Ámi Alúwél Chón Kraist Oupwe Áppirú Mark me Timoty

1-2. Met a tongeni eppeti án Mark me Timoty alapaaló ar angang ngeni Jiowa?

ÁMI alúwél Chón Kraist, oua mochen alapaaló ámi angang ngeni Jiowa me alapaaló ámi álillis ngeni chón ámi we mwichefel? Ese mwáál ina met oua mochen. Áúa fókkun pwapwa le kúna chómmóng alúwél mi tipemecheres le angang fán iten ekkewe ekkóch. (Kölf. 110:3) Iwe nge, ese mwáál a wor met a áweiresi ámi oupwe féri ena. Ka pireir le alapaaló óm angang ngeni Jiowa pokiten kese silei met epwe fis ngeni manawom are kese silei ia a mochen kopwe ló ie? Ka pireir le etiwa eú assignment pokiten ka ekieki pwe kese lipwákéch lón? Iká ina meefiom, iwe esap chék en ka meefi ena.

² A pwal ina ussun met Mark me Timoty ra meefi. Inaamwo iká rese silei ifa ussun manawer a tongeni siwil are eli ra meefi pwe iir mi lipwákingaw, nge ra chúen filaatá le alapaaló ar angang ngeni Jiowa. Atun ewe aposel Paul me Parnapas ra etiwa Mark an epwe fitiir lón ar we áeúin sái lón ar angangen misineri, ussun Mark a nónnóm ren inan we lón imwan we mi múrinné. (Féf. 12:​12, 13, 25) Nge Mark a ló seni imwan na pwe epwe alapaaló an angang ngeni Jiowa. Akkomw, a mwékút ngeni Antiok. Mwirin, a fiti Paul me Parnapas le ló ngeni ekkewe leeni mi towaw. (Féf. 13:​1-5) Pwal ina ussun ren Timoty, ussun i a nónnóm ren seman kewe me inan atun Paul a etiwa an epwe fiti lón ewe angangen afalafal. Timoty mi chék alúwél, ina minne a tongeni meefi pwe ese fich ngeni an epwe fiti Paul. (Apépé ngeni 1 Korint 16:​10, 11 me 1 Timoty 4:12.) Iwe nge, a etiwa án Paul na etiwetiw me a kúna chómmóng mettóch mi amwarar lón manawan lón an angang ngeni Jiowa.—Féf. 16:​3-5.

3. (a) Pwata sia silei pwe Paul a aúcheani Mark me Timoty? (2 Timoty 4:​6, 9, 11) (Pwal ppii ekkewe sasing.) (b) Ikkefa ekkewe kapas eis sipwele káé ussur me lón ei lesen?

³ Mark me Timoty ra káé ifa ussun repwe ataweei chómmóng sókkopaten angang lón ewe mwichefel atun ar chúen alúwél. Paul a fókkun aúcheani ekkena alúwél ina popun a mochen ar repwe nónnóm ren lón ewe atun a mirititi pwe ekiseló chék epwele much manawan. (Álleani 2 Timoty 4:​6, 9, 11.) Pwata a ina ussun meefien Paul ngeni Mark me Timoty? Ifa ussun ekkewe alúwél ra tongeni áppirúúr? Me ifa ussun án Paul kewe kapasen pesepes a tongeni álisi ekkewe alúwél lón ei fansoun?

ÁPPIRÚ MARK LE ANGANG FÁN ITEN EKKEWE EKKÓCH

4-5. Ifa ussun Mark a pwáári an tipemecheres le angang fán iten ekkewe ekkóch?

⁴ Ach angang fán iten ekkewe ekkóch, a tongeni wewe ngeni ach angang weires le álisiir me sópweeló le álisiir pwal mwo nge atun mi weires ach sipwe féri. Mark a isettiw leenien áppirú wóón ena mettóch. Neman a metek letipan me a lichippúng ewe atun Paul ese mochen an epwe fiti lón an we oruuen sái lón an angangen misineri. (Féf. 15:​37, 38) Nge ena ese eppeti Mark an epwe sópweeló an angang fán iten chienan kewe chón lúkú.

