Upapachiso—Chuma Chize Akwa-Kristu Atamba Kulinga
‘Upapachiso . . . we unanulamwina nawa haliapwila.’—1 PETULU 3:21.
1, 2. (a) Kuchi yisemi amwe akwivwa muze ana jo mazanga hanga aapapachise? (b) Mumu liaka waze anazange hanga aapapachise akwaahula nyi halihana kuli Yehova? (Tala chizulie ha uputukilo.)
YISEMI ja Maria kamwene muze mwano te anamane hamwe ni atu akwo waze te mapapachisa. Mukwa-kuhanjika pande kahulile yihula yaali. Maria kakumbulwile ni liji mwilu nawa zwalala. Hakupalika cha shimbu likehe, yamupapachisa.
2 Yisemi ja Maria kanakawahilila hamukunda wa chize mwano ahanyine mwono wenyi kuli Yehova ni kumupapachisa. Alioze shimbu lia yino, naye kapwile ni kulipikala chinji. Iye yalihula ngwenyi: ‘Shina Maria hakola lume hanga amupapachise? Kutala iye hanyingika lume ulemu wakulihana kuli Yehova? Shina katambile kushimbwilako ndambu mba akamupapachise?’ Yisemi anji kakulihula yihula ngwe yino muze mwano maalweza ngwenyi kanazange kumupapachisa. (Chilumbununyi 5:5) Chipwe chocho, chiyulo chilemu chize hita mutu atamba kukwata chili kuhana mwono wenyi kuli Yehova ni kumupapachisa.—Tala mushete “Shina Hiunalihane Kulu Kuli Yehova?”
3, 4. (a) Kuchi postolo Petulu anatulongesa ngwenyi upapachiso ukwete ulemu? (b) Mumu liaka Petulu atesele upapachiso ni ulungu uze Noa atungile?
3 Postolo Petulu katesele upapachiso ni ulungu uze atungile Noa. Yamba ngwenyi: “Upapachiso, uze unalifu ni chino, we unanulamwina nawa haliapwila.” (Tanga 1 Petulu 3:20, 21, NM.) Ulungu wakwashile atu akwo kunyingika ngwo Noa kazangile kulingila Zambi ni mbunge yeswe. Ni ushishiko weswe Noa kalingile mulimo uze amuhele kuli Yehova. Mumu lia ufulielo, Yehova yalamwina Noa ni asoko jenyi ku Sanga lia Meya. Mba yika Petulu te anazange kutulongesa?
4 Muze atu amwene ulungu, ayo kanyingikine ngwo Noa kafulielele pundu muli Zambi. Nawa muze atu akumona mutu mamupapachisa, ayo kakunyingika ngwo kahana mwono wenyi kuli Zambi ha kufuliela hali Kristu yoze hanamuhindwisa ku kufwa. Ngwe Noa, waze mazanga kwaapapachisa katamba kwononokena Zambi ni kulinga mulimo wenyi. Nawa ngwe chize Yehova alamwinyine Noa ku Sanga lia Meya, iye makalamwina tuvumbi twenyi ashishika waze hanapapachisa muze makanongesa hashi hano hapi. (Marku 13:10; Usolwelo 7:9, 10) Kwamba pundu, chili chilemu kuhana mwono wetu kuli Yehova ni kutupapachisa. Hachino, nyi mutu malaluka kumupapachisa, iye mahasa kutokesa kutalatala cha mwono wa mutolo.
5. Yika mutulilongesa ha mutwe uno?
5 Haliapwila muze hitwanyingika ulemu wa upapachiso, tunafupiwa kunyingika kumbululo lia yihula yitatu: Yika Mbimbiliya yakulongesa hakutwala ku upapachiso? Yika mutu atamba kulinga chitangu mba amupapachise? Mumu liaka twatamba kwiwuluka ulemu wa upapachiso muze tunalongesa Mbimbiliya kuli ana hanji alongi jetu?
YIKA MBIMBILIYA YAKULONGESA HAKUTWALA KU UPAPACHISO?
6, 7. (a) Upapachiso wa Yoano yika te unalumbunuka? (b) Upapachiso wacho te walisa ni ukwo weswe, mumu liaka?
