Kókkótéch fán Emmwenien án Kot we Kapas

1, 2. (a) Met ekkóch aramas ra apasa usun ewe ekiek pwe mi wor án Kot mwicheich? (b) Met sipwe pwóróus wóón lón ei lesen?

EKKÓCH aramas ra apasa: “Ese pwal lamot ngonuk eú mwicheich an epwe emmwenuk. Ewe chék a lamot ina óm ririéch ngeni Kot.” Mei pwúng ena ekiek? Met ekkewe pwóróus ra pwáraatá?

² Lón ei lesen, sipwe káé pwe Jiowa a féri mettóch fán kókkótéch me a akkótaéchú néún kewe aramas. Sipwe pwal pwóróus wóón met a lamot sipwe féri lupwen án Jiowa we mwicheich a ngenikich emmwen. (1 Kor. 14:33, 40) Lón fansoun ekkewe aposel, néún Jiowa aramas ra fiti ekkewe emmwen seni án Kot we Kapas me a atufichiir le afalafala ewe kapas allim lón chómmóng leeni. Iwe, ikenái sia pwal áppirúúr, sia mut ngeni ewe Paipel an epwe emmwenikich. Sia pwal álleasochisi ekkewe kapasen emmwen mi katowu seni án Kot we mwicheich. Iwe, a pwal atufichikich le esilefeili ewe kapas allim wóón unusen fénúfan. Sia pwal túmúnú pwe ewe mwichefel epwe limeliméch, kinamwe, me tipeeúfengen.

JIOWA EMÉN KOT MI KÓKKÓTÉCH

3. Met a alúkúlúkú ngonuk pwe Jiowa i emén Kot mi kókkótéch?

³ Lupwen sia nennengeni férien Jiowa kewe, sia fókkun kúna pwe i emén Kot mi kókkótéch. I a “föri fanüfan ren an tipachem, a anomu ekewe läng lon lenier ren an silelap.” (SalF. 3:19) Kich sise silei chómmóng mettóch usun férien Jiowa kewe. Ren enletin “a chök eu kükün ngüngü mine sia rongorong seni Kot.” (Hiop 26:14) Nge inaamwo ika ekis chék met sia silei, nge a ffat pwe unuselapen láng me fénúfan a fókkun kókkótéch. (Kölf. 8:3, 4) A mmen kókkótéch mwékútúkútún ekkewe fite fite million fúú fán láng. Pwal ekieki napanapen án ekkewe planet pwellifeili ewe akkar. Amwararen ena mettóch a chék tufich ren án Jiowa akkótaéchú mwékútúkútún ekkewe planet me fúú. Lupwen sia ekieki usun án Kot féri láng me fénúfan “ren an silelap,” sia mochen mwareiti, fel ngeni, me tuppwél ngeni.—Kölf. 136:1, 5-9.

4. Pwata ekkewe scientist rese tongeni silei pélúwen chómmóng kapas eis mi lamot?

⁴ Ekkewe scientist ra áeá met ra fen káé usun fénúfan me mettóchun fán láng pwe repwe aéchúeló manawen aramas. Nge rese tongeni pélúweni chómmóng kapas eis mi lamot. Áwewe chék, ekkewe sou káé mettóchun fán láng rese tongeni áweweei ifa usun unuselapen láng me fénúfan a poputá are met popun aramas, man, me irá ra nóm wóón fénúfan. Lap ngeni aramas rese silei pwata aramas ra fókkun mochen manaw tori feilfeiló chék. (SalAf. 3:11) Eú popun aramas rese silei pélúwen ekkena kapas eis, pún ekkewe scientist me ekkóch aramas ra erá pwe ese wor Kot me ra apéchékkúla ewe afalafal pwe aramas ra pop seni man. Nge Kot a awora pélúwen ekkena kapas eis me lón an we Kapas, ewe Paipel.

