Pathian Ceunak Nih Muihnak Kha A Hloh!
“Ka Pathian [“Jehovah,” NW] nih ka muihnak kha a ceu ter.”—2 SAMUEL 22:29.
1. Zeitindah ceunak cu nunnak he an i pehtlaih?
“PTHIAN nih, ‘Ceunak um seh,’ tiah a ti i ceunak cu a hung um.” (Genesis 1:3) Hi biapi ngaimi biafang hna he, Genesis chung i thil sernak kong nih Jehovah cu ceunak hrampi in a langhter i, ceunak a um lo ahcun vawlei cung nunnak cu a si kho lo. Jehovah cu kan nunnak lamhruainak caah a biapi a simi, thlarau lei ceunak i a hrampi zong a si. (Salm 43:3) David Siangpahrang nih hitin a rak ṭial tikah hin thlarau lei ceunak le nunnak karlak i a fekmi pehtlaihnak kha a rak langhter: “Nang cu nunnak vialte hram na si; nangmah ceunak thawngin kannih nih ceunak kha kan hmuh.”—Salm 36:9.
2. Paul nih a rak langhter bantuk in, ceunak cu zei he dah naih tein aa pehtlaih?
2 David a chan in kum 1,000 a rauh hnu ah, lamkaltu Paul nih sernak kong kha a rak chim ve. Korin Khrihfa bu hna sinah ca a kuat hna nak ah, “ ‘muihnak chungin ceunak hung ceu seh,’ tiah a ti tu Pathian,” tiah a rak ti. Cun Paul nih thlarau ceunak cu Jehovah hngalhnak he naih tein aa kawmmi a si ti kha hitin a ti chap: “Kan lung chungah amah ceunak a ceu tertu cu a si; Khrih hmai cungah a ceumi Pathian sunparnak hngalhnak ceunak kha a kan pek.” (2 Korin 4:6) Zeitindah cu ceunak nih cun a kan phanh?
Baibal— Ceunak a Pekchanhtu
3. Baibal hmangin, Jehovah nih zeibantuk ceunak dah a kan pek?
3 Jehovah nih a biapi bik in thawchuahhnawh mi a Bia, Baibal hmangin thlarau lei ceunak kha a langhter. Cucaah Baibal kha kan cawn i Pathian sinin a rami hngalhnak kan i lak tikah, a ceunak kha kan cungah kan i tlan termi a si. Baibal hmangin, Jehovah nih ceunak kha a timhnak cungah a tlanter i a duhnak kha zeitindah kan tuah khawh lai ti kha a kan chimh. Mah nih khan kan nunnak ah timhnak a kan pek i kan thlarau lei herhbaunak kha tlamtlinter deuh awkah a kan bawmh. (Phungchimtu 12:1; Matthai 5:3) Jesuh nih Moses nawlbia kha a lak i kan thlarau lei herhbaunak caah kan i ralrin awk a si ti kha fianternak ah hitin a chim: “Cathiang nih pei, ‘Minung hi rawl lawng in a nung kho lo, sihmanhsehlaw Pathian nih a chimmi bia paoh cu a nunnak a si lai,’ a ti cu.”.—Matthai 4:4; Deuteronomi 8:3.
4. Zei ti lam indah Jesuh cu “hi vawlei ceunak” cu a si?
4 Jesuh cu thalrau lei ceunak he naih tein aa pehtlai. A ngai tein, “vawlei ceunak” tiin amah le amah kha aa ti i hitin a rak chim: “Keimah a ka zulmi paoh cu nunnak ceunak kha an ngei lai i mui lakah an vai lai lo.” (Johan 8:12) Hi langhternak nih Jehovah biatak kha minung sinah phakpi nakah Jesuh cu a biapi a si ti kha hngalhthiam dingin a kan bawmh. Muihnak kha kan hrial i Pathian ceunak chungah kan kal a si ahcun, Jesuh nih a chimmi vialte kha kan ngaih lai i Baibal chung i a ummi a nunning le a cawnpiaknak hna kha naih tein kan zulh awk a si.
