Tongei Chókkewe Kot A Tonger

1, 2. Ifa ewe pwóróus mi enlet Paipel a fós usun nge ese tongeni mwáál?

ARAMAS ra kan nikáppirú napanapen ié chék ra chiechi ngeniir, usun chék ammat mi ammata eú lélé mi nóm únúkkún. A mmen mecheres ach sipwe áppirú ekiekin, napanapen me féfférún manawen chókkewe sia kan chiechi ngeniir inaamwo ika sise tepereni.

² Ewe Paipel a fós usun eú pwóróus mi enlet ese tongeni mwáál: “Eman mi chiechi ngeni aramas mi tipachem epwe tipachemela, nge eman mi chiechi ngeni ekewe chon tiparoch epwe feiengau.” (Än Salomon Fos 13:20) Kese tipeeú ngeni pwe sia kan áppirú chókkewe sia chiechi ngeniir? Ren enletin, letipach a pach ngeni chókkewe sia kan chiechi ngeniir. Ra tongeni etipetipakich are apéchékkúlakich.

3. Ifa usun sipwe filatá ekkewe sókkun chiechi mi pesekich le féri minne mi múrinné?

³ Ren ach sipwe nónnóm lón án Kot tong, mi lamot sipwe kútta chiechiach mi tongeni pesekich le féri minne mi múrinné. Ifa usun sipwe féri ena? Ren ach tongei chókkewe Kot a tonger me chiechi ngeni chiechian kewe. Ekieki mwo, ese wor chiechi mi múrinné me lúkún chókkewe mi nóm rer ekkewe napanap Jiowa a kútta seni chiechian kewe. Iwe, sipwele pwóróusfengen usun ekkewe sókkun aramas Kot a tonger. Ika a ffat ngenikich ekiekin Jiowa, iwe sipwe kefiléch wóón ewe sókkun chiechi mi múrinné.

CHÓKKEWE KOT A TONGER

4. Pwata a wor án Jiowa pwúúng an epwe lifilifil lón an kefil chiechian? Pwata Jiowa a kér ngeni Apraham “chiechiei”?

⁴ Jiowa a lifilifil lón an kefil chiechian. Esap pwe a wor an pwúúng le féri ena? I ewe Samolun unuselapen láng me fénúfan me ach chiechi ngeni ina ewe mettóch mi fókkun aúchea lap seni meinisin. Iwe, ié kewe a filatá pwe chiechian? Jiowa a chiechiéch ngeni chókkewe mi lúkúlúk wóón i me unusen lúkú i. Áwewe chék, ekieki mwo Apraham ewe mwán mi silleló ren watteen an lúkú. Ese pwal wor eú sókkun sóssótun lúkú mi léllé ngeni án emén ereni emén sam epwe eáni asor néún át.a Iwe nge, Apraham a mmólnetá le asoresini Isaak pún a ápilúkúlúkú “pwe Kot a tongeni amanauasefäli Isaak seni mäla.” (Ipru 11:17-19) Pokiten Apraham a pwáraatá ena sókkun lúkú me álleasochis, iwe fán tong Jiowa a kér ngeni “chiechiei.”​—Aisea 41:8; James 2:21-23.

5. Met meefien Jiowa usun chókkewe mi álleasochisi i fán tuppwél?

⁵ Álleasochis fán tuppwél, ina eú mettóch mi fókkun lamot me ren Jiowa. A tongei chókkewe mi tipemecheres le akkomwa ar tuppwél ngeni. (2 Samuel 22:26, NW) Jiowa a fókkun pwapwaiti chókkewe mi filatá pwe repwe álleasochisi i pokiten ar tongei, usun met sia fen káé lón Sópwun 1 lón ei puk. Än Salomon Fos 3:32 a apasa: Kot a chiechi ngeni “eman mi wenechar.” Chókkewe mi tuppwél le álleasochisi án Kot kewe allúk, ra angei eú etiwetiw seni Jiowa. Ra tongeni nónnóm lón ‘imwan mi pin.’ Weween ra tongeni fel ngeni me iótek ngeni fansoun meinisin.​—Kölfel 15:1-5.

