Vennak Innsang ONLINE LIBRARY
Vennak Innsang
ONLINE LIBRARY
Chin (Hakha)
  • BAIBAL
  • CAUK
  • PUMHNAK
  • w02 9/15 cc. 25-28
  • “Khamhnak Cu Jehovah Ta A Si”

Video a um lo.

Sorry, video awn khawh a si lo.

  • “Khamhnak Cu Jehovah Ta A Si”
  • Vennak Innsang Jehovah Pennak Thanhnak—2002
  • Biatlangte
  • A Konglam Aa Lomi
  • “An Hmai Ah Nan Kun Lai Lo”
  • Miphun Ṭanhnak Hla Hna Cu Zeidah An Si?
  • Hmaizah Ngaiin Hrial
  • ‘Chiaṭha Thleidannak Lungthin Thiang Ngei Peng U’
  • ‘Mi Vialte Cungah Nun Nemmi Si U’
  • Jehovah Tehte Hna Nih Ramkhel lei Puai Ah I Tel Kha Zeicah Upatnak Tein An Hrial?
    Atu le Atu an Halmi Biahalnak
Vennak Innsang Jehovah Pennak Thanhnak—2002
w02 9/15 cc. 25-28

“Khamhnak Cu Jehovah Ta A Si”

PHUN le ram ṭihphannak caan le international remhlonak a chuak can hna ah minung hna nih khamhnak le himnak caah an cozah kha an i bochan. Cozah hna nih an ramchungmi hna sin in dirpinak an hmuhnak hnga a si khawh chungin khuakhannak hna an tuah. Cubantuk khuakhannak hna in ramdawtnak lungthin kha an karhter chinchin i ramdawtnak phungphai hna kha an tuah chinchin.

Phun le ram ṭihphannak caan ah ramdawtnak lungthin thawhnak nih ramchung mi hna kha lungrualnak le thazang a chuahter i ram caah lungkhat tein tuahduhnak lungthin a chuahter khawh. Sihmanhsehlaw, “ramdawtnak lungthin kha duhpaoh in langhter a si tikah lungthawhnak dang hna bantukin harnak a chuahter khawh,” tiah New York Times Mekazin i capar pakhat nih a langhter. Ramdawtnak lungthin an langhterning nih ramchung mi cheukhat i hmuh awk thil hna le biaknak zalonnak hna kha harnak a pek khawh. A hleikhun in a hmaanmi Khrihfa hna kha an zumhnak i ṭhumhter awkah a hnek hna. An pawngkam vawlei ah cu bantuk sining a karh tikah Khrihfa hna nih zeitindah an tuah? Zeibantuk Baibal phunglam hna nihdah hngalhthiamnak in tuah awkah le Pathian cungah zumhfehnak ngeihpeng awkah a bawmh lai?

“An Hmai Ah Nan Kun Lai Lo”

A caancaan ah, alan salam peknak cu ramdawtnak lungthin langhternak a si tawn. Sihmanhsehlaw, alan hna ah arfi tibantuk vancung le vawlei i thil hna an langhter tawn. Cu bantuk thil hna hmai ah kunnak kong he pehtlaih in Pathian hmuhning kha a miphun hna sinah nawlbia a pek lioah hitin a langhter: “Vancung i a ummi thil si hna seh, vawlei i a ummi thil si hna seh, ti chung i a ummi thil si hna seh, vawlei tang i a ummi thil si hna seh, cu hna mui he aa lo in siasal zeihmanh nan i ser lai lo. Zei bantuk siasal hmanh an si ah an hmai ah nan kun lai lo i nan bia hna lai lo, zeicahtiah keimah hi BAWIPA nan Pathian cu ka si i nahchuah a ngeimi [“zeihmanh ngan loin pumpeknak a halmi,” NW] Pathian ka si.”​—⁠Exodus 20:​4, 5.

Alan hmai ah salam peknak asiloah khukbilnak cu Jehovah Pathian sinah zeihman ngan loin pumpeknak he aa ralchanh taktak maw? Hlalio Israel miphun hna ramlak ah an vakvai lio ahkhan an pawngkam ah ‘hmelchunhnak hna’ asiloah alan hna an tar. (Nambar 2:​1, 2) Cu bantuk alan hna a langhtermi Hebru biafang hna he aa tlai in McClintock le Strong’s i Saikalopedia nih hitin a ti: “ ‘Alan’ timi nih kan thinlung chungah a langmi alan kha a chimduhmi a si lo.” Cun, Israel alan hna kha a sunglawimi thil tiah an hmuh lo, mahkha kha an hman tik zongah zeibantuk phungphai he hmanh aa pehtlaih lo. Mah hna cu mi hna an i pumhnak hmun kha a langhtermi hmelchunhnak menmen an si.