5. A thih hnu ah Jesuh hnu zultu hna nih zei ṭuanvo dah an ngeih?
5 Jesuh nih a thih hlan ni tlawmpal ah khan amah le amah kha ceunak in aa langhter ṭhan hnu ah, a zultu hna sinah hitin a rak ti: “Nan sinah hin ceunak cu tlawmpal chung cu a um ko rih lai. Ceunak nan sin i a um chung cu, muihnak nih an phanh hna nakhnga lo, hmailei ah kal lengmang ko u; zeicahtiah mui lak i khual a tlawng mi cu khua zei i an kal kha an i hngal tawn lo. Ceunak nan ngeih lioah cun ceunak cu i bochan ko u, ceunak mi nan si khawh nak hnga.” (Johan 12:35, 36) Ceunak fale a rak simi hna nih Baibal i “ngandamnak a pemi biafang hna i phung,” kha an rak cawn. (2 Timote 1:13, 14, NW) Cun hi ngandamnak a pe mi biafang hna kha midang thinlung ṭha a ngeimi pakhat cio kha muihnak in chuah in Pathian ceunak chung luh ternak ah an rak hman.
6. 1 Johan 1:5 ah ceunak le muihnak kong zeibantuk a hrampi biatak kong dah kan hmuh?
6 Lamkaltu Johan nih hitin a rak ṭial: “Pathian cu Ceunak a si i a chungah muihnak zeihmanh a um lo.” (1 Johan 1:5) Hi ka ah ceunak le muihnak an i dannak kha zoh hmanh. Thlarau lei ceunak cu Jehovah sinin a hram aa thawkmi a si i, thlarau lei muihnak cu amah sinah aa kawm kho lo. Cu a si ahcun, ahodah muihnak a hrampi cu a si?
Thlarau Lei Muihnak—A Hrampi
7. Vawlei cung i thlarau lei muihnak a hnulei ah ahodah a um i, zei nawlngeihnak dah a ngeih?
7 Lamkaltu Paul nih “hi vawlei khuazing ṭhalo,” tiin a rak ti. Mah langhternak nih, Khuachia Satan kha a chim duhmi a si. Hi pa nih hin “an lungthin cu mui lakah a chiah peng hna caah a si. An cung i a ceumi ceunak cu hmu loin a umter hna, cu ceunak cu Khrih sunparnak kong Thawng Ṭha in a rami a si,” tiah a ti. (2 Korin 4:4) Mi tampi nih Pathian kan zum an ti; asinain, Khuachia a um tiah a zum lomi an karh chin. Zeiruang ahdah? Mah khuachia, minung nakin a ṭhawng deuhmi cu a um taktak i an ruahnak a uk khawh ti kha an cohlang duh lo. Zei a si hmanh ah, Paul nih a langhter bantuk in, Khuachia cu a um ko i biatak ceunak kha an hmuh khawh nakhnga lo a uk hna. Minung ruahnak kha uk awkah Satan i a ṭhawnnak cu amah kong chimchung bia ah, “vawlei cung mi vialte a hleng dihtu,” tiin kan hmuh. (Biathlam 12:9) Satan rianṭuannak ruangah, “miphun dang cu muihnak nih a huh hna lai,” tiah profet Isaiah nih a rak chimchungmi thil sining cu Jehovah a biami hna dah ti loin minung dihlak he aa pehtlai.—Isaiah 60:2.
8. Zei lam indah thlarau lei muihnak chungah a ummi hna nih an lung aa tuainak kha an langhter?
8 Khuamui padap ah zei thil hmanh hmuh khawh a si lo. Lung i tuai in fawi tein lam tlau khawh a si. Cu he aa loin, thlarau muihnak chungah a ummi hna nih khuaruah khawhnak kha an ngei lo i a rauh hlan ah thlarau hmuhnak a mawmi an hung si. A hmaan lomi in biatak, a ṭha lomi sinin a ṭhami thleidan khawhnak kha an thlau khawh. Profet Isaiah nih cu bantuk muihnak chungah a ummi hna kong a chimnak ah hitin a rak ṭial: “Nan lo cang! Thil ṭha cu thil ṭhalo nan ti i thil ṭha lo cu thil ṭha nan ti. Khuamui kha khua ceu nan ti i khua ceu kha khua mui nan ti. A khami kha a thlum nan ti i a thlummi kha a kha nan ti.” (Isaiah 5:20) Thlarau muihnak chungah a ummi hna cu muihnak khuazing, Khuachia Satan nih a uk hna i, cucaah ceunak le nunnak hrampi sinin an i ṭhen.—Efesa 4:17-19.
