Zeizong Vialte Ah Pathian Lamhruainak Kawl
“Pathian cu a zungzal in kan Pathian a si i hmailei i a ra ding caan vialte ah a kan hruai lai, tiah nan chimh khawh hna lai.”—SALM 48:14.
1, 2. Kanmah fimnak i bochan loin Jehovah lamhruainak kha zeicah zulh awk a si, zei biahalnak dah a chuak?
MAN ngei lomi asiloah ṭihnungmi thil kha man ngei taktak an si tiah ruah sual a fawite. (Ptb. 12:11) Khrihfa pakhat caah aa tlak lomi thil tuah kan duh taktak a si ahcun kan lungthin nih tuah awkah lung si lak tiang in cucu khakha tiah a chim ko lai. (Jer. 17:5, 9) Cucaah “na ceunak le na biatak cu run thlah hna law ka hruai hna seh” tiah Jehovah sin salm caṭialtupa thla a cam tikah a fim a lang. (Salm 43:3) Ri a ngeimi amah fimnak i bochan loin Jehovah kha aa bochan i a ṭha bikmi lamhruainak caah amah cu a zoh. Salm caṭialtupa bantukin lamhruainak caah Pathian i bochan awk a si.
2 Zei dang vialte nakin Jehovah lamhruainak lawng zeicah bochan awk a si? Cucu zeitikah dah kan kawl awk a si? Mah in ṭhathnemnak hmuh awkah zei lungput dah ṭhanchoter awk a si i tuchan ah Jehovah nih zeitindah lam a kan hruai? Hi a biapimi biahalnak hi atu capar ah kan i ruah lai.
Zeicah Jehovah Lamhruainak Kan i Bochan?
3-5. Zeicah Jehovah lamhruainak kha fek tein kan i bochan khawh?
3 Jehovah cu vancung kan Pa a si. (1 Kor. 8:6) Pakhat cio kha ṭha tein a kan hngalh dih cikcek i kan lungthin zong a hngalh. (1 Sam. 16:7; Ptb. 21:2) Siangpahrang David nih Pathian sinah hitin a chim: “Ka tuahmi vialte cu na hngalh dih, lamhlatpi khin ka ruahnak vialte cu na hngalh dih ko hna. Ka chim hlan in ka chim ding vialte kha na hngalh dih.” (Salm 139:2, 4) Jehovah nih ṭha tein a kan hngalh caah kan caah a ṭha bikmi zong a hngalh kha zumh lo awk a um lo. Cu hlei ah, Jehovah cu a fim bikmi a si. Zeizong vialte a hmuh dih, zei bantuk minung nakhmanh in a chungpi tiang a zoh i a hung cang hngami zong a hramthawk tein a hngalh. (Isa. 46:9-11; Rom 11:33) “Amah lawnglawng zeizong vialte a hngal dihtu a si.”—Rom 16:27.
4 Cun Jehovah nih a kan dawt i kan caah a ṭha bikmi kha a kan duhpiak zungzal. (Johan 3:16; 1 Johan 4:8) Dawtnak Pathian a si lengah a siang. Zultu Jeim nih “laksawng ṭha le laksawng tlamtling paohpaoh hi vancung in a rami an si; vancung i a ceumi thil a Sertu Pathian sinin a rami an si” tiah a ṭial. (Jeim 1:17) Pathian lamhruainak a zulmi hna nih a siannak in ṭhathnemnak tampi an hmuh.
5 Jehovah cu lianngan bik Pathian a si. Hi kong ah salm caṭialtu chimmi zoh hmanh: “Himnak hmuh duh ah Cung Nung Bik kha a fuhmi le Lian Ngan Bik huhphenhnak chung-ah aa dormi nih cun, ‘BAWIPA, nangmah cu a ka chanhtu le a ka hupphengtu na si! nangmah cu ka Pathian na si; nangmah cu kan bochan,’ an ti lai.” (Salm 91:1, 2) Jehovah lamhruainak ning in kan tuah tikah a sung kho lomi Pathian sinah kan i dor a si. Cucaah ralchannak kan ton hmanh ah Jehovah nih a kan bawmh. A kan zam tak lai lo. (Phungthlukbia 3:19-26 rel; Salm 71:4, 5.) A si, Jehovah nih kan caah a ṭha bik a hngalh, kan caah a ṭha bik a duh, kan caah a ṭha bik pek khawhnak ṭhawnnak a ngei. Cucaah a lamhruainak zei rel lo cu hruh a si! Cu a si ah, zeitikah dah lamhruainak kan herh?
