Vennak Innsang ONLINE LIBRARY
Vennak Innsang
ONLINE LIBRARY
Chin (Hakha)
  • BAIBAL
  • CAUK
  • PUMHNAK
  • w12 6/15 cc. 7-11
  • “Biathli A Phuangtu” Jehovah

Video a um lo.

Sorry, video awn khawh a si lo.

  • “Biathli A Phuangtu” Jehovah
  • Vennak Innsang Jehovah Pennak Thanhnak—2012
  • Biatlangte
  • A Konglam Aa Lomi
  • Rul Tefa le Sahrang
  • Pakhatnak le Pahnihnak Lu —Izipt le Assiria
  • Pathumnak Lu—Babilon
  • Palinak Lu—Medo-Persia
  • Panganak Lu—Grik
  • Paruknak Lu—“Ṭihnung Ngai le Tuksapur Ngai” A Simi Rom
  • Jehovah Nih “A Um Zau Dingmi Thil” A Phuan
    Vennak Innsang Jehovah Pennak Thanhnak—2012
  • Biathlam—Pathian Ral Pawl Caah A Sullam
    Vennak Innsang Jehovah Pennak Thanhnak (Cawn Awk Cauk)—2022
  • Siangpahrang Pariat Kong
    Vennak Innsang Jehovah Pennak Thanhnak—2012
Vennak Innsang Jehovah Pennak Thanhnak—2012
w12 6/15 cc. 7-11

“Biathli A Phuangtu” Jehovah

“Nan pathian hi pathian hna Pathian le siangpahrang hna cung i Siangpahrang a si taktak, amah cu biathli a phuangtu a si.”—DAN. 2:47.

ZEITINDAH NA LEH LAI?

Jehovah nih hmailei he aa tlai in zei kong dah a phuan?

Sahrang lu paruk cu zeidah an si?

Sahrang le Nebukhadnezzar mang i milem an i lawhnak zawn chim.

1, 2. Jehovah nih zeidah a phuan, zeicah a phuan?

PATHIAN Pennak nih minung uknak a hrawh laite ah, zei uknak dah vawleicung ah nawl a ngei bik a si lai? “Biathli a phuangtu” Jehovah Pathian nih profet Daniel le lamkaltu Johan sin a phuanmi in a phi kan hngalh khawh.

2 Jehovah nih Daniel le Johan kha sahrang he aa tlaimi langhnak tampi a hmuhter hna. Cun Daniel kha milem nganpi kong a sullam zong a chimh. Daniel le Johan hmuhmi langhnak kan rel khawh nakhnga Jehovah nih Baibal ah a ṭialter hna. (Rom 15:4) Cuti a ṭialter hna cu a rauhhlan ah Pathian Pennak nih minung uknak vialte a hrawh dih cang lai ti kan zumhnak fehter a duh caah a si.—Dan. 2:44.

3. Baibal chimchungbia hngalhthiam awkah zeidah hngalhthiam hmasa a hauh? Zeicah?

3 Daniel le Johan chimchungbia nih siangpahrang asiloah minung uknak pariat kong le zei uknak dih in dah zei uknak a chuah lai timi kong zong a fianter. Asinain mah chimchungbia hngalhthiam awkah hmasa bik Baibal chimchungbia kha hngalhthiam hmasa a hau. Zeicahtiah mah chimchungbia cu Baibal bia le chimchungbia dihlak he aa pehtlaih caah a si.

Rul Tefa le Sahrang

4. Minu tefa cu ahote dah an si? Mah tefa nih zeidah an tuah lai?

4 Eden dum ah dohnak a um hnu tlawmpal ah Jehovah nih “minu” chung in “tefa” a chuak lai tiah a chimchung.a ‘(Genesis 3:15 rel.b)’ Mah tefa nih rul a simi Satan lu a “rial” lai. A hnu ah Jehovah nih tefa cu Abraham chung in a chuak lai, Israel miphun, Judah phun a si lai i Siangpahrang David tefa a si lai tiah a phuan. (Gen. 22:15-18; 49:10; Salm 89:3, 4; Luka 1:30-33) Mah tefa ah a biapi bikmi cu Khrih Jesuh a si. (Gal. 3:16) Tefa a pahnihnak cu chiti thuhmi Khrifa pawl an si. (Gal. 3:26-29) Jesuh le chiti thuhmi hna in Pathian Pennak cu dirh a si. Satan hrawh awkah mah Pennak kha Pathian nih a hman lai.—Luka 12:32; Rom 16:20.

