Nemnak—a Biapi Ngaimi Khrihfa Sining Pakhat
“Nemnak . . . kha nan i aih awk a si.”—KOLOSE 3:12.
1. Nemnak kha zeinihdah a ṭhakhunmi sining pakhat ah a siter?
LUNGNEMMI pakhat he umṭi cu a nuam. Asinain, “awka nem nih ruh hmanh a khiah khawh” tiah mifim Soloman nih a ti. (Phungthlukbia 25:15) Nemnak cu duhnungmi le thazang aa fonhmi a ṭhakhunmi sining pakhat a si.
2, 3. Nemnak le thiang thlarau cu zeitindah aa pehtlai i, hi capar ah zeidah kan i ruah lai?
2 Galati 5:22, 23, [NW] i ‘thlarau theitlai’ cazin ah nemnak kha Paul nih a rak telh. Ahme 23 i “nemnak” tiah lehmi Greek biafang kha Hakha Baibal ah “toidornak” tiah leh a si. Angaitein, holh tamdeuh ah cun hi Greek biafang he a sullam aa khatmi biafang kha kawl awk a har ko, zeicahtiah mah Greek biafang cu lenglei in nemnak asilole toidornak si loin, chunglei in nemnak le zawnruahnak; mi pakhat i ziaza si loin a lungthin sining kha a chimduh caah a si.
3 Nemnak timi a sullam le a man kha tling deuh in hngalh khawh awkah, Baibal tahchunhnak pali kha ruat hmanh u sih. (Rom 15:4) Cutin ruahnak thawngin, mah sining cu zeidah a si ti lawng si loin mahkhakha zeitindah kan ngei khawh lai ti le kan tuahsernak dihlak ah zeitindah kan langhter khawh lai ti zong kha kan hngalh lai.
“Pathian Mithmuh i a Sungbikmi Thil”
4. Nemnak kha Jehovah nih a man a sunter tikha zeitindah kan hngalh khawh?
4 Nemnak cu Pathian thlarau theitlai pakhat a si caah Pathian i a ṭhakhunmi sining he aa pehtlai ngaimi a si tiah hmuh cu aa tlakmi a si. “Nemnak le daihnak lungthin” cu “Pathian mithmuh i a sungbikmi thil a si,” tiah Lamkaltu Piter nih a ṭial. (1 Piter 3:4) Angaitein, nemnak cu Pathian sining pakhat a si; mahkhakha Jehovah nih a man a sunter ngaingai. Cucaah, Pathian sal dihlak nih nemnak kha an sersiam awk a si. Asinain universe ah a sangbikmi nawlngeitu, a liannganbikmi Pathian nih nemnak kha zeitindah a langhter?
5. Jehovah i nemnak thawngin zeibantuk ruahchannak dah kan ngei?
5 Hmasabik nuva Adam le Eve nih a ṭha le a ṭhalo hngalhnak pe khotu thingkung a tlai kha nan ei lai lo timi Pathian i a fiang ngaingaimi nawlpeknak kha hramhram in an rak ngai lo. (Genesis 2:16, 17) Hramhram in an rak ngai lo caah anmah le an tefa hna cu sualnak a ngeimi an rak si i an thi lengah Pathian he an rak i hlat. (Rom 5:12) Pathian nih biaceih awk kong ṭha a rak ngei ko nain minung chungkhar dihlak kha remh khawh tlanh khawh a si ti lo tiah ruat i puarhrang ngaiin a kaltak hna lo. (Salm 130:3) Nemnak a langhtermi velngeinak le hramhram in a tuah duh lo ruangah Jehovah nih amah sinah misual hna an naih khawh nakhnga le a mithmai ṭha an hmuh khawh nakhnga a rak timhpiak hna. A hmaan ko, Jehovah nih a Fapa Jesuh Khrih kha tlanhnak thawinak in a peknak thawngin a sang ngaimi a bawithutdan ah ṭihphannak ngei loin kan fuhpanh khawh.—Rom 6:23; Hebru 4:14-16; 1 Johan 4:9, 10, 18.