6 Mu Mbimbiliya mutu mutangu yoze twakutangamo ngwo wapapachishile akwo te Yoano Chipapachisa. (Mateu 3:1-6) Mba mumu liaka atu te akuya kuli iye hanga aapapachise? Ayo te kakuyako hanga asolole ngwo kalikonyeka ku shili yo, chekwamba, kutayiza ni mbunge yeswe ngwo kehukile Shimbi ya Mose. Alioze upapachiso ulemu uze alingile Yoano wapwile ni ulumbunwiso weka. Wapwile uhenya unene kuli Yoano muze apapachishile Yesu, Mwana mungunu wa Zambi. (Mateu 3:13-17) Yesu kakalingile shili niyimwe. Kashika iye kakafupiwile kulikonyeka. (1 Petulu 2:22) Mba mumu liaka amupapachishile? Kamupapachishile hanga asolole ngwenyi hakulilulieka kulu hanga azachise mwono wenyi ha kulinga upale wa Zambi.—A-Hepreu 10:7.
7 Muze Yesu aputukile kwambujola, tumbaji twenyi yaputuka kupapachisa akwo. (Yoano 3:22; 4:1, 2) Atu wano no kaapapachishile mumu kalikonyekene ku shili yize te akulinga hakulimika ni Shimbi ya Mose. Alioze muze Yesu afwile ni kumuhindwisa, waze azangile kupwa tumbaji twenyi te katamba kwaapapachisa ha chitela cheka.
8. (a) Shimbi yika Yesu ahanyine muze amuhindwishile? (b) Mumu liaka akwa-Kristu atamba kwaapapachisa?
8 Ha mwaka 33, muze Yesu ahindukile, yahanjika ni atu kuhiana 500 a malunga ni mapwo, kota hapwile nawa twanuke. Lino kota mulihasa kupwa shimbu lize ambile ngwenyi: “Yeenu nukatayise tumbaji a ku mavungu eswe, nikuapapachisa mu jina lia Tata, ni lia Mwana, ni lia spiritu yisandu: nikualongesa kufunga yuma yize yeswe nanuhele shimbi.” (Mateu 28:19, 20; 1 A-Korindu 15:6) Yesu katumine tumbaji twenyi hanga atayise tumbaji-ni-akwo. Kashika mweswawo unazange kupwa kambaji kenyi, hanji unazange kumbata “kanga” yenyi katamba kumupapachisa. (Mateu 11:29, 30) Mutu mba awayile kanawa Zambi, katamba kutayiza ngwo Iye kanazachisa Yesu hanga amanunune upale wenyi. Chocho mba mahasa kumupapachisa ni utayizo wa Zambi. Mbimbiliya yinasolola pundu ngwo tumbaji atangu a Yesu kanyingikine ulemu wa upapachiso. Kashika kakapwile ni kunyonga ngwo katamba kushimbwila mba akaapapachise kulutwe lia matangwa.—Yilinga 2:41; 9:18; 16:14, 15, 32, 33.
KANDA USHIMBULA KUTAMBULA UPAPACHISO
9, 10. Yika mutuhasa kulilongesa ha upapachiso wa Ka-Etiopia ni Saulu?
9 Tanga Yilinga 8:35, 36. Umwe lunga Ka-Etiopia yoze watayijile ufulielo wa A-Yunda te kanafuna ku zuwo muze hahwisa kuwayila mu tembele ku Yerusaleme. Mungelo wa Yehova yatuma Fwilipu hanga amwambulwile “sango lipema lia Yesu,” chocho Fwilipu yamwambulwila. Mba yika lunga wacho alingile? Iye yanyingika ulemu wa kufuliela Yesu ngwe Mwene, nawa yazanga kunyingika yize Yehova akwita kuli akwa-Kristu. Chocho yamupapachisa chakuhona kushimbula.