Zeitikah dah Lamhruai- nak Kan Herh?
6, 7. Zeitikah dah Jehovah lamhruainak kan herh?
6 Ngakchiat lio in tar tiang kan nun chung ah Pathian lamhruainak kan herh cu a hmaan taktak. Salm caṭialtu nih hitin a chim: “Pathian cu a zungzal in kan Pathian a si i hmailei i a ra ding caan vialte ah a kan hruai lai.” (Salm 48:14) Salm caṭialtu bantukin a fimmi Khrihfa hna nih Pathian lamhruainak kha an kawl zungzal.
7 A hlei in khulrang in bawmh kan herh tiah kan ruah caan zong a um. A caancaan ah “harnak nganpi” a simi hremnak, zawtfahnak, ruah lopi in rian i dinhnak kan tong men lai. (Salm 69:16, 17) Mah bantuk caan ah in khawhnak le a ṭhami biakhiahnak tuah khawh awkah thazang a kan pek lai ti zum in Jehovah kan i bochan tikah hnangamnak kan hmu. (Salm 102:17 rel.) Asinain caan dang zongah bawmh kan herh rih. Tahchunhnak ah, innpa kha Pennak kong thawngṭha kan chimh tik hna ah kan chimmi hmual a ngeih nakhnga Jehovah lamhruainak a herh. Cun nuamhngaihnak, thilpuan hrukning, hawikom, rian, sianginn le thil dangdang kong ah biakhiahnak tuah tikah Jehovah lamhruainak zulh lawng ah fim ngai in kan tuah khawh. A taktak ti ahcun kan nunnak dihlak ah lamhruainak kan herh.
Pathian Lamhruainak Kawl lo Ṭihnunnak
8. Thlauhmi thingthei Evi a eimi nih zeidah a langhter?
8 Asinain Jehovah lamhruainak zulh duh tuknak ngeih a herh kha i cinken. Pathian lamhruainak kan zulh lo ahcun hramhram in a kan zulhter lai lo. Jehovah lamhruainak a zul lomi hmasa bik minung cu Evi a si i cu nih a ṭha lomi biakhiahnak pa-khat cu zeitluk tiang in dah a ngan kha a langhter. Cun a tuahsernak nih zeidah a chim duhmi a si kha ruat hmanh. Evi nih ‘[Pathian] bantukin hngalhnak ngeih le a ṭha le a ṭhalo kha hngalh’ a duh caah thlauhmi thingthei kha a ei. (Gen. 3:5) Pathian umnak hmun kha rolh a duh i a ṭha le a chia kong ah Jehovah lamhruainak zulh nakin amah tein biakhiahnak a tuah. Cuticun Jehovah nawlngeitu ngan bik a sinak kha a rak hlawt. A nunnak kha amah nih uk a duh. A va Adam zong nih mah ralchannak lam kha a zulh ve.—Rom 5:12.
9. Jehovah lamhruainak kan hlawt ahcun zei kan langhter dah a si, cucu zeicah hruh cikcek a si?
9 Tuchan ah Jehovah lamhruainak kan zulh lo ahcun Evi bantukin Jehovah nawlngeitu ngan bik a sinak a hlawmi kan si lai. Tahchunhnak ah, a thurhnawmmi hmanthlak a zoh lengmang mi pakhat khi ruat hmanh. Amah cu Khrihfabu chung i a ummi a si ahcun mah kong ah Jehovah lamhruainak ṭha tein a hngalh. Mah kha sual duhnak he zoh cu chim lo a chim hmanh chim awk a si lo. (Efe. 5:3) Jehovah lamhruainak a hlawtnak thawng-in Jehovah nawlngeitu ngan bik a sinak le lamhruainak a hlawt a si. (1 Kor. 11:3) Cucu hruh cikcek a si, zeicahtiah Jeremiah nih a chim bantukin ‘minung nih a kalnak lam hi amah nih aa ser khawhmi an si lo’ caah a si.—Jer. 10:23.
