Ddihifwanya Nibarelo Sabwa ya Omukuluvela Yehova

MUKALELO OSUNZILEMI MWAHA WA YEHOVA VINA DDIROMA OMUKULUVELA

Ddibaliwe 1948 kwatti eng’ono o Nigeria o Afrika. Nsaka nttile Titiyu Moustapha, vasogorhova mbalaga munddimuwaya Wahabi ahibatiziwa ninga Anamoona a Yehova. Babani okwile baddina vyaka tanu na nayi. Murima wahiddiparuwa. Mbalaga Wahabi wahiddaddela wi ddigahimona Babani kovenyihiwa mukwani. Eji yahiddipangarhaza vaddiddi baddiroma omusunza Bibilia. Miyo ddibatiziwe 1963. Vasogorhova abalaga ena anai ahibatiziwa.

Yaka ya 1965, ddahiroma okala na mbalaga munddimuwaya Wilson o sidadi ya Lagos, yali yowagalaliha wawona apionero ena a Mulogo wo Igbobi. Wona wagalala wa apionero abale vina ovingela wawa mabasa ohiddittukulela olaba ninga pionero, eji epadduwile Janero 1968.

Mbali walaba o Beteli, Albert Olugbebi, wahisasanyedha matugumano a vawoka na nikuru na azombwe wi anaddele ofuneya onddimuwa wa apionero avawoka mpaddi wo norte wa Nigeria. Ddinowubuwelavi mazu a Mbali Olugbebi: “Nyuwo muli azombwe, enowodheya olabihedha guru dhenyu, mudhidhi wenyu wi mukamihedhe mabasa a Yehova. Ahikalawo mabasa menjene a olaleya anujedhelani!” Miyo ddanfuna venjene okosa ejile ekosile namavuhulela Izaiya wi ddidhowe wego-wegovi ogaddirumile Yehova, dhahene ddahittikitta petisau ya pionero wa vawoka.—Iza. 6:8.

Mayu wa yaka ya 1968, ddihittomiwa ninga pionero wavawoka o sidadi yo Kano o norte wa Nigeria. Eji epadduwile nsaka na Koddo ya Biafra erabiwe elabo ejile yaka ya 1967-1970, koddo ejile yahitatamula matabuwo vina okwa wa attu enjene o norte wo Nigeria ehidhowavi bifiya o leste wo Nigeria. Mbali mmodha na efunelo yapama wahiddaddela wi ddinarumele mabasaya attomeliwemi. Mbwenyi miyo ddahimwaddela: “Ddinoutamalela venjene sabwa ya oddizuzumela. Mbwenyi akala Yehova onfuna wi miyo ddikose mabasa aba addittomeliye kaddinaganyedha wi iyene onele okala na miyo.”

DDIMUKULUVELAGA YEHOVA MWILABONI YA KODDO

O Kano makattamiho ahittabwa. Sidadi ejile enddimuwa yahiseliwa na koddo. Mmabasani a olaleya nanfwanya miruttu dha attu apiwe na koddo, o Kano ohinakala koddo mwahikala milogo dhinjene, mbwenyi abali owinjivaya ahimala obudduwa mu sidadi ejile. Ovano anamalaleya aliwo 15 kafiya, ahittiddiwa wova vaddiddi vina ahikumuwa. Abali abo na arogora ahagalala venjene mufiyile miyo na apionero ena atanu. Iyo nihapangarhaza venjene. Omamalelowa ahiviwamo pama. Iyo vina nihakamihedha osasanyedha matugumano vina mabasa a olaleya nahiroma wawaddela abali o filiali mukalelo onedda mabasa a olaleya vina okumbirha manivuru.

Iyo nahiroma osunza elogelo enkuweliwa Hausa. Attu a muruddaya agewa muselu wa Omwene na elogelo yawa anfwaseyela venjene. Mbwenyi asogorheli a kapela ya elabo yo Kano, kaziveliwena na mabasa ehu. Labo dhahi ddilaleyaga na mukwaga, nahittamagiwa na mulobwana dhahi wattiddelile mbeni. Nahikosa pama vowi nahittamaga momaguva, dhawene pawodhilihu omuttawa! Masiki vagumanihuna dhawopiha, Yehova wannikalihawo na ofwasa, muttengo wa anamalaleya wahiroma wunuwa. (Masal. 4:8) Ovano o Kano ahikalawo anamalaleya owakwana 500 a milogo 11.

OFWARAFWARIWA O NIGER

Vasogorhova Agosto wa 1968, muvirile myeri dhing’onovi nilabaga o Kano, ddahittomiwa wi ddidhowe ddakamihedhe o Niamey, kapital yo Niger, vamodha na apionero eli a vawoka. Kuvirile mudhidhi mwinjene nahoona na mento ehu wi o Niger, elabo yoviha vaddiddi ya Afrika Ocidental. Ottiya owananavi makattamiho a oviha yahifuneya osunza Efransezi elogelo ya elabo ejile. Masiki na makattamiho abo iyo nahimukuluvela Yehova nahiroma olaleya o Niamey na nikuru ning’ono na anamalaleya a wenewale. Mwa mudhidhi mung’onovi enkala ninga attu otene o Niamey ahakela koopiya ya nivuru Conhecimento Que Conduz à Vida Eterna. Attu annimela mudila anijedhaga wi akumbirhe nivuruna!

