Alúwél Át, Ifa Usun Ekkewe Ekkóch Repwe Lúkúlúkúkemi?

1. Met sia tongeni apasa usun ekkewe Chón Kraist alúwél át?

ÁMI Chón Kraist alúwél át, oua tongeni álilliséch ngeni ewe mwichefel. Chómmóng me leimi oua fókkun péchékkúl. (SalF. 20:29) Oua tongeni fókkun álisi chón ámi mwichefel. Eli ka mochen kopwe wiliti emén chónálillisin mwichefel. Iwe nge, eli ka meefi pwe ekkewe ekkóch ra ekieki pwe ka kon kúkkún, are kesaamwo mmólnen wiseni ekkewe wis mi chou. Inaamwo ika ka chúen kúkkún, nge a wor met ka tongeni féri iei pwe epwe fich ngonuk án chón óm we mwichefel lúkúlúk me súfél.

2. Met sipwe káé lón ei lesen?

² Lón ei lesen, sipwe etittina pwóróusen manawen King Tafit. Sipwe pwal enniwili ekkóch mettóch a fis lón manawen ekkewe rúúemén kingen Juta, Asa me Jehosafat. Sipwe etittina ekkewe sókkun weires ekkena úlúmén mwán ra kúna, met ra féri, me met ekkewe Chón Kraist alúwél át ra tongeni káé seni pwóróuseer.

KÁÉ SENI KING TAFIT

3. Met ekkewe alúwél át ra tongeni féri pwe repwe álisi ekkewe mi mwukóló lón ewe mwichefel?

³ Lealúwélún Tafit, a káé ekkewe tufich mi álilliséch me ren ekkóch. A ffat pwe a ririéch ngeni Jiowa, me a pwal achocho le sipeéch lón angangen ettik, nge a áeá tufichin na le álisi Saul, ewe king mi kefilitá me ren Jiowa. (1 Sam. 16:16, 23) Ámi kana alúwél át, a wor tufichimi a tongeni álilliséch ngeni ewe mwichefel? Chómmóng me leimi a wor ámi tufich. Áwewe chék, eli oupwe kúna pwe ekkóch ekkewe mi mwukóló repwe pwapwa ika oupwe áiti ngeniir néúnéún néúr kewe tablet are pwal ekkóch device fán iten ar pwisin káé me ekkewe mwich. Ámi sile angangen ekkena device a tongeni álilliséch ngeni chókkana.

4. Ikkefa ekkewe napanap mi lamot ekkewe Chón Kraist alúwél át repwe ámááraatá usun chék Tafit? (Ppii ewe sasing wóón péén.)

⁴ Lón manawen Tafit rán me rán, a pwári pwe i emén mi alúkúlúk. Áwewe chék, lealúwélún a angang weires le túmúnú néún seman kewe siip. Nge a wiliti eú angang mi efeiengaw. Mwirin och fansoun, Tafit a áwewe ngeni King Saul: “Ngang noum ei chon angang üa wisen tümwünü sip fän iten semei. Iwe, lupwen a feito eman laion ika eman pear o turufi eman nienifön sip seni ewe pwiin sip, üa tapweri, üa fiu ngeni o amanaua ewe man seni leawan.” (1 Sam. 17:34, 35) Tafit a silei pwe a lamot an epwe túmúnú ekkewe siip me a fiu fán pwora fán iter. Ekkewe Chón Kraist alúwél át ra tongeni áppirú Tafit ren ar tinikken le apwénúetá ese lifilifil met wis a kewis ngeniir.

5. Me ren Kölfel 25:14, ifa ewe mettóch mi aúchea lap seni meinisin ekkewe Chón Kraist alúwél át ra tongeni féri?

⁵ Ewe alúwél Tafit a ámááraatá an ririéch ngeni Jiowa. Ena riri a fókkun aúchea lap seni pworaan are sipeéchún le ettik arp. Jiowa esap chék án Tafit Kot nge pwal I Chiechian. (Álleani Kölfel 25:14.) Ámi kana Chón Kraist alúwél át, ewe mettóch mi lamot lap seni meinisin, ina ámi apéchékkúla ámi ririéch ngeni Sememi we lón láng, iwe ren ámi féri ena, oupwe tongeni wiseni pwal ekkóch wis lón ewe mwichefel.

