Yilwekelo ya Malongeso a Mukanda Wakuzachisa ha Kukunguluka cha Mwono Wetu ni Mulimo Wetu
2-8 SETEMBRO
YIKUMA YILEMU YA MU LIJI LIA ZAMBI | A-HEPREU 7-8
“Sasendote wa Miaka Yeswe Nikulita ni Ngangoya Melekizeteke”
(A-Hepreu 7:1, 2) Mumu yono Melekizeteke, mwangana wa Saleme, sasendote wa Zambi Chitunda, iye wapatwijile Apalahama ha kuhiluka ku kushiha e mianangana, mba wamuwahishile. 2 Kuli iye nawa Apalahama wahanyine chihanda cha kumi cha ku yuma yeswe se iye hatangu kanalumbunuka ngwo, Mwanangana wa ululi, ni kulutwe nawa ngwo, Mwanangana wa Saleme, linalumbunuka ngwo, Mwanangana wa sambukila.
it-2 798
Melekizeteke
Te mwanangana wa Saleme yikulu, nawa kapwile “sasendote ya Zambi Chitunda.” (Upu 14:18, 22) Iye mwe Sasendote mutangu yoze anavuluka mu Yisoneko; kaputukile mulimo wenyi wa Usasendote shimbu te mwaka 1933 K.M.J. kanda uchikumbana. Amu apwile mwanangana wa Saleme, linalumbunuka “Sambukila,” Melekizeteke kanamusolola kuli postolo Paulu ngwo, “Mwanangana wa Sambukila,” nawa ngwo, “Mwanangana wa ululi,” kulita ni jina lienyi. (Hep 7:1, 2) Mbonge yikulu ya Saleme kota ye anavuluka musono ngwo, Yerusaleme.—Sam 76:2.
Muze Apalama (Apalahama) akumbile Chetoleome ni mianangana aze apwile hamwe nenyi, yeza ku “chikulo cha Shave (likwo ngwo cha Mwanangana.)” Hazehene, Melekizeteke “yaneha mbolo ni vinyu,” yawahisa Apalama ngwenyi, “Zambi Chitunda, Mwenya malilu ni hashi akawahise Apalama, chocho nawa, Zambi Chitunda akafumane, iye hanakunjika akwa kole je mu kwoko lie.” “Mba Apalama yamwaha chihanda chimuwika ha yihanda kumi ya ku yuma yeswe,” chekwamba, yamwaha, “yikumba” yize azukile mu jita muze akumbile mianangana.—Upu 14:17-20; Hep 7:4.
(A-Hepreu 7:3) Keshi tato, keshi naye, keshi munyachi, keshi uputukilo wa matangwa, ni matangwa jenyi kechi kuhwa, alioze kanamupwisa ngwe mwe Mwana Zambi, katwama sasendote ndo ku miaka ya mutolo.
it-2 799 ¶3
Melekizeteke
Mu jila yika Melekizeteke te “keshi uputukilo wa matangwa, ni matangwa jenyi kechi kuhwa”?
Paulu kambile chimwe chikuma chilemu hakutwala kuli Melekizeteke ngwenyi: “Keshi tato, keshi naye, keshi munyachi, keshi uputukilo wa matangwa, ni matangwa jenyi kechi kuhwa, alioze kanamupwisa ngwe mwe Mwana Zambi, katwama sasendote ndo ku miaka ya mutolo.” (Hep 7:3) Ngwe mutu mweswawo, Melekizeteke neye kasemukine nawa kafwile. Mbimbiliya kuyishi kutongola jina lia tato ni lia naye, hanji lia tushakulu jenyi, chipwe sango ja kusemuka hanji kufwa chenyi. Chipwe chocho, Melekizeteke te chizulie cha Yesu Kristu, sasendote ndo ku miaka ya mutolo. Chizechene ngwe Melekizeteke kakahingile usasendote, nawa kakapwile ni yoze mamuhinga, ni Kristu neye kakahingile usasendote, nawa Mbimbiliya yinasolola ngwo, kukuchi kupwa niumwe yoze mamuhinga. Chikwo nawa, Yesu kasemukine ku munyachi wa Yunda, che chisemuko cha mwanangana Ndawichi. Kashika, usasendote wenyi te kuushi kutala ha chisemuko chenyi, nawa usasendote ni wanangana wenyi kakamuhelewo ha mukunda wa chisemuko chenyi. Alioze kamuheleyo ha mukunda wa shingo lize Yehova alingile nenyi.
(A-Hepreu 7:17) Mumu kanachishindakenya hali iye ngwo, Yena uli sasendote ndo ku miaka ya mutolo, nikulita ni ngango ya Melekizeteke.
it-2 798
Melekizeteke
Chizulie cha Usasendote wa Kristu. Ha umwe uprofeto wa Mesaya, Yehova kalingile shingo kuli “Mwene” wa Ndawichi ngwenyi: “Uli sasendote ku miaka ya mutolo, nikulia ni ngango ya Melekizeteke.” (Sam 110:1, 4) Maliji wano kakwashile A-Hepreu kunyingika ngwo, Mesaya yoze alakenyene te kumapwa sasendote nawa mwanangana. Ha mukanda uze asonekenene A-Hepreu, postolo Paulu kakwashile atu kunyingika kanawa sango hakutwala kuli Yesu, yoze Yehova alakenyene hakwamba ngwenyi, “kapwa sasendote mukwa lutwe ndo ku miaka ya mutolo nikulita ni ngango ya Melekizeteke.”—Hep 6:20; 5:10; tala ha USENDO.
Kuhengwola Yikuma Yilemu ya mu Mbimbiliya
(A-Hepreu 8:3) Mumu sasendote mweswe mukwa lutwe mamusela mukulambula yawana ni yitapo: kashika chatamba yono nawa kupwa ni chimwe cha kulambula.
w00 8/15 14 ¶11
Yitapo Yize Zambi Akutayiza
11 Postolo Paulu kambile ngwenyi, “sasendote mweswe mukwa lutwe mamusela mukulambula yawana ni yitapo.” (A-Hepreu 8:3) Ha chisoneko chino, postolo Paulu kanahandununa milambu yize sasendote mukwa lutwe apwile ni kulambula mu yihanda yaali ngwo, “yawana” ni “yitapo,” hanji “yitapo ha milonga.” (A-Hepreu 5:1) Atu kanji-kanji kakuhana yawana hanga asolole zango ni usakwililo wo, nawa hanga alinge usepa hanji apwe ni utayizo wa atu. (Uputukilo 32:20; Yishima 18:16) Chizechene nawa, milambu yinji yize anatongola mu Shimbi muyihasa kupwa ngwe, “yawana” yize atu akuhana kuli Zambi hanga apwe ni utayizo wenyi. Nyi mutu mehuka Shimbi, te katamba kulinga chimwe hanga afute mulonga wenyi, kashika atu te akuhana “yitapo ha milonga.” Mu mukanda wa Kutuhuka, Ulevi ni Kwalula, kanasololamo yuma yize te yakufupiwa ha kuhana yitapo ni yawana. Muchihasa kupwa chikalu kuli yetu kwewuluka yuma yeswe yize te yakufupiwa ko, nihindu twatamba kulemesa yuma yimwe yize yinatale ha yitapo yacho.
(A-Hepreu 8:13) Se kanambe ngwenyi, Usendo waha, iye hanapwisa usendo utangu ukulu: alioze uze unakuluka nikukukwoka unambe kuhwa.
it-3 156 ¶5
Usendo
Kuchi usendo wa Shimbi aupwishile “ukulu”?