Puan biakinn le Solomon biakinn i cherubim milem hna nih vancung cherubim hna kha a biapi in a langhter. (Exodus 25:18; 26:​1, 31, 33; 1 Siangpahrang 6:​23, 28, 29; Hebru 9:​23, 24) Minung tampi nih vancungmi hna kha an hmuh bal lo lawng si loin biak lo ding a si caah mah milem hna kha biak awk a si lo ti cu a fiang ko.​—⁠Kolose 2:18; Biathlam 19:10; 22:​8, 9.

Ramlak ah Israel mi hna an vakvai lioah Profet Moses nih a sermi dar rul zong kha ruat hmanh. Cu milem cu hmelchunhnak menmen a si i profet chimchungbia he aa pehtlaihmi sullam a ngei. (Nambar 21:​4-9; Johan 3:​14, 15) Mah milem kha sunglawi awk, biak awk a si lo. Sihmanhsehlaw, Moses chan kum zabu tampi a luan hnu ah Israelmi hna nih mah milem kha aa tlaklo ningpi in an rak biak i mah hmai ah zihmui kha an rak khangh. Cucaah, Judah Siangpahrang Hezekiah nih mahkha kha a rak den cikcek.​—⁠2 Sianpahrang 18:​1-4.

Khuaram alan hna cu santlaimi hmelchunhnak menmen a si maw? Mah hna cu zeibantuk hmelchunhnak dah a si? “Alan cu miphun ṭanhnak lungthin i a biapimi zumhnak hmelchunhnak a si i a biapimi biaknak thil a si” tiah ca ṭialtu J. Paul Williams nih a ti. “Alan cu vailamtahnak bantukin a sunglawi” tiah Ensaikalopedia Amerikana nih a ti. Alan cu Ram hmelchunhnak a si. Cucaah alan hmai ah kunnak asiloah salam peknak cu Ram cungah upatnak langhtermi biaknak lei phungphai pakhat a si. Cutin tuahnak nih khamhnak cu Ram ta a si ti a langhter i siasal biaknak kong Baibal chimmi he aa ralchan.

Baibai nih fiang tein hitin a ti: “Khamhnak cu Jehovah ta a si.” (Salm 3:​8, NW) Khamhnak cu minung bu hna asiloah an hmelchunhnak hna he aa pektlai lo. Lamkaltu Paul nih a Khrihfa hawi hna sinah hitin a rak chim: “Ka dawtmi ka hawile hna, siasal kha bia hna hlah u.” (1 Korin 10:14) Hmasa Khrihfa hna cu Ram biaknak ah an i tel lo. A thi hnga dingmi hna timi cauk ah Daniel P. Mannix nih hitin a ṭial: “Khrihfa hna nih [Rom] vantoiuk a zohkhentu pathian kha raithawinak pek awk . . . an al, mahcucu nihin alan salam pek duhlonak he aa khat.” Cucaah hihi nihin Khrihfa hna he aa pehtlai. Jehovah sinah zeihmanh ngan loin pumpek awkah zeibantuk alan siseh salam peknak kha an hrial. Cutin an tuahnak thawngin, cozah le an uktu bawi hna cungah upatnak an langhter lioah Pathian kha hmasa ah an chiah. Annih nih ‘ram uktu bawi hna’ kha an nawl ngaih awk a si tikha an cohlan taktak ko. (Rom 13:​1-7) Sihmanhsehlaw, miphun ṭanhnak hla tibantuk ramdawtnak hla hna kongah Baibal hmuhning cu zeidah a si?

Miphun Ṭanhnak Hla Hna Cu Zeidah An Si?

“Miphun ṭanhnak hla hna cu ramdawtnak lungthin langhternak a si i tamdeuh cu ramchungmi hna, asiloah an uktu bawi hna kha Pathian nih lamhruai seh law khamh seh ti nawlnak pakhat a si tawn” tiah Ensaikalopedia Amerikana nih a ti. Angaitein, miphun ṭanhnak hla cu ram pakhat i ṭhatnak caah thangṭhatnak hla, asiloah thlacamnak pakhat a si. Ram ṭhanchonak le caansau a hmunhnak hnga caah an nawl tawn. Cubantuk thlacamnak hna ah a hmaanmi Khrihfa hna i tel ding a si maw?