6. Kain he Jehovah pehtlainak ah nemnak cu zeitindah a lang?
6 Vawlei ah Jesuh a rat hlan kum tampi ah Adam fale a simi Kain le Abel nih Pathian sinah rai an thawi tikah Jehovah i nemnak cu a rak lang. Jehovah nih an lungthin kha a rak hmu i Kain i thawinak kha a rak al nain Abel i thawinak tu cu ‘a lung a rak si.’ Zumhfekmi Abel le a thawinak kha Pathian nih a cohlan caah “Kain cu a thin a hung i a hmai a chia,” tiah Baibal nih a ti. Jehovah nih zeitindah a rak leh? Kain i a ṭha lomi lungputning ruangah Pathian a thin a hung maw? A hung lo. Zeicah cu tlukin na thin a hun tiah Kain kha nem tein a rak hal. ‘Ṭhatnak’ tuah awkah Kain nih zeidah a tuah khawh ti hmanh kha Jehovah nih fiangte in a rak chimh. (Genesis 4:3-7) Jehovah cu nemnak langhtertu a si taktak ko.—Exodas 34:6.
Nemnam cu Duhnung a Si i Hrimhnak a Pek
7, 8. (a) Jehovah i nemnak kha zeitindah kan theihthiam khawh lai? (b) Matthai 11:27-29 i bia hna nih Jehovah le Jesuh kong zeidah a langhter?
7 Jehovah i tluk khawh lomi sining hna kha theihthiam awk a ṭhabikmi ningcang pakhat cu Jesuk Khrih nuncan le a phungchim rianṭuannak kha cawnnak a si. (Johan 1:18; 14:6-9) Galili ram ah Jesuh phung a rak chim lio kum hnih chungah Khorazin, Bethsaida, Kapernaum le pawngkam ram hna ah khuaruahhar thil tampi a rak tuah. Asinain, mi tamdeuh cu an i pawrhlawt i hngalduhnak an rak ngei lo caah an zumh kho lo. Cutikah Jesuh nih zeitindah a lehrulh? Zumhnak an ngei lo caah ṭhatlonak nan in lai tiah fiangte in ralrin a rak pek ko nain an sin i am ha·aʹrets, toidormi minung hna i thlarau sining cu a ṭha lo caah a rak zangfah hna.—Matthai 9:35, 36; 11:20-24.
8 Jesuh nih cun “Pa kha tling tein a hngalh” [NW] i a zohchunh tikha a tuahsernak hna nih a langhter. Mi sawhsawh hna kha Jesuh nih hitin a sawm hna: “Re a theimi le thil a ritmi vialte hna, ka sinah ra tuah u; dinhnak kha kan pek hna lai. Ka seihnam kha i bei u, kei cu nunnem le toidornak lungthin a ngeimi ka si caah ka nawl hi i cawn ve u; cun dinhnak kha na hmuh ko lai.” Mah bia hna cu hnek an sin ruangah lamhchih a simi hna caah hnangam awk ngaingai a rak si! Mah bia hna cu nihin kannih caah hmanh duhnung awk ngai a si. Nemnak kha lungthin tak tein kan i aih ahcun a Pa kong ‘Fapa nih a phuanpiak duhmi hna’ lakah naa tel ve lai.—Matthai 11:27-29.
9. Zei sining dah nemnak he aa pehtlai i, mah kong ah Jesuh cu zeitindah zohchunhawk ṭha a si?
9 Nemnak le “toidornak lungthin” cu aa pehtlai ngaingaimi an si. Porhlawtnak nih cun mah le mah cawisannak kha a chuahter i midang kha ruru-hranghrang in a pehtlaih tawn. (Phungthlukbia 16:18, 19) Jesuh nih cun a vawlei phungchim rianṭuannak ah toidornak kha a rak langhter. Jesuh a thih hlan niruk lio ah Jerusalem khuachung ah laa aa cit bu in a rak lut lio caan, Judah Siangpahrang in lawmh a si lio caan hmanh ah vawlei uktu hna he aa thleidan tuk hringhran ko. Amah nih Messiah he pehtlaimi Zekhariah i profet chimchungbia kha a rak tlinter: “Zohhmanh! Na siangpahrang cu na sin ah a ra lio, amah cu teitu a si, teinak cu amah ta a si, toidorte in laa cungah i cit in a ra.” (Matthai 21:5; Zekhariah 9:9) Zumhfekmi profet Daniel nih cun Jehovah nih a Fapa sinah nawlngeihnak a peknak langhnak kha a rak hmu. Asinain, hmasa profet chimchungbia pakhat ah Jesuh kha “santlailo bik [“mi nautabik,” NW]” tiah a ti. Nemnak le toidonak cu an i pehtlaih taktak ko.—Daniel 4:17; 7:13, 14.