Usendo wa shimbi kaupwishile ukulu muze Zambi alwekele profeta Jeremia ngwo, te mukupwa usendo waha. (Jer 31:31-34; Hep 8:13) Ha mwaka 33 M.J, usendo wa shimbi kawujimwine muze Yesu afwile ha mutondo wa lamba (Nga 3:13), ha chino yasalakanyisaho usendo waha.—Hep 7:12; 9:15; Yi 2:1-4.
Kutanga Mbimbiliya
(A-Hepreu 7:1-17) Mumu yono Melekizeteke, mwanangana wa Saleme, sasendote wa Zambi Chitunda, iye wapatwijile Apalahama ha kuhiluka ku kushiha e mianangana, mba wamuwahishile. 2 Kuli iye nawa Apalahama wanyine chihanda cha kumi cha ku yuma yeswe se iye hatangu kanalumbunuka ngwo, Mwanangana wa ululi, ni kulutwe nawa ngwo, Mwanangana wa Saleme, linalumbunuka ngwo, Mwanangana wa sambukila. 3 Keshi tato, keshi naye, keshi munyachi, keshi uputukilo wa matangwa, ni matangwa jenyi kechi kuhwa, alioze kanamupwisa ngwe mwe Mwana Zambi, katwama sasendote ndo ku miaka ya mutolo. 4 Zewulenu ulemu wa yono, kuli iye kalamba Apalahama wahanyine chihanda cha kumi cha ku yikumba. 5 Waze chamwenemwene a kuli ana ja Levi a malunga akutambula usasendote, shimbi ali nayo ya kutambula yihanda ya kumi kuli atu, nikulita ni shimbi, te kuli usoko wo, chipwe o nawa atuhukile ku mitanda ya Apalahama. 6 Alioze yoze muya (munyachi) wenyi keshi kuujichika kuli ayo, hanatambula yihanda ya kumi kuli Apalahama, mba wawahishile yoze wapwile ni yilakenyo. 7 Alioze ni kuhamika chakuhi nichimwe ngwetu, Munene kakuwahisa mukepe. 8 Hano hashi atu a kufwa kakutambula yihanda ya kumi: alioze kuze, yoze anashindakenya ngwo, Katwama ni mwono, mwenawo wakuyitambula. 9 Chocho mutuhasa kwamba ngwetu, Ha kuhana cha Apalahama chipwe Levi yoze wakutambula yihanda ya kumi, hanafwete yihanda ya kumi. 10 Mumu wapwile mu mitanda ya kako muze Melekizeteke amupatwijile. 11 Nyi chamwenemwene usasendote wa Levi wapwile ungunu; mumu atu atambwile shimbi yo kushi liawo; mba kuchi te chatamba umwe sasendote weka akasoloke ni ngango ya Melekizeteke, yoze keshi kumwalula nikulita ni ngango ya Arone? 12 Mumu se hanalumuna usasendote, chatamba kwalumuna shimbi nawa. 13 Mumu yoze ha kutwala kuli iye ambile yino yuma wapwile wa ku vungu lieka, ku lize niumwe walingilile ku chilumbilo. 14 Mumu chinasoloka pundu Mwene wetu iye wa ku vungu lia Yunda; ha kutwala ku vungu lize Mose kahanjikile nichimwe ha kutwala ku usasendote. 15 Chinasoloka pundu kuhiana, se ni kulifwa cha Melekizeteke sasendote weka meza, 16 yoze kamupwishile nikulita ni shimbi ya musunya, alioze nikulita ni tachi ja mwono uze kuushi kuhasa kuhwa. 17 Mumu kanachishindakenya hali iye ngwo, Yena uli sasendote ndo ku miaka ya mutolo, nikulita ni ngango ya Melekizeteke.
9-15 SETEMBRO
YIKUMA YILEMU YA MU LIJI LIA ZAMBI | A-HEPREU 9-10
“Chizulie cha Yuma Yipema Yize Muyizaho”
(A-Hepreu 9:12-14) Chipwe ku manyinga ja pembe ni ja ana a ngombe, alioze ku manyinga jenyi mwene, hananjila kamuwika kunahu muma musandu mwahiana, se hanazuku ukuule wa mutolo. 13 Mumu nyi kachi manyinga ja pembe ni ja kuji a ngombe ni uto wa chimbembe wa kusapwila waze hanapu ni luchisa, muyisela ku usandu ha kupemesa cha musunya; 14 shinaho chikolo manyinga a Kristu, yoze kuli Spiritu wa mutolo walilambwile keshi kapalia kuli Zambi, mapemesa mbunge jenu ku yitanga ya kufwa hanga nukavumbike Zambi ya mwono.
it-3 242 ¶2
Ukonekeno
Kulita ni shimbi jize Zambi ahanyine kuli vungu lia Izalele, mba akonekene mutu yoze wavulumuna kuli Zambi hanji kuli mutu ni mukwo, iye te katamba kuhana mulambu wa manyinga kuli Yehova hamukunda wa shili yenyi. (Lev 5:5–6:7) Kashika Paulu ambile ngwenyi: “Nikulita ni shimbi yuma yeswe, yikepe wika yinasala, kakuyipemesa ni manyinga, ni ukonekeno wakuhi niumwe shina ha kumwanga manyinga.” (Hep 9:22) Kwamba pundu, manyinga ja kashitu te keshi kuchiza shili ni kuhana mbunge yitoma kuli atu. (Hep 10:1-4; 9:9, 13, 14) Alioze usendo waha unahane atu uhashi wa kupwa ni ukonekeno wamwenemwene kupalikila mu ukuule wa Yesu Kristu. (Jer 31:33, 34; Mat 26:28; 1Ko 11:25; Efw 1:7) Muze Yesu apwile hano hashi kasolwele ngwo, kali ni ndundo ja kukonekena shili ha kuwuka mukwa kalepa.—Mat 9:2-7.
(A-Hepreu 9:24-26) Mumu Kristu kanjilile muma musandu mwa kutungiwa ni moko, te chizulie cha muma musandu mwamwenemwene; alioze hanjila mwilu mwene hanga akasoloke haliapwila kumeso ja Zambi hali yetu. 25 Kuchapwile ngwe akalilambwole kanji kanji ngwe sasendote mukwa lutwe wakunjilanjila muma musandu mwaka ha mwaka ni manyinga a mbala. 26 Nyi chocho, chamutamba kwivwa lamba kanji kanji chize ku kusela cha fundamentu ya hashi: alioze haliapwila kamuwika ha kumanunuka cha miaka hanamusolola hanga akachize shili ha kulihana chitapo iye mwene.
cf 183 ¶4
“Ngukaule”
4 Yisoneko kuyishi kusolola yize yalingiwile muze Yesu ahetele mu malilu, ni chiseke chize evwile muze aliwanyine ni Tato. Alioze ha mashimbu anji akunyima, Mbimbiliya yahanjikile ha yize te muyilingiwa muze Yesu te mahiluka mu malilu. Hakupalika cha sekulu 15, A-Yunda te kakulinga yimwe yiwanyino yisandu. Sasendote wa lutwe, te kakunjila mu tembele Muma Musandu Mwahiana ha Tangwa lia Kufuka Shili, hanga ahinjile manyinga ha mushete wa usendo, chisuho chimuwika ha mwaka. Ha mashimbu jacho sasendote wa lutwe te kanalingi mulimo uze Mesaya te malinga. Yesu kamanunwine mu yimako yuma yeswe ya uprofeto yize te yakulingiwa ha chiwanyino chacho muze afunyine mu malilu. Iye kasolokele ku ngunja yinene ya Yehova mu malilu—chihela chisandu chahiana—kuzekwene, Yesu yasolola ulemu wa chitapo cha ukuule ku meso ja Tato. (A-Hepreu 9:11, 12, 24) Shina Yehova katayijile chitapo chacho?
