Ifa Ussun Emön Epwe Wiliti Emön Sam mi Mürinnö
“Ämi sam me in kana, ousap asonga nöümi kana ren ämi apwüngüchouur, pwe resap apilükingau.”—Kolose 3:21.
IFA ussun emön sam epwe tümünü pwe esap äletipengaüa nöün kewe semirit? A fokkun lamot emön sam epwe mirititi ükükün choun wisan. Eü puken awewe a apasa, “Napanapen än ewe sam apwönüetä wisan epwe anapanapa meefien me ekiekin nöün semirit.”
Ifa wisen emön sam? Lon chommong famili, ra ekieki pwe ewe sam epwe wisen apwüngü ekkewe semirit. Chommong in ra ereni nöür mi lükümach, ‘Witi pwe ika papa a war, epwe awatok!’ Enlet, a lamot ekkewe sam repwe tipeppos le emiriti nöür kewe fän iten ar repwe märöch. Iwe nge, esap ina chök met epwe efisi än emön sam epwe mürinnö.
Alolilenin, pun sap minne ekkewe sam meinisin a wor eü leenien äppirü mi mürinnö pwe repwe tongeni äppirü. Ekkoch ra määritä nge esor semer. Nge lon pwal ekkoch famili, ika semer kewe rese pwäppwäratä tong ngeniir me le kükkünür, eli atun repwe wattetä, ekkena mwän repwe pwal ina ussun ngeni nöür kewe. Nge ifa ussun repwe tongeni sokkolo seni met ra kükküna seni semer kewe pwe repwe wiliti sam mi mürinnö?
A wor emmwen mi älillisöch me alükülük ren ifa ussun emön mwän epwe tongeni wiliti emön sam mi mürinnö. A wor fön mi mürinnö lap seni meinisin lon ewe Paipel fän iten famili. An kewe fön repwe wesewesen älisikich; nge resap efeiengaüakich. Än ewe Paipel kewe fön ra pwäratä ussun tipatchemen Kot, ewe a poputääni ewe kokkotun famili. (Efisus 3:14, 15) Ika en emön sam, epwe mürinnö om kopwe ekilapei met ewe Paipel a apasa ussun wisen sam me in.a
Om kopwe emön sam mi mürinnö a lamot ngeni noum kewe pwe repwe märöch lon pekin inis me memmeef me pwal lon ar ririöch ngeni Jiowa. Ika a wor tong lefilen emön semirit me Seman, iwe, epwe mecheres an epwe ämääraatä an ririöch ngeni Kot. Ewe Paipel a pwäratä pwe Jiowa, ewe Chon Förikich, ina i Semelapach. (Aisea 64:8) Iei sipwele käeö wonu mettoch mi lamot ekkewe sam repwe wisen awora ngeni nöür kewe semirit. Lon eü me eü ekkena mettoch, sipwe ppii ifa ussun ar älleasochisi ekkewe emmwen seni Paipel epwe tongeni älisi ekkewe sam le awora minne a lamot ngeni nöür kewe.
Tong
Jiowa a isetiu eü leenien äppirü mi unusöch fän iten ekkewe sam. Iei meefien Kot ussun nöün we äläemön, Jises: “Ewe Sam a tongei Noun we.” (Jon 3:35, TF; Kolose 1:15) Fän fitu Jiowa a pwäratä an tongei me echeni Nöün we. Lupwen Jises a papataiselo, Jiowa a fosetiu me läng, a apasa: “En nei mi fokun achengicheng, üa unusen pwapwa reöm.” (Luk 3:22) Ese fokkun wor än Jises tipemwaramwar pwe Seman we a tongei. Met ekkewe sam repwe tongeni käeö seni Jiowa?
Kesap fokkun säü le ereni noum kewe pwe ka tonger. Emön sam itan Kelvin mei wor ülümön nöün nengngin me rüüemön nöün ät, a apasa: “Ua kan pwäppwäratä ai tongei nei kewe, sap chök ren ai ereniir pwe ua tonger, pwe pwal ren ai chchüngü emön me emön leir. Ua siwili ar kewe pamper me atütüür.” Pwal eü, a lamot noum kewe repwe silei pwe ka pwapwa rer. Ina popun, kesap kon esiiter are apwüngüür fansoun meinisin. Nge kopwe mwareitiir me pwäratä om pwapwa rer. Emön sam itan Donizete, mei wor rüüemön nöün föpwül, a apasapwe, “Ürürün ekkan sam resap tunalo nge repwe äfänni föfföröchün nöür kewe me pwäratä ar efich.” Ika noum kewe ra silei pwe ka echeniir, repwe meefi pwe mi aüchea manauer. Epwe älisiir ar repwe arap ngeni Kot.