Profet Jeremiah cu Pathian abiami kan si aa timi minung hna lakah a rak nung. Sihmanhsehlaw, Jehoavah nih hitin nawl a rak pek: “Hi mi hna caah hin thla cam hlah, an caah nawlnak le thlacamnak tuah hlah, keimah zong kha ka nawl len hlah; zeicahtiah na bia cu ka ngai lai lo.” (Jeremiah 7:16; 11:14; 14:11) Zeiruangah dah Jeremiah cu hitin nawlpek a si hnga? Zeicah tiah an minung hna lakah firnak, lainawn, zuanzamnak, a hmaan loin biakamnak le siasal baiknak hna a karh tuk hringhran caah a si.​—⁠Jeremiah 7:⁠9.

Jesuh Khrih nih “annih caah thla ka cam. Vawlei caah cun ka cam lo; na ka pekmi hna . . . ca lawng ah hin ka cam” tiah a chimh tikah zohchunh awk ṭha pakhat a langhter. (Johan 17:⁠9) “Vawlei hi a pumpi in mi ṭhalopa kuttangah a um” i ‘a lo cuahmah lai’ tiah Baibal nih a ti. (1 Johan 2:17; 5:19) Cucaah, a hmaanmi Khrihfa hna nih hi vawlei sining ṭhanchonak le caansau a hmunhnak hnga caah zeitindah thla an cam piak khawh lai?

Miphun ṭanhnak hla paohpaoh ah Pathian sinah nawlnak aa tel lo ti cu a hmaan ko. “Uktu bawi hna caah thlacampiaknak in miphun caah a biapimi raldohnak asiloah ralthawhnak . . . ramdawtnak lungthin langhternak hna tibantuk tiang in miphun ṭanhnak hla phunphun a um” tiah Ensaikalopedia Britanika nih a ti. Sihmanhsehlaw, Pathian lungton a duhmi hna nih ram pakhatkhat i raldohnak le dohdalnak hna ah an i lawmh khawh lai maw? A hmaanmi biatu hna he aa tlai in Isaiah nih hitin a rak chimchung: “An vainam cu tuhmui ah an ser hna lai i an fei cu namtong ah an ser hna lai.” (Isaiah 2:⁠4) Lamkaltu Paul zong nih hitin a rak ṭial: “Vawlei cungah cun kan um taktak, sihmanhsehlaw vawlei cungah cun kan um taktak, sihmanhsehlaw vawlei cung thil tinhmi ngei in ral kan do lo. Raldohnak i kan hmanmi hriamnam cu vawlei cung hriamnam an si lo.”​—⁠2 Korin 10:​3, 4.

Miphun ṭanhnak hla hna nih miphun porhlawtnak asiloah hawi lonhnak kha a langhter tawn. Hi ruahnak cu Baibal he aa ralchan. Areopagas i a phungchimnak ah lamkaltu Paul nih hitin a chim: “[Jehovah Pathian nih] minung pakhat chung in miphun vialte kha a ser hna i vawlei cungah hin khua a sakter hna.” (Lamkaltu 17:26) “Mi zeimiphun chungmi hmanhn a si ah, amah a ṭihmi paoh le dinnak a tuahmi paoh cu a cohlan ko hna” tiah Lamkatu Piter nih a ti.​—⁠Lamkaltu 10:​34, 35.

Minung tampi nih Baibal kong an hngalh caah alan salam peknak le ramdawtnak hla saknak hna kha hrial awk ah anmah pumpak tein an i khiah. Sihmanhsehlaw, hi bantuk sining hna he hmai-tonh a si tikah zeitindah an tuah?

Hmaizah Ngaiin Hrial

Hlanlio Babilon Siangpahrang Nebukhadnezzar nih a ram lungrual in fonh awk caah Dura nelrawn ah sui milem ngaipi pakhat a hun ser. Cun milem phungphai tauhnak ah manki, zipeng vuanthok, upadithiam mi hna le ram ukbawi hna kha a cah hna. Music thong an theih tikah mi vialte cu bawk in milem cu biak ding a rak si. Cu hmun ah aa pummi hna lakah Hebru mino pathum​—⁠Shadrak, Meshak le Abednego​—⁠an i tel ve. Hi biaknak lei phungphai ah an i tel lo ti kha zeitindah an rak langhter? Music aa thawk cangka in milem hmai ah aa pummi hna cu an bawk nain Hebru mino pathum cu an dir peng ko.​—⁠Daniel 3:​1-12.