10. Zalong tein thimnak nawl hmuhmi kha zeicah ṭuanvo ngei in hman awk a si?
10 Jehovah nih zalong tein thim khawhnak nawl a kan pek caah zalong tein tuahmi kha sual a phawt awk a si lo tiah a cheukhat nih Jeremiah bia kha an al men lai. Asinain zalong tein thimnak nawl hi laksawng pakhat a si lengah ṭuanvo pakhat zong a si kha philh hlah. Kan chim, kan tuahmi kha Pathian sinah kan chim te lai. (Rom 14:10) Jesuh nih hitin a chim: “Kaa nih cun lung chung i a khatmi kha pei a chim cu.” Hitin a chim rih: “Lai a nawntertu, nu le pa sualnak a tuahtertu, thil ṭhalo dangdang a tuahtertu, a firtertu, lih a chimtertu, mi a congoihtertu ruahnak ṭhalo vialte cu a lung chungin a ra chuakmi an si.” (Matt. 12:34; 15:19) Cucaah kan bia le tuah-sernak nih kan lungchung i a ummi kha a phuan. Mah nih zei bantuk minung dah kan si kha a langhter taktak. Cucaah a fimmi Khrihfa nih cun zeizong vialte ah Jehovah lamhruainak a kawlnak cu a si. Cuticun Jehovah nih “nawl a ngaimi” in a hmuh lai i “ṭhatnak” a tuahpiak lai.—Salm 125:4.
11. Israel mi hna kong in zeidah kan cawn khawh?
11 Hlan lio Israel mi kong kha hngal ṭhan. A ṭhami an i thim i Jehovah nawlbia an ngaih tikah Jehovah nih a huhphenh hna. (Josh. 24:15, 21, 31) Asinain zalong tein thimnak nawl kha atu le atu a ningcang loin an hman. Jeremiah chan ah, Jehovah nih hitin a chim: “Ngaih an duh lo i zeizong ah an rel duh lo, anmah ruahnak le anmah lungkhonnak tu kha an zul deuh i hmailei ah kal loin hnulei tu ah an kir.” (Jer. 7:24-26) Ngaihchiat awk a va si dah! Kan nih zong lungkhon asiloah mah lung i rinh ruangah Jehovah lamhruainak a hlaw i mah ruahnak in kal i ‘hmailei ah kal loin hnulei tu ah a kirmi’ tiang si hlah u sih!
Pathian Ruahnak Cheuhmi Zulh Awkah Zeidah A Herh?
12, 13. (a) Zei sining nih dah Jehovah lam zulh awkah a kan forh? (b) Zumhnak hi zeicah a biapit?
12 Jehovah kan dawtnak nih a lamhruainak zulh awkah a kan forh. (1 Johan 5:3) Asinain Paul nih “kan nunning i a kan hruaitu hi mit hmuhnak si lo in zumhnak tu a si” a ti tikah kan herhmi kha a langhter. (2 Kor. 5:6, 7) Zeicah zumhnak cu a biapit? Jehovah nih “a hmaanmi lam” ah a kan hruai nain cu lam cu hi vawlei rumnak asiloah reng sang hmuhnak lei ah a si lo. (Salm 23:3) Cucaah kan zumhnak mit nih Jehovah rianṭuannak in hmuhmi thlarau lei thluachuah kha a zoh peng a herh. (2 Korin 4:17, 18 rel.) Cun zumhnak nih a hrampi a simi thil ngeihmi ah i zat awk a kan bawmh.—1 Tim. 6:8.