Eü Leenien Äppirü mi Mürinnö
Jon 5:19 a apasa pwe Jises a “chök föri met a küna pwe Saman a föri.” Nengeni, ena wokisin a apasa pwe Jises a küna me föri minne Seman we a “föri”. A pwal ina chök ussun met semirit ra föri. Ren chök awewe, ika ewe sam epwe süföliti me asamolu pwülüwan we, atun nöün we ät epwe määritä, eli epwe chök pwal ina ussun. Ewe leenien äppirü ekkewe sam ra isetiu epwe anapanapa ekiekin nöür kewe ät me pwal ekiekin nöür kewe nengngin ussun mwän.
A weires ngeni noum kewe semirit ar repwe omusomus? Än semirit tufichin omusomus epwe pwal chök popu seni met ra küna seni semer. Kelvin a chechchemeni fän eü lupwen rüüemön nöün kewe ät ra amökkü eü sasing mi mömmong. Pokiten Kelvin a kon song, a afölü ewe chepel, iwe, a kupufesen me lukanapan. Mwirin, Kelvin a niamamelo me a omusomus ngeniir meinisin, pachelong pwülüwan we, ren an a kon song. A meefi pwe an a omusomus a älisi nöün kewe pun ese weires ngeniir ar repwe omusomus.
Leenier mi Apwapwa
Jiowa i “emön Kot mi pwapwa.” (1 Timoti 1:11) Sise mäirü pwe Nöün we, Jises, a fokkun pwapwa le nonnom ren Seman we. Än Salomon Fos 8:30 a älisikich le weweiti ussun än Jises pacheöch ngeni Seman we ren an a apasa: “Üa nom ren Kot usun eman sousile angang, . . . Üa meseik me fän mesan fansoun meinisin.” A ifa me watteen pwapwafengenin ena Sam me ena Nau!
A lamot ngeni noum kewe pwe leenier epwe apwapwa. Ämi kukkunoufengen epwe efisatä ämi pwapwafengen. Epwe älisi ewe sam an epwe pacheöch ngeni nöün we. Felix a tipeeü. A wor emön nöün alüwöl, iwe a apasa: “Äm kukkunoufengen me nei we a mmen lamot ngeni äm ririöchfengen. Äm aua kukkunou ren chienem kewe, me feilo ngeni ekkewe leeni mi apwapwa. A apöchökkülatä än äm famili ririöch me pacheöchfengen.”
Käeö Ussun Kot
Jises a käit me ren Kot. Ina minne, a tongeni apasa: “Ngang üa chök asile ngeni fanüfan mine üa rong seni i [ewe Sam].” (Jon 8:26) Wisen emön sam me ren Kot an epwe asukula nöün kewe semirit ussun minne mi pwüng me mwääl me pwal ussun ar fel me angang ngeni Kot. Eü me lein wisom kewe om kopwe fotukalong lon letipen noum kewe ekkewe kapasen emmwen mi pwüng. Kopwe käeö ngeniir seni chök le kükkünür. “Nge en Timoty, kopwe chök kamwöchünük won mine ka kaiö o nüküchar le lükü. Ka silei iö a asukulok, ka chechemeni pwe seni chök lekükünum ka silei kapasen ekewe Toropwe mi Pin, ra tongeni atipachemok o emwenuk ngeni om kopwe küna manau ren om lükü Kraist Jesus.” (2 Timoti 3:14, 15) Felix a poputä le älleani pworaus seni Paipel ngeni nöün we ät seni chök me le kükkünün, pachelong ekkewe pworaus lon ewe Nei Puken Porausen Paipel.b Atun nöün we a mämmääritä, Felix a pwal filatä ekkoch puken aweween Paipel mi fich ngeni ierin nöün we.
Donizete a apasa: “Ese fokkun mecheres pwe än ewe famili käeö Paipel epwe apwapwa. A lamot ekkewe sam me in repwe pwäratä pwe ra aücheani ekkewe mettochun Kot, pun semirit ra mwittir esilla lupwen ekkewe sam me in rese föri met ra ereni ekkewe semirit repwe föri.” Mei wor ülümön nöün Carlos kewe ät, iwe, a apasa: “Iteiten wiik am aua mwichfengen pwe aupwe kapas ussun met ewe famili a osupwang ren. Emön me emön a tongeni filatä met repwe pworaus woon.” Fansoun meinisin Kelvin a achocho le kakkapas ngeni nöün kewe ussun Kot ese lifilifil ia ra nom ie are met ra föri. A ächchema ngenikich ussun alon Moses keei: “Ekei kapas üa allük ngonuk ikenai repwe nom lon lelukom. Iwe, kopwe achocho le aiti ngeni noum kewe ekei kapas, kopwe pwal fos usur lupwen kopwe mot lon imwom pwal lupwen kopwe fetal won al, lupwen kopwe konola pwal lupwen kopwe pwätä.”—Tuteronomi 6:6,7.