10. Khrihfa nemnak cu zeiruangah thazang dernak a si lo?
10 Jehovah le Jesuh nih an langhtermi duhnungmi nemnak nih an sin ah a kan naihter. (Jeim 4:8) Nemnak ti cu thazang ngei lonak a si hrimhrim lo! Cungnungbik Jehovah Pathian nih thazang le ṭhawnnak tampi kha a rak langhter. A ding lomi hna cungah a thin a hung. (Isaiah 30:27; 40:26) Cubantuk in Jesuh cu Satan nih a ṭhuat lio hmanh ah mah sining ṭhumh lo dingah aa khiah. Amah he caankhat chungmi biaknak lei lamhruaitu hna i ningcang lomi chawletnak hna kha a ngaihthiam lo. (Matthai 4:1-11; 21:12, 13; Johan 2:13-17) Asinain, zultu hna he aa pehtlai tikah nemnak kha a langhter i an chambaunak hna kha lungsau ngai in a rak ngaihthiam hna. (Matthai 20:20-28) Baibal thiammi pakhat nih nemnak kha hitin tlak ngaiin a langhter: “Nemnak hnu ah steel bantukin a fekmi a um.” Khrih nih a langhtermi nemnak sining kha langhter ve u sih.
A Chan ah a Nembikmi
11, 12. Moses a ṭhannak kha zoh ahcun zeinihdah a nemnak kha a langhter?
11 Kan ruah laimi a pathumnak zohchunhawk cu Moses a si. Baibal nih “vawlei cung mi vialte lakah lungnembik a si,” tiah a ti. (Nambar 12:3) Pathian thawchuahhnawhnak thawngin cutin a rak ṭial. Moses cu a ṭhakhunmi nemnak a ngei caah Jehovah lamhruainak kha fawite in a cohlan khawh.
12 Moses a rak thanchonak cu phundang a si. Rawinak le lainawng a karh lio caan ah hrin a rak si mi zumhfekmi Hebru nu le pa hna i fapa kha khamh awk Jehovah nih khua a rak khan. A ngakchia lioah Moses cu Pathian taktak a simi Jehovah kong kha ṭha tein a cawnpiakmi a nu nih a rak zohkhenh. Cun, Moses a umnak pawngkam he aa khat lomi pawngkam ah hruai a si. Hmasa Khrihfa zumhnak ruangah a thimi Steven nih “Moses cu Izipt fimnak vialte kha an cawnter i bia ah siseh, thil tinak ah siseh, mi ngan ngaingai ah a cang,” tiah a ti. (Lamkaltu 7:22) Faraoh sal uktu hna nih a unau hna cungah ningcanglo pi in an tuah tikha a hmuh tikah a zumhnak a rak lang. Hebrumi pakhat kha a tukmi Iziptmi kha a thah caah Moses cu Izipt ram in Midianram lei ah a zam.—Exodus 1:15, 16; 2:1-15; Hebru 11:24, 25.
13. Midian ram ah kum 40 a umnak nih Moses caah zeibantuk ṭhathnemnak dah a chuak?
13 Kum 40 a si tikah, Moses cu ramlak ah a mahte in aa cawm. Midian ram ah Reuel fanu pasarih he a rak ton i an pa tuurun kha ti a dinh piak hna. Inn an phan tikah ngaknu hna nih “Izipt mipa pakhat” nih tukhal pawl sin khan a kan chanh tiah Reuel kha lunglawmh ngaiin an rak chim. Reuel i sawmnak thawngin Moses cu mah innchungkhar ah a rak um ve. A tonmi harnak hna nih a lung a fahter lo; a pawngkam thar he remte in um awk zong a kheng kham lo. Jehovah duhnak a tuahduhnak kha zeitik hmanhah a hninhter lo. Reuel tuu hna kha a zohkhenh i Zipporah kha a ṭhit, cun a fale a rak zohkhenhnak kum 40 chung cu Moses nih a hleikhunmi sining kha a rak ṭhanchoter khawh. A hmaan ko, Moses cu harnak lakah nemnak kha a rak cawn.—Exodus 2:16-22; Lamkaltu 7:29, 30.
