Kukunguluka Chize Chakutukolweza Tusolole “Zango ni Yitanga Yipema”

PUTU lume ku shakulu, atu ja Yehova te kakulikungulula hamuwika. Ku Izalele ya ku shakulu, malunga eswe kapwile ni kuya ku Yerusaleme ku yiwanyino yitatu yilemu. (Shimbi 16:16) Ku sekulu yitangu, akwa-Kristu kapwile ni kulikungulula kanji-kanji mu mazuwo ja mandumbu. (Fwilim. 1, 2) Ni musono nawa, twakupwa ni kukunguluka cha chikungulwila, cha mbonge ni cha mambonge. Mba mumu liaka tuvumbi twa Zambi akulikungulula? Kakulikungulula mumu kukunguluka chili chilemu chinji ku uwayilo wo.—Samu 95:6; Kolo. 3:16.

² Kukunguluka chakuyukisa nawa waze akupwako. Muze Chiwanyino cha Yisakila cha muchishimbiali chapwile ni kuheta, A-Izalele kapwile ni kwalweza ngwo: ‘Kungululenu atu, ni malunga, ni mapwo, ni ana akepe-akepe, ni njize ali mu yihunda yenu, hanga akevwe, akalilongese, akavwile woma Yehova Zambi yenu, akakanyame kulinga maliji eswe a shimbi yino.’ (Shimbi 31:12) Kashika, chikuma chilemu chize twakulikungulwila chili ‘kutulongesa kuli Yehova.’ (Iza. 54:13) Kukunguluka chakutukwasa tulinyingike kanawa ni mandumbu ni kulikolweza ni kulitakamisa umwe ni mukwo.

KUKUNGULUKA CHA MU CHIKUNGULWILA

³ Tumbaji waze alikungulwile hanyima lia Pentekoste 33 M.J., kapwile ni kukaula malongeso ja apostolo. “Mba tangwa ha tangwa, anyongonwene ni mbunge yimuwika mu Tembele.” (Yili. 2:42, 46) Kulutwe lia matangwa, muze akwa-Kristu apwile ni kulikungulula, kapwile ni kutanga mikanda ya kuhwima kuli Zambi, ngwe yize apwile ni kusoneka kuli apostolo ni tumbaji akwo. (1 Kori. 1:1, 2; Kolo. 4:16; 1 Tesa. 1:1; Tia. 1:1) Ha kukunguluka chacho, kapwile nawa ni kulemba. (Yili. 4:24-29; 20:36) Ha mashimbu amwe, kapwile ni kuliambulwila yize apwile ni kulitakana nayo mu mulimo wa umishionaliu. (Yili. 11:5-18; 14:27, 28) Kapwile ni kushimutwina nawa malongeso a mu Mbimbiliya ni chize uprofeto te wakumanunuka. Kapwile ni kutambula usongwelo ha chize akwa-Kristu atamba kupwa ni chize atamba kuwayila Zambi. Eswe te kakwakolweza hanga ambujole chinji sango lipema.—Roma 10:9, 10; 1 Kori. 11:23-26; 15:58; Efwe. 5:1-33.

⁴ Ni musono nawa, twakulikungulula ngwe chize apwile ni kulinga apostolo. Twakukaula utowezo uli ha mukanda wa A-Hepreu 10:24, 25, wakwamba ngwo: “Tulitalenu umwe ni mukwo ni mukwo . . . . Kanda twehuka kulikungulula hamuwika, ngwe ndako ya amwe, alioze nukalishinjile, ni kuhiana chikolo shimbu munumona lie tangwa linakundama.” Ha matangwa wano akusula yuma yinakale chinji. Kashika, twatamba kulikungulula mashimbu eswe hanga tulikolweze umwe ni mukwo, tununge ni kushishika. (Roma 1:11, 12) Amu twatwama mukachi ka chisemuko cha uhenge ni ungulungulu, twatamba kwehuka utanganyanyi ni usolo wa hano hashi. (Fwili. 2:15, 16; Titu 2:12-14) Kashika, chili chilemu chinji kupwa hamuwika ni atu ja Yehova. (Samu 84:10) Kwamba pundu, kukushi chuma nichimwe chize chahiana kulilongesa ni kushimutwina Liji lia Zambi hamwe ni mandumbu jetu. Tutalenu kukunguluka chize atululiekela hanga chitukwase.

