewe chök ren ach awora tufichin ach famili. (1 Tim. 5:8) Nge a kan ifa ussun ach äeä lusun ach fansoun me ach pöchökkül? Met a akkom lon manauach?​—Älleäni 2 Korint 5:14, 15.

16, 17. Ekkan säräfö Chon Kraist are chokkewe ese lien wor wiser lon pekin famili repwe tongeni ekieki met sokkun mettoch fän iten ar repwe alapalo ar fiti ewe angangen afalafal?

¹⁶ En emön sarafö Chon Kraist mi fen papatais, iwe, a fen wes om sukul are arapakkan epwele wes? Neman esaamwo wor wisom mi chou lon om famili. Ina minne, met ka ekiekin föri lon manauom? Met sokkun mettoch kopwe tongeni filatä ren om kopwe tufichin apwönüetä om pwon, pwonen om kopwe föri letipen Jiowa? Chommong ra akkota mettochun lon manauer fän iten ar repwe pioneer, iwe, ra küna pwapwa watte seni.​—Kölf. 110:3; SalAf. 12:1.

¹⁷ Neman ka fen wattetä. Mei wor om angang nge eli ese lien wor wisom lon pekin famili lükün chök om angang fän iten tufichin manauom. Ese mwääl ka pwapwa ren om fiffiti ekkewe sokkopaten angang lon ewe mwichefel ükükün om tufich. Nge epwe tongeni an epwe wattelo om pwapwa? Ka fen ekiekin alapalo om angangen afalafal? (Kölf. 34:8; SalF. 10:22) Ewe angang mi chüen chök watte lon ekkoch leeni fän iten an epwe tori aramas meinisin ewe pworaus enlet mi amanaua aramas. Kopwe tongeni siwili kokkotun lon manauom fän iten om kopwe afalafal lon eü leeni ikewe a wor osupwangen chon afalafala pworausen ewe Mwu ie?​—Älleäni 1 Timoti 6:6-8.

18. Ifa ussun eü pwüpwülü a siwili kokkotun lon manauer, me met ra küna mwirin?

¹⁸ Ekieki mwo pworausen Kevin me Elena seni Merika.a Ra meefi pwe mi lamot ar repwe mööni eü imwer pun ina ekiekin aramas mi kerän pwüpwülü lon leenier. Iir me rüüemön ra angang lon pekin sopai full-time, iwe, a fokkun kinamwe manauer. Iwe nge, ese lien wor ar fansoun le afalafal pun a watte ewe fansoun ra äeä fän iten angangen lükün me angangen lon imwer. Ra mirititi pwe ra äeä arapakkan unusen ar fansoun me pöchökkül fän iten pisekiir kewe. Iwe nge, lupwen Kevin me Elena ra nengeni eü pean pwüpwülü mi pioneer me ar pwapwa me menemenöch ren minne chök a lamot ngeni manauer, iwe, ra mirititi pwe mi tufich ar repwe siwili met ra kan akkomwa lon manauer. Mwirin ar iotek fän iten än Jiowa emmwen, ra amömölo imwer me ra mwökütülong lon eü imw kükkün. Elena a ekisalo awaan an angang, iwe, a poputä le pioneer. Pokiten Kevin a pöchökkülelo ren künaen pwülüwan we mi apwapwa, a towu seni an angang me a pwal poputä le pioneer. Ekiselo mwirin ra mwöküt ngeni eü fönüen South America fän iten ar repwe angang lon eü leeni ikewe a watte osupwangen chon afalafal ie. Kevin a apasa pwe “Mi pwapwa äm pwüpwülü seni le poputään, nge lupwen äm aua alapalo äm angang lon pekin ngün, äm pwapwa a wesewesen wattelo.”​—Älleäni Mattu 6:19-22.

19, 20. Pwata ewe angangen afalafala ewe kapas allim a kon lamot watte ikenäi?

¹⁹ Iei ewe angang a lamot seni meinisin angang mi fiffis woon fönüfan ikenäi, ewe angangen afalafala ewe pworaus allim. (Pwar. 14:6, 7) Ena angang a epinalo iten Jiowa we. (Mt. 6:9) Än Paipel pworaus a kan amürinnölo manauen fite, fite ngeröü aramas mi etiwa ena pworaus iteiten ier, iwe, epwe tongeni emmwen ngeniir manau. Iwe nge, ewe aposel Paul a eis, “Ifa ussun . . . repwe tongeni rong, are esor emon chon afalafal?” (Rom 10:14, 15) Nge pwata? Pwata kese apposa letipom pwe kopwe apwönüetä om angangen afalafal ükükün om tufich?

²⁰ Pwal eü mettoch kopwe tongeni föri ren om kopwe älisi aramas ar repwe weweiti lamoten ekkeei fansoun weires me minne epwe fis pokiten minne repwe filatä, iei om alapalo lipwäköchüm le asukula aramas. Ena eü lesen mwirin ei epwe aweweei ifa ussun kopwe tongeni föri ena.

[Footnote]

Ifa Ussun Kopwe Pölüeni?

• Ifa wisen Chon Kraist ngeni aramas meinisin?

• Epwe ifa ussun sipwe tongeni likiitü fän ekkewe minen eppet lon ach angangen afalafal?

• Ifa ussun sipwe tongeni apwönüetä wisach we, wisen chon afalafal?

[Sasing lón pekin taropwe 7]

Tipepwora a lamot lupwen aramas ra ü ngeni ewe angangen afalafal

[Sasing lón pekin taropwe 9]

Met kopwe tongeni föri ika aramas rese kan nom leimw lon om leenien afalafal?