Emirit
A lamot ngeni ekkewe nau ewe angangen emirit fän iten ar repwe märöch me wiliti aramas mi mirit. Ekkoch sam me in ra ekieki pwe ewe angangen emirit a wewe ngeni awata, esiita, are äsäüa nöür kewe. Iwe nge, ewe Paipel ese apasa pwe ekkewe sam me in repwe emiriti nöür kewe fän kirikiringaü. Iwe nge, repwe emiriti nöür kewe fän tong, ussun chök met Jiowa a föri. (Ipru 12:4-11) Ewe Paipel a apasa: “Ämi sam me in ousap föri ngeni nöümi kana mine repwe song ren. Nge oupwe tümwünüöchür fän ämi fönöör o öüröürer lon ach Samol.”—Efisus 6:4.
Fän ekkoch, epwe lamot ewe nau epwe küna liwinin an föfförmwääl. Iwe nge, epwe weweiti ika pwata. Än ekkewe sam me in emiriti nöür we esap fokkun ämmeef ngeni pwe ra pöütalo are oputa. Ewe Paipel ese erä pwe sipwe kawatengaü are efeiengaüa semirit. (Än Salomon Fos 16:32) Kelvin a apasa pwe, “Atun üa apwüngü nei kewe, fansoun meinisin üa sotun affata pwe üa apwüngüür pokiten ai tonger.”
Tümün
A lamot ngeni semirit ar repwe küna tümün seni etipetipaen fönüfan mi efeiengaü me chiechi mi ngaü. Alolilenin pwe mei wor “aramasangau” ra ekiekin efeiengaüa semirit. (2 Timoti 3:1-5, 13) Ifa ussun kopwe tongeni tümünü noum kewe? Ewe Paipel a awora ei kapasen fön mi mirit: “Eman aramas mi mirit a küna ewe feiengau mi feito o opola, nge ekewe chon wewemang ra chök feilong lon o feiengau.” (Än Salomon Fos 22:3) Ika kopwe tümünü noum kewe seni feiengaü, a lamot kopwe mammasa me esilla met epwe efeiengaüer. Ika ka küna pwe epwe toriir feiengaü, kopwe föri met kopwe tümünüür ren. Ren chök awewe, ika ka mut ngeni noum kewe repwe nöünöü computer (Internet), repwe silei ussun efeiengaüan. Epwe öch ika ewe computer epwe nom ikewe ie kopwe tongeni küna atun ra nöünöü.
A lamot ekkewe sam repwe emiriti me ammolnafichi nöür kewe fän iten ekkewe efeiengaü repwe küna lon ei otot mi kirikiringaü ngeni semirit. Noum kewe ra silei met repwe föri atun kese nom rer nge emön a mochen föfföringaü ngeniir? A lamot pwe noum kewe repwe silei minne mi pwüng me minne ese pwüng ussun äeään pisekin fän meser me kifetin inisiir mi monomon. Kelvin a apasa: “Ren ena esin pworaus, use mut ngeni nei kewe repwe käit me ren emön pwal mwo nge nöür kewe sense. Üa meefi pwe iei pwisin wisei pwe upwe asukula nei kewe ussun lisowu me efeiengaüen ekkewe chon kirikiringaü ngeni semirit.” Meinisin nöün kewe ra märöch me iei ra pwapwa lon ar pwüpwülü.
Kütta Än Jiowa Älillis
Iei ewe liffang mi mürinnö seni meinisin emön sam epwe ngeni nöün kewe, an älisiir pwe repwe ämääraatä ar pwisin pacheöch ngeni Kot. Än ewe sam leenien äppirü a fokkun lamot watte. Donizete a apasa: “Ekkewe sam repwe pwäratä ükükün watteen aücheaan ar pwisin pacheöch ngeni Kot. Epwe äkkäeüin ffatolo atun ra küna osukosuk are weires lon manauer. Lon ekkena fansoun, ewe sam epwe pwäri ükükün alolloolun an lükülük woon Jiowa. Atun ewe sam epwe iotek fän iten ewe famili, an ekkenniwili an pwäratä kilisou ngeni Kot ren föfföröchün epwe äiti ngeni ekkewe nau lamoten än Kot epwe Chiechier.”
Ifa kiien än emön mwän epwe tongeni wiliti emön sam mi mürinnö? Epwe kütta emmwen seni Jiowa Kot, ewe mi silefichi ämääriin semirit. Ika kopwe asukula noum kewe me ren emmwenien än Kot we Kapas, eli kopwe küna pwüngün minne a mak lon Än Salomon Fos 22:6: “Lupwen epwe chinlap, esap likitala mine a kaiö.”
[Footnote]
a Inaamwo ika ekkewe fön lon ewe Paipel a äkkäeüin weneiti wisen ekkewe sam, nge chommong ra pwal weneiti wisen ekkewe in.
b Förien Chon Pwäratä Jiowa.
[Sasing lón pekin taropwe 8]
A lamot emön sam epwe isetiu eü leenien äppirü mi mürinnö fän iten nöün kewe
[Sasing lón pekin taropwe 9]
Emön sam epwe awora met a lamot ngeni nöün kewe pwe repwe ririöch ngeni Kot
Sasing lón pekin taropwe 10]
A lamot ngeni semirit emirit mi fiti tong