(A-Hepreu 10:1-4) Mumu shimbi se yili ni chizulie cha yuma yipema yize muyizaho, hi we mujimba wene ko wa yuma, kuyahashile nilimwe tangwa ni yitapo yimuwika tangwa ha tangwa, yize akulambula mwaka ha mwaka, kupwisa angunu waze akukundama. 2 Nyi chocho, kachi kalitwaminyine kuyilambula, nyi? Mumu akwa kuwayila se haapemesa kamuwika mu mbunge jo keshi kupwa nawa ni uhie wa milonga. 3 Alioze mu yitapo yize kwiwulula chiliko cha milonga mwaka ha mwaka. 4 Mumu manyinga ja ngombe ni ja pembe kechi kuhasa kuchiza milonga.
it-3 245-246
Ungunu
Ungunu wa Shimbi ya Mose. Mu Shimbi jize Yehova ahanyine kuli A-Izalele kupalikila muli Mose, mwapwile ululikiso wa kutongola asasendote ni kuhana milambu ya tushitu alisa. Ngwe chize postolo Paulu ambile, chipwe ngwe ululikiso wacho wakatukile kuli Zambi wamwenemwene, nihindu, usasendote, Shimbi ni yitapo, te kuyishi kupwisa atu waze apwile ni kuyikaula angunu. (Hep 7:11, 19; 10:1) Ululikiso wacho te ushi kutusula A-Izalele ku shili ni kufwa, alioze te wakwewulula shili yo. (Ro 3:20; 7:7-13) Ululikiso uno wa shimbi ya Zambi, wapwile ngwe “chifumbe” yoze te matwala atu ndo kuli Kristu, ni kusolola ungunu wa “chizulie cha yuma yipema yize muyizaho.” (Nga 3:19-25; Hep 10:1) Muze Paulu ahanjikile ngwo, “shimbi kuyahashile kulinga se yalela mumu ha musunya” (Ro 8:3), iye te kanahanjika hakutwala kuli sasendote wa lutwe wa A-Yunda yoze te keshi kuhasa (yoze te akutongola kulita ni Shimbi hanga akalakale ha ululikiso wa kuhana yitapo, nawa te wakunjila Muma Musandu Mwahiana ha Tangwa lia Kufuka Shili ni manyinga a mulambu) “kulamwina” atu waze te akukalakalila, ngwe chize anasolola mu mukanda wa A-Hepreu 7:11, 18-28. Chipwe ngwe yitapo yize apwile ni kuhana kupalikila mu usasendote wa Arone yapwile ni kukwasa atu hanga apwe ni utayizo wa Zambi, nihindu te kuyishi kwakwasa pundu apwe ni mbunge yitoma hakutwala ku shili yo. Postolo Paulu kasolwele ngwo, mulambu wa yitapo ha shili te kuushi “kupwisa angunu waze akukundama,” che kwamba, te keshi kupwa ni mbunge yitoma. (Hep 10:1-4; tesa ni Hep 9:9.) Sasendote wa lutwe te keshi kuhasa kuhana ndando yize yinafupiwa hanga akuule atu ku shili yo. Alioze mulimo wa usasendote ni chitapo yize te muyihasa kukula atu yili wika ya Kristu.—Hep 9:14; 10:12-22.
Kuhengwola Yikuma Yilemu ya mu Mbimbiliya
(A-Hepreu 9:16, 17) Mumu kuze kuli usendo, chatamba nawa kupwa kufwa cha mukwa kuukolesa. 17 Mumu usendo muukola muze hikwapwa kufwa: se keshi kuukolesa nichimwe shimbu mukwa kuukolesa uchili ni mwono.
w92 1/3 31 ¶4-6
Yihula ya Waze Akutanga Mikanda Yetu
Postolo Paulo kambile ngwenyi, te kunafupiwa kufwa cha umwe mutu, mba usendo uze wapwile hachi ka Zambi ni atu ukalakale. Usendo wa Shimbi muuhasa kutukwasa kunyingika kanawa chikuma chino. Mose kapwile chitakanyishi, yoze watakanyishine usendo uze Zambi alingile ni A-Izalele a musunya. Mose kalingile mulimo ulemu, iye mwe te wakusongwela a Izalele muze Zambi alingile no usendo. Kashika, mutuhasa kumuvuluka Mose ngwo, chitakanyishi wa usendo wa Shimbi jize jakatukile kuli Yehova. Shina Mose te katamba kumwanga manyinga jenyi, mba usendo wa Shimbi uputuke kukalakala? Ka, alioze, te kakuhana yitapo ya tushitu hanga asalakane manyinga a Mose.—A-Hepreu 9:18-22.
Yika mba mutwamba ha usendo uze Yehova alingile ni Izalele a ku spiritu? Yesu Kristu kapwile Chitakanyishi wa usendo hakachi ka Yehova ni Izalele a ku spiritu. Chipwe ngwe Yehova kali chishina cha usendo wacho, nihindu te unatale hali Yesu Kristu. Yesu keshi wika chitakanyishi, iye nawa kapwile hamuwika ni atu atangu waze te mapwa mu usendo wacho. (Luka 22:20, 28, 29) Chikwo nawa, Yesu mwe wapwile ni uhashi wakulihana ngwe chitapo chize te chinafupiwa hanga usendo wacho ukalakale. Chitapo chino te kuchishi ngwe cha tushitu, alioze cha mwono wa mutu mungunu. Kashika Paulu avulukile Kristu ngwenyi, chitakanyishi wa usendo waha. Muze Kristu anjilile “mwilu mwene hanga akasoloke . . . kumeso ja Zambi hali yetu,” usendo waha yiuputuka kukalakala.—A-Hepreu 9:12-14, 24.
Muze Paulu ambile hali Mose ni Yesu ngwo kali yitakanyishi, te kaso kusolola ngwo, ayo kali chishina cha usendo wacho, alioze wakatukile kuli Zambi. Atu ano aali te kakukalakala ngwe yitakanyishi a usendo wa Zambi. Ha usendo ukulu, te hakufupiwa manyinga ja yimuna hanga asalakane a Mose, alioze Yesu kahanyine manyinga jenyi hamukunda wa atu waze atayijile mu usendo waha.
