Zei Bantuk Lungput Dah Na Langhter?

“Bawipa cu na thlarau sinah um ko seh. Nan dihlak sinah Pathian vel cu um ko seh.”—2 TIM. 4:22.

NA PHI KHO LAI MAW?

Zeicah kan lungput kong kha ruah kan duh awk a si?

Zei lungput dah hrial kan duh? Zeitindah kan hrial khawh?

Khrihfabu ah lungput hmaan langhter awkah zeidah kan tuah khawh?

1. Paul nih Khrihfa hna sin a cakuat ah zeidah a chim lengmang?

LAMKALTU Paul nih kumzabu pakhatnak i Khrihfa hna sin a cakuat ah an lungput kha Pathian le Khrih nih an cohlan lai tiah aa ruahchannak kong kha a ṭial lengmang. Tahchunhnak ah, Galati Khrihfa hna sinah hitin a ṭial: ‘Bawipa Jesuh Khrih vel cu nan lungthin cungah um ko seh. Amen.’ (Gal. 6:18, NW) Zei bantuk lungput ngeih awkah dah Paul nih unau pawl kha a forh hna?

2, 3. (a) Zei bantuk lungput ngeih awkah dah Paul nih unau pawl kha a forh hna? (b) Kan lungput he aa tlaiin zei bia dah kan i hal awk a si?

² Kan lungput asiloah kan khuaruah ning nih thil pakhatkhat a kan chimter asiloah a kan tuahter. Mi pakhat cu mi nunnem, zawnruahnak le zaangfahnak a ngeimi, a siangmi asiloah mi a ngaithiammi a si men lai. Baibal nih “nemnak le daihnak lungthin” ngeih le “dai tein” um cu a ṭha tiah a ti. (1 Pit. 3:4; Ptb. 17:27) A dang pakhat tu cu bia-eng chim a hmangmi, thilri chawva a duh tukmi, a thinhun a fawimi asiloah zalong tein um a duhmi a si men lai. Mah nakin a ṭhalo deuhmi cu mi cheukhat nih a thurhnawmmi ziaza asiloah Pathian doh duhnak lungthin an ngeihmi kha a si.

³ Cucaah Paul nih “Bawipa cu na thlarau sinah um ko seh” ti bantuk bia a chim tikah unau pawl kha Khrih i zohchunh awk le Pathian duhmi lungput ngeih awk a forhmi hna a si. (2 Tim. 4:22; Kolose 3:9-12 rel.) Tuchan ah hitin kan i hal awk a si: ‘Zei bantuk lungput dah ka langhter? Ka lungput cu Pathian duhmi a si nakhnga zeitindah ka ṭhatter khawh lai? Pathian duhmi lungput an ngeih nakhnga unau pawl kha zeitindah ka forh khawh hna lai?’ Tahchunhnak ah, pangpar dum cu a chung i a ummi pangpar pakhat cio nih an dawhter. Kannih tah mah pangpar pakhat he kan