13 Jesuh nih a hmaanmi biaknak ah mah zawnruahnak ngol aa tel kha a langhter. Cucu tuah khawh awkah zumhnak ngeih a herh. (Luka 9:23, 24) Zumhfekmi cheukhat cu sifahnak, hremnak, thleidannak le a fakmi hremnak ing tiang in mah zawnruahnak an hlawt. (2 Kor. 11:23-27; Biat. 3:8-10) A ṭhawngmi zumhnak an ngeih caah lunglawm tein an ton ngam. (Jeim 1:2, 3) A ṭhawngmi zumhnak nih Jehovah lamhruainak hi a zungzal a ṭha bik a si tling tein a kan zumhter. Mah lamhruainak cu a zungzal kan ca ṭhatnak caah a si. Zumhfek tein a ing khomi hna hmuhmi thluachuah cu caan tawite chung an inmi harnak nakin tampi a ṭhat deuh kha kan zumh.—Heb. 11:6.
14. Hagar cu zeicah toidornak ngeih a herh?
14 Jehovah lamhruainak zulhnak ah toidor a herhnak zong hi ruat hmanh. Sarah salnu Hagar zohchunh awk in a lang. Sarah cu fa a ngeih khawh lo caah Hagar cu Abraham kha a pek. Hagar cu fa a pawi tikah a cingmi Sarah kha zeihmanh ah a rel lo. Cucaah Sarah nih cun a vun “hrem” ve i Hagar cu a tli. Jehovah nih vancungmi he Hagar cu a tonter i “Sarai sinah cun va kir ṭhan law a kut tangah ṭhate in va um,” a ti. (Gen. 16:2, 6, 8, 9) Hagar nih a dang lamhruainak pakhat kha tuah a duh deuh ko lai. Vancungmi nih a chimmi tuah awkah aa porhlawtnak kha a kaltak lai. Zei ti a si hmanh ah, Hagar nih vancungmi chimmi kha toidor tein a ngaih i a fapa Ishmael cu Abraham puan thlam ah him tein a hrin.
15. Nihin ah Jehovah lamhruainak zulhnak ah toidornak ngeih a herhnak thil sining cheukhat kha langhter.
15 Cucaah Jehovah lamhruainak zulh awkah toidornak ngeih zong a herh. A cheukhat nih an duhmi nuamhngaihnak kha Jehovah nih a duh lomi a si an cohlan men lai. Khrihfa pa-khat nih pakhatkhat kha a thin a hunter sual caah ngaihthiam hal a hau men lai. Asiloah sualnak a tuah sual i a phuan a hau men lai. Sualnak nganpi a tuah sual ah tah? Toidornak in Khrihfa upa sinah a phuan a herh. Bu chung chuah tiang hmanh a si kho. Bu chung luh ṭhan awkah toidornak he aa ngaichih lai i a lut ṭhan lai. Mah bantuk he aa lomi thil sining ah Phungthlukbia 29:23 hi hnemtu a si: “Mi cu aa porhlawtnak nih tangah a ṭhumh lai, sihmanhsehlaw toidornak lungthin a ngeimi cu upatnak a hmu lai.”
Jehovah nih Zeitindah Lam a kan Hruai?
16, 17. Pathian lamhruainak a hrampi Baibal in ṭhathnemnak tling hmuh awkah zeitindah kan tuah khawh?
16 Jehovah lamhruainak a biapi bik a hrampi cu a thawchuah hnawhmi Baibal a si. (2 Timote 3:16, 17 rel.) Ṭhathnemnak tampi kan hmuh nakhnga harnak pakhatkhat ton tik lawng ah Baibal chung bawmtu a simi bia kawl hman kha kan hrial lai. Mah canah Baibal nifate in rel lengmang awk kan i zuam lai. (Salm 1:1-3) Cuticun Baibal kha ṭha tein kan hngalh lai. Cun kan ruahnak kha Pathian ruahnak he aa khat lai i ruah lopi in a hung ummi harnak hmanh ton ngam awkah timhcia a kan siter lai.