(A-Hepreu 10:5-7) Kashika ha kwiza hano hashi, yamba ngwenyi, Chitapo ni mulambu yena kwayipalile, alioze wangululikilile mujimba. 6 Mu milambu ya muwundu ya kulumba, ni yitapo ha shili yena kwawahilililemo. 7 Henaho nambile ngwami, Zambi! Talenu, nguneza mukulinga upale wenu. (Mu chivungo cha mukanda chinasonewa hali yami).
it-1 315
Upapachiso
Luka kambile ngwenyi, Yesu kalembele ha mashimbu a upapachiso wenyi. (Lu 3:21) Chikwo nawa, mukwa-kusoneka mukanda wa A-Hepreu kambile ngwenyi, muze Yesu Kristu ‘ejile hano hashi’ (che kwamba, iye kakahanjikile maliji wano muze asemukine, alioze muze amupapachishile ni muze aputukile mulimo wenyi wa kwambujola) kambile maliji waze ali ha Samu 40:6-8 (LXX) anambe ngwo: “Chitapo ni mulambu yena kwayipalile, alioze wangululikilile mujimba. . . . Talenu, nguneza mukulinga upale wenu (Mu chivungo cha mukanda chinasonewa hali yami).” (Hep 10:5-9) Yesu kapwile wa ku munyachi wa Yunda, vungu lize Zambi alingile nalio usendo wa Shimbi. (Kut 19:5-8; Nga 4:4) Kashika, muze Yesu ayile kuli Yoano hanga amupapachisa te hapwa kulu mu vungu lize Yehova Zambi alingile nalio usendo. Yesu kalingile yuma yinji kuhiana yize te akwita mu Shimbi. Yesu kalisolwele kuli Tato Yehova, hanga alinge “upale” wenyi, ha kuhana mujimba ‘wakululika’ hanga ahwise shimbi ya kuhana yitapo ya tushitu. Postolo Paulu kambile ngwenyi: “Mu upale unowene hanatusela ku usandu ku kulambula cha mujimba wa Yesu Kristu kamuwika kunahu.” (Hep 10:10) Upale wa Zambi hali Yesu te unatale nawa ha mulimo wa Wanangana, Yesu kalihanyine hanga alinge mulimo wacho. (Lu 4:43; 17:20, 21) Yehova katayijile kulihana cha mwanenyi, kashika amuwayishile ni spiritu yisandu ni kwamba ngwenyi: “Yena uli Mwanami ngunakuzange chikolo, muli yena ngunawahilila.”—Mar 1:9-11; Lu 3:21-23; Mat 3:13-17.
Kutanga Mbimbiliya
(A-Hepreu 9:1-14) Chipwe usendo utangu wapwile ni yiyulo ya uvumbiko, ni muma musandu mwa hano hashi. 2 Mumu alulikile mbalaka, yitangu, muze mwapwile chikwachilo cha ndeya, ni mesa, ni mbolo ja kutumbieka; muze anavulukamo ngwo, Muma musandu. 3 Kulutwe lia chikalakala cha hina cha muchiali, kwatwama mbalaka yize anayivuluka ngwo, Muma musandu mwahiana; 4 muze muli chilumbilo cha oru cha insesu, ni mushete wa usendo, wa kufuka ni oru ha malumbu eswe; muze mwapwile ndeho ya oru, yize yapwile ni mana, ni mulumbu wa Arone, uze watemwine, ni e mawe ja usendo. 5 Helu liawo akerupimi ja uhenya kanazulamina chifuko cha ukukilo, ha kutwala ku yuma yize kutwahashile kuhanjika haliapwila chihanda ha chihanda. 6 Muze halulika yuma yino chocho, asasendote kakunjilanjila matangwa eswe mu mbalaka yitangu nikulingalinga uvumbiko wo; 7 alioze mu mbalaka yamuchiali sasendote mukwa lutwe ukawenyi, kamuwika ha mwaka, ndo ni manyinga, waze malambula hali iye mwene, ni ha milonga ya atu. 8 Chocho Spiritu Musandu kanalweze chino ngwenyi, Kanda achisolola jila ya muma musandu mwahiana shimbu te mbalaka yitangu yinamana. 9 Chenacho chishima cha mwakono haliapwila; nikulita nacho kakulambula yawana ni yitapo, yize kuyahashile kupwisa mungunu mukwa kuwayila ha kutwala ku mbunge. 10 Se yatwala wika ku yuma ya kulia ni kunwa ni kusana cheka ni cheka, maliji a yiyulo ya musunya, aatwikile ndo mwaka wa kululika yuma yeswe. 11 Alioze Kristu se kapwa sasendote mukwa lutwe wa yuma yipema yize muyizaho, ku mbalaka yinene yahiana ni yingunu yahiana, kayitungile ni moko, te hi ya ku kutanga chino ko, 12 chipwe ku manyinga ja pembe ni ja ana a ngombe, alioze ku manyinga jenyi mwene, hananjila kamuwika kunahu muma musandu mwahiana, se hanazuku ukuule wa mutolo. 13 Mumu nyi kachi manyinga ja pembe ni ja kuji a ngombe ni uto wa chimbembe wa kusapwila waze hanapu ni luchisa, muyisela ku usandu ha kupemesa cha musunya; 14 shinaho chikolo manyinga a Kristu, yoze kuli Spiritu wa mutolo walilambwile keshi kapalia kuli Zambi, mapemesa mbunge jenu ku yitanga ya kufwa hanga nukavumbike Zambi ya mwono.
16-22 SETEMBRO
YIKUMA YILEMU YA MU LIJI LIA ZAMBI | A-HEPREU 11
“Ufulielo uli ni Ulemu”
(A-Hepreu 11:1) Acho, ufulielo che kulisela chinyingi cha yuma yize anayitalatala, che kukunuka ha yuma yize kuyishi kumoneka.
Nunga ni Kufuliela ha Yilakenyo ya Yehova
6 Mu A-Hepreu 11:1, Mbimbiliya yinalumbununa chize ufulielo wapwa. (Tanga.) (1) Ufulielo uli “kulisela chinyingi cha yuma yize anayitalatala.” Yuma yize ‘tunatalatala’ yili yilakenyo ya Zambi ya kulutwe lia matangwa. Chakutalilaho, tuli ni shindakenyo ngwetu upi kumuukahwa, nawa ngwetu kumukukapwa hashi haha. (2) Ufulielo uli “kukunuka” hanji kujikijila “ha yuma yize kuyishi kumoneka.” Tunanyingika ngwetu, Yehova Zambi, Yesu Kristu, angelo kwaali chipwe ngwe kutushi kwaamona. Nawa ngwetu, Wanangana wa mu malilu kuuli chipwe ngwe tushi kuumona. (A-Hepreu 11:<u2060>3) Mba kuchi mutuhasa kusolola ngwetu, pundu lume twakufuliela ha yilakenyo ya Zambi ni ha yuma yize kuyishi kumoneka? Twakuchilinga ha chize twakutwama ku mwono wetu ni chize twakuhanjika ni yize twakulinga.
(A-Hepreu 11:6) Alioze mutu keshi kuhasa kupemena kuli Zambi shina ni ufulielo; mumu yoze meza kuli Zambi ndo mafuliela ngwenyi, Zambi hwali, iye mukwa kwononona waze akumufupa.
w13 1/11 11 ¶2-5
“Iye Mukwa Kwononona Waze Akumufupa”
Yika twatamba kulinga mba tuhase kupemena kuli Yehova? Paulu kasonekene ngwenyi, “mutu keshi kuhasa kupemena kuli Zambi shina ni ufulielo.” Hano Paulu kanasolola pundu ngwenyi, mutu nyi kafuliele keshi kuhasa kupemena Zambi. Che kwamba, mba tupemene kuli Zambi twatamba kupwa ni ufulielo.
Ufulielo wa mutapu uka uze wakupemena Yehova? Kufuliela hali Zambi chinatale ha yuma yaali. Chitangu, twatamba kufuliela ngwetu, ‘Zambi kwali.’ Kuchi mutuhasa kupemena Zambi nyi kutwafulielele ngwetu iye katwamako? Ufulielo ungunu unatale ha yuma yinji, hi wika ko kufuliela ngwo Zambi katwamako, mumu chipwe andemoniu kakufuliela ngwo Yehova katwamako. (Tiangu 2:19) Kashika, ufulielo wetu watamba kusoloka ha yitanga, ni ha kutwama kulita ni shimbi ja Zambi.—Tiangu 2:20, 26.