6. Ifa usun sipwe pwáraatá pwe sia tongei Jesus? Met meefien Jiowa usun chókkewe mi tongei Néún we?

⁶ Jiowa a tongei are echeni chókkewe mi tongei Néún we áláemén Jesus. Jesus a apasa: “Are eman a echeniei, epwe aleasochisi ai kewe kapas. Iwe, Semei epwe echeni, o Semei me ngang aipwe feito ren o imweimw lon.” (Johannes 14:23) Ifa usun sipwe pwáraatá ach tongei Jesus? Ren ach álleasochisi an kewe allúk, kapachelong ewe allúk pwe sipwe afalafala ewe pwóróus allim me álisi aramas le wiliiti chón áppirú Kraist. (Mateus 28:19, 20; Johannes 14:15, 21) Sia pwal pwáraatá ach tongei Jesus ika sia “tapwela mürin lon ipwan,” weween sipwe áppirú lón ach kapas me féffér úkúkún ach tufich inaamwo ika sise unuséch. (1 Petrus 2:21) Letipen Jiowa a fókkun pwapwa ren achochoon chókkewe mi mwékút le tapweló mwirin Néún we pokiten ar tongei.

7. Pwata ach chiechi ngeni chiechien Jiowa kewe ina ewe alen tipachem?

⁷ Ikkeei ekkóch me lein ekkewe napanap Jiowa a kútta seni Chiechian kewe, choweán lúkú, tuppwél, álleasochis, tongei Jesus me napanapen manawan. A éch ach sipwe pwisin eisinikich: ‘Chiechiei kewe ra eáni ekkena napanap me pwáraaló lón manawer napanapen manawen Jesus? Ua fen chiechi ngeni chiechien Jiowa kewe?’ Ach féri ena, ina ewe alen tipachem. Chókkewe mi ámááraatá napanapen Kot kewe me afalafala ewe kapas allim usun ewe Mwú fán tinikken, ra tongeni álisikich le akkamwéchú ach úppós le apwapwaai Kot. Ppii ewe pwóór “Ié Kewe Chiechiom?”

KÁÉ SENI EÚ PWÓRÓUS SENI PAIPEL

8. Pwata ka ingeiti ewe chiechi lefilen (a) Naomi me Rut? (b) ekkewe úlúmén alúwélún Ipru? (c) Paulus me Timoty?

⁸ Lón ewe Paipel, chómmóng pwóróusen chókkewe mi kúna feiéch seni ar filatá ewe sókkun chiechi mi múrinné. Ka tongeni álleani pwóróusen ekkewe chiechi, án Naomi me Rut, pwúlúwen néún we, án ekkewe úlúmén alúwélún Ipru mi chiechiéch lón Papilon, me án Paulus me Timoty. (Rut 1:16; Taniel 3:17, 18; 1 Korint 4:17; Filipi 2:20-22) Iwe nge sipwe mwo pwóróus usun pwal eú leenien áppirú mi kon múrinné, ina ewe chiechi lefilen Tafit me Jonatan.

9, 10. Met lóngólóngun ewe chiechi lefilen Tafit me Jonatan?

⁹ Ewe Paipel a apasa pwe mwirin án Tafit nieló Koliat, “Jonatan nöün Saul we a pwipwi ngeni Tafit seni lon letipan o echeni usun an püsin echeni.” (1 Samuel 18:1) Ina poputáán ar chiechi inaamwo ika Jonatan a kon watte seni Tafit, iwe ese tongeni ta ar chiechi tori án Jonatan a máló lón eú maun.b (2 Samuel 1:26) Met lóngólóngun ewe riri mi fókkun péchékkúl lefilen ekkena rúúemén chiechi?