KUKUNGULUKA CHA KUSONGO LIA POSO

⁵ Chihanda chitangu cha kukunguluka cha kusongo lia poso chakupwa pande ja Mbimbiliya jize kanji-kanji jatala ha mbunga. Kuli amwe, chakupwa chisuho cho chitangu kupwa ha kukunguluka chacho. Pande jacho jili jilemu mumu jakukolweza waze achili aha ni mandumbu eswe hanga ajame ku ufulielo.—Yili. 18:4; 19:9, 10.

⁶ Kristu Yesu, apostolo jenyi ni waze te akwakaula no kapwile ni kulinga kukunguluka cha mbunga ngwe chize akulinga atu ja Yehova musono. Kwamba umwenemwene, Yesu kapwile mukwa-kuhanjika pande wahiana atu eswe hano hashi. Yeyize amwambile ngwo, mutu niumwe wahanjikile ngwe iye wakuhi. (Yoa. 7:46) Yesu kapwile ni kuhanjika ni chiyulo, ni kukomwesa waze te akumupanjika. (Mateu 7:28, 29) Waze apwile ni kukaula malongeso jenyi, kapwile ni kuyuka chinji. (Mateu 13:16, 17) Apostolo no yakaula chilweza chenyi. Twakutanga ha Yilinga 2:14-36 pande ja ngunda jize ahanjikile Petulu ha tangwa lia Pentekoste 33 M.J. Atu anji yafuliela hamukunda wa yize evwile. Kulutwe, atu akwo yafuliela muze evwile pande ja Paulu mu Atene.—Yili. 17:22-34.

⁷ Ni musono nawa, atu anji kakuyuka chinji ku pande ja mbunga akulinga mu yikungulwila hita poso ni ha kukunguluka cha mbonge ni cha mambonge. Pande jacho jakutukwasa tukaule malongeso a mu Mbimbiliya ni kununga ni kulinga milimo ya Wanangana. Nyi mutusanyika atu ku kukunguluka cha mbunga, mutwakwasa hanga anyingike malongeso alemu a Mbimbiliya.

⁸ Pande ja mbunga jakutala ha yikuma yeka-ni-yeka. Jimwe jakutala ha malongeso a Mbimbiliya ni uprofeto, jeka ha shimbi ja Mbimbiliya, jikwo ha usoko ni ulo, jeka nawa ha yipikalo akumona akweze ni ha mwono wa akwa-Kristu. Pande jikwo jakutala ha yuma yipema yize Yehova atangile. Jikwo nawa jakushindakenya ha ufulielo, hamu, ushishiko wa tuvumbi twa Zambi a ku shakulu ni yize mutuhasa kulilongesa hali ayo.

⁹ Twatamba kupanjika kanawa pande ni kufupa yisoneko yize matongola yoze unahanjika pande ni kumukaula muze mayitanga ni kuyilumbununa, mba tuyuke chinji ha pande ja mbunga. (Luka 8:18) Nyi mutupwa ni shindakenyo ngwetu yuma tunalilongesa yili yamwenemwene, mutusa tachi tukayilinge.—1 Tesa. 5:21.

¹⁰ Chikungulwila muchihasa kupwa ni pande ja mbunga poso jeswe nyi kali ni akwa-kujihanjika. Kanji-hanji mahasa kusanyika akwa-kuhanjika pande a ku yikungulwila yeka. Alioze nyi akwa-kuhanjika pande kali akehe, munuhasa kulinga pande jacho kulita ni haze munuhashila.

¹¹ Chihanda chamuchiali cha kukunguluka cha kusongo lia poso chakupwa Longeso lia Kaposhi wa Kutalila. Ha longeso liacho, kasongo kakuhula yihula yize akukumbulula mu mbunga kukatuka mu Kaposhi wa Kutalila wakulilongesa. Yehova kakutulisa ku ufulielo ha shimbu lialita kupalikila mu Kaposhi wa Kutalila.