Chamuchiali, twatamba kufuliela ngwetu, Zambi kali “mukwa kwononona.” Mutu yoze uli ni ufulielo wamwenemwene kakupwa ni shindakenyo ngwenyi, tachi jize akusa hanga apemene Zambi jishi kulitokela. (1 A-Korindu 15:58) Kuchi mutuhasa kupemena Zambi nyi twahona kufuliela ha uhashi wenyi wa kwononona? (Tiangu 1:17; 1 Petulu 5:7) Mutu yoze wakunyonga ngwo, Zambi keshi kutufunga, hanji ngwo keshi kulemesa tachi jize twakusa, kanyingikine Zambi mwenya Mbimbiliya.
Aya waze Yehova akwononona? Paulu kambile ngwenyi, Yehova kakwononona “waze akumufupa.” Umwe mukanda wakulumbununa Mbimbiliya unambe ngwo, liji lia Ngregu “waze akumufupa,” kulialumbunukine wika kulilongesa hakutwala kuli Zambi, alioze linalumbunuka nawa kulikolweza hanga tumuwayile. Mukanda ukwo wakulumbununa Mbimbiliya, unambe ngwo, liji lino lia Ngregu linalumbunuka kulikolweza chinji. Kwamba pundu, Yehova kakwononona waze akumuwayila ni zango lieswe mumu lia ufulielo wo.—Mateu 22:37.
(A-Hepreu 11:33-38) Waze ku ufulielo akanganyine mawanangana, alingile ululi, azukile yilakenyo, apakikile makanwa ja ndumba, 34 Ajimine tachi ja kahia, apulukile ku lutwilo wa katana, mu ulelu wo alikolezele, ayile ni kutakama mu jita, achinyishine tujita twa yilambala. 35 Mapwo atambwile afu jo ku uhindukilo: akwo aapinjishile ndo ku kufwa, se katayijile akaapulule, hanga akazuke uhindukilo wahiana. 36 Akwo aesekele ni kuakekuna ni kualamba shikote, ewa, ndo ku malenge ni mazuwo ja ususu; 37 aashile mawe, aaselalile hakachi, aazezele, aashihile ni katana; endanganyine ni malambu ja mapanga, ni malambu ja pembe, akwa kuhona, aapinjishile, aalingile chipi, 38 (akwa hashi kaatelele), achamanganyine mu puya ni ha milundu, ni mu yivwenge, ni mu mena a hashi.
Kolesa Ufulielo we ha Yiwape Yize Unashimbwila Kulutwe lia Matangwa
10 Mu A-Hepreu kapitulu 11, postolo Paulu yamba ngwenyi: “Mapwo atambwile afu jo ku uhindukilo: akwo aapinjishile ndo ku kufwa, se katayijile akaapulule, hanga akazuke uhindukilo wahiana.” (A-Hepreu 11:35) Tuvumbi anji kakumbile yipikalo ni kununga ni kushishika kuli Zambi, mumu kapwile ni ufulielo ukolo ha uhindukilo wa afu uze Zambi hanalakenya. Kanyingikine ngwo, nyi mafwa, kulutwe lia matangwa Yehova te maahindwisa hanga atwame ni mwono wa mutolo hano hashi. Achinyonga hali Nabote ni Zekaria. O kaashihile ni mawe, mumu lia kwononokena Zambi. (1 Mianangana 21:3, 15; 2 Sango ja Mianangana 24:20, 21) Daniele kamusele mu wina wa ndumba, nawa masepa jenyi kaasele mu kahia. Shimbu ahone kushishika kuli Yehova, o yazanga kwo kufwa. Malunga wano, kapwile ni ufulielo ukolo hali Yehova ngwo maaha spiritu yisandu ni kwaakwasa hanga anyongonone ha lamba liacho.—Daniele 3:16-18, 20, 28; 6:13, 16, 21-23; A-Hepreu 11:33, 34.
11 Aprofeta anji, ngwe Mikaia ni Jeremia kaachokele ni kwaasa mu mazuwo aususu. Akwo, ngwe Elia, “achamanganyine mu puya ni ha milundu, ni mu yivwenge, ni mu mena a hashi.” Wano eswe kanyongonwene mu yipikalo ni kununga kushishika kuli Zambi, mumu kapwile ni “chinyingi cha yuma yize anayitalatala.”—A-Hepreu 11:1, 36-38; 1 Mianangana 18:13; 22:24-27; Jeremia 20:1, 2; 28:10, 11; 32:2.
Kuhengwola Yikuma Yilemu ya mu Mbimbiliya
(A-Hepreu 11:4) Ku ufulielo Abele walambwile kuli Zambi chitapo chilemu kuhiana Kene, mba wazukile nacho shindakenyo ya kupwa mukwa ululi, Zambi se kanashindakenya ha yawana yenyi; ku ufulielo, iye chipwe hanafu, hindu uchili nikuhanjika.
it-2 109 ¶3
Ufulielo
Yilweza ya Ufulielo wa Tushakulu. Atu a ku “mbunga yinene” waze Paulu atongwele, (Hep 12:1) kapwile ni chuma chize chaakwashile kupwa ni ufulielo. Chakutalilaho, Abele te kananyingika chilakenyo cha Zambi hakutwala ku “munyachi [hanji mbuto]” uze te muukawonda mutwe wa “kapela.” Iye te kakumona nawa umanunuko wa chilakenyo cha upatwilo wa Yehova uze ahanyine kuli yisemi jenyi mu munda wa Endene. Muze aahumine mu munda wa Endene, Alama ni usoko wenyi te kakuhondangana chinji mba awane yakulia, mumu mavu te hashingiwa, kashika te hakusoka mbimbo ni mikalale. Kota Abele te kakumona chize Eva apwile ni kwivwila mukwo-lunga usona, ni chize Alama te akuyula mukwo-pwo. Chikwo nawa, kota te kakwivwa muze naye akuhanjika ha yikola yize akwivwa muze ali ni ufumba. Nawa te kakumona chize akerupimi ni katana wa mulengi wa kahia te akufunga jila ya munda wa Endene. (Upu 3:14-19, 24) Yuma yino yeswe yapwile “chinyingi” chize chakwashile Abele kupwa ni ushindakenyo ngwo, te mukukapwa utuswilo kupalikila kuli “munyachi” uze alakenyene. Yino ye yamukolwezele kuhana “kuli Zambi chitapo chilemu,” chize chahianyine mulambu wa Kene.—Hep 11:1, 4.
(A-Hepreu 11:5) Ku ufulielo apindumwine Enoke hanga kechi kamona kufwa; mba kamuwanyineko, mumu Zambi hanamupindumuna. Mumu shimbu kanda amupindumuna, amushindakenyene ngwo, Kanapemena kuli Zambi.