5, 6. (a) Daniel le Johan nih nawlngeitu pa zeizat kong dah langhnak ah an hmuh? (b) Biathlam ah aa ṭialmi sahrang lu cu zeidah an si?

5 Jehovah nih Eden dum ah hmasa bik chimchungbia a chim lio ah Satan zong “tefa” a ngei lai tiah a ti. Satan tefa nih minu tefa kha a ral lai i a huat lai. Rul tefa cu ahote dah an si? Satan bantuk in Pathian le a miphun a hua i a dotu vialte kha an si. Mah ah biaknak, ralkapbu le cozah pawl zong an i tel. (Luka 4:5, 6) Asinain cozah cheukhat lawng nih Pathian miphun, Israel miphun asiloah chiti thuhmi Khrihfa hna kha dairek in an doh hna. Mah nih nawl a ngei ngaimi cozah tampi an um ko nain Daniel le Johan nih langhnak ah zeicah cozah pariat kong lawng an hmuh ti hngalhthiam awk a kan bawmh.

6 Thihnak in a thoṭhanmi Jesuh nih AD 96 hrawng ah lamkaltu Johan kha khuaruahhar ngai a simi langhnak a hmuhter. (Biat. 1:1) Johan nih langhnak pakhat ah rili kam ah limkeng a dir kha a hmuh. Mah limkeng cu Khuachia a si. (Biathlam 12:17-13:2 rel.) Cun sahrang pakhat rili chung in a chuah zong a hmuh. Mah sahrang cu lu pasarih a ngei i Khuachia nih a nawlngeihnak a kau ngaingaimi kha a pek. A hnu ah Johan nih lu pasarih a ngei vemi sahrang sen pakhat zong a hmuh. Mah cu Biathlam 13:1 chung sahrang a milem kha a si. Vancungmi nih Johan kha sahrang sen lu pasarih cu nawlngeihtu asiloah “siangpahrang pasarih” kha a si tiah a chimh. (Biat. 13:14, 15; 17:3, 9, 10) Johan nih Biathlam a ṭial lio ah siangpahrang panga cu an um ti lo, pakhat nih a uk lio a si i pakhat cu “a ra rih lo.” Mah siangpahrang asiloah vawleicung nawlngeitu cu zeidah an si? Biathlam a ngan 13 ah aa ṭialmi sahrang lu pakhat cio kong i ruah u sih. Mah nawlngeitu hna lakah tam deuh kong kha Daniel cauk zong in kan hngalh lai. Daniel chimchungbia nih mah nawlngeitu cheukhat kong kha a dikthliar in a fianter. Mah nawlngeitu an chuah hlan kum tampi in Daniel nih a rak chimchung cang.

Pakhatnak le Pahnihnak Lu —Izipt le Assiria

7. Pakhatnak lu cu zeidah a si? Zeiruang ah?

7 Sahrang lu pakhatnak cu Izipt a si. Zeicahtiah Pathian miphun a hua i a do hmasa bikmi vawleicung nawlngeitu a si caah a si. Pathian nih Abraham kha minu tefa cu na chung in a chuak lai tiah bia a kamh. Israel miphun cu Abraham tefa an si. Israel mi cu Izipt ram an um lio ah an hung karh ciammam caah Izipt mi nih an hrem hna. Satan nih tefa chuak kho hlah seh ti a duh caah Pathian miphun kha an ci hmih aa zuam. Cucaah Faraoh hmang in Israel mi pa ngakchia chuakka paoh thah dih ding aa zuam. Asinain Jehovah nih Satan kha cutin tuah ding a awnh lo i Israel mi kha Izipt ram in a luatter hna. (Ex. 1:15-20; 14:13) A hnu ah Israel mi kha Biakammi Ram a pek hna.