¹² Kanji-kanji mitwe ya kulilongesa yakuhanjika ha shimbi ja Mbimbiliya jize twatamba kukaula ku mwono wetu. Mitwe yacho yakutakamisa akwa-Kristu hanga ehuke “spiritu ya hano hashi,” ni yitanga yipi. (1 Kori. 2:12) Kaposhi wa Kutalila kakulumbununa malongeso ni uprofeto wa Mbimbiliya hanga tunyingike umwenemwene ni kununga mu jila ya ululi. (Samu 97:11; Yishi. 4:18) Kupwa ha Longeso lia Kaposhi wa Kutalila ni kuhana makumbululo, muchitukwasa tupwe ni uwahililo muze tunashimbwila chifuchi chaha chize alakenya Yehova. (Roma 12:12; 2 Petu. 3:13) Kulikungulula ni mandumbu jetu chakutukwasa tupwe ni mihuko ya spiritu ni kuzanga chinji Yehova. (Ngala. 5:22, 23) Chakutukwasa nawa tukumbe yeseko “nikulitulikila fundamentu yipema ha miaka yize muyizaho,” hanga tukazuke “mwono wamwenemwene.”—1 Timo. 6:19; 1 Petu. 1:6, 7.

¹³ Yika twatamba kulinga mba tuzuke yiwape ha kulia chino cha ku ufulielo? Twatamba kulianga kululieka Kaposhi ukawetu hanji ni asoko ni kutanga yisoneko yeswe mutuwanamo, mba tukahase kuhana makumbululo mu maliji jetu ha kukunguluka. Nyi twalinga chocho, umwenemwene muunjila mu mbunge yetu, nawa akwetu mayuka hakwivwa makumbululo jetu. Kashika, mutuyuka chinji ha longeso lia hita poso, nyi tulieswe mutupanjika kanawa makumbululo ja akwetu.

KUKUNGULUKA CHA HAKACHI KA POSO

¹⁴ Hita poso, mandumbu kakulikungulwila mu Zuwo lia Wanangana hanga apwe ni kukunguluka cha Mwono Wetu ni Mulimo Wetu. Kukunguluka chacho chakupwa ni yihanda yitatu yize yakutukwasa hanga tupwe ni uhashi wa kulingila Zambi. (2 Kori. 3:5, 6) Katalilo ni yize twakulilongesa ha kukunguluka chacho yakwiza hita kakweji ha mukanda twavuluka ngwetu Mwono Wetu ni Mulimo Wetu—Mukanda Wakuzachisa ha Kukunguluka. Ha mukanda wacho hakwiza nawa yilweza ya chize mutuhasa kwambujola.

¹⁵ Chihanda chitangu chakukunguluka chacho, chize avuluka ngwo Yikuma Yilemu ya mu Liji lia Zambi, chakutukwasa kunyingika kanawa sango ja mu Mbimbiliya ni yize mutuhasa kulilongesa ha sango jacho. Ha chihanda chacho hakupwa pande, kutanga Mbimbiliya ni kushimutwina yize twakuwana ha kutanga Mbimbiliya ha poso. Mu Mukanda Wakuzachisa ha Kukunguluka mwakupwa yizulie ni yikuma yikwo yize yikwete malongeso alemu. Kulilongesa yikuma yilemu ya Mbimbiliya, chakutukwasa ku mwono wetu ni chize twatamba kulongesa atu. Chakutukwasa nawa ‘hanga tupwe atu ajama waze atela liakulu yitanga yeswe yipema.’—2 Timo. 3:16, 17.

¹⁶ Chihanda chamuchaali avuluka ngwo Likolweze Chinji mu Munda chakukwasa mandumbu hanga alijilise chize atamba kwambujola ni kulongesa atu. Chihanda chacho chakupwa ni pande ja alongi ni yinema ya chize mutuhasa kwambujola mu munda. Chakutukwasa tupwe ni ‘limi lia mukwa-kulongoloka’ hanga tunyingike ‘kukolesa mukwa-yikatalo ni liji’ lialita.—Iza. 50:4.

¹⁷ Chihanda chamuchitatu avuluka ngwo Mwono wa Akwa-Kristu chakutulongesa chize mutuhasa kukaula shimbi ja Mbimbiliya ku mwono wetu. (Samu 119:105) Longeso lia Mbimbiliya lia Chikungulwila lie lilemu chinji ha chihanda chacho. Ha longeso liacho kasongo kakuhula yihula yize akukumbulula mu mbunga ngwe chize akulinga ha Longeso lia Kaposhi wa Kutalila.