6. Met án ekkóch aramas ekiek usun Tafit?

⁶ Eú weires Tafit a likiitú fán, ina án ekkóch ekieki pwe i a kon kúkkún are a túmúnúngaw ngeni wisan. Áwewe chék, lupwen Tafit a apasa pwe a mochen fiu ngeni Koliat, King Saul a sótun pinei me ereni: “En eman chök alüalät.” (1 Sam. 17:31-33) Nge mwen ena, pwiin Tafit we watte a fen tipimwáál ngeni pwe a túmúnúngaw ngeni an angang. (1 Sam. 17:26-30) Iwe nge, Jiowa ese ekieki pwe Tafit a kon kúkkún are a kan túmúnúngaw lón wisan. A silefichi Tafit. Iwe, ren án Tafit lúkúlúk wóón Chiechian na Jiowa, fán iten péchékkúl, a okkufu Koliat.​—1 Sam. 17:45, 48-51.

7. Met ka káé seni pwóróusen Tafit?

⁷ Met ka tongeni káé seni met a fis ngeni Tafit? A lamot óm kopwe mosonottam. Epwe ekis mmang án chókkewe mi fen sissileok seni lekúkkúnum repwe mirititi pwe ka fen wattetá. Iwe nge, ka tongeni lúkú pwe Jiowa ese nefótófót wóón napanapom me lúkún. A silefichuk me a silei tufichum. (1 Sam. 16:7) Apéchékkúla óm ririéch ngeni Kot. Tafit a féri ena ren an attolafichi férien Jiowa kewe. A ekilonei met ekkena mettóch ra pwári usun ewe Chón Fératá. (Kölf. 8:3, 4; 139:14; Rom 1:20) Pwal eú mettóch ka tongeni féri, ina óm kopwe tingorei Jiowa an epwe fang ngonuk ewe péchékkúl mi lamot. Áwewe chék, ekkóch chienom kewe chón sukul ra turunufaseok pokiten en emén Chón Pwáraatá Jiowa? Ika ina, tingorei Jiowa an epwe álisuk le likiitú fán ena weires. Me apwénúetá ewe kapasen fén mi álilliséch lón án Kot we Kapas me lón néúch kewe puk me video mi lóngólóng wóón Paipel. Iteiten ka kúna án Jiowa álisuk le likiitú fán eú weires, epwe lapóló óm lúkúlúk wóón. Pwal och, atun ekkewe ekkóch ra kúna óm lúkúlúk wóón Jiowa, repwe pwal lúkúlúkuk.

8-9. Met a álisi Tafit le witiwit fán mosonottam tori an wiliti king, me met ekkewe alúwél át Chón Kraist ra tongeni káé seni?

⁸ Ekieki usun pwal eú weires Tafit a kúna. Mwirin án Tafit kepit pwe epwe king, a ttam an witiwit me mwen an epwe poputá le nemenem lón wisan kingen Juta. (1 Sam. 16:13; 2 Sam. 2:3, 4) Lepwolen an witiwit, met a álisi an epwe witiwit fán mosonottam? Tafit a nefótófót wóón met a tongeni féri nge ese fen letipengaw. Áwewe chék, atun a súiti fénúen Filistia me nónnóm ikena ie, a alamota an fansoun le fiu ngeni chón koputen Israel. An féri ena, a túmúnú kiánin Juta kewe.​—1 Sam. 27:1-12.

⁹ Met ekkewe alúwél át Chón Kraist ra tongeni káé seni pwóróusen Tafit? Féri úkúkún óm tufich le angang fán iten chón óm we mwichefel. Ekieki usun pwóróusen emén Chón Kraist mwán itan Ricardo.b A mochen wiliti emén regular pioneer seni ina epwe an 10 ierin. Nge ekkewe mwán mi ásimaw ra ereni pwe esaamwo mmólnetá. Ricardo ese fangetá are song, nge a fen alapaaló an fiti ewe angangen afalafal. A erá: “Atun ua lesékúrú met a fis me lóóm, ua mirititi lamoten ai upwe feffeitá. Ua nefótófót wóón ai chuursefáli chókkewe mi pwapwaiti me ammólnatáéchú ai chuursefáliir. A pwal mwo nge wor emén nei chón káé. Atun a lapóló ai fiti ewe angangen afalafal, a pwal kisikisiló ai nisássáw.” Iei Ricardo a emén regular pioneer mi sipeéch me emén chónálillisin mwichefel.