8. Pahnihnak lu cu zeidah a si? Zeidah tuah aa zuam?

8 Sahrang lu pahnihnak cu Assiria a si. Assiria zong Pathian miphun hrawh aa zuam ve. Israel mi phunhra cu siasal an bia i Pathian nawl an ngaih lo caah Jehovah nih Assiria hmang in dan a tat hna. Asinain Assiria nih Jerusalem zong hrawh a duh. Satan nih Jesuh a chuah lainak siangpahrang chungkhar hrawh a duh caah a si men lai. Jerusalem a rawh lai kha Jehovah nih a duh lo, cucaah Assiria ralkap tu a hrawh hna i a miphun cu a khamh hna.—2 Si. 19:32-35; Isa. 10:5, 6, 12-15.

Pathumnak Lu—Babilon

9, 10. (a) Jehovah nih Babilon kha zei tuahnak nawl dah a pek? (b) Chimchungbia tlin awkah zeidah a herh?

9 Johan hmuhmi sahrang lu pathumnak cu Babilon pennak a si. Jehovah nih Babilon kha Jerusalem khua hrawh awk le a miphun sal i kalpi awkah nawl a pek. Mah thil a hung um hlan ah Jehovah nih nawlngai lomi a miphun kha Babilon nih zeitindah a tuah hna lai kha a rak chimh cang hna. (2 Si. 20:16-18) Cun Jerusalem i ka “siangpahrang ṭhutdan” ah nan siangpahrang cu an ṭhu ti lai lo ti zong in a chimh hna. (1 Chan. 29:23) Asinain Siangpahrang David hrinsor in “siangpahrang a si ding taktak” a chuak lai i keimah caah siangpahrang a ṭuan lai tiah Jehovah nih bia a kamh hna.—Ezek. 21:25-27.

10 A dang chimchungbia pakhat nih biakammi Messiah a rat tikah Judah mi cu Jerusalem biakinn ah Pathian an bia rih ko lai tiah a ti. (Dan. 9:24-27) Israel mi Babilon sal an si hlan ah Messiah cu Bethlehem ah a chuak lai timi chimchungbia zong a um. (Mik. 5:2) Judah mi Babilon in an luat lo le an ram ah an kir ṭhan lo le biakinn an sak ṭhan lo ahcun mah chimchungbia pawl cu a tling kho lai lo. Asinain Babilon miphun nih cun sal i an tlaihmi hna thlah ṭhan phung an ngei lo. Cu a si ah Isreal mi cu zeitindah an ram ah an kir ṭhan khawh kun lai? Mah kong kha Jehovah nih a profet a chimh hna.—Amos 3:7.

11. Daniel le Johan nih Babilon pennak kha zei in dah an langhter? (A tanglei fianternak zoh.)

11 Babilon i sal ah kalpimi lakah Daniel zong aa tel ve. (Dan. 1:1-6) Jehovah nih Daniel kha Babilon pennak hnu ah vawleicung nawlngeitu pakhat hnu pakhat an chuak lai tiah a chimh. Jehovah nih mah thil a chimchung tikah hmelchunhnak phun dangdang cio a hman. Tahchunhnak ah, Jehovah nih Babilon Siangpahrang Nebukhadnezzar kha a mang ah sui, ngun, dar, thir le tlak in sermi milem nganpi a hmuhter. (Daniel 2:1, 19, 31-38 rel.) Milem lu cu sui a si. Mah nih Babilon pennak a langhter tiah Jehovah nih Daniel hmang in a phuan.c A ṭang le a ban cu ngun an si. Mah nih Babilon hnu in a chuak hngami vawleicung nawlngeitu kha a langhter. Mah cu zeidah a si i Pathian miphun kha zeitindah a tuah hna lai?

Palinak Lu—Medo-Persia

12, 13. (a) Jehovah nih Babilon teitu ding kong kha zeitindah a chimchung? (b) Sahrang lu palinak cu Medo-Persia a si tiah zeicah kan ti khawh?