⁵ Mark a fiti tettelin pwiin we itan Parnapas le ló álillis lón pwal eú leeni. Iwe ina epwe 11 ier mwirin, atun án Paul we áeúin kalapus lón Rom, Mark emén me lein chókkewe mi ló ikena pwe repwe álisi. (Filim. 23, 24) Ren enletin, Paul a fókkun kilisou ren an álilliséch ngeni ina popun a erá pwe Mark a ‘fókkun oururu’ i.—Kol. 4:​10, 11.

6. Ifa ussun Mark a kúna feiéch seni an chiechi ngeni ekkewe Chón Kraist mi ásimaw? (Ppii ewe footnote.)

⁶ Mark a kúna feiéch seni an chiechi ngeni ekkewe Chón Kraist mi ásimaw. Mwirin an nóm ren Paul lón Rom, a fiti Piter le ló Papilon. Ewe ririin chiechi lefiler a péchékkúleló, ina minne Piter a erá “nei we Mark.” (1 Pit. 5:13) Atun án Piter me Mark angangfengen, eli Piter a apwóróusa ngeni chienan na alúwél chómmóng tichikin pwóróusen manawen Jises me an angangen afalafal pwe iwe Mark a makkeretiw lón néún we Puken Kapas Allim.a

7. Ifa ussun ei alúwél itan Seung-Woo a áppirú Mark? (Pwal ppii ewe sasing.)

⁷ Mark a alapaaló an angang ngeni Jiowa me a fitipachei chienan kewe mi ásimaw. Ifa ussun ka tongeni áppirú Mark? Iká ka mochen wiseni eú wis nge kesaamwo fich ngeni, kopwe mosonottam me kútta pwal ekkóch mettóch ka tongeni féri fán iten Jiowa me chón ewe mwichefel. Ina met a fis ngeni Seung-Woo, iei a emén mwán mi ásimaw. Atun a chúen emén sáráfé a kan apépééi pwisin i ngeni ekkewe pwal ekkóch sáráfé lón ewe mwichefel. Ekkóch me leir a kewis ngeniir ekkóch angang lón ewe mwichefel nge i ese. Seung-Woo a letipengaw me lichippúng, nge ló, ló, ló, a ereni ekkewe mwán mi ásimaw met a meefi. Iwe, emén mwán mi ásimaw a pesei an epwe féri met a tongeni féri fán iten ekkewe ekkóch inaamwo iká fán ekkóch ese wor emén a áfánni minne a féri. Seung-Woo a apwénúetá ena pesepes me poputá le álisi ekkewe chinnap me chókkewe mi osupwangen waar le ló fiti mwiich. Lupwen a ekiekisefáli lón ekkena fansoun, iei met a erá: “Úa kerán weweiti met wesewesen weween ach angang fán iten ekkewe ekkóch. Úa meefi ewe pwapwa mi pop seni ach álisi ekkewe ekkóch.”

ÁPPIRÚ TIMOTY LE PWÁÁRI ÓM TONGEI EKKEWE EKKÓCH

8. Pwata Paul a filaatá Timoty an epwe fiffiti lón an sái? (Filipai 2:​19-22)

⁸ A lamot an epwe wor chienen Paul mi tipepwora le liwiniti ekkewe telinimw a kúna riáfféúmwáál me ie. Iwe, a akkomw filaatá Sailas, emén Chón Kraist mi fen angang ngeni Jiowa ren fite ier, an epwe fiti lón an sái. (Féf. 15:​22, 40) Mwirin, Paul a pwal filaatá Timoty an epwe fiti. Pwata Paul a fili Timoty? Eú popun, pún chiener kewe chón lúkú lón leenien Timoty we, ra kan apasa ekkewe mettóch mi múrinné fán iten Timoty. (Féf. 16:​1, 2) Timoty a pwal fókkun tongei aramas.—Álleani Filipai 2:​19-22.