17 Cun Baibal relmi kha ṭha tein ruah le mah he aa tlai in thlacam a biapi. Baibal cang hna ṭha tein kan ruah tikah zeizawn ah zeitindah hman khawh a si kha kan ruah. (1 Tim. 4:15) A fakmi harnak ton tikah Jehovah sin thla kan cam i a herhmi lamhruainak hmuh awkah kan hal. Jehovah thiang thlarau nih Baibal le Baibal hrambunh in chuahmi cauk rel tik ah bawmtu a simi Baibal phunglam hna kha hngalh ṭhan awkah a kan bawmh lai.—Salm 25:4, 5 rel.
18. Jehovah nih lam a kan hruainak ah Khrihfa unau rual kha zeiti lam in dah a hman?
18 Jehovah lamhruainak kawlnak ah a dang man ngeimi pakhat cu Khrihfa unau rual a si. Mah Khrihfa unau rual i a biapi bik cu “zumh awk a tlakmi le a fimmi sal” le sal aiawhtu Uktu bu a si. Cu nih cauk chuahmi, civui le civui program timhpiakmi in thlarau rawl cat lo in an pek. (Lamkaltu 15:6, 22-31 he tahchunh; Matt. 24:45-47.) Cun Khrihfa unau rual chung ah a ṭhawngmi, a hlei in pumpak bawmhnak le Baibal ruahnak cheuhnak petu sining a tlinhmi Khrihfa upa an um. (Isa. 32:1) Khrihfa unau chung ah a ummi mino zong nih a dang man sung pakhat an ngeih. Pathian nih a lamhruainak mino pawl hmuhsak awkah nu le pa kha nawl a pek hna. Cucaah mino nih nu le pa sinin lamhruainak kawl awk a si.—Efe. 6:1-3.
19. Jehovah lamhruainak kan kawl zungzal caah zei thluachuah dah kan hmuh?
19 A si, Jehovah nih lam phunphun in a kan hruai, mah chung in ṭhathnemnak tling tein kan i lak awk a si. Israel mi zumhawk tlakin an um lio caan kha Siangpahrang David nih hitin a chim: “Kan pupa nih an in bochan, nangmah cu an in bochan i na khamh hna. Nangmah kha an in auh i ṭih awk chungin an luat, nangmah kha an in bochan i na khel hna lo[‘ningzahnak in an luat,’ NW].” (Salm 22:3-5) Kannih zong Jehovah lamhruainak kan zulh ahcun ‘ningzahnak in kan luat’ lai. Kan i ruahchanmi ah kan lung a rawk lai lo. Kanmah pumpak fimnak i bochan loin ‘kan nunnak kha Bawipa kan pek’ ahcun atu hmanh ah thluachuah kan hmu lai. (Salm 37:5) Mah lam ah fekte in kan kal ahcun mah thluachuah kha zungzal in kan hmu lai. Siangpahrang David nih hitin a ṭial: “A hmaanmi thil kha BAWIPA nih a duh i zumh tlak a simi a mi kha a kaltak bal hna lo. Annih cu a huh-phenh zungzal hna . . . A dingmi cu ram chungah him tein an um lai i ram cu zungzal in anmah ta a si lai.”—Salm 37:28, 29.
Na Fianter Kho Maw?
• Jehovah lamhruainak kha zeicah kan i bochan?
• Jehovah lamhruainak hlawt ahcun zeidah kan langhter a si?
• Khrihfa pakhat toidornak langhter a herhnak thil sining cheukhat cu zeidah an si?
• Tuchan ah Jehovah nih zeitindah a kan hruai?
[Cahmai 8nak i hmanthlak]
Na nunnak dihlak ah Jehovah lamhruainak naa bochan maw?
[Cahmai 9nak i hmanthlak]
Evi nih Jehovah nawlngeihtu ngan bik a sinak kha a hlawt
[Cahmai 10nak i hmanthlak]
Hagar cu vancungmi lamhruainak zulh awkah zei sining dah ngaih a herh?