12 Daniel chan hlan kum zakhat leng ah Jehovah nih profet Isaiah hmang in Babilon teitu ding vawleicung nawlngeitu kong kha a rak chimchung. Babilon khua ah ralkap pawl zeitindah an luh lai le aho nih dah a hruai hna lai ti tiang in a chim. Hruaitu cu Persia siangpahrang Sairas a si. (Isa. 44:28–45:2) Jehovah nih Daniel kha Medo-Persia he aa tlaimi a dang langhnak pahnih a hmuhter ṭhan. Pakhat cu vom bantuk a si i “na duh tawk in sa cu ei tuah” ti a si. (Dan. 7:5) A dang pakhat cu ki pahnih a ngeimi tuukawng a si.—Dan. 8:3, 20.

13 Jehovah nih Babilon teitu ah Medo-Persia a hman i Israel mi an ram kir ṭhannak nawl a pekternak thawngin chimchungbia a tlinter. (2 Chan. 36:22, 23) Asinain a hnu ah Medo-Persia nih Pathian miphun kha hrawh a timh hna. Esther cauk ah Persia ram i nawl a ngei ngaimi Haman nih an ram chung ah a ummi Judah mi vialte thah a duh hna timi kong aa ṭial. Haman nih an ram mi vialte kha cu ni, cu thla ah Judah mi cu an zapi in nan thah hna lai tiah a ti hna. Asinain Jehovah nih a miphun kha Satan tefa dohnak in a khamh ṭhan hna. (Esther 1:1-3; 3:8, 9; 8:3, 9-14) Cucaah Biathlam cauk i sahrang lu palinak cu Medo-Persia a si tiah kan ti khawh.

Panganak Lu—Grik

14, 15. Jehovah nih hlanlio Grik pennak kong kha zeitindah a chimchung?

14 Biathlam cauk i sahrang lu panganak cu Grik a si. Daniel nih Nebukhadnezzar mang a lehpiakmi ah milem a paw le a phei cu dar an si i mah zong nih Grik kha a langhter. Jehovah nih Daniel kha Grik pennak le a lianngan bikmi an uktu he aa tlaimi a dang langhnak pahnih a hmuhter.

15 Pakhat cu pawlai a si i thla pali a ngei. Mah pawlai cu Grik a si i ram tampi kha fawi tein a tei khawh hna lai. (Dan. 7:6) A dang pakhat cu mehehtum a si i ki nganpi pakhat a ngei. Mah mehehtum nih Medo-Persia in langhtermi ki pahnih a ngeimi tuukawng kha a hei nam i a thah. Jehovah nih Daniel kha mehehtum cu Grik a si i a ki nganpi cu an siangpahrang pakhat kha a si tiah a chimh. Ki nganpi cu a kiakte lai i ki hme tete pali nih an hun rolh lai tiah Daniel nih a ṭial. Mah chimchungbia cu Grik, vawleicung nawlngeitu a si hlan kum zahnih hrawng ah rak ṭialmi a si nain pakhat hmanh bau lo in a tling. Mi Lianngan Alexander cu ki nganpi a si. Anih cu hlanlio Grik siangpahrang hna lakah a lianngan bikmi a si i Medo-Persia dohnak ah hruaitu a si. Alexander ruah lopi in a thih tikah meheh ki cu a kiak. A thih ah kum 32 lawng a si i a ṭhawn silingpi a si. A thih hnu ah a ralbawi pali nih a pennak cu an i ṭhen.—Daniel 8:20-22 rel.

16. Antiochus palinak nih zeidah a tuah?

16 Grik nih Persia a tei hnu ah Israel miphun zong a uk hna. Mah lio ah Judah mi cu an ram ah an kir cang i Jerusalem ah biakinn sak zong an lim cang. Annih cu Pathian miphun an si rih i an biakinn zong Pathian biaknak hmun a si rih ko. BC 168 ah sahrang lu panganak a simi Grik nih Pathian miphun kha a doh hna. Alexander pennak a comi ralbawi pali lak ah pakhat a simi Antiochus palinak nih Jerusalem biakinn ah siasal biaknak ca biakṭheng a ser i Judah biaknak phung a zulmi cu thah nan si lai tiah a ti. Tutan zong Satan tefa pakhat nih Pathian miphun kha a doh hna. Asinain a rauh hlan ah Grik cu a dang vawleicung nawlngeitu nih a hmun a rolh lai. Sahrang lu paruknak cu zeidah a si?