¹⁰ Tafit me Jonatan ra ririfengen ren ar tongei Kot me tipeni le amwéchú ar tuppwél ngeni. Iir me rúúemén ra tipeeú lón ar mochen apwapwaai Kot. Ra tongfengen pokiten ekkewe napanap ra pwáraatá lefiler. Ese wor tipemwaramwar pwe Jonatan a ingeiti pworaan me tinikkenin ena alúwél mi eitéchú Jiowa. Ese mwáál Tafit a súféliti ena mwán mi watte seni ren an tuppwél le álisatá án Jiowa kókkót pwe epwe king me akkomwa met epwe échiti Tafit lap seni pwisin i. Ekieki mwo ei pwóróus usun met a fis lupwen Tafit a fókkun letipechou, a súsúfeil lón ewe fénúpéén pwe epwe sú seni Saul, semen Jonatan we mi ngaw me fókkun song ren. A watte án Jonatan pwáraatá an tuppwél atun a pwisin “feila ren Tafit . . . o apöchöküla lelukan lon an lükü Kot.” (1 Samuel 23:16) Anchangei mwo meefien Tafit atun chienan na mi áchengicheng a feito ren me apéchékkúla!c

11. Met ka káé seni pwóróusen ewe chiechi lefilen Jonatan me Tafit?

¹¹ Met sia káé seni pwóróusen Jonatan me Tafit? Ákkáeúin, sia kúna pwe ewe mettóch mi kon lamot epwe nóm lefilen chiechi, ina ar ririéch ngeni Kot. Ika sia chiechi ngeni chókkewe ar lúkú mi léllé ngeni ach kewe, ekichu wóón minne mi pwúng me mwáál me tipeeú lón ach mochen akkamwéchú ach tuppwél ngeni Kot, iwe epwe tongeni wor apwóróusfengen wóón ach kewe ekiek, memmeef me met a fis lón manawach mi tongeni pesekich me apéchékkúlakich. (Rom 1:11, 12) A wor ena sókkun chiechi mi achocho le akkamwéchú ar tuppwél ngeni Kot lein chienach kewe chón lúkú. Nge itá weween pwe meinisin chón mwich lón ewe Leenien Mwich, iir chiechi mi múrinné? Aapw.

FILATÁ CHIECHIACH KEWE

12. Pwata mi lamot sipwe kefiléch chiechiach pwal mwo nge lein chienach kewe Chón Kraist?

¹² Pwal mwo nge lón ewe mwichefel, mi lamot sipwe kefiléch chiechiach pwe epwe álisikich le alapaaló ach riri ngeni Kot. Sisap máirú ren ena pún ekkóch Chón Kraist lón ewe mwichefel eli repwe mmang le ásimaw lón pekin lúkú, usun chék mmangen án ekkóch féún irá repwe maw me wóón efóch irá. Ina minne lón ekkewe mwichefel meinisin, mi wor ekkewe Chón Kraist mi sókkofesen feffeitáán ar ásimaw lón ar riri ngeni Kot. (Ipru 5:12–6:3) Nge sipwe pwáraatá mosonottam me tong ngeni ekkewe minefé are ekkewe mi apwangapwang lón ar lúkú pún sia mochen álisiir le feffeitá lón pekin lúkú.​—Rom 14:1; 15:1.

13. Ifa ewe osukosuk ekkewe mwichefel lón fansoun ekkewe aposel ra kúna? Ifa án Paulus kewe kapasen éúréúr?

¹³ Neman fán ekkóch, mi lamot sipwe túmúnú ié kewe sia kan chiechi ngeniir lón ewe mwichefel. Neman ekkóch ra féri féffér ese pwúng nge ekkóch ra ámááraatá ewe napanap ngúnúngúnúngaw are song. Pwal ina ewe osukosuk ekkewe mwichefel lón fansoun ekkewe aposel ra kúna. Inaamwo ika chómmóng chón ewe mwichefel ra tuppwél, nge ekkóch ese pwúng ar féffér. Aposel Paulus a éúréúra ewe mwichefelin Korint pún ekkóch me leir rese akkamwéchú án Chón Kraist kewe afalafal. Iei alon, “Ousap püsin atupukemi: ‘Chiechi ngeni aramas mi ngau a angauala manauach.’” (1 Korint 15:12, 33) Paulus a éúréúra Timoty pwe pwal mwo nge lein chienan kewe Chón Kraist, eli epwe wor ekkóch rese eáni féffér mi fich. A pwal pesei Timoty pwe esap chiechi ngeniir.​—2 Timoty 2:20-22.