¹⁸ Hita kakweji, muze chikungulwila chakutambula Mukanda Wakuzachisa ha Kukunguluka cha Mwono ni Mulimo Wetu, kasongo wa chizavu cha makulwana hanji mukulwana yoze wakumukwasa, kakuhengwola kanawa pande jilimo ni kulinga katalilo. Poso ha poso, kwakupwa mukulwana umuwika yoze wakulongesa kanawa, atayiza ku chizavu cha makulwana, hanga asongwele kukunguluka. Mulimo wenyi uli wakumona ngwenyi kukunguluka chinaputuka ni kuhwa ha shimbu lialita, kuchichimieka mandumbu waze mahanjika pande ni kwaha fumbo.

¹⁹ Nyi mutulilulieka kanawa, ni kupwa ha kukunguluka, ni kuhana makumbululo, mutunyingika kanawa Yisoneko ni shimbi ja Mbimbiliya, ni kupwa ni hamu lia kwambujola ni uhashi wakukwasa atu apwe tumbaji. Atu waze kanda achipwa Yela ja Yehova, kakuyuka chinji ha zango lia mandumbu ni ku malongeso a Mbimbiliya hakupwa ha kukunguluka chetu. Hakululieka kukunguluka cheswacho mutupwa nacho, twatamba kuzachisa Watchtower Library, JW Library^®, BIBLIOTECA ONLINE da Torre de Vigia^™ (nyi tuli nayo mu limi lietu). Mutuhasa nawa kuzachisa biblioteca yili mu Zuwo lia Wanangana. Mu biblioteca yacho mwakupwa mikanda ya Yela ja Yehova ngwe Índice das Publicações da Torre de Vigia hanji Guia de Pesquisa para Testemunhas de Jeová, Mbimbiliya ja mu malimi eka, ndishonalio, ni mikanda yikwo nawa. Mweswawo mazanga, mahasa kuzachisa biblioteca yacho shimbu kukunguluka kanda chiputuka hanji kusongo lia kukunguluka.

KUKUNGULUKA CHA KUYA MU MUNDA

²⁰ Hakachi ka poso ni kusongo lia poso akwa-kwambujola kakulikungulula shimbu likehe mu yizavu alilulieke ni kuya mu munda. Kukunguluka chacho chakupwila ku mazuwo ja mandumbu hanji ku yihela yeka yalita. Mandumbu mahasa nawa kulikungulwila mu Zuwo lia Wanangana. Kupwa ni yizavu yikehe-yikehe ku yihela yinji, chakukwasa akwa-kwambujola ahete kawashi kuze malikungulwila ni ku njiza yize maya ni kwambulwila. Hanyima lia kukunguluka chacho, akwa-kwambujola katamba kuya mu njiza chakuhona nawa kushimbula. Chakukwasa nawa kalayi wa chizavu afunge kanawa waze ali mu chizavu chenyi. Chipwe ngwe chili chipema mandumbu kulikungulwila mu yizavu yikehe-yikehe, nihindu mahasa kuchinga yizavu yeswe hamuwika nyi muchifupiwa kulinga chocho. Chakutalilaho, nyi mandumbu akwambujola hakachi ka poso kali akehe wika, muchilita kuchinga yizavu yeswe hanji kulweza eswe apwe ni kuliwanyina ku Zuwo lia Wanangana hanji ku chihela cheka chalita. Achi muchikwasa akwa-kwambujola apwe ni waze makalakala no. Chikungulwila cheswe muchihasa nawa kuliwanyina ku Zuwo lia Wanangana ha matangwa akuhwima, hanji hanyima lia kuhwisa Longeso lia Kaposhi wa Kutalila.

²¹ Nyi mandumbu kakulikungulwila mu yizavu, kalayi wa hita chizavu mwe wakusongwela kukunguluka chakuya mu munda. Mashimbu amwe mahasa kutongola chikwashi chenyi hanji ndumbu mweka wajama asongwele kukunguluka chacho. Ndumbu yoze masongwela katamba kululieka yikuma yize muyikwasa chinji mandumbu mu munda. Hanyima yakulipanga, ndumbu umwe kakulemba. Hazehene mandumbu kakuya mu munda. Kukunguluka chacho chakumbata wika minutu yitano hanji shimbiali. Alioze nyi machilinga hanyima lia kukunguluka chikwo, kuchatambile kushimbula chinji. Kukunguluka chacho chatamba kukolweza mandumbu ni kwaha usongwelo uze muwakwasa mu munda. Akwa-kwambujola aha ni waze anafupiwa ukwaso mahasa kukalakala ni waze ajama hanga alilongeseko yimwe.