5. Ifa usun aramas ra lúkúlúk wóón ekkewe allúk mi nemeni fénúfan me fán láng?

⁵ Jiowa a fératá chómmóng allúk mi nemeni fénúfan me fán láng. Ekkeei allúk rese tongeni siwil. Ekkewe chón angangen pekin fiifi are paippen konik, ekkewe engineer, chón uwou sepelin, tokterin reirei, me pwal ekkewe ekkóch ra lúkúlúk wóón ekkena allúk ren ar repwe tongeni féri ar angang. Áwewe chék, ewe féún ngasangas lón inisin aramas mi chék léllé leenian, ina popun ewe chón reirei a silei ia a nóm ie lón iteiten néún patient. Pwal och, meinisin aramas ra silei pwe ika emén a sótun atai ewe allúkún weeiwei ren an achangatiw seni eú leeni mi tekia, iwe epwe turutiw me a tongeni máló. Sia álleasochisi ekkena allúk mi nemeni fénúfan me fán láng pokiten sia mochen sipwe manaw.

MINNE KOT A AKKÓTAÉCHÚ

6. Ifa usun sia silei pwe Jiowa a mochen néún aramas repwe fel ngeni fán kókkótéch?

⁶ Jiowa a akkótaéchú unuselapen láng me fénúfan lón eú napanap mi kon amwarar. Ina minne, ese mwáál a pwal mochen néún kewe aramas repwe fel ngeni fán kókkótéch. Ina popun Jiowa a fen awora ewe Paipel pwe epwe áiti ngenikich ifa usun sipwe fel ngeni i. Sipwe tongeni eáni ewe manaw mi pwapwa ren chék ach álleasochisi ekkewe emmwen a awora me ren ewe Paipel me an we mwicheich.

7. Met sia tongeni káé seni napanapen an a mak ewe Paipel?

⁷ Ewe Paipel eú liffang mi kkóló aúchean seni Kot. Ekkóch sou káé ra erá pwe Paipel a masou ren chék fitu puk néún ekkewe chón Jus me Chón Kraist nge aramas ra ochufengeni. Nge Kot i ewe a filatá ié epwe wisen makkeei ekkewe puk, ineet repwe makkeei, me met repwe makkeei. Ina popun meinisin ekkewe puk lón Paipel ra álisikich le weweiti án Kot kapas. Seni puken Keneses tori Pwärätä, ewe Paipel a pwáraatá pwe epwe wor ewe ‘mwirimwir’ epwe ewilisefálieló ei fénúfan ngeni eú paratis. Sia pwal káé pwe ena ‘mwirimwir’ ina i Kraist Jesus me an we Mwú epwe ánnetaló án Jiowa pwúúng le nemeni meinisin.​—Álleani Keneses 3:15; Mateus 6:10; Pwärätä 11:15.

8. Ifa usun ekkewe chón Israel ra kókkótéch?

⁸ Ekkewe chón Israel ra álleasochisi ewe Allúk Kot a ngeniir me iir ra fókkun kókkótéch. Áwewe chék, mi wor ekkewe fefin ra wisen angang leasamalapen ewe imw mangaku ikewe aramas ra chuuri Kot ie. (Eks. 38:8) A pwal wor kapasen emmwen fán iter ren ifa usun repwe amwékútú imwer kewe tento me ewe imwenfel mangaku fán kókkótéch. Mwirin, King Tafit a pwal akkótaéchú angangen ekkewe souasor me chón Lefi lón ewe imwenfel. (1 Kron. 23:1-6; 24:1-3) Lupwen ekkewe chón Israel ra álleasochisi Jiowa, i a efeiéchúúr. Ra kókkótéch me ra kinamwefengen me tipeeúfengen.​—Tut. 11:26, 27; 28:1-14.

9. Ifa usun ekkewe mwichefel lón fansoun ekkewe aposel ra kókkótéch?

⁹ Ekkewe mwichefel lón fansoun ekkewe aposel ra pwal kókkótéch. A wor eú mwichen soupwúngúpwúng, eú kúmiin mwán mi wisen emmweni ekkewe mwichefel. Lepoputáán, ekkewe chék aposel iir chón ena kúmi. Mwirin, pwal ekkóch mwán mi ásimaw ra kapachelong. (Föf. 6:1-6; 15:6) Jiowa a emmweni chón ena mwichen soupwúngúpwúng me pwal ekkóch chón álisiir ar repwe mak taropwe mi fénéú me éúréúra ekkewe mwichefel. (1 Tim. 3:1-13; Tit. 1:5-9) Ifa usun ekkewe mwichefel ra kúna álillis seni án ewe mwichen soupwúngúpwúng emmwen?