10 Chilweza chikwo cha Saulu umwe Ka-Yunda. A-Yunda eswe te kakusemuka ni chihinga cha kuwayila Zambi, alioze Zambi yalituno, mumu kakamwononokene. Saulu kafulielele ngwenyi A-Yunda te kakuwayila Zambi mu jila yalita, kashika aputukile kuhungumiona akwa-Kristu. Alioze limwe tangwa, Yesu yahanjika ni Saulu kukatuka mu malilu. Yika Saulu alingile? Ni vumbi lieswe yatayiza ukwaso wa Ananiya umwe kambaji mukwa-Kristu. Mbimbiliya yinambe ngwo: “Iye yalaula meso, yakatuka, yamupapachisa.” (Yilinga 9:17, 18; A-Ngalashia 1:14) Chocho yamunyingika ni jina lia postolo Paulu. Twamona ngwetu, ha shimbu likehe muze Saulu hanyingika ngwenyi Zambi kanazachisa Yesu hanga amanunune upale Wenyi, chocho yamupapachisa chakuhona kushimbula.—Tanga Yilinga 22:12-16.
Alongi a Mbimbiliya kakuwahilila kunyingika umwenemwene ni kuzanga chinji kuhana mwono wo kuli Yehova ni kwaapapachisa
11. (a) Musono yika yakukwasa alongi a Mbimbiliya mba akwate chiyulo cha kwaapapachisa? (b) Kuchi twakwivwa muze umwe mutu mamupapachisa?
11 Ni musono nawa, twanuke ni makulwana anji kanalilongesa Mbimbiliya. Mumu kakuzanga yize Mbimbiliya yakwamba ni kuyijikijila. Ayo kakuwahilila chinji ha kuhana mwono wo kuli Yehova ni kwaapapachisa. Kwamba pundu, mashimbu a pande ja upapachiso ha yikungululo yinene-yinene kapwa mashimbu alemu. Yela ja Yehova kakuwahilila muze alongi jo a Mbimbiliya akutayiza umwenemwene ni kukwata chiyulo cha kwaapapachisa. Yisemi no kakuwahilila chinji muze ana jo akulihana kuli Yehova ni kwaapapachisa. Ha mwaka wa mulimo 2017, atu kuhiana 284,000 kaapapachishile ni kusolola ngwo kahana mwono wo kuli Yehova. (Yilinga 13:48) Chochene, ayo kanyingikine ngwo chili chilemu akwa-Kristu kwaapapachisa. Alioze yika te atamba kulinga chitangu mba aapapachise?
12. Yika alongi a Mbimbiliya atamba kulinga chitangu mba aapapachise?
12 Shimbu alongi a Mbimbiliya kanda achaapapachisa, ayo katamba kunyingika umwenemwene hakutwala kuli Zambi, upale wenyi hali atu ni hashi, ni yize alingile hanga atulamwine. (1 Timoteu 2:3-6) Hachino, ayo katamba kupwa ni ufulielo, uze mwaakwasa kwononokena shimbi ja Zambi ni kwecha kulinga yuma yipi. (Yilinga 3:19) Chino chikwete ulemu, mumu Yehova keshi kutayiza kulihana cha mutu yoze wakununga ni kulinga yuma yipi. (1 A-Korindu 6:9, 10) Alioze kuli yuma yikwo nawa. Waze anazange kuhana mwono wo kuli Yehova katamba kuya ku kukunguluka, kwambujola sango lipema ni kulongesa akwo. Yino ye yinafupiwa kuli hita mutu yoze unazange kupwa kambaji ka Kristu. (Yilinga 1:8) Longi wa Mbimbiliya katamba chitangu kulinga yuma yino yeswe. Mba hi mahana mwono wenyi kuli Yehova mu yilemba ni kumupapachisa.
KWASA ALONGI JE HANGA AAPAPACHISE
Muze wakulongesa akwenu, shina wakufupa uhashi wakwaakwasa hanga anyingike ulemu wa upapachiso? (Tala paragrafu 13)
13. Muze mutulongesa akwetu, mumu liaka twatamba kwiwuluka ngwetu katamba kwaapapachisa mba apwe akwa-Kristu amwenemwene?
13 Muze mutukwasa ana ni alongi jetu a Mbimbiliya hanga alinge yuma yino yilemu, twatamba kwiwuluka ngwetu waze anazange kupwa tumbaji amwenemwene a Yesu katamba kwaapapachisa. Kashika kutwatambile kwivwa woma wakwaalweza ha mashimbu alita ulemu wakulihana kuli Yehova ni kwaapapachisa. Tunazange ana ni alongi jetu a Mbimbiliya hanga anunge ni kukola ku ufulielo ndo ni ku upapachiso!