KUKUNGULUKA CHA YIKUNGULWILA YAHA NI YIZE YIKEHE

²² Tumbaji kanako chinji, kashika, ni yikungulwila neyo yinaliwezelako. Kanji-kanji kalayi wa mbonge mwe wakwita hanga azulule chikungulwila chaha. Alioze, ha mashimbu amwe, mandumbu a mu yizavu yikehe-yikehe mahasa kumona ngwo muchilita kupwa ni kulikungulula ni chikungulwila chili hakamwihi.

²³ Yikungulwila yimwe muyihasa kupwa wika ni mandumbu a mapwo. Nyi chocho, ndumbu wa pwo yoze malemba hanji kusongwela kukunguluka katamba kufuka ku mutwe kulita ni Yisoneko. (1 Kori. 11:3-16) Kanji-kanji, kakutwama muze masongwela chizavu. Mandumbu a mapwo keshi kuhanjika pande ngwe chize akulinga mandumbu a malunga. Kakutanga wika mikanda ya mu ululikiso wetu ni kulumbununa yize atanga, chipwe kuyishimutwina wika ni waze ali mu mbunga hanji kulinga yimweso. Mutango wakutongola ndumbu wa pwo yoze mapwa ni kutumina mikanda ni kusongwela kukunguluka. Hakupalika cha mashimbu, muze mukusoloka mandumbu a malunga ajama, ayo e malinga milimo yacho.

KUKUNGULUKA CHA MBONGE

²⁴ Mwaka ha mwaka, kakululieka hanga yikungulwila yatwama mu mbonge yimuwika yipwe ni kukunguluka cha mbonge cha tangwa limuwika, kaali ha mwaka. Kukunguluka chacho chakukwasa mandumbu hanga azulule hanji ‘atohwese mbunge jo’ kuli mandumbu jo. (2 Kori. 6:11-13) Ululikiso wa Yehova wakululieka mitwe ya kukunguluka ni pande jeka-ni-jeka kulita ni yize yinafupiwa. Ha kukunguluka chacho hakupwa pande, yimweso, yiheho, yilweza ya mandumbu akulihanjikila ene ni waze akwihwojola. Malongeso akupwa ha kukunguluka, kakukwasa eswe waze akupwaho. Ha kukunguluka chacho kakupapachisaho tumbaji aha hanga asolole ngwo halihana kuli Yehova.

KUKUNGULUKA CHA MAMBONGE

²⁵ Mwaka ha mwaka kwakupwa chimwe kukunguluka chinene. Kanji-kanji kukunguluka chacho chakupwa cha matangwa atatu. Ha kukunguluka chacho hakupwa yikungulwila ya mambonge anji. Mitango yize yikwete mbonge jikehe muyihasa kuchinga yikungulwila yeswe yilikungulwile ha chihela chimuwika. Ku yifuchi yimwe kakululieka kukunguluka chacho kulita ni chize yuma yili mu chifuchi cho hanji kulita ni usongwelo wa ululikiso wetu. Ha mashimbu amwe, mu yifuchi yimwe mwakupwa kukunguluka cha yifuchi yinji hanji chize chalipwila, kuze kwakupwa Yela ja Yehova anji akukatuka ku yifuchi yeka-ni-yeka. Atu anji kakulilongesa sango lipema lia Wanangana hamukunda wa kukunguluka chacho.

²⁶ Atu ja Yehova kakumona kukunguluka cha mambonge ngwe mashimbu apema akuwayila Zambi hamuwika. Ha kukunguluka chacho kakulumbununaho umwenemwene uze unayi ni kutemuka ngwe kucha cha tangwa. Kakupapachisaho nawa atu. Ha kukunguluka chimwe, kakutuhwisa mikanda yaha yakuzachisa ha longeso lia wika, mu chikungulwila ni mu munda. Kukunguluka chacho chapwa chilemu chinji mumu chakutukwasa tutatuke ku ufulielo. Chakusolola nawa ngwo atu ja Yehova kapwa mandumbu a hashi heswe, waze akusolola pundu ngwo kali tumbaji twa Yesu Kristu.—Yoa. 13:35.