10. Met a fis lupwen ekkewe mwichefel lón fansoun ekkewe aposel ra álleasochisi emmwenien ewe mwichen soupwúngúpwúng? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

¹⁰ Álleani Föför 16:4, 5. Lón fansoun ekkewe aposel, ekkóch Chón Kraist mwán ra chuuri ekkewe mwichefel ren ar repwe esile ngeniir “ekewe allük ekewe soukünö me ekewe souakom lon Jerusalem,” weween ewe mwichen soupwúngúpwúng, ra fen apwúngaló. Ekkewe mwichefel ra álleasochisi ekkewe emmwen me “ra pöchökülela lon ar lükülük o chochomongola iteiten rän.” Met sia tongeni káé seni ar leenien áppirú epwe álisikich lón ach mwichefel ikenái?

KA ÁLLEASOCHISI EMMWEN?

11. Met itá ekkewe mwán mi ásimaw me chónálillisin mwichefel repwe féri lupwen ra angei emmwen seni án Kot we mwicheich?

¹¹ Mi lamot án chón ekkewe Kúmiin Chón Túmúnú Keangen Ofesilap, ekkewe chónemmwen mi wisen sáifetál, me ekkewe mwán mi ásimaw repwe álleasochisi ekkewe emmwen mi feito seni án Kot we mwicheich. Án Kot we Kapas a erenikich ach sipwe álleasochisi chókkewe mi emmwenikich. (Tut. 30:16; Ipru 13:7, 17) Chókkewe mi tuppwél ngeni Jiowa rese ngúnúngúnúngaw me ú ngeni ekkewe emmwen ra angei. Sise mochen ach sipwe usun Tiotrefes, ewe mi súfélúngaw ngeni chókkewe mi wisen emmwen. (Álleani 3 Johannes 9, 10.) Lupwen sia álleasochisi ar kewe emmwen, sia álisatá kinamween me tipeeúin ewe mwichefel. Ina minne sipwe pwisin eisinikich: ‘Ua apéchékkúla pwii kewe ar repwe tuppwél ngeni Jiowa? Ua mwittir apwénúetá ekkewe emmwen mi feito seni án Kot we mwicheich?’

12. Ifa usun ekkewe mwán mi ásimaw me chónálillisin mwichefel ra kefilitá?

¹² Kukkuto chék, ewe Mwichen Soupwúngúpwúng a siwili kókkótun kefilin mwán mi ásimaw me chónálillisin mwichefel. Ewe “Questions From Readers” lón The Watchtower minen November 15, 2014, a áweweei pwe lón fansoun ekkewe popun Chón Kraist, ewe mwichen soupwúngúpwúng a ewisa ngeni ekkewe chónemmwen mi wisen sáifetál ar repwe filatá ekkewe mwán mi ásimaw me chónálillisin mwichefel. Ina minne, lón September 2014, ekkewe chónemmwen mi wisen sáifetál ra poputá le féri ena wis. Lupwen ekkewe mwán mi ásimaw ra meefi pwe a fich ngeni emén ewe wis mwán mi ásimaw are chónálillisin mwichefel, ewe chónemmwen mi wisen sáifetál epwe achocho le silefichi eménna me an we famili. Áwewe chék, ra tongeni mwin le afalafal. (1 Tim. 3:4, 5) Mwirin ewe chónemmwen mi wisen sáifetál me ekkewe mwán mi ásimaw repwe mwichfengen. Repwe etittinafichi ekkewe wokisin mi áweweei ika ifa napanapen chókkewe mi wiseni ewe wis mwán mi ásimaw are chónálillisin mwichefel.​—1 Tim. 3:1-10, 12, 13; 1 Pet. 5:1-3.