14. Mumu liaka kutwatambile kushinjila mutu niumwe hanga amupapachise?
14 Kwamba pundu, niumwe katambile kushinjila mwanenyi hanji longi wenyi wa Mbimbiliya hanga amupapachise. Mumu Yehova keshi kutushinjila hanga tumuwayile ku tachi. (1 Yoano 4:8) Muze mutulongesa akwetu, twatamba kwaakwasa hanga anyingike ulemu wa kupwa ni usepa upema ni Yehova. Nyi longi wa Mbimbiliya manyingika umwenemwene hali Zambi ni kuzanga kulinga yuma yeswe yize akwa-Kristu atamba kulinga, chino muchimulingisa hanga amupapachise.—2 A-Korindu 5:14, 15.
15, 16. (a) Shina kuli yimwe miaka yakutesa yize mutu atamba kupwa nayo mba amupapachise? Lumbununa. (b) Mumu liaka longi wa Mbimbiliya atamba kumupapachisa ngwe Chela cha Yehova chipwe ngwe hanamupapachisa mu yingeleja yikwo?
15 Kukushi miaka yakutesa yize mutu atamba kupwa nayo mba amupapachise. Atu kalisa, nawa alongi amwe kakukola kawashi kuhiana akwo. Anji kakwaapapachisa ku ukweze, nawa kakununga ni kushishika kuli Yehova ndo ku ukulwana. Eka kakuputuka kulilongesa Mbimbiliya muze hakola ni kwaapapachisa. Akwo kali ni miaka kuhiana 100!
16 Umwe mama kalilongesele Mbimbiliya muze te hamupapachisa kulu mu mayingeleja alisa. Hachino, yahula longeshi wenyi wa Mbimbiliya ngwenyi, shina chili lume ni ulemu kungupapachisa cheka? Longeshi wenyi yamusolwela jimwe versu ja Mbimbiliya jize jakumbulwile chihula chenyi. Muze anyingikine yize Mbimbiliya yakulongesa, ha shimbu likehe yamupapachisa, chipwe ngwe te hapwa kulu ni miaka 80. Yika twalilongesa ha chilweza chino? Twalilongesa ngwetu, Yehova kakutayiza wika upapachiso wetu nyi mutunyingika umwenemwene hakutwala ku upale wenyi. Hachino, chipwe ngwe katupapachishile mu yingeleja yeka, nihindu katamba kutupapachisa ngwe Yela ja Yehova.—Tanga Yilinga 19:3-5.
17. Yika mutu atamba kunyonga hakutwala ku tangwa lize mamupapachisa?
17 Tangwa lize mutu amupapachishile liapwa tangwa lia chiseke. Liapwa nawa tangwa lia kunyonga kanawa ulumbunwiso wa kulihana kuli Zambi ni upapachiso. Mumu kulinga yuma yeswe yize yinafupiwa kuli akwa-Kristu amwenemwene chapwa chikalu. Tumbaji twa Yesu katambile “kwenda nawa ni kukaula upale wo-ene, alioze kuli yoze waafwilile mba wahindukile.”—2 A-Korindu 5:15; Mateu 16:24.
18. Yihula yika mutushimutwina ha mutwe uze muusulaho?
18 Ngwe chize twalilongesa ha mutwe uno, kukwata chiyulo cha kupwa mukwa-Kristu wamwenemwene chili chilemu chinji. Kashika naye ya Maria alihulile yihula yize twatongola ku uputukilo wa mutwe uno. Nyi uli chisemi, kota hiunalihula ngwe: ‘Shina mwanami hanalilulieka lume mba amupapachise? Shina kananyingika kanawa Yehova mba alihane kuli iye? Kutala katamba kulilongesa chinji shikola ni kupwa ni mulimo upema mba amupapachise? Kuchi muchipwa nyi mwanami malinga shili muze hamupapachisa?’ Mutushimutwina yihula yino ha mutwe uze muusulaho, nawa mutulilongesa chize yisemi akwa-Kristu mahasa kupwa ni nyonga lialita hakutwala ku upapachiso.