Muihnak in Ceunak ah—Zuamcawhnak
9. Palhnak a tuahmi hna nih muihnak taktak le thlarau lei muihnak an tlaihchan ning kha fianter.
9 Zumh awk tlakmi Job nih palhnak a tuahmi hna nih muihnak taktak an tlaihchan khun nak kha hitin a rak langhter: “Mi nupi a sualtu nih cun khuamuih kha aa caan i, ‘Aho nih an ka hmu lo,’ tiah a Ruah.” (Job 24:15) Palhnak a tuahmi hna zong cu thlarau muihnak ah an um ve i, cu bantuk muihnak nih ṭhawnnak nganpi a ngei kho. Lamkaltu Paul nih nu le pa sualnak, firnak, hakkauhnak, zuritnak, volhpamhnak bia le thil chuhnak hna cu mah muihnak chung i aa foihmi hna lak ah hmuhtawn mi a si tiah a rak ti. Sihmanhsehlaw Pathian Bia ceunak ah a rami paoh cu an i thleng kho. Cu tin thlen khawh a si ti kha Korin mi hna sin i ca a kuat hna nak ah fiang tein a rak langhter. Korin Khrihfa hna tampi nih muihnak tuahsernak kha an rak tuah, asinain Paul nih hitin a rak ti hna: “A cheu cu cu bantuk cu nan rak si cang; Bawipa Jesuh Khrih min le kan Pathian Thlarau thawngin Pathian he remter nan si cang.”—1 Korin 6:9-11.
10, 11. (a) Zeitindah Jesuh nih a mit khua a hmuhter ṭhan mipa sinah zawnruahnak kha a rak langhter? (b) Zeiruang ahdah mi tampi nih ceunak cu an i thim lo?
10 A thukmi muihnak chung in ceunak chung lei ah mi pakhat cu a rat tikah, a mit nih ceunak kha a in khawh nakhnga caan tlawmpal lak a herh khawh men. Bethsaida ah, Jesuh nih mitcaw pa kha a rak damter nain zangfah ngai in duhsah tein a rak tuah. “Jesuh nih cun mitcaw pa cu a kut in aa hruai i khua lengah a chuahpi. Mipa mit cu a cil a chak hnu ah Jesuh nih cun a cungah a kut a chuan i, ‘zei tal na hmu kho maw?’ tiah a hal. Mipa cu van a hun cau i, ‘mi ka hmuh khawh hna, sihmanhsehlaw thingkung khi i chawk hna sehlaw, cu ko cu an lo,’ tiah a ti. Cun Jesuh nih cun mipa mit cu a kut in a tongh ṭhan i mipa nih cun fakpi in a hun zoh i khua a hun hmu kho i zeizong vialte kha fiangte in a hmuh hna.” (Marka 8:23-25) Mipa nih ni ceunak a tlangmi kha a zoh khawh nakhnga mipa a khua hmuhnak kha Jesuh nih duhsah tein a remh piak chunh. Mipa nih khua a hun hmuh khawh tikah aa lawmh lai ning kha kan ruah piak khawh.
11 Asinain, mah mipa i aa nuamhnak nakin thlarau muihnak in biatak ceunak lei ah, kar khat hnu kar khat phak awkah bawmhmi hna i an i lawmhnak cu tam deuh pi a si. An lunglawmhnak kha kan hmuh tik ah, zeiruang ahdah mi tampi cu ceunak lei ah an lungthin hnuh a si hnga lo ti kha kan khuaruah a har ko lai. Jesuh nih mah konglam kha hitin a chim: “Biaceih ning cu hi ti hin a si; ceunak cu vawlei cung hi a rung phan ko cang, sihmanhsehlaw mi nih khan thil ṭhalo kha an tuah caah ceunak nak cun muihnak tu kha an duh deuh. Thil ṭhalo a tuahmi paoh nih cun ceunak kha a huat i ceunak i rat kha a duh lo, zeicah ti ahcun thil ṭhalo a tuahmi langh kha a duh lo.” (Johan 3:19, 20) A si, mi tampi nih—nu le pa sualnak, hremnak, lih chimnak, hlennak le firnak ti bantuk—“thil ṭhalo,” tuah kha an duh i Satan i thlarau lei muihnak cu an duh ning in tuah awkah an caah a tlam a tlingmi pawngkam a si.