13. Ifa usun sipwe pwáraatá pwe sia álleasochisi emmwen seni ekkewe mwán mi ásimaw?

¹³ Ekkewe mwán mi ásimaw ra ngenikich emmwen seni Paipel pún ra mochen túmúnú ewe mwichefel. Mi lamot sipwe aúseling ngeniir pún ei emmwen fán iten pwisin feiéchúch. (1 Tim. 6:3) Lón fansoun ekkewe aposel, ekkóch Chón Kraist rese féfféréch. Ra chipwang le angang, nge ra fen angolong lón ekkewe mettóch itá resap angolong lón. Ekkewe mwán mi ásimaw ra sótun áwena chókkana, nge rese mochen siwil. Paulus a ereni ewe mwichefel itá epwe met féfférúr ngeni ekkena sókkun aramas. A apasa: “Oupwe asilla i. Ousap chiechi ngeni.” A lamot repwe úkútiw le chiechi ngeni ena emén nge resap pwal ekieki pwe i chón koputer. (2 Tes. 3:11-15) Ekkewe mwán mi ásimaw ikenái ra pwal achocho le álisi emén mi tunaló án Kot allúk, áwewe chék ren emén mi kammwet ngeni chón lúkún. (1 Kor. 7:39) Ika emén ese mochen siwil, ekkewe mwán mi ásimaw ra tongeni filatá an epwe katowu eú afalafal mi áweweei ifa usun ena sókkun féffér a tongeni eitengawa ewe mwichefel. Ika ekkewe mwán mi ásimaw lón óm we mwichefel ra eáni ena esin afalafal, met kopwe féri? Ika ka silei ié ena emén, kopwe túmúnú óm chiechi ngeni me kosap kunou ngeni? Ika ina, ka tongeni álisi ena emén an epwe mirititi pwe an kewe féffér ra tongeni efeiengawa pwisin i me eletipengawa Jiowa. Iwe neman epwe ekkesiwili an ekiek me féffér.^[1]

TÚMÚNÚ LIMÉCHÚN, KINAMWEEN, ME TIPEEÚIN EWE MWICHEFEL

14. Ifa usun sipwe álisatá liméchún ewe mwichefel?

¹⁴ Án Kot we Kapas a erenikich meinisin met a lamot sipwe féri pwe sisap mut ngeni féfféringaw an epwe nóm lón ach kewe mwichefel. Nengeni met a fis lón Korint. Paulus a tongei chón ena mwichefelin Korint. A fen álisi chómmóng leir ar repwe silei ewe enlet. (1 Kor. 1:1, 2) Iwe, anchangei meefien Paulus lupwen a rongorong pwe emén me leir a kan féri féfférún lisowumwáál, nge chón ena mwichefel ra chúen mut ngeni an epwe nónnóm lón ewe mwichefel! Paulus a ereni ekkewe mwán mi ásimaw ar repwe ‘esechala ätena ngeni Satan.’ Mi lamot repwe atowu ena aramas seni ewe mwichefel. (1 Kor. 5:1, 5-7, 12) Ikenái, ekkewe mwán mi ásimaw ra tongeni apwúngaló ika emén epwe katowu pokiten a tipis watte me ese aier. Ika a fis ena, sipwe álleasochisi án Paipel emmwen ren féfférúch ngeni emén mi katowu? Ika sia ina usun, sia álisatá liméchún ewe mwichefel. Sia pwal tongeni álisi ena emén an epwe mirititi lamoten an epwe aier me tingorei Jiowa omusomusen an tipis.