14. Ifa usun sipwe apwénúetá ewe kapasen emmwen lón án Paulus kewe kapasen éúréúr usun chiechi?

¹⁴ Ifa usun sipwe apwénúetá ewe kapasen emmwen lón án Paulus kewe kapasen éúréúr? Ren ach sisap chiechiéch ngeni emén mi tongeni etipetipakich, lón are lúkún ewe mwichefel. (2 Tesalonika 3:6, 7, 14) Mi lamot sipwe túmúnú ach riri ngeni Jiowa. Chechchemeni pwe sia tongeni áppirú ekiekin me napanapen chiechiach kewe usun chék ewe kapas áwewe ren ewe ammat. Ika sia otuolong ewe ammat lón eú konik mi limengaw, iwe ewe ammat esap ur ren konik mi liméch. Iwe pwal ina usun, sise tongeni chiechi ngeni chókkewe mi etipetipakich nge mwirin ekieki pwe manawach epwe múrinnéló.​—1 Korint 5:6.

15. Ifa usun kopwe kúnékún chiechiom lón ewe mwichefel, chókkewe mi achocho le akkamwéchú ar riri ngeni Jiowa?

¹⁵ Sia kilisou pwe sia tongeni kúnékún chómmóng chiechiach mi múrinné lein chókkewe mi fel ngeni Jiowa. (Kölfel 133:1) Ifa usun kopwe kúnékún chiechiom mi achocho le akkamwéchú ar riri ngeni Jiowa? Kopwe kúnékún atun ka ámááraatá ekkewe napanap Kot a pwapwa ren, pún ese mwáál chókkewe mi achocho le apwapwaai Kot repwe mochen chiechi ngonuk. Pwal och, mi lamot kopwe féri ekkóch mettóch pwe kopwe kúnékún chiechiom minefé. (Ppii ewe pwóór “Usun Ám Kúnékún Chiechi mi Múrinné.”) Kútta chókkewe mi eáni ekkewe napanap ka mochen napanapeni. Álleasochisi án Paipel kapasen éúréúr le ‘suuki letipach,’ le kúkkútta chienach me lein Chón Kraist ese lifilifil ar lewo, einang are eéreni. (2 Korint 6:13; 1 Petrus 2:17) Kosap chék chiechi ngeni táppumw kewe. Chemeni mwo pwe a watte ierin Jonatan seni Tafit. Chómmóng mi watte ra tongeni amúrinnéló ewe chiechi ren ar tipachem me ren pwóróusen manawer.

ATUN A PPIITÁ WEIRES

16, 17. Pwata sisap towu seni ewe mwichefel ika emén chienach chón lúkú a áletipechowukich ren an kapas are féffér?

¹⁶ Pokiten a kon sókkópat napanapen me nónnómun chón lón ewe mwichefel, iwe fán ekkóch eli epwe ppiitá osukosuk. Emén chienach chón lúkú a tongeni apasa are féri och mettóch sipwe letipengaw ren. (Än Salomon Fos 12:18) Fán ekkóch, ekkewe osukosuk a lapóló ren wewengaw are sókkofesenin án aramas ekiek me napanaper. Itá sipwe chepetek ren ekkena sókkun osukosuk me áimukicheló seni ewe mwichefel? Aapw, ika sia enletin tongei Jiowa me tongei chókkewe a tonger.

¹⁷ Ach tong me ach unusen tuppwél a fich ngeni Jiowa pokiten i ach we Chón Fératá me Chón Akkawora Manaw. (Pwärätä 4:11) Pwal och, a pwal fich ach sipwe tuppwél le álisatá ewe mwichefel Kot a pwapwa le áeá. (Ipru 13:17) Ina popun, ika emén chienach chón lúkú a áletipechowukich are eletipengawakich ren an kapas are féffér, sisap towu seni ewe mwichefel ren ach pwári pwe sia song. Pwata sipwe féri ena saminne Jiowa ewe a asongakich. Pokiten sia tongei Jiowa, sisap fókkun kul seni me néún kewe aramas!​—Kölfel 119:165.

18. (a) Met sipwe féri pwe sipwe álisatá kinamween ewe mwichefel? (b) Met sókkun feiéch epwe toto rech ika sia omusaaló emén a fen omusomus ngenikich?