Ceunak chungah i Ṭhancho ternak
12. Ceunak ah kan ratnak thawngin zei lam hna ahdah ṭhathnemnak kan hmuh?
12 Ceunak hngalhnak ah kan rat ri in, kan i thlennak zeidah kan hmuh? A caancaan ah kan rak tuah mi thlarau lei ṭhanchonak hna kha kan ruah ṭhan awk a si. Zeibantuk ziaza ṭhalo dah kan rak hlawt cang? Kan nunnak chung i zei harnak hna khadah kan i remh khawh cang? Hmailei kong kan i timhnak kha zeitindah kan thlen cang? Jehovah thazang le a thiang thlarau bawmhnak thawngin, ceunak a leh rulhmi kan si ti kha a langhtermi kan pumpak sining le kan ruahning ah kan i thleng kho peng rih. (Efesa 4:23, 24) Paul nih mah kha hitin a ti: “Nanmah hrimhrim zong kha muihnak chungah khua nan rak sa, sihmanhsehlaw Bawipa mi nan si cang caah ceunak chungah nan um. Cucaah ceunak mi a simi bantuk in nan um awk a si. Zeicah ti ahcun ṭhatnak a phunphun le dinnak a phunphun le biatak a phunphun a chuah tertu cu ceunak cu a si.” (Efesa 5:8, 9) Jehovah ceunak kha kan i hruaiter nak nih ruahchannak le timhnak a kan pek lengah kan pawngkam mi hna an nunning zong kha a ṭhancho ter. Cu bantuk in kan i thlennak nih Jehovah a lung kha a lawmhter taktak!—Phungthlukbia 27:11.
13. Jehovah ceunak caah kan i lawmhnak kha zeitindah kan langhter khawh i, cu bantuk lam caah zeidah a herhmi cu a si?
13 Jehovah ceunak langhternak thawngin kan hmuhmi a nuam deuhmi nunnak caah kan lunglawmhnak kha—kan innchungkhar mi hna, hawikawm le innpa hna he Baibal kan cawnmi kha kan hrawm hnanak in kan langhter. (Matthai 5:12-16; 24:14) Kan phungchimnak le kha zohchunh awk a simi kan Khrihfa nunnak lam cu a ngai duh lomi hna caah mawhchiatnak a hung si. Paul nih hitin a fianter: “Bawipa a lawmh tertu thil kha kawl i zuam u. Santlailo mi thil, khuamui thil, mi nih an tuah tawn mi kha tuah ve hna hlah u.” (Efesa 5:10, 11) Midang kha muihnak hlawt in ceunak i thim awkah kan bawmh hnanak ah kanmah lei kap in ralṭhat a herh. A biapi deuhmi cu, midang kha zangfahnak le zawnruahnak le a zungzal in an ca ṭhatnak caah biatak ceunak kha lungthin tak tein va hrawm duhnak ngeih a herh.—Matthai 28:19, 20.
Mi a Rawimi Ceunak kha i Ralring!