‘Te Kakupemena Kuli Zambi’
Mu mulali uka ngwo, Enoke ‘amupindumwine’ hanga akachine “kumona kufwa”? Yehova kota kapindumwine Enoke ha kumuchiza ku mwono ni kumupalikisa ku kufwa, hanga te achine kumushiha chipi kuli akwa-kole jenyi. Alioze chitangu, Enoke katambwile ‘ushindakenyo ngwo, kanapemena kuli Zambi.’ Kuchi acho? Shimbu te kanda achifwa, Enoke kota katambwile usolwelo wa Zambi, uze wamusolwele hashi hi hapwa paraisu. Ni utayizo uno ungunu wa Yehova, mba Enoke yafwa. Muze asonekene hakutwala kuli Enoke ni kuli malunga ni mapwo ashishika, postolu Paulu yamba ngwenyi: “Wano eswe afwile nikulita ni ufulielo.” (A-Hepreu 11:13) Hakupalika cha amwe mashimbu, kota akwa-kole jenyi kapwile ni kufupa mujimba wenyi, alioze ‘kakauwanyineko,’ kota Yehova katokesele mujimba wenyi, hanga atu achine kuuzachisa mujila yize kuyalitele hanji mu uwayilo wa mahuza.
Kutanga Mbimbiliya
(A-Hepreu 11:1-16) Acho, ufulielo che kulisela chinyingi cha yuma yize anayitalatala, che kukunuka ha yuma yize kuyishi kumoneka. 2 Mumu makulwana azukile nawo shindakenyo yipema. 3 Ku ufulielo chatulumbunuka ngwe atesele miaka ku liji lia Zambi, chocho chize chakumoneka kachitangile ku yuma yize yakusoloka. 4 Ku ufulielo Abele walambwile kuli Zambi chitapo chilemu kuhiana Kene, mba wazukile nacho shindakenyo ya kupwa mukwa ululi, Zambi se kanashindakenya ha yawana yenyi; ku ufulielo, iye chipwe hanafu, hindu uchili nikuhanjika. 5 Ku ufulielo apindumwine Enoke hanga kechi kamona kufwa; mba kamuwanyineko, mumu Zambi hanamupindumuna. Mumu shimbu kanda amupindumuna, amushindakenyene ngwo, Kanapemena kuli Zambi. 6 Alioze mutu keshi kuhasa kupemena kuli Zambi shina ni ufulielo; mumu yoze meza kuli Zambi ndo mafuliela ngwenyi, Zambi hwali, iye mukwa kwononona waze akumufupa. 7 Ku ufulielo Noe muze hamutoweza kuli Zambi ha kutwala ku yuma yize kanda yichimoneka, se wevwile woma wa Zambi, walulikile ulungu akalamwine akwa zuwo lienyi; chochene wahishile akwa hashi, amupwishile swana ya ululi uze wakulita ni ufulielo. 8 Ku ufulielo Apalahama, muze amutambikile, wononokene, wakatukile akaye ku chifuchi chize machitambula ha chihinga; chipwe kanyingikine kuze anayi. 9 Ku ufulielo watwamine ngwe chilambala mu chifuchi cha chilakenyo, ngwe mu chifuchi cha mbala, nikutwama mu mbalaka hamwe ni Izake ni Yakomba, maswana hamwe nenyi a chilakenyo chimuwika: 10 mumu wataliletalile limbo lize lili ni fundamentu, lize chilangaji ni tungi yalio Zambi. 11 Ku ufulielo chipwe Sara mwene watambwile tachi ja kuseseka ufumba muze te hapalika mwaka, se wamunyongene wamwenemwene yoze walakenyene. 12 Kashika nawa kwakatukile kuli umuwika, iye ngwe mufu, anji ngwe matongonoshi a mwilu, ngwe masekeseke aze ali ku sesa lia kalunga-lwiji, keshi kuhasa kuaalula. 13 Wano eswe afwile nikulita ni ufulielo, katambwile yilakenyo, alioze ayimwene kusuku; ayisambililile; ayishindakenyene ngwo, Tuli ngeji ni njize hano hashi. 14 Mumu waze akwamba yuma ngwe yino, kanambe pundu ngwo, Tunafupu chifuchi cha yetwene. 15 Nyi kachi chamwenemwene ewulukile chifuchi kuze akatukile, kachi ahashile kuhilukilako; 16 Alioze haliapwila kakuzanga chifuchi chimwe chahiana, te chize cha mwilu. Kashika Zambi keshi kuavwila sonyi, akamuvuluke ngwo, Zambi yetu; mumu hanaalulikila limbo.
23-29 SETEMBRO
YIKUMA YILEMU YA MU LIJI LIA ZAMBI | A-HEPREU 12–13
“Yehova Kakufumba Waze Akuzanga”
(A-Hepreu 12:5) Mba hinunavulama kushinjila chize chinanuhete ngwe kuli ana ngwo, Mwanami, kanda ulelesa kufumba cha Mwene, chipwe kanda ulezumuka muze makukumika kuli iye.
w12 15/3 29 ¶18
Kanda Tutala “Kunyima” ha Mukunda wa Yuma Yize Twahichikile
18 Fumbo Likalu. Yika muyilingiwako nyi twaputuka kwivwa yinyengo ha kwiwuluka fumbo lize atuhele? Mutuhasa kwivwa yikola yinji ku mbunge ni ‘kulezumuka.’ (Hep 12:5) Nyi ku uputukilo mututayiza fumbo, alioze ha kupalika cha matangwa mutulilelesa ha kulituna lio hanji kulezumuka ku ufulielo, fumbo liacho lichi kutuyukisa hanji kutukwasa kwalumuna yimwe ku mwono wetu. Kashika, chili chipema kukaula maliji a Solomone anambe ngwo: “Kakaminya ku kufumba chami, kanda uchehuka. Uchifunge kanawa mumu chapwa mwono we.” (Yishi. 4:13) Ngwe chize mukwa-kwendesa mashinyi akukaula shimbi ya mu tapalo, ni yetu twatamba kutayiza fumbo lia Zambi ni kulikaula.—Yishi. 4:26, 27; tanga A-Hepreu 12:12, 13.
(A-Hepreu 12:6, 7) Mumu yoze Mwene mamuzanga mamulamba ha kufumba, malamba ni shikote ana eswe waze matambula. 7 Nyi kachi nwakunyongonona mu lamba lia kufumba, kachi Zambi kakulinga kuli yenu ngwe kuli anenyi; mumu mwana muka tato keshi kumulamba ha kufumba?
w12 1/7 21 ¶3
“Muze Munulemba Ambenu Ngwenu, Tata”
Tata wa zango kakufumba ana jenyi, kakulipikala ha chize ana jenyi makapwa muze makola. (A-Efwesu 6:4) Tata wacho katamba kufumba kanawa ana jenyi, alioze katambile kupwa mutu mukalu. Chizechene nawa, Tata yetu wa mu malilu ha mashimbu amwe kakumona ngwo, tunafupiwa kutambula fumbo. Alioze ha kutufumba iye kakuchilinga ni zango lieswe, hi ni ukalu ko. Ngwe Tato, ni Yesu neye te hi mukaluko, chipwe muze tumbaji jenyi te akusolola ngwo keshi kukaula chiyulo chenyi.—Mateu 20:20-28; Luka 22:24-30.
(A-Hepreu 12:11) Lamba lieswe lia kufumba linasoloka haliapwila ngwe kulishi uwahililo, alioze chinyengo wika, hindu kulutwe mulima mihuko ya ululi wa sambukila kuli waze akulifumba nalio.