Kuvirile mudhidhi mwinjene, nahona wi alamuleli kaziveliwana Anamoona a Yehova. Julyu wa 1969, nahikana matugumano oroma a murudda, akoselihu na attu owakwana 20. Iyo nanjedhejela nowagalala wiwa diskursu ya obatizo vowi agahibatiziwa anamalaleya eli aswa. Mbwenyi labo noroma na matugumanoya, ahifiya asupayi eli bamwalamwadha matugumanoya otene. Asupayi ahiddittukula vamodha na apionero ena anai vina nameddelela milogo banidhowana oskwadara vamalilani onivuza ahinaddela wi niyelelewo mmangwananimwa. Vaziwilehu wi makattamihoya agahittabwa, diskursu ya obatizo nakosile vatakulu va mbali vasogorhova banidhowa wabatiza anamalaleyaya mwiko na mukalelo woviteya.

Muvirile sumana modha vasogorhova, guverno wa elabo ejile wahiddittamagiha mwilabonimwa vamodha na apionero atanu avawoka. Awene anivahile malabo meeli bahi wi nivenyemo mwilabonimwa vina yali yofuneya otamela kobiri yehu wi nikosena oleddo. Iyo nahikosa ejuwene banidhowa kakamwe o beteli yo Nigeria, wenewo nahittomeliwa mabasa maswa.

O Nigeria ddahittomeliwa okamihedha elabo yo Orisunbare, wenewo ddahagalala na mabasa a olaleya vamodha na nikuru ning’ono na anamalaleya a wenewale. Muvirile myeri mitanu na mmodha, abali o Beteli ahiddikuwela wi ddiyelele o Niger meka. Vamaromo ddahitikina vina ddahova, mbwenyi ddanjedhela ogumana wili na abali o Niger!

Ddahiyelela o Niamey. Mufiyelimi banivira labo nimodha, mulobwana dhahi wa marhondda wo Nigeria wahizinddiyela wi miyo ddali Munamoona wa Yehova venevo oroma oddikosa mavuzo sabwa ya Bibilia. Ddihiroma omusunziha, vina muwodhiliye ottiya ekarho ya okobola vina omwa, wahibatiziwa. O Niger ddahikana gari yolaleya na abali mirudda dhottiyana-ttiyana, vina na ovira wa mudhidhi ddihawona attu arumelaga ebaribari. Ddifiyaga o Niger wali Anamoona 31, ddibudduwaga ddattiyilewo 69.

“KANINZIWA PAMA MUKALELO ONEDDA MABASA A OMWENE O GUINÉ”

Dezemburu wa 1977, ddahiyelela o Nigeria wi ddakele mashagiho. Mumalile kursu ya sumana ttaru, musogorheli wa Filiali, mbali Malcolm Vigo, wahiddivaha karta na Beteli ya Serra Leoa. Abaliya amutamela mbali wa pionero wa muziye vina wana egumi yapama wawodha ologa Engelezi na Efransezi wi akale nameddelela milogo wo Guiné. Mbali Vigo wahiddaddela wi mashagiho akelile miyo ali a mabasa abo. Vina wahiddaddela. “Wubuwele pama ohinatti orumela.” Mudhidhene obo ddahimwakula, “Vowi onddiruma ddi Yehova, ddinele odhowa.”

Ddahidhowa o Serra Leoa ddahigumana na abali o Filiali. Musogorheli mmodha wa Filiali wahiddaddela, “Kaninziwa pama mukalelo onedda mabasa a Omwene o Guiné.” Masiki abali o filiali vananina muttorho wa osogorhela mabasa a Omwene kiyawodheya oziwa mukalelo wali abali vina wedda mabasaya vowi makattamiho a politika ahittidda motto, abali o filiali ahitagiha dila dhowinjiva omuruma mbali wi adhowe akale musogorheli wa mabasa mbwenyi kiyawodheya. Nona ahiddikumbirha wi ddikose oleddo mpaka o Conakry kapitali yo Guiné, wi ddirumeliwe na guverno okala wenewo.

Mufiyile miyo o Conakry, ddahidhowa o embaixada yo Nigeria wi ddiloge na embaixador. Ddahimwaddela wi miyo ddinfuna ddalaleye o Guiné. Iyene wahiddaddela wi ddihidhowewo sabwani elaboya yannopiha, ddigahifugeliwa mukamburha obe ddigahipadduweliwa elobo yawopiha, iyene wahiddaddela “Wiyelele o Nigeria walaleyege wenewo,” miyo ddahimwakula, “Ddihigana okala okuno.” Venevo embaxadoriya oleba karta wi nanfwanye Ministru wa Interior w’o Guiné wi addikamihedhe, vasogorhova Ministruya wahiddakela vina wahiddeddiha na oderetu.