14. Ceunak kong he aa tlai in, zei ralrin peknak dah kan ngaih awk a si?
14 Khuamuih lio caan ah rili i a ummi hna caah, a zei bantuk ceunak paoh siseh lunglawmhnak a pemi a si. A luan ciami caan ah, thlichia in i dornak hmun kha hmuh khawh awkah England i lung a tamnak lungpang cungah mei an rak van. Mah ceunak hna nih a himmi tilawng dinhnak lei ah lam a hruai hna caah tilawng cung i rian a ṭuanmi hna cu an rak i lawm ngai. A sinain, mei cheukhat hna cu mi rawinak hna an rak si. Himnak hmun kha hmuh canah, tilawng hna cu lam an pial i lungpang ki he an i su i an phawrhmi thil hna cu mi nih an fir piak hna. Hi hlenthawinak vawlei ah, kan thlarau lei tilawng rawhter awkah a kan lemsawi khomi hlennak khuaceu lei ah hnuh kan si nakhnga lo kan i ralrin awk a si. “Satan hmanh nih pei ceunak vancungmi bantuk aa siter khawh cu,” tiah a kan ti. Cu bantuk in, zumhnak a pialmi hna zong telin, a sal le hna cu “an rian ṭuannak kong ah khan lih an chim,” i “ṭhatnak sal bantuk in an i si ter.” Cu bantuk mi hna i a hmaan lomi khuaruahnak kha kan cohlan ah cun, Jehovah biatak Bia, Baibal kan i bochannak le kan zumhnak cu a der kho i a thi kho.—2 Korin 11:13-15; 1 Timote 1:19.
15. Nunnak a hruaimi lam ah um awkin zei nih dah a kan bawmh lai?
15 Salm caṭialtu pa nih hitin a rak ṭial: “Na bia cu ka ke caah mei inn a si, ka lam ah ceunak a si.” (Salm 119:105) A si, “mi vialte kha khamhnak hmu hna seh ti le biatak kha hngal hna seh ti a duhmi,” kan dawtmi Pathian, Jehovah nih ‘nunnak a phanmi kutka bi,’ cu fiang tein a langhter. (Matthai 7:14; 1 Timote 2:4) Baibal cawnpiaknak hna kha kan zulhnak nih kutka bi in lam pial sual in muihnak lam lei ah va tlaknak in khan a kan kilven lai. Paul nih hitin a rak ṭial: “Cathiang hi a dihlak in Pathian thawchuah hnawhmi a si i biatak cawnpiaknak caah le palhnak cawnpiaknak alnak caah le palhmi remhnak caah le ding tein nunnak ding cawnpiaknak caah a ṭhahnemmi a si.” (2 Timote 3:16) Thlarau lei in kan ṭhancho lioah, Pathian bia ningin cawnpiak kan si. Pathian Bia ceunak chungah, kanmah tein kan i chimhring kho asiloah, a herh ahcun, khrihfabu chung i dawtnak a ngeimi tuukhal hna hmangin chimhhrin kan si lai. Cu bantuk in, thil kha ding tein kan chiah khawh i nunnak lam ah kan kal nakhnga dinnak he aa tlaimi chimhhrinnak kha toidawr tein kan cohlan khawh.
Lunglawm tein Ceunak chungah Kalnak
16. Jehovah nih a kan pekmi khuaruahhar awk a simi ceunak caah kan i lawmh nak kha zeitindah kan langhter khawh?
16 Khuaruahhar awk a simi Jehovah i ceunak laksawng cungah kan lunglawmhnak kha zeitindah kan langhter khawh? Johan a ngan 9 nih a chuahka in a mit a caw mipa kha Jesuh nih a rak damter tikah, a lung aa lawmhnak kha a rak langhter ti kha a kan chimh. Zeitindah? Jesuh kha Pathian Fapa pakhat in a zumh i ‘profet pakhat,’ in amah kha zapi lakah a rak langhter. Cu lengah, Jesuh a tuahmi khuaruahharnak kha mi nih nautat hna seh tiah aa zuammi hna kha ralṭha tein a rak leh ngam hna. (Johan 9:17, 30-34) Lamkaltu Piter nih khrihfa bu chung i chiti thuhmi hna kha “Pathian miphun [“a ngeihmi miphun,” NW] hrimhrim,” tiah a rak auh hna. Zeiruang ahdah? Zeitintiah a chuahka in a mit a caw i a damter mipa bantuk in cu bantuk lunglawmhnak thinlung cu an ngeih ve caah a si. An cungah thilṭha a tuahtu, Jehovah, cungah an i lawmhnak kha, ‘muihnak chung in ceunak chungah a ko tu hna Pathian nih khuaruahharmi thil a tuahmi an thanhnak’ thawngin an langhter. (1 Piter 2:9; Kolose 1:13) Vawlei ruahchannak a ngeimi hna zong nih cu bantuk lunglawmhnak thinlung cu an ngei ve i, Jehovah nih “khuaruahhar mi thil a tuahmi,” kha zapi sin ah an thanhnak in chiti thuhmi an unau hna kha an bawmh hna. Mitling lomi minung sinah Pathian nih a pekmi tahchunh khawh a si lomi tinvoṭha a si!