9. Ifa ussun Timoty a pwáári pwe a fókkun tongei chienan kewe Chón Kraist?

⁹ Seni lepoputáán án Timoty fiti Paul le afalafal, i a pwáári pwe a kon ekieki ekkewe ekkóch lap seni pwisin i. Ina popun, Paul a lúkúlúk le likitaaló lón Perea an epwe apéchékkúla ekkewe mineféén chón káé ikena ie. (Féf. 17:​13, 14) Lón ena atun, ese mwáál a chómmóng met Timoty a káé seni Sailas, ewe mwán mi pwal nómotiw Perea. Nge mwirin, Paul a tiinaaló chék Timoty ngeni Tesalonika pwe epwe apéchékkúla ekkewe Chón Kraist lón ena leeni. (1 Tes. 3:2) Iwe lón ekkewe 15 ier mwirin, a péchékkúleló án Timoty tongei chienan kewe Chón Kraist. A fókkun péchékkúl an na tong ngeniir ina popun fán ekkóch a pwal fitiir le kechiw atun ra nóm lón weires. (Rom 12:15; 2 Tim. 1:4) Ifa ussun ekkewe alúwél Chón Kraist ra tongeni áppirú Timoty?

10. Met a álisi Woo Jae le silei ifa ussun epwe alapaaló an áfánni ekkewe ekkóch?

¹⁰ Emén Chón Kraist itan Woo Jae a káé ifa ussun epwe alapaaló an áfánni ekkewe ekkóch. Lesáráféén Woo Jae, a weires ngeni an epwe akkasos ngeni ekkewe Chón Kraist mi watte seni. Ina popun, me lón ewe Leenien Mwiich a kan chék kapwong ngeniir me feil seniir. Iwe, emén mwán mi ásimaw a ereni an epwe poputá le pwóróus ngeni chienan kewe chón lúkú ren an ereniir ekkewe mettóch a aúcheaniir ren. Ena mwán mi ásimaw a pwal pesei an epwe ekieki met ewe emén a kan sani le féri. Woo Jae a apwénúetá ena pesepes atun a fós ngeni ekkewe ekkóch. Iei Woo Jae a emén mwán mi ásimaw. A erá: “Iei a mecheres ngeniei ái úpwe fós ngeni aramas mi sókkopat ieriir. Úa pwapwa pwe iei úa weweéchúti met ekkewe ekkóch ra lólileniesini. Ái silei ena, a fókkun álilliséch ngeniei lón ái álisi chienei kewe Chón Kraist.”

11. Ifa ussun ekkewe alúwél ra tongeni alapaaló ar áfánni chón ar we mwichefel? (Pwal ppii ewe sasing.)

¹¹ Ámi kana alúwél, oua pwal tongeni káé ifa ussun oupwe pwáári ámi áfánni ekkewe ekkóch. Atun oua fiti mwiich, fós ngeni ekkewe chón fiti, kapachelong ekkewe chinnap me kúkkún. Eisiniir ifa ussur, mwirin aúseling ngeniir. Óm féri ena, epwe álisuk le silei ifa ussun ka tongeni álisiir. Áwewe chék, eli kopwe silei ussun eú pea pwúpwúlú chinnap mi osupwangen álillis ren áeáán ewe JW Library^® app. Are neman ka silei pwe ese wor ar kókkót le mwin me emén lón ewe angangen afalafal. Ka tongeni áiti ngeni ekkena esin aramas ifa ussun repwe néúnéú néúr kewe mechá are akkóta le fitiir lón ewe angangen afalafal? Iká kopwe álisi chienom kewe Chón Kraist lón ena esin napanap, kopwe eú leenien áppirú mi múrinné ngeni meinisin lón ewe mwichefel.

ÁN PAUL KAPASEN PESEPES A TONGENI ÁLISUK

12. Ifa ussun ekkewe alúwél ra tongeni kúna álillis seni minne Paul a eáni pesepes ngeni Timoty?

¹² Paul a ngeni Timoty kapasen pesepes mi álisi an epwe meefi pwapwa lón manawan me unusen angang ngeni Kot. (1 Tim. 1:18; 2 Tim. 4:5) Ámi kana alúwél oua pwal tongeni kúna álillis seni án Paul kapasen pesepes. Ifa ussun? Álleani néún Paul kewe ruu taropwe ngeni Timoty me ekieki pwe ussun itá nge a mak ngonuk, mwirin ekieki menni kapasen fén ka tongeni apwénúetá lón manawom. Sipwele ppii fitu me leir.