²⁷ Nyi mutupwa ni kuya ku kukunguluka cha Yela ja Yehova cha chikungulwila, cha mbonge ni cha mambonge, mututakama ku ufulielo ni kulinga upale wa Yehova. Muchitufunga nawa ku yitanga ya hano hashi yize muyihasa kwenyeka ufulielo wetu. Kukunguluka cheswe chakuchichimieka Yehova. (Samu 35:18; Yishi. 14:28) Amu tuli ha matangwa akusula, twakusakwilila chinji Yehova ha kutululiekela mashimbu apema akutwaha kulia chipema cha ku ufulielo.

CHIWANYINO CHA MWENE CHA UFUKU

²⁸ Kamuwika ha mwaka, yikungulwila ya Yela ja Yehova hashi heswe yakwiwuluka tangwa lize Yesu Kristu afwile hakulinga Chiwanyino cha Kwiwuluka Kufwa cha Kristu hanji ngwetu Chiwanyino cha Mwene cha Ufuku. (1 Kori. 11:20, 23, 24) Achi che kukunguluka chilemu chinji kuli atu ja Yehova hita mwaka. Katwaha shimbi yakupwa ni kulinga Chiwanyino chacho.—Luka 22:19.

²⁹ Tangwa lia Chiwanyino cha Kwiwuluka Kufwa cha Yesu, liakulita ni tangwa lia Chizomboka, ngwe chize asolola mu Yisoneko. (Kutuhu. 12:2, 6; Mateu 26:17, 20, 26) A-Izalele kapwile ni kulinga Chizomboka cha kwiwuluka kutuhuka cho mu Engitu ha mwaka 1513 K.M.J. Ha shimbu liacho, Yehova yasakula tangwa lia 14 lia kakweji wo mutangu hanga alie mwana-panga wa Chizomboka ni kutuhuka mu upinji mu Engitu. (Kutuhu. 12:1-51) Kashika, tangwa lia chiwanyino chacho liakupwa matangwa 13 kukatuka ha tangwa lize kakweji akusoloka kusongo lia Março hanji kukuputuka cha Abril, mu Yerusaleme. Kanji-kanji, Chiwanyino cha Kwiwuluka Kufwa cha Yesu chakulingiwa ha tangwa litangu lize kakweji mweswe matetama.

³⁰ Maliji a Yesu ali ha Mateu 26:26-28 kanasolola chize atamba kulinga Chiwanyino cha kwiwuluka kufwa chenyi. Mbolo ni vinyu akuzachisa ha chiwanyino chacho yili yilweza wika yize akulianyina waze makapwa swana hamwe ni Yesu Kristu mu Wanangana wa mu malilu. (Luka 22:28-30) Akwa-Kristu akwo eswe waze hanalihana kuli Zambi ni atu eka, kakwakolweza hanga no apwe wika ha Chiwanyino chacho. Hakupwa ha chiwanyino chacho, kakusolola ngwo kakusakwilila chinji Yehova Zambi hakuhana Mwanenyi Yesu Kristu hanga alamwine atu. Shimbu kanda kupwa Chiwanyino cha Kwiwuluka Kufwa cha Yesu, kwakupwa pande ja mbunga jalipwila jize jakukolweza atu akeze ha chiwanyino chacho ni kupwa ni pwila ya kufupa kulilongesa Mbimbiliya.

³¹ Yela ja Yehova kakushimbwila ni mbunge yeswe mashimbu akulikungulula hamuwika, hanga alitale “umwe ni mukwo ni mukwo ni kulikasumuna ku zango ni yitanga yipema.” (Hepre. 10:24) Ndungo wamwenemwene wakanyama kanase tachi hanga alulieke kukunguluka chacho kulita ni yize tunafupiwa ku ufulielo. Tuvumbi twa Zambi eswe ni atu akwo kanaakolweza hanga apwe ni kukunguluka mashimbu eswe. Tuvumbi twa Zambi kakupwa alinunga nyi mamona ulemu wa yuma yeswe yize Yehova akutwaha mu ululikiso wenyi. Chahiana ulemu, mahalisa Yehova.—Samu 111:1.