Paruknak Lu—“Ṭihnung Ngai le Tuksapur Ngai” A Simi Rom

17. Genesis 3:15 i zei zawnte dah sahrang lu paruknak nih a tlinter?

17 Johan nih sahrang he aa tlaimi langhnak a hmuh lio ah Rom cu vawleicung nawlngeitu a si cang. (Biat. 17:10) Rom cu Genesis 3:15 chimchungbia tlinternak ah aa tel ve. Satan nih Rom bawi pawl kha hmang in tefa “a kedil” a cuk. Rom mi hna nih Jesuh kha an cozah dotu in an hmuh, bia an ceih i an thah. (Matt. 27:26) Asinain Jehovah nih Jesuh kha thihnak in a thawhter ṭhan caah a kedil hma cu a dam ṭhan.

18. (a) Jehovah nih zei miphun thar dah a thim, zeicah? (b) Rul tefa nih minu tefa kha zeitindah a doh ṭhan?

18 Israel mi biaknak lamhruaitu pawl cu Jesuh thah awkah Rom lei ah an ṭang. Israel mi tam deuh nih Jesuh kha Messiah in an cohlang lo. Cucaah Jehovah nih Israel mi kha a miphun in a hlawt hna. (Matt. 23:38; Lam. 2:22, 23) Cu hnu ah miphun thar, ‘Pathian Israel miphun’ kha a thim hna. (Gal. 3:26-29; 6:16, NW) Mah miphun cu chiti thuhmi Khrihfa an si, mah ah Judah mi le Jentail mi an i tel. (Efe. 2:11-18) Jesuh a thih i a thawh ṭhan hnu ah rul tefa nih minu tefa kha a huat i a doh ṭhan. Rom nih minu tefa a pahnihnak a simi chiti thuhmi Khrihfa hna kha hrawh awkah voikhat nak tam aa zuam.d

19. (a) Daniel nih vawleicung nawlngeitu paruknak kong zeitindah a chim? (b) A dang capar ah zei kong dah kan i ruah lai?

19 Daniel nih Nebukhadnezzar mang a lehpiakmi ah milem a ke thir cu Rom a si. (Dan. 2:32) Daniel nih Rom Empire kong lawng si loin Rom chung in a chuak hngami vawleicung nawlngeitu kong zong langhnak in a hmuh. (Daniel 7:7, 8 rel.) Rom cu kum tampi chung “ṭihnung ngai le tuksapur ngai a si i a ṭhawng hringhranmi” sahrang bantuk a si. Asinain Rom Empire cu “ki pahra” a ngei lai, cu hnu ah an lak ah ki hmete a hung chuak lai i a dang ki nakin a ṭhawng deuh lai tiah chimchung a si. Ki pahra cu zeidah an si i ki hmete cu zeidah a si? Ki hmete cu Nebukhadnezzar mang milem nganpi zeizawn te he dah aa lawh? A phi cu cahmai 14 i capar ah kan hmuh lai.

[A Tanglei Fianternak]

a Minu cu Jehovah nupi bantuk a simi vancung ah a ummi Jehovah salle dihlak an si.—Isa. 54:1; Gal. 4:26; Biat. 12:1, 2.

b Genesis 3:15 (NW): “Nangmah le minu karlak ah le, na tefa le minu tefa karlak ah ralnak ka umter lai. Anih nih na lu aan rial lai i nang nih a kedil na cuk lai.”

c Babilon kha Daniel cauk nih milem lu in a langhter i Biathlam cauk nih sahrang lu pathumnak in a langhter ve. Cahmai 12-13 hmanthlak zoh.

d Rom nih AD 70 ah Jerusalem a hrawh lio ah Israel mi cu Pathian miphun an si ti lo. Cucaah Jerusalem a rawh cu minu tefa doh a si tinak a si lo i Genesis 3:15 tlinnak zong a si lo.

    Hakha Vennakinnsang Cauk Hna (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chin (Hakha)
    • Share
    • Duhmi Kha Thim
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Zulh Awk Phunglam Hna
    • Pumpak Kong Policy
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Log In
    Share