14. Israel miphun i lamhruaitu pakhat a si lioah Moses kha nemnak a langhtertu thil pakhat kha chim.
14 Israel miphun hruaitu in Moses kha Jehovah nih rian a rak pek hnuah a nemnak cu a lang rih ko. Moses bawmtu dingah upa 70 cungah Jehovah nih thiangthlarau a toih tikah Eldad le Medad an um ve lo nain riahhmun ah profet chimchungbia an chim tiah tlangval pakhat nih Moses kha a rak chim. Joshua nih “Ka bawipa Moses, thlauh hna,” tiah a rak ti. Nem tein Moses nih hitin a leh: “Keimah ca lawng in dah ra na ruah hi? BAWIPA mi vialte hi profet si dih in annih cungah BAWIPA nih a thlarau chia sehlaw ka hei ti hna lak ah cun!” (Nambar 11:26-29) A rengmi sining kha nemnak nih a rak daihter.
15. Moses cu mitlinglo a si ko nain zeiruangah zohchunhawk ṭha a si?
15 Voikhat cu Moses nih nemnak langhter awk a rak tlorh. Kadesh pawng Meribah hmun ah khuaruahhar thil a tuahmi Jehovah kha thangṭhat awk a rak philh. (Nambar 20:1, 9-13) Moses cu mitlinglo a si ko nain aa hninh lomi a zumhnak nih a nunchung pumpi a bawmh i a ṭhakhunmi a nemnak kha nihin kannih hmanh nih kan duh.—Hebru 11:23-28.
Hrangnak he aa Ralchanmi Nemnak
16, 17. Nabal le Abigail kong in zeibantuk ralrinpeknak dah kan hmu?
16 Pathian profet Samuel cu a thih hnu caan tlawmpal ah David chan i ralrinpekmi thil pakhat kha a rak hmu. Nuva a simi Nabal le a nupi Abigail he aa pehtlai. Annih pahnih cu an i thleidan tuk hringhran ko! Abigail cu “a fimm le aa dawhmi a si” ko nain a vapa cu “mi khepkha le ziaza ṭhalo a si.” Nabal i tuurun kha mifir hna sinin a venpiakmi David sinum hna nih ei awk an hal tikah Nabal nih ruru-hranghrang in a rak al. An thin a hung i, David le a sinum hna nih cun vainam an i lak i Nabal kha tuk awk an rak i thawh.—1 Samuel 25:2-13.
17 Mah kong kha Abigail nih a rak theih tikah changreu, mitsurhang, sa, mitsurbor le theipi hna kha a timh zawkzawk i David kha a rak donh. “Keimah cung lawnglawng ah hin, ka bawipa, mawhnak kha um ko seh; na salnu hi na hna theih ah bia chim ter ko law, na salnu bia hi ka ngaih piak ko sawh,” tiah a rak nawl. Abigail nawlnak ruangah David cu a lung aa thlen. Abigail i a nawlnak kha a ngaih hnuah David nih hitin a ti: “BAWIPA, Israel Pathian, nihin i keimah ton awkah nangmah an thlahtu hi thangṭhat si ko seh! Na fimnak hi thluachuah hmu sehlaw, nihin ah thisen chuah mawhnak le keimah nih keimah kut hrimhrim in phu i hlamnak tuahnak in a ka khamtu nganmah cu thluachuahnak hmu ko!” (1 Samuel 25:18, 24, 32, 33) Nabal cu a hrangnak ruangah a rak thi. Abigail i sining ṭha hna ruangah David nupi ah a rak cang. A nemnak cu nihin Jehovah a biami dihlak caah zohchunhawk ṭha a si.—1 Samuel 25:36-42.