Nihin ah, an kut an samh i an cal ah asiloah an taang ah chiah i salam an pek tawn. A caancaan ah, a khunhleimi an pum chiahning in salam an pek. Ram cheukhat i sianginn ah ngakchia hna kha alan hmai ah an khuk an bil ter i an hnamhter. Midang nih alan kha salam an pek lioah daih tein dirnak thawngin, a hmaanmi Khrihfa hna nih hmaizah in a zohtu hna an si ti kha an langhter.

Dir menmen in alan phungphainak ah tel dawh a si ahcun tah? Tahchunhnak ah, thimmi siangngakchia pakhat nih sianginn pumpi ca aiawh in sianginn lenglei i alan kha salam a pek lioah siangngakchia dang hna nih a khaan chungah dai tein an dir heiti hmanh u sih. Hi sining ah dir menmen dirnak nih lenglei i salam a pekmi siangngakchia kha a hna a tlakpi ti a langhter. Cucaah, dirnak lawng nih hmanh mah phungphai ah aa tel ve ti a langhter lai. Hmaizah in a zohtu hna lawng si duhmi hna nih cun dai tein an ṭhu ko lai. Mah phungphai an thawk tikah a khaan dihlak dircia an si ah cun tah? Mah caan ah kan dir peng ko ahcun phungphai ah aa telmi kan si ti khawh a si lo.

Mi bupi in kalnak ah siseh, a khaan chungah siseh, kaa dangdang ah siseh alan kha salam pek loin midang nih salam an pek khawhnak hnga alan tlaih menmen in tlaihter a si ah tah? Cu ti a si ahcun Baibal nih a chim bantuk in ‘siasal a bia lo’ tinak si loin phungphai a laifang ah um a si caah aa tel ve ti sullam angei lai. Ram dawtnak he aa pehtlaimi mibu in kalnak zong cutin ṭhiamṭhiam a si. Cutin tuahnak nih phungphai ah a thangṭhatmi thil kha ṭhapek a si lai caah a hmaanmi Khrihfa hna nih chiaṭha thleidannak lungthin in an hrial.

Miphun ṭanhnak hla hna an sak tikah hla a ṭanhpi ti langhter awkah a tamdeuh cu dir menmen lawng a si tawn. Cu bantuk caan ah, Khrihfa hna nih an ṭhu peng ko. Sihmanhsehlaw, miphun ṭanhnak hla an sak tikah dircia in an si ahcun, vun ṭhut than awk a herh lai lo. Mah hla sak awk caah a dir a si lo. Khattalei in, mibu pakhat cu dir in hlasak ter an si heiti hmanh u sih, mah caan ah hmaizah tein dir menmen in dir in hlasak loin an um ahcun hlasaknak ah an i tel ti khawh a si lo.

‘Chiaṭha Thleidannak Lungthin Thiang Ngei Peng U’

Minung kut in tuahmi thil hna kong a chim hnu ah salm caṭialtupa nih hitin a ti: “Siasal a sertu hna le siasal aa bochan mi hna cu an sermi siasal bantuk cu [an] si ve.” (Salm 115:​4-8) Cu caah alan hna aa telmi sungloihternak caah tuahmi zeibantuk rian siseh Jehovah a biatu hna nih an ṭuan lai lo. (1 Johan 5:21) Khrihfa hna nih Jehovah dah ti lo cu alan siseh, alan nih a aiawhmi thildang hna siseh biak khawh a si lo tikha hmaizah tein an langhter tikah rian dangdang ṭuan awk sining a chuak kho men.

Tahchunhnak ah, rian ngeitu pakhat nih rianṭuantu pakhat kha inn pakhat ah alan a hlerter, asiloah a ṭhumhter men lai. A tuahpiak lai, a tuahpiak lai lo ti cu mahpa ruahning ah aa ngat. Phungphai tuahnak ah a dirmi asiloah salam a pekmi mibu hmai ah alan hler le ṭhumh a si ahcun mah phungphai ah aa tel ve ti a si lai.