17, 18. (a) Pakhat cio nih zei ṭuanvo dah kan ngeih? (b) Timote kha i zohchunh in, Khrihfa pakhat cio nih zeidah hrial awkah tha a kan pek?
17 Biatak ceunak caah lungthin tak tein lawmh awkah a biapi. Ahohmanh biatak hngalh cia in a chuakmi kan um lo ti kha philh hlah. A cheu nih an upat hnu ah an cawn i, muihnak nakin ceunak a ṭhat deuh suaumau mi kha khulrang tein an hmuh. Adang cu Pathian a ṭihmi nu le pa kuttang ah a ṭhangmi sinak a ngan ngaimi tinvo ṭha kha an ngei. Cu bantuk mi hna nih, ceunak kha zei rel theng loin um cu a fawi kho men. A chuahhlan in a nu le a pa cu Jehovah a rak biami a si cangmi, Jehovah Hngaltu pakhat nu nih bawhkeuh a rak si lio in cawnpiak a rak si cangmi biatak i a biapit nak le a herhning kha tlamtling tein hngalhthiam awkah caan tampi chung ka rak i zuam tiah a rak ti. (2 Timote 3:15) Mino le tar thlu loin, pakhat cio nih Jehovah a phuanmi biatak caah lawmhnak fakpi ngeih kan herh.
18 Mino Timote nih a ngakchia lioin “Cathiang” cu a rak cawn, sihmanhsehlaw Khrihfa pakhat in patling a sinak cu phungchim rianṭuannak ah amah theng i thazang chuah in aa zuamnak thawngin a rak si. (2 Timote 3:15) “A rian a zahpi lomi, Pathian biatak hmaan tein mi a cawnpiaktu saya bantuk in Pathian hnatlaknak kha na hmuh khawh nakhnga fakpi in i zuam,” tiah a sin i a rak forhtu, lamkaltu Paul, a bawmtu dingin thim awkah aa tlakmi a hung si. Timote bantuk in, kan dihlak in, kan ning a kan zah termi thil paoh—asiloah Jehovah a ningzah ternak kha kan hrial awk a si!—2 Timote 2:15.
19. (a) David bantuk in, kan dihlak in zeidah chim awk a kong kan ngeih? (b) A hun zulmi article ah zeidah kan i ruah hna lai?
19 Biatak ceunak a kan petu, Jehovah kha thangṭhat awkah akong tampi kan ngei. David Siangpahrang bantuk in hitin kan chim ve: “Nangmah cu ka mei in na si, maw BAWIPA, cun ka Pathian nih ka muihnak kha a ceu ter.” (2 Samuel 22:29) A sinain, mah nih khan khamh kan rak si cang nak muihnak ahkhan a kan nalter ṭhan khawh caah kan lung kan i hmuih ngam rih lo. Cucaah, a hun zulmi article nih kan nunnak ah Pathian biatak a biapi in kan chiahning kha tuaktan awkah a kan bawmh lai.
Zeidah Na Rak Cawn Cang?
• Zeitindah Jehovah nih thlarau lei ceunak kha a kan pek?
• Atu kan pawngkam ah a kan kulhmi thlarau lei muihnak nih zeibantuk zuamcawhnak dah a chuahter?
• Zei thil ṭihnung dah kan hrial awk a si?
• Biatak ceunak caah kan i lawmhnak kha zeitindah kan langhter khawh?
[Cahmai 7nak i Hmanthlak]
Jehovah cu pumsa lei he thlarau lei he ceunak hrampi a si
Jesuh nih mitcaw pa kha duhsah tein a dam ter bantuk in, thlarau lei muihnak chungin chuah awkah a kan bawmh
Satan i a hmaan lomi ceunak lei lampial nak nih thlarau lei tilawng rawhnak kha a chuahter