Nemnak kha Kawl
18, 19. (a) Nemnak kha kan i hruk tikah zeibantuk thlennak hna dah a lang? (b) Mah le mah ṭhate in kan i hneksak khawh nakhnga zeinihdah a kan bawmh lai?
18 Cucaah, nemnak cu ngeih hrimhrim awk a si. Mahcucu ziaza nemnak menmen a si lo; midang lungthin kha a hrimhtermi duhnung awk ngaingai a simi sining pakhat a si. A hlan ah, kan biachimning cu a hrang lai i ningcang loin kan tuah tawn men lai. Asinain, Baibal biatak kan hngalh hnuah kan i thlen i, duh a nungmi, komh a nuammi kan rak si. Paul nih a Khrihfa hawi hna sinah mah thlennak kong kha hitin a rak chim: “Mi zawnruahnak, zangfahnak, toidornak, nemnak le lungsaunak kha nan i aih awk a si.” (Kolose 3:12) Baibal nih mah thlennak kong kha cenghngia, pawlai, chiandeh, vom le rul tibantuk sahrang hna in tuufa, mehehfa, cawfa le cawpi tibantuk cawmmi saram ah an thlennak he a tahchunh. (Isaiah 11:6-9; 65:25) Cubantuk sining thlennak hna cu a lang tuk caah a hmumi hna nih an khuaruah a har. Asinain hi thlennak cu Pathian thiangthlarau ruangah a si tikha kan hngalh, zeicahtiah nemnak cu a lang ngaingaimi thlarau theitlai pakhat a si.
19 A herh bantukin kan i thlen i Jehovah sinah pum kan i pe hnuah lungnem tein kan um peng awk a herh ti lo ti sullam a si maw? A si hrimhrim lo. Hnipuan thar hna kha thiangte le zoh dawhte in chiahpeng awkah zohkhen awk a herh. Pathian Bia ṭhate in zohnak le ruahnak nih mah le mah kha ningcang tein a kan hmuter. Thlalang bantuk a simi Pathian thawhchuahhnawhmi Baibal nih nangmah kong zeidah a langhter?—Jeim 1:23-25.
20. Nemnak langhternak ah zeitindah hlawh kan tlinter khawh lai?
20 Minung sining cu aa khat lo. Pathian sal cheukhat cu midang nakin nemnak kha fawideuh in an langhter khawh. Asinain Khrihfa dihlak nih nemnak tel in Pathian thlarau theitlai kha an tlai awk a herh. Paul nih Timote kha dawtnak in hitin a rak forh: “Dinnak le Pathian hmaizahnak le zumhnak le dawtnak le inkhawhnak le lung nemnak kha tuah i zuam.” (1 Timote 6:11) “Tuah i zuam” timi biafang nih thazang chuah a herh tikha a langhter. Baibal pakhat ah hi forhnak kha “na lungthin pek” tiah a leh. (Chanthar Mirang in Baibal Thar) Pathian Bia chungin a ṭhami zohchunhawk hna kha na ruah ahcun kan pum chung i pumnge pakhat bantuk ah a cang lai. Mah hna nih an remh lai i lam an hruai lai.—Jeim 1:21.
21. (a) Nemnak kha zeiruangah tuah kan zuam awk a si? (b) A changmi capar ah zei kong dah kan ruah lai?
21 Midang he kan i pehtlaining nih nemnak kha zeitluk in dah kan langhter tikha a langhter. Zultu a simi Jeim nih “nan lakah a fim i hngalhnak a ngeimi nan um maw?” tiah a hal. “Cu hna nih cun a fimmi le hngalhnak a ngeimi an si kha a ṭhami an nunning le toidornak lungthin [“nemnak,” NW] le fimnak in an tuahmi thil ah khan an langhter awk a si.” (Jeim 3:13) Hi Khrihfa sining hi inn ah, phungchim rianṭuannak ah, Khrihfabu chung ah zeitindah kan langhter lai? A changmi capar ah a ṭhathnemmi lamhruainak a pek.
Ruahṭhan Tikah
• Jehovah
• Jesuh
• Moses
• Abigail
• sinin nemnak kong zeidah na cawn?
• Nemnak kha zeiruangah tuah kan zuam awk a herh?
[Cahmai 7nak i Hmanthlak]