¹⁸ Ach tongei chienach kewe chón lúkú a amwékútúkich ach sipwe álisatá kinamween ewe mwichefel. Jiowa ese ekieki pwe ra unuséch chókkewe a tonger, iwe sipwe pwal áppirú. Tong a atufichikich ach sisap áfánni án pwiich kewe mwáál mi kisikis me chechchemeni pwe kich meinisin sise unuséch me sia kan mwámmwáálliló. (Än Salomon Fos 17:9; 1 Petrus 4:8) Tong a álisikich le sópweló le “amusamusfengen.” (Kolose 3:13) Ese mecheres ach sipwe apwénúetá ena kapasen éúréúr iteitan. Ika sia mut ngeni letipengaw epwe nóm rech, neman sipwe amwéchú ach song ren emén me ekieki pwe ach song epwe wisen apwúngú eménnewe mi asongakich. Nge ren enletin ach akkamwéchú ach song a efeiengawakich. Ika eménnewe mi asongakich a fen omusomus, iwe ach omusaaló epwe atoto feiéch watte. (Lukas 17:3, 4) A atoto kinamween ekiek me letip, amwéchú kinamween ewe mwichefel, nge lap seni meinisin a túmúnú ach riri ngeni Jiowa.​—Mateus 6:14, 15; Rom 14:19.

ATUN SIPWE ÚKÚTIW LE CHIECHI NGENI EMÉN

19. Ineet atun mi lamot ach sipwe úkútiw le chiechi ngeni emén?

¹⁹ Fán ekkóch mi lamot ach sipwe úkútiw le chiechi ngeni emén mi fen chóni ewe mwichefel. A fis ena atun emén a katowu ren an atai án Kot allúk nge ese aier. Are atun emén a péútaaló ewe enlet ren an afalafala eú afalafal mi chofona are atun a pwisin atowu seni ewe mwichefel. Án Kot we Kapas a affata ngenikich pwe ‘sisap chiechi’ ngeni ekkena sókkun aramas.d (1 Korint 5:11-13; 2 Johannes 9-11) Neman a mmen weires ach sipwe úkútiw le chiechi ngeni emén sia fen chiechi ngeni are emén aramasach are chón ach famili. Nge lap seni meinisin, sipwe tipeppós le pwáraatá ach tuppwél ngeni Jiowa me an kewe allúk mi pwúng. Chechchemeni pwe Jiowa a kon aúcheani tuppwél me álleasochis.

20. Pwata ewe kókkótun katowu ina eú kókkót mi fiti tong?

²⁰ Ewe kókkótun katowu ina wesewesen eú kókkót mi fiti tong seni Jiowa me a suuki alen ach sipwe pwal pwári ach tong. Pwata sia tongeni apasa ena? Pún katowuun emén chón tipis ese aier a pwáraatá pwe sia tongei Jiowa me epinaaló itan we me an kewe emmwen. (1 Petrus 1:15, 16) Pwal eú, ena kókkót a túmúnú ewe mwichefel. Chón ewe mwichefel mi tuppwél ra kúna túmún seni etipetipaen ekkewe chón tipis rese aier. Ra tongeni sópweló le féri ar fel ngeni Kot pwe ra silei pwe ewe mwichefel ina eú leeni mi núkúnúkéch lón ei fénúfan mi ngaw. (1 Korint 5:7; Ipru 12:15, 16) Pwal och, ena kapwúng ina eú féfférún tong fán iten ewe mi féri tipis. Neman ina met a lamot ngeni an epwe miritiló me féri ekkewe mettóch mi lamot an epwe liwinsefál ngeni Jiowa.​—Ipru 12:11.

21. Pwata a lamot ach sipwe filatá chiechiach fán tipachem?

²¹ Sise tongeni tunaló ei pwóróus mi enlet pwe a tongeni péchékkúl etipetipaen are álisien chiechiach lón manawach. Ina popun a lamot ach sipwe filatá chiechiach fán tipachem. Sipwe nónnóm lein chómmóng chiechi mi múrinné ren ach chiechi ngeni chiechien Kot kewe me tongei chókkewe Kot a tonger. Minne sia káé seniir epwe álisikich le akkamwéchú ach úppós le apwapwaai Jiowa.