15. Ifa usun sipwe túmúnú kinamween ewe mwichefel?

¹⁵ A pwal wor eú osukosuk lón Korint. Ekkóch leir ra uwei ngeni imwen kapwúng ar osukosuk ren pwiir kewe Chón Kraist. Paulus a eisiniir: “Ifa usun, esap fen öch än eman epwe föri mine a mwäl ngenikemi?” (1 Kor. 6:1-8) Ikenái, ekkóch pwiich kewe ra etipeeúfengen wóón och business nge mwirin ra lus are meefi pwe pwiir kewe ra fen chúri ngeniir. Iwe, ra uwei ar na osukosuk ngeni imwen kapwúng. Nge lupwen a fis ena, Jiowa me néún kewe aramas ra tongeni itengaw ren. Epwe pwal tongeni efisi fitikoko lón ewe mwichefel. Án Kot we Kapas a álisikich le mirititi lamoten ach sipwe kinamwefengen me pwiich kewe, inaamwo ika epwe wewe ngeni an epwe péút senikich néúch moni.^[2] Jesus a áiti ngenikich ifa usun sipwe ataweei watteen osukosuk me tipefesen. (Álleani Mateus 5:23, 24; 18:15-17.) Lupwen sia álleasochisi an emmwen, sia túmúnú kinamween me tipeeúin ewe mwichefel.

16. Pwata néún Kot kewe aramas ra tipeeúfengen?

¹⁶ Án Jiowa we Kapas a apasa: “Nengeni usun mürinan me apwapwan, lupwen pwipwi ra nonomfengen fän tipeeu.” (Kölf. 133:1) Lupwen ekkewe chón Israel ra álleasochisi Jiowa, iir ra kókkótéch me ra tipeeúfengen. Iei met Kot a oesini usun néún kewe aramas: “Üpwe achufengenikemi usun sip ra chufengen lon lenier.” (Mik. 2:12) Jiowa a pwal oesini pwe néún kewe aramas repwe silei ewe enlet seni Paipel me repwe angang ngeni fán tipeeú. A erá: “Üpwe awili letipen chon ekewe mwü, pwe resap chüen fel ngeni ekewe uluulun anümwäl, nge repwe chök iotek ngeniei, Ngang ewe Samol mi Lapalap, o angang ngeniei fän tipeeu.” (Sef. 3:9) A ifa me kilisouch pwe sia tongeni fel ngeni Jiowa fán tipeeú!

17. Met a lamot ekkewe mwán mi ásimaw repwe féri lupwen emén lón ewe mwichefel a féri eú tipis mi chou?

¹⁷ Ika emén a féri eú tipis mi chou, mi lamot ekkewe mwán mi ásimaw repwe mwittir áwena fán tong. Ra silei pwe Jiowa a mochen ar repwe túmúnú ewe mwichefel seni etipetip mi ngaw, me pwal túmúnú liméchún me tipeeúin. (SalF. 15:3) Paulus a fókkun tongei pwiin kewe lón Korint me a apwúngúúr lupwen a lamot ngeniir, usun met sia álleani lón néún we áechéén taropwe ngeniir. Sia silei pwe ekkewe mwán mi ásimaw ra mwittir apwénúetá án Paulus kapasen emmwen pokiten fitu maram mwirin, Paulus a mwareitiir me lón néún we arúúachéén taropwe ngeniir. Ika emén a “oolong lón och sókkun pwuupwungaw,” mi lamot pwe ekkewe mwán mi ásimaw repwe áwena fán kirekiréch.​—Kal. 6:1 Agapé.

18. (a) Ifa usun ekkewe emmwen lón án Kot we Kapas a álisi ekkewe mwichefel lón fansoun ekkewe aposel? (b) Met sipwe pwóróus wóón lón en lesen mwirin ei?

¹⁸ A ffat pwe lupwen ekkewe popun Chón Kraist ra álleasochisi ekkewe emmwen lón án Kot we Kapas, ar kewe mwichefel ra limeliméch, kinamwe me ra tipeeúfengen. (1 Kor. 1:10; Ef. 4:11-13; 1 Pet. 3:8) Iwe pokiten ena, pwiich kana ra tongeni esilefetálei ewe kapas allim “ngeni aramas meinisin won fanüfan.” (Kol. 1:23) Ikenái, néún Jiowa aramas ra pwal tipeeúfengen me kókkótéch, me ra afalafala ewe kapas allim wóón unusen fénúfan. Ewe lesen mwirin ei epwe áiti ngenikich pwal ekkóch mettóch mi pwáraaló pwe iir ra fókkun mochen asamolu Jiowa me álleasochisi an we Kapas, ewe Paipel.​—Kölf. 71:15, 16.