Mudhidhi muñgonovi ddahiyelela o beteli ya Serra Leoa vina ddahawaddela abaliya wi guverno wahiddirumeliha okala o Guiné! Abali ahagalala venjene wona mukalelo waddiruriha Yehova.

Oromana 1978 ofiyedha 1989, miyo ddihilaba ninga nameddelela milogo o Guiné, o Serra Leoa, vina ninga mukamihedhi wa nameddelela milogo w’o Liberia. Omaromo ddankala muredda dila dhinjene. Masaka mena eji yapadduwa mirudda dhahali sipitale. Mbwenyi abali ankosa guru yinjene wi addidhowena osipitale.

Dila modha, ddahikala muredda vaddiddi na malaria vina vermes intestinais. Oku ddivulumuwaga ddahizinddiyela wi abali ela olaganela masiye afunani odditibela! Masiki egumi yaga vakalani vang’ovini dila dhowinjiva, txipo kaddubuweli ottiya mabasa attomeliwemi. Mpaka ddabuno ddinowodha wona wi Yehova bahi ddinwodha ovaha nibarelo nowakwana vina masiki akala ninokwa Yehova onele onivenyiha mukwani.

DDIMUKULUVELAGA YEHOVA NA MWADHAGA

Yaka ya 1988, ddihimuziwa Dorcas, pionera woviyeviha vaddiddi vina woliba mpaddi womuyani. Iyo nihitelana vina Dorcas ohiroma olaba vamodha na miyo mmabasani a weddelela milogo. Dorcas ohilaba venjene na miyo mmabasani a weddelela milogo vina wannivilevela okosa elobo-elobovi mmabasani a Yehova. Oleddo wakosihu wa weddelela milogo nanedda na myeddo makilometru 25 banipattelile mittorho dhehu. Nigadhowaga weddelela milogo dhakala wolapela vaddiddi, nedda dila dhotibeya vina mwali marove.

Dorcas muyana woliba murima vaddiddi. Motagiha, dila dhina nigakosaga oleddo nanvira mwego mwadhalile anyakoko. Nikosaga oleddo wa masiku matanu nahizinddiyela wi miratto dha miri dhahimala wundeya yahifuneya wabuwa mwinjeya na mwanddiya. Dorcas muvenyiliye wi atite mmwanddiyani wahigwela mwiko. Baroma oririma vowi mwinjeya wahivaya vaddiddi. Iyene kaziwa ohabelela nne miyo vina, nanda mwinjeya obo mwahikala anyakoko, mohagalaliha azombwe dhahi ahitupuwela mmanjeni banvuna. Ejo masiki muvirilani, dila dhina nannova, masiki dhawene nihidhowanavi vasogorho mabasa ehu.

Omaromo wa 1992, nahitikina venjene vaziwilehu wi Dorcas wahikana yari. Iyo nannivivuza akala yali yofuneya ottiya mabasa a mudhidhi wetene? Venevo nahubuwela, “Yehova ohinivaha nvaho!” Nona nahigana wi mwanihu anakuweliwege na nzina na Jahgift (na engelezi entapulela nvaho wa Yehova). Muvirile vyaka nayi Jahgift bamalile obaliwa, wahibaliwa vina mbalaye, Eric. Anihu oheli txibarene nvaho wa Yehova. Mwa ovira wa mudhidhi Jahgift ohikamihedha mabasa a otapulela o Conakry, vina Eric mudhari wokamihedha wa vamulogoni.

Omamalelowa Dorcas wahittiya olaba ninga pionera wavawoka, mbwenyi iyene ohidhowavi alabaga ninga pionera wa mudhidhi wotene masiki alelaga anihu. Na nikamihedho na Yehova ddihidhowavi ddilabaga mabasa a mudhidhi wetene. Munuwile anihu, Dorcas wahiyelela olaba ninga pionera wavawoka. Ovano miyo na mwadhaga ninlaba ninga a misionariyu o Conakry.

YEHOVA OHINIBARELA

Miyo ddandowa wego-wegovi waddittomela Yehova. Dila dhinjene miyo na mwadhaga nihona nibarelo vina mareliho a Yehova. Omukuluvela Yehova ohinibarela mwa makattamiho menjene anagwela abale ankuluvela dhilobo dhomaningoni. Miyo na Dorcas nihona na mento ehu wi Mulugu nvulumutxi wehu ddinwodha ovaha nibarelo nawakwana. (1 Map. 16:35) Miyo ddihikana nikuluvelo wi abale otene animukuluvela iyene anele okalawo na nibarelo na abale aliwo vamodha na Mulugu.—1 Sam. 25:29.