10. Lón eú atun, met Tafit a féri me mwen an eáni eú watteen kefil?

¹⁰ Ekieki usun pwal eú mettóch a fis lón manawen Tafit. Atun Tafit a op seni Saul lón fénúen Filistia, i me chienan kewe mwán ra mwo likiti ar kewe famili lón leenier, me ra ló maun. Atun ra ló, ekkóch chón koputer kewe ra témwáálilong lón leenier me angealó ar kewe famili. Tafit a tongeni ekieki pwe pokiten a sipeéch le maun, a chék tongeni akkóta ifa usun repwe seláni ar kewe famili. Nge Tafit a fen kútta án Jiowa emmwen. Ren álillisin ewe souasor itan Apiatar, Tafit a eisini Jiowa: “Ifa usun, üpwe tapweri ei mwichen sounfiu?” Jiowa a ereni pwe epwe féri ena, me a alúkúlúkú ngeni pwe epwe sópwéch. (1 Sam. 30:7-10) Met ka tongeni káé seni minne a fis?

11. Met ka tongeni féri me mwen óm kopwe féri kefil?

¹¹ Me mwen óm kopwe féri kefil kopwe lóóm kútta emmwen seni ekkewe ekkóch. Fós ngeni semom kewe me inom. Ka pwal tongeni angei emmwen mi álilliséch seni ekkewe mwán mi ásimaw. Jiowa a lúkúlúkú ekkena mwán mi kefilitá, me ka pwal tongeni lúkúlúkúr. Me ren Jiowa, iir ‘lifang’ ngeni ewe mwichefel. (Ef. 4:8) Kopwe feiéch ren óm ákkáppirú ar lúkú me ren óm akkaúseling ngeni ar kewe emmwen mi múrinné. Nge iei sipwe pwóróus wóón met sia tongeni káé seni pwóróusen King Asa.

KÁÉ SENI KING ASA

12. Ikkefa napanapen King Asa kewe lupwen a poputá le nemenem?

¹² Lealúwélún King Asa, i mi tipetekison me pwora. Áwewe chék, lupwen a wii seman we Apia, a poputá le arosaló ekkewe ululun seni ewe fénú. A pwal “allük ngeni ekewe chon Juta, pwe repwe föri letipen ewe Samol mi Lapalap än ar kewe lewo we Kot o aleasochisi an kewe allük.” (2 Kron. 14:1-7) Mwirin, atun Sera, ewe chón Itiopia, a tééki Juta fengen me néún kewe 1,000,000 soufiu, Asa a mirit le seppiti Jiowa fán iten álillis, me ereni: “Ai Samol mi Lapalap, esap wor eman usun en mi tongeni alisi chon apwangapwang le maun ngeni chon pöchökül. Ai Samol mi Lapalap äm we Kot, kose mochen kopwe alisikem, pun äm aia anomu äm apilükülük womw.” Ekkena kapas mi echipwér ra pwári úkúkún án Asa lúkú án Jiowa tufich le seláni pwisin i me néún kewe aramas. Asa a lúkúlúk wóón Seman we lón láng, me Jiowa “a akufu ekewe sounfiun Itiopia.”​—2 Kron. 14:8-12.

13. Met a fis ngeni Asa mwirin och fansoun, me pwata?

¹³ A fókkun eniwokkus atun eú mwichen soufiu úkúkúúr 1,000,000 ra etto maun ngeni Asa, nge pokiten a lúkúlúk wóón Jiowa, iwe a sópwéch. Iwe nge, a elichippúng pwe lupwen a tori Asa pwal eú osukosuk, ese lúkúlúk wóón Jiowa. Atun ewe kingen Israel mi ngaw itan Pasa a eniwa Asa, Asa a kútta álillis seni ewe kingen Siria. An kefil a emmwen ngeni feiengaw watte! Jiowa a ereni Asa me ren ewe soufós Hanani: “Pokiten ka anomu om apilükülük won ewe kingen Siria, nge kosap anomu won ewe Samol mi Lapalap om we Kot, kosap akufu nöün ewe kingen Siria mwichen sounfiu.” Ren enletin, seni ena atun a chék fiffis maun ngeni Asa. (2 Kron. 16:7, 9; 1 King 15:32) Ifa ewe lesen?

14. Ifa usun ka tongeni lúkúlúk wóón Jiowa, me met óm féri ena epwe atoto me ren 1 Timoty 4:12?

¹⁴ Kopwe chék tittipetekison, me sópweló le lúkúlúk wóón Jiowa. Lupwen ka papatais, ka pwári watteen óm lúkú me lúkúlúk wóón Jiowa. Me Jiowa a pwapwa le etiwok ngeni an famili. Met a lamot iei, ina óm sópweló le lúkúlúk wóón Jiowa. Usun itá a mecheres óm kopwe lúkúlúk wóón Jiowa atun a lamot kopwe féri watteen kefil, nge ifa usun lón ekkewe ekkóch atun? A mmen lamot óm kopwe lúkúlúk wóón Jiowa atun ka féri kefil, pwal mwo nge ekkewe kefil wóón minen apwapwa me kunou, menni angang kopwe eáni, me met kopwe achocho le tikeri lón manawom! Kosap lúkúlúk wóón pwisin óm tipachem. Nge kopwe fen kútta án Paipel kewe kapasen emmwen epwe álisuk lón óm kefil, me mwirin apwénúetá ena emmwen. (SalF. 3:5, 6) Ika ka féri ena, kopwe apwapwaai Jiowa, me chón óm we mwichefel repwe súfélituk.​—Álleani 1 Timoty 4:12.

KÁÉ SENI KING JEHOSAFAT

15. Ikkefa ekkewe mwáál King Jehosafat a féri me ren 2 Kronika 18:1-3; 19:2?

¹⁵ Pwúngún, en kese unuséch usun chék kich meinisin, me fán ekkóch kopwe kan mwámmwáálliló. Iwe nge, ena mettóch itá esap pineuk seni óm achocho úkúkún óm tufich lón óm angang ngeni Jiowa. Ekieki usun pwóróusen King Jehosafat. A eáni chómmóng napanap mi múrinné. Seni lepoputáán an nemenem, “a angang ngeni än saman we Kot o aleasochisi an kewe allük.” Pwal och, a tinaló néún kewe néúwis lón meinisin telinimw lón Juta pwe repwe asukula aramas usun Jiowa. (2 Kron. 17:4, 7) Nge fán ekkóch Jehosafat a kefilingaw. Mwirilóón eú me lein ekkena kefil, emén néún Jiowa chón kúné a apwúngú Jehosafat. (Álleani 2 Kronika 18:1-3; 19:2.) Met ka tongeni káé seni ena pwóróus?

16. Met ka tongeni káé seni pwóróusen Rajeev?

¹⁶ Etiwa me apwénúetá ewe kapasen fén. Eli ka usun chómmóng alúwél át, a weires ngonuk óm kopwe akkomwa óm angang ngeni Jiowa. Kosap lichippúng. Nengeni pwóróusen emén Chón Kraist alúwél át itan Rajeev. Iei met a apasa usun manawan atun a teenage: “Lón ena atun, use silei met ua mochen féri lón manawei. Ua fókkun sani minen urumwot me kukkunou usun chék chómmóng sáráfé, lap seni ai fiti mwich me afalafal.” Met a álisi Rajeev? Emén mwán mi ásimaw mi kirekiréch a awora ngeni kapasen fén. Rajeev a erá: “A álisiei le ekieki usun ewe kapasen emmwen mi mak lón 1 Timoty 4:8.” Rajeev a tipetekison me etiwa ena kapasen fén me ekiekiéchú met epwe akkomwa lón manawan. A erá: “Ua filatá le akkomwa ai angang ngeni Jiowa.” Met mwirilóón? A erá: “Fitu ier mwirin ai angei ena kapasen fén, a fich ngeniei ai upwe wiseni ewe wis chónálillisin mwichefel.”

APWAPWAAI SEMEMI WE LÓN LÁNG

17. Met meefien ekkewe mi mwukóló usun ekkewe alúwél át mi angang ngeni Jiowa?

¹⁷ Ekkewe mi mwukóló ra fókkun aúcheani ámi alúwél át, ámi kewe mi angangfengen me iir ngeni Jiowa “fän tipeeu.” (Sef. 3:9) Ra aúcheani ámi tinikken me pwapwa le féri wisemi. Ra tongekemi.​—1 Joh. 2:14.

18. Me ren Än Salomon Fos 27:11, met meefien Jiowa usun ekkewe alúwél át mi angang ngeni?

¹⁸ Ámi kana Chón Kraist alúwél át, ousap fókkun ménúki pwe Jiowa a tongekemi me lúkúlúkúkemi. A oesini pwe lón ekkewe ránin lesópwólóón, epwe wor eú mwichen alúwél át repwe angang ngeni fán pwisin letiper. (Kölf. 110:1-3) A silei pwe oua tongei me mochen angang ngeni úkúkún ámi tufich. Ina popun oupwe mosonottam ngeni ekkewe ekkóch me ngeni pwisin ámi. Atun oua mwáálliló, etiwa ewe káit me emirit oua angei me mirititi pwe a feito seni Jiowa. (Ipru 12:6) Tinikken le apwénúetáéchú ese lifilifil wis oua angei. Me lap seni meinisin, oupwe apwapwaai Sememi we lón láng lón mettóch meinisin oua féri.​—Álleani Än Salomon Fos 27:11.