“Ivwenu Kufumba Nukapwe ni Mana”
18 Fumbo mulihasa kuneha yikola, alioze kwehuka fumbo lia Zambi chakuneha yikola yinji kuhiana. (A-Hepreu 12:11) Mutuhasa kulilongesa ha chilweza cha Kene ni cha Mwanangana Zedekia. Muze Zambi amwene ngwenyi, Kene keshi kuzanga ndumbwenyi nawa kanazange kumushiha, iye yamutoweza ngwenyi: ‘Ufwatulo waka uli nawo? Kuchi te unanyakana ku meso? Nyi mulinga kanawa kechi kukutambula nyi? Alioze nyi kuwalingile kanawa shili kuyinautama ku chikolo. Nawa muyihasa kukumba; kashika sako tachi hanga uyikumbe.’ (Uputukilo 4:6, 7) Kene yalituna fumbo lia Yehova, yashiha mwanako, chocho yamona lamba ku mwono wenyi weswe. (Uputukilo 4:11, 12) Nyi Kene kapanjikile Zambi kachi te kakamwene lamba liacho.
Kuhengwola Yikuma Yilemu ya mu Mbimbiliya
(A-Hepreu 12:1) Kashika, se hanatuseleka ni mbunga yinene yipwa haha ya yela, tumbilenu milalu yeswe ni shili yize ya kutulimbalimba chashi chichize, tulikolezenu kuzombokela jila yize hanase kumeso jetu.
w11 15/9 17-18 ¶11
Zombokenu ni Kunyongonona
11 Atu waze alingile chihanda mu “mbunga yinene . . . ya yela,” te keshi kutwama wika ni kutala chize akwo anazomboka. Alioze no te kakuzomboka. Ayo kanakahasa kukumbanyisa kuzomboka chacho. Chipwe ngwe hanafu, hindu yilweza yo muyihasa kutukolweza hanga tukumbanyise kuzomboka chetu. Achinyonga chize umwe mukwa-kuzomboka mwaha mevwa muze manyingika ngwo, atu waze aputukile kulu kuzomboka, kanatale kuzomboka chenyi. Shina kechi kulikolweza chinji hanga akumbe? Mbunga yino yinene ya yela akunyima, mahasa kupwa ni shindakenyo ngwo, chipwe ngwe kuzomboka chacho muchipwa chikalu, nihindu mutu wacho mahasa kukumba. Akwa-Kristu A-Hepreu a ku sekulu yitangu, kembulwile hamu lia “mbunga yinene . . . ya yela,” ha ‘kuzomboka ni kunyongonona’—ngwe chize yetu tunalingi musono.
(A-Hepreu 13:9) Kanda nuhungumioka ni longeso lieka ni lieka, lize kulialumbunukine; mumu chinawaha mbunge yikakole mu vumbi; hi mu kulia ko, mumu kuchafumbukile kuli waze endelemo.
w89 15/12 22 ¶10
Tulambulenu Yitapo Yize Muyipemena Yehova
10 A-Hepreu te katamba kwehuka kuhungumuka “ni longeso lieka ni lieka, lize kulialumbunukine” lia A-Yunda. (A-Ngalashia 5:1-6) Mutu mahasa kujikiza mu ‘mbunge mumu ha vumbi lia Zambi,’ hi ha malongeso ja A-Yunda ko. Atu amwe kota te kakuzwela hamukunda wa kulia ni yitapo, kashika Paulu ambile ngwenyi, mbunge muyikola, “hi mu kulia ko, mumu kuchafumbukile kuli waze endelemo.” Yiwape ya ku spiritu yishi kwiza ha kulemesa tangwa limwe, likwo ka hanji ha kulemesa chimwe kulia, alioze yakwiza ha kuwayila Zambi ni kufuliela ha ukuule. (A-Roma 14:5-9) Chikwo nawa, chitapo cha Kristu chajimwine yitapo ya yimuna yize A-Levi te akuhana.—A-Hepreu 9:9-14; 10:5-10.
Kutanga Mbimbiliya
(A-Hepreu 12:1-17) Kashika, se hanatuseleka ni mbunga yinene yipwa haha ya yela, tumbilenu milalu yeswe ni shili yize ya kutulimbalimba chashi chichize, tulikolezenu kuzombokela jila yize hanase kumeso jetu. 2 Tuhulikilenu meso kuli Yesu, Kaputu kanda mukwa kumanununa ufulielo, mwenawo ha uwahililo uze asele kumeso jenyi, wanyongonwene mu lamba lia kulusu, nikulelesa je sonyi; hanatwama ku kwoko lia chindume lia ngunja ya Zambi. 3 Mumu zewulenu kanawa yoze wanyongonwene ha kuhamika chinene cha yivulumunyi cha kulimika nenyi, hanga kunuchi kevwa yikatalo, kunuchi kulezumioka mu mbunge jenu. 4 Yenu, mukulitachika ni shili, kunwalimikine ndo ku manyinga. 5 Mba hinunavulama kushinjila chize chinanuhete ngwe kuli ana ngwo, Mwanami, kanda ulelesa kufumba cha Mwene, chipwe kanda ulezumuka muze makukumika kuli iye. 6 Mumu yoze Mwene mamuzanga mamulamba ha kufumba, malamba ni shikote ana eswe waze matambula. 7 Nyi kachi nwakunyongonona mu lamba lia kufumba, kachi Zambi kakulinga kuli yenu ngwe kuli anenyi; mumu mwana muka tato keshi kumulamba ha kufumba? 8 Alioze nyi kachi lamba lia kufumba kunushinalio, ha lize ana eswe kakutambula chihanda, acho nunapu ana ja utanji, hi nuli ana amwenemwene ko. 9 Chikwo nawa, twapwile ni atata a mu musunya atulambile ha kufumba, mba twaalemesene: shinaho chikolo chatutamba kuzeyela kuli Tata ya maspiritu jetu, tukapwe ni mwono. 10 Mumu atata a musunya, chamwenemwene atulambile ha kutufumba ha matangwa akehe nikulita ngwe ni mbunge joene, alioze Mwene kakutulamba hanga tukafumbuke, hanga tukaliangane wa usandu wenyi. 11 Lamba lieswe lia kufumba linasoloka haliapwila ngwe kulishi uwahililo, alioze chinyengo wika, hindu kulutwe mulima mihuko ya ululi wa sambukila kuli waze akulifumba nalio. 12 Kashika ololenu moko aze a upekepeke, ni makungunwa a kukokoloka. 13 Lingilenu molu jenu majila alulama, hanga chilema kechi kakondoloka, alioze shinaho akahinduke. 14 Kaulenu sambukila hamwe ni atu eswe, ni usandu, uze mutu kechi kamona Mwene nyi keshi nawo. 15 Talenu kanawa kuchina mapwa umwe wakuhona vumbi lia Zambi, kuchina muji umwe wa usasu muze hiwasoka, muunupinjisa, mba anji malichisa nawo; 16 Kuchina chitanji umwe, hanji chijiluke, ngwe Esau, yoze ha mukunda kulia chimuwika walanjishile wata wenyi. 17 Mumu nunanyingika chipwe kulutwe, muze azangile kuhinga uwape, alitunyine; (mumu kawanyine muhela akalikonyeke), chipwe waufupile chikolo ni masoji.
30 SETEMBRO–6 OUTUBRO
YIKUMA YILEMU YA MU LIJI LIA ZAMBI | TIANGU 1–2
“Yuma Yize Yakuneha Shili ni Kufwa”
(Tiangu 1:14) Alioze mutu ni mutu mamweseka, muze mamutwala ku usolo wenyi mwene, muze mamusongojola.
g17.4 14
Cheseko
Cheseko chinalumbunuka kupwa ni usolo wa kulinga chimwe chuma, kanji-kanji kulinga chuma chipi. Chakutalilaho, nyonga ngwe uli ha chitanda, mumona chimwe chuma nawa muchizanga chinji. Ha chino, munyonga kwiya chuma chacho, alioze mbunge ye muyikutoweza ngwo, chili chipi kwiya. Chocho, mwehuka nyonga liacho, muuya kwe. Ha shimbu liacho, cheseko cha kwiya muchipalika, nawa wachikumba.