13. Met epwe álisuk pwe epwe lapóló óm túppwél ngeni Jiowa?

¹³ “Kopwe fókkun achocho le tikeri óm kopwe eáni ewe manaw mi fich ngeni Kot.” (1 Tim. 4:7b) Met weween án emén epwe eáni manaw mi fich ngeni Kot? A wewe ngeni an epwe túppwél ngeni Jiowa me féri ekkewe mettóch mi apwapwaai letipan. Nge pokiten sise uputiw fengen me ena napanap, iwe a lamot sipwe ámááraatá. Ifa ussun? Lupwen Paul a erá “kopwe fókkun achocho,” a néúnéú ewe itiitin kapas mi áweweei ussun án emén chón ssá epwe fókkun ekitekit le rensú pwe epwe mmólnetá ngeni eú kitir. A lamot ngeni ena chón ssá an epwe tiiseni ekkewe mettóch mi tongeni erikaló an ekiek me epwe nefótófót wóón met ewe a achocho ngeni. Ina met a pwal lamot ngenikich pwe sipwe tongeni ámááraatá ekkewe napanap epwe álisikich le ririéch ngeni Jiowa.

14. Met sipwe achocho ngeni atun sia állea Paipel? Eáni eú kapas áwewe.

¹⁴ A mmen lamot óm kopwe éérenaaló le ákkálleani ewe Paipel iteiten rán. Me a pwal lamot óm kopwe chemeni pwe ewe popun ka állea Paipel pwe kopwe ririéch ngeni Jiowa. Áwewe chék, atun ka álleani pwóróusen Jises me ewe alúwél sounemenem mi pisekisek, met ka káé seni ussun Jiowa? (Mark 10:​17-22) Ena alúwél a lúkú pwe Jises i ewe Messaia, nge ese naf an lúkú an epwe wiliiti néún chón káé. Ikáámwo ina, nge Jises “a tongei.” A fós ngeni ena alúwél fán kirekiréch. A wesewesen ffat pwe Jises a mochen an epwe eáni kefil mi múrinné. Jises a pwal pwáári án Jiowa tongei ena alúwél. (Jon 14:9) Atun ka ekieki ei pwóróus me pwal nónnómun manawom, pwisin eisinuk, ‘Met a lamot úpwe féri pwe úpwe ririéch ngeni Jiowa me alapaaló ái angang fán iten ekkewe ekkóch?’

15. Pwata a lamot ngeni emén alúwél an epwe eú leenien áppirú mi múrinné ngeni ekkewe ekkóch? Áweweei. (1 Timoty 4:​12, 13)

¹⁵ “Kopwe . . . eú leenien áppirú ngeni ekkewe mi túppwél.” (Álleani 1 Timoty 4:​12, 13.) Paul a pesei ngeni Timoty an epwe káé ifa ussun epwe émúrinnéló an állea me asukul. A pwal mochen an epwe ámááraatá ekkewe napanap mi múrinné, áwewe chék ren tong, lúkú, me an eáni manaw mi limeliméch. Pwata? Pún minne emén a féri, a kon lamot lap seni an kapas. Áwewe chék, ka kewis óm kopwe eáni eú afalafal lón mwiich mi fósun ifa ussun sipwe alapaaló ach tinikken lón ewe angangen afalafal. Kopwe meefi kinamwe le eáni ena afalafal iká ka achocho úkúúkún óm tongeni le fiffiti ewe angangen afalafal. Me ekkewe chón aúseling ngonuk repwe mochen apwénúetá met ka apasa iká ra kúna pwe ka pwal fiffiti ewe angangen afalafal.—1 Tim. 3:13.

16. (a) Ikkefa ekkewe nimu mettóch emén alúwél Chón Kraist a tongeni isettiw eú leenien áppirú wóór? (b) Ifa ussun a tongeni wiliiti eú leenien áppirú mi múrinné ‘lón an kapas’?