Khattalei in, phungphai tel loin alan hler le ṭhumh cu inn pakhat hman awk timhnak, innka hunnak le thlalangawng hunnak bantuk ṭuanvo hna he aa lo. Cu bantuk sining ah alan cu ram hmelchunhnak pakhat menmen a si caah ṭuanvo dang hna kha Baibal in cawnpiakmi chiaṭha thleidannak lungthin in tuah a si bantukin alan hler, ṭhumh cu mah pumpak cio in biakhiah awk a si. (Galati 6:⁠5) Minung pakhat i chiaṭha thleidannak lungthin nih alan hlerter ṭhumhter awkah rianṭuantu adang kha ṭuanter awkah rianzohkhentupa sinah a nawl men lai. Khrihfa dang pakhat nih cun phungphai aa tel lo paoh cu alan hler le ṭhumh cu a puai lai lo tiah chiaṭha thleidannak lungthin a ngei kho men. Zeitin bia a khiah zongah a hmaanmi biatu hna nih “chiaṭha thleidannak lungthin kha thiang” ter awk a si.​—⁠1 Piter 3:⁠16.

Alan an hlernak hmun a simi mei thahnak zung, munisipel zung, sianginn tibantuk zapi inn hna ah rianṭuan kha Baibal nih a khamh lo. Milubenh, Mawtawka laisen, cozah chuahmi thil dang hna ah zong alan aa tel khawh men. Cubantuk thil hna hmannak nih biaknak lei he aa pehtlai tinak a si lo. A biapimi cu alan, asiloah mah a lawhmi hmai ah umnak si loin alan cung i tuahser ning kha a si.

Alan hna kha thlalangawng, mawtawkaa, cabuai le thildang hna cungah an chiah tawn. Alan an suaimi hnipuan te hna kha kan cawk khawh men ko. Ram cheukhat ah cubantuk hnipuan hna hruk cu upadi he aa ral chan. Cutin hruknak cu upadi he aa ralchan lo hmanh ah vawlei he aa tlaiin minung pakhat i a sining kong zeidah a langhter lai. Jesuh Khrih nih a zultu hna he pehtlaih in hitin a chim: “Vawlei ta ka si lo bantuk hin annih zong vawlei ta an si ve lo.” (Johan 17:16) Cutin hruknak thawngin zumtu hawi hna cungah zeitindah a hnorsuan khawh ti kha zei relloin kan um awk a si lo. Mi cheukhat i chiaṭha thleidannak lungthin kha a hnorsuang kho maw? Zumhfek tein kan um lai timi an biakhiahnak kha tha a derter lai maw? Paul nih Khrihfa hna sinah hitin a ti: “A biapi deuhmi thil hna kha fiangtein hngalh awk a si, zeitin tiah mawchiat nan sinak hnga lo le midang rilhter nan sinak hnga lo.”​—⁠Filipi 1:​10, NW.

‘Mi Vialte Cungah Nun Nemmi Si U’

Hi “harnak can” i vawlei sining hna a chiat chinchin lioah, ramdawtnak lungthin cu a fakdeuh kho men. (2 Timote 3:⁠1) Khamhnak cu Jehovah ta lawng a si ti kha Pathian a dawtmi hna nih zeitik hmanh ah philh hlah u. Amah cu zeihmanh ngan loin pumpeknak kha hmuh dingin aa tlak. Jehovah duhnak he aa ralchanmi thil fial an si tikah Jesuh i a lamkaltu hna nih hitin an ti: “Minung nak in Pathian nawl kan ngaih deuh awk a si.”​—⁠Lamkaltu 5:⁠29.

“Bawipa sal cu aa si lengmangmi a si awk a si lo. Mi vialte cungah zangfahnak [“nun nemmi,” NW] a ngeimi a si awk a si.” (2 Timote 2:24) Cucaah, Khrihfa hna nih alan salam peknak le miphun ṭanhnak hlasaknak hna he pehtlaih in pumpak biakhiahnak an tuah tikah Baibal he cawnpiakmi an chiaṭha thleidannak lungthin kha an i bochan bantukin dai tein, hmaizah ngaiin, le nem tein um awkah an i zuam.

    Hakha Vennakinnsang Cauk Hna (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chin (Hakha)
    • Share
    • Duhmi Kha Thim
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Zulh Awk Phunglam Hna
    • Pumpak Kong Policy
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Log In
    Share