YIZE MBIMBILIYA YAKULONGESA
Nyi muupwa ni nyonga lia kulinga yuma yipi, chalumbunukine ngwo yena uli mutu mupi. Mbimbiliya yinambe ngwo, yetu eswe ha mashimbu amwe kakutweseka. (1 A-Korindu 10:13) Chiyulo chize mutukwata muze matweseka, chili chilemu. Atu amwe kakunyonga chinji ha yuma yipi, mba ha kupalika cha mashimbu malinga yuma yacho. Akwo kakwehuka manyonga jacho kawashi-washi.
“Alioze mutu ni mutu mamweseka, muze mamutwala ku usolo wenyi mwene, muze mamusongojola.”—Tiangu 1:14.
(Tiangu 1:15) Mba usolo muze hiwakola, muusema shili: ni shili muze muyimanunuka, muyineha kufwa.
g17.4 14
Cheseko
Mbimbiliya yinasolola majila waze akutwala mutu hanga alinge yuma yipi. Mukanda wa Tiangu 1:15 unambe ngwo: “Mba usolo [upi] muze hiwakola, muusema shili: ni shili muze muyimanunuka, muyineha kufwa.” Pwo nyi kali kafumba kakushimbwila ngwo mwanenyi masemuka. Chizechene nawa, nyi twanunga ni kunyonga ha yuma yipi, ha kupalika cha mashimbu, mutuyilinga. Kashika, usolo upi watambile kutusongwela, alioze mutuhasa kuwehuka.
Kuhengwola Yikuma Yilemu ya mu Mbimbiliya
(Tiangu 1:17) Kuhana cheswe chipema ni yawana yeswe yingunu kuyakuhulumuka kwilu, ya kuli mwe Tata wa pangu, muli iye kumushi kwalumuka, chipwe chizulie cha kutewuluka.
it-2 726
Pangu
Yehova kali “Tata wa pangu.” (Tia 1:17) Iye keshi kuhana wika “tangwa likapwe pangu ha mwalwa ni jila ya kufunjika ya kakweji ni matongonoshi waze akuhana pangu ha ufuku” (Jer 31:35), alioze iye kali nawa Chishina cha pangu lieswe lia ku spiritu. (2Ko 4:6) Shimbi, yiyulo, ni upatwilo wenyi, yeswe yili pangu kuli atu waze akuyikaula. (Sam 43:3; 119:105; Yis 6:23; Iza 51:4) Mukwa-kwimba masamu kambile ngwenyi: “Mu pangu lie mba twakumona pangu.” (Sam 36:9; tesa ni Sam 27:1; 43:3.) Ngwe chizechene tangwa liakutemuka chize ha chimene “ndo tangwa ha muchima,” ni jila ya akwa ululi yize akutemuna ni mana a Zambi, neyo yakutemuka. (Yis 4:18) Kukaula usongwelo wa Yehova chinalumbunuka kwenda mu pangu lienyi. (Iza 2:3-5) Chikwo nawa, nyi mutu kakuzanga yuma yipi ya hano hashi, che kwamba kanende mu milima ku spiritu. Yesu kambile ngwenyi: “Nyi kachi liso lie mulipwa lipi, kachi mujimba we weswe muuzala too ni milima.”—Mat 6:23; tesa ni Shi 15:9; 28:54-57; Yis 28:22; 2Pe 2:14.
(Tiangu 2:8) Alioze nyi kachi nwakukaula shimbi ya ku wanangana nikulita ni Chisoneko ngwo, Ukazange mwenyembo we ngwe wakulizanga yena mwene, nwakulinga kanawa.
it-2 685 ¶3
Shimbi
“Shimbi ya ku Wanangana.” “Shimbi ya ku wanangana” yili ni ulemu unji kuhiana shimbi jize manguvulu akusa hanga ayule atu jo. (Tia 2:8) Chishina cha usendo wa shimbi yino te zango; kashika shimbi yacho yinambe ngwo, “ukazange mwenyembo we ngwe wakulizanga yena mwene” (shimbi ya ku wanangana) yino yili shimbi yamuchiali. Ha shimbi yino, he te hakukatuka Shimbi jeswe ni yuma yize Aprofeta te akuhanjika. (Mat 22:37-40) Chipwe ngwe akwa-Kristu keshi mushi lia usendo wa Shimbi, nihindu kali mushi lia shimbi ja Mwanangana Yehova, ni Mwanenyi, Mwanangana Yesu Kristu, kulita ni usendo waha.
Kutanga Mbimbiliya
(Tiangu 2:10-26) Mumu mweswe mafunga Shimbi jeswe lukombo, hindu matangula chihanda chimuwika, hahia ha jeswe. 11 Mumu yoze wambile ngwenyi, Kanda ulinga utanji, wambile nawa ngwenyi, Kanda ushiha. Chipwe yena kwalingile utanji, alioze mushiha mutu, hiwapwa chitanguke cha Shimbi. 12 Chocho hanjikenu, chocho lingenu, nikulita ngwe waze makaapatwila ku shimbi ya utuswilo. 13 Yoze kalwezele keke kumakatambula upatwilo uze kuushi keke: keke kuyakukumba upatwilo. 14 Kufumbuka chika, mandumbu jami, nyi kachi umwe mamba ngwenyi, Ufulielo nguli nawo, alioze keshi yitanga? Ufulielo muuhasa kumulamwina, nyi? 15 Nyi kachi ndumbu hanji pangi mapwa ni uvu, mahona kulia cha tangwa ha tangwa, 16 mba umwe wa kuli yenu mamba kuli ayo ngwenyi, Nuye kanawa, nuvume, nukute; alioze kahele yuma yize chatamba mujimba kupwa nayo; kufumbuka chilihicho? 17 Chizechene nawa ufulielo, nyi kachi kuushi yitanga, kachi kuunafu ukawawo. 18 Alioze umwe mamba ngwenyi, Yena ufulielo uli nawo, ni yami yitanga nguli nayo. Ngulweze ufulielo we kuushi yitanga, ni yami ku yitanga yami mungukulweza ufulielo wami. 19 Yena unafuliela ngwe Zambi kapwa umuwika. Unalingi kanawa. Andemoniu nawa kakufuliela nikuchikima. 20 Alioze unazange kunyingika, yena mutu wamokomoko, ngwe ufulielo kuushi yitanga kuunafu, nyi? 21 Te kasambishile kulwetu Apalahama ku yitanga muze alambwile mwanenyi Izake ha chilumbilo, nyi? 22 Unamono chize ufulielo wenyi walingile hamwe ni yitanga yenyi, ni ku yitanga apwishile ufulielo wenyi ungunu. 23 Chisoneko chamanunukine chize chinambe ngwo, Apalahama wafulielele Zambi, mba achalwile kuli iye ha ululi, iye amulukile ngwo, Kasendo ka Zambi. 24 Nunamono ngwe mutu mamusambisa ku yitanga, hi ku ufulielo wika ko. 25 Chizechene nawa kasambishile chikoi Rahape ku yitanga, muze azekele tunganda, nikuakatwishila ku jila yeka, nyi? 26 Mumu chizechene ngwe mujimba kuushi spiritu kuunafu, chocho nawa ufulielo kuushi yitanga kuunafu.