¹⁶ Lón 1 Timoty 4:​12, Paul a fós ussun nimu mettóch emén alúwél Chón Kraist a tongeni isettiw eú leenien áppirú wóór. Pwata kese akkóta óm kopwe káé eú me eú ekkena mettóch lón óm pwisin káé? Áwewe chék, ka mochen isettiw eú leenien áppirú mi múrinné “lón óm kapas.” Ekieki met ka tongeni apasa pwe kopwe apéchékkúla ekkewe ekkóch. Ka tongeni ereni inom kewe me semom fán chómmóng óm kilisou ngeniir ren met ra kan féfféri fán itom? Sárin ekkewe mwiich, ka tongeni ereni emén mi eáni kinikin met ka aúcheani me lón met a apasa? Neman atun ekkewe mwiich kopwe pwal sóssót le memmeef lón pwisin óm kapas. Lupwen ka achocho óm kopwe eú leenien áppirú lón napanapen óm kapas, ka pwáári pwe ka feffeitá lón óm angang ngeni Jiowa.—1 Tim. 4:15.

17. Met epwe álisi emén alúwél le tikeri minne a achocho ngeni lón an angang ngeni Jiowa? (2 Timoty 2:22)

¹⁷ “Kopwe sú seni mochenin sáráfé, nge kopwe achocho ngeni minne mi pwúng.” (Álleani 2 Timoty 2:22.) Paul a pesei ngeni Timoty an epwe atowawaaló seni ekkewe mettóch mi tongeni aúkatiw an epwe alapaaló an angang ngeni Jiowa are apwangapwangaaló an chiechi ngeni. Eli kopwe pwal mirititi pwe mi wor ekkóch mettóch ese pwal wor ngawer nge mi tongeni akúkkúnaló óm fansoun fán iten óm angang ngeni Jiowa. Áwewe chék, kopwe ekieki úkúúkún ewe fansoun ka áeá le play sport, tétá wóón Internet, are play video game. Ka tongeni áeá ena fansoun le alapaaló óm angang ngeni Jiowa me angang fán iten ekkewe ekkóch? Eli ka tongeni álillis le limeti are túmúnú ámi we Leenien Mwiich are fiti cart witnessing. Iká kopwe álillis lón ekkena angang, ese mwáál epwe wor chiechiom minefé epwe álisuk óm kopwe tikeri met ewe ka achocho ngeni lón óm angang ngeni Jiowa.

ÓM ANGANG FÁN ITEN EKKEWE EKKÓCH EPWE ATOTO FEIÉCH

18. Pwata sia tongeni erá pwe Mark me Timoty ra eáni manaw mi pwapwa me amwarar?

¹⁸ Mark me Timoty ra féri watteen ekkesiwil lón manawer pwe repwe unusen angang fán iten ekkewe ekkóch, iwe ra eáni manaw mi pwapwa me amwarar. (Féf. 20:35) Mark a sái ngeni chómmóng leeni pwe epwe álisi chiechian kewe chón lúkú. A pwal makkeei pwóróus mi amwarar ussun manawen Jises me an angangen afalafal. Timoty a álisi Paul le féraatá minefé mwichefel me aúfichietá chienan kewe Chón Kraist. Jiowa mi kúna ekkewe mettóch meinisin Mark me Timoty ra pennúkúóló lón ar angang ngeni me apwapwaai i.

19. Pwata a lamot án ekkewe alúwél repwe apwénúetá án Paul kewe kapasen fén ngeni Timoty? Iká ra féri ena, met sókkun manaw repwe eáni?

¹⁹ Paul a enletin tongei Timoty. Sia kúna ena me lón met a makkeei ngeni chienan na alúwél. Jiowa a néúnéú Paul an epwe makkeei ekkena taropwe. Ina minne, met sia álleani me lón ekkena taropwe a pwáári pwe Jiowa a fókkun tongekemi, ámi kana alúwél. A mochen ámi oupwe eáni manaw mi pwapwa lón ámi angang ngeni. Ina minne, oupwe achocho úkúúkún ámi tufich le apwénúetá án Paul kewe kapasen fén, me alapaaló ámi angang fán iten ekkewe ekkóch. Iká oua féri ena, oupwe eáni manaw mi pwapwa iei me epwe ‘péchékkúleló ámi ápilúkúlúkún eáni ewe manaw mi enlet.’—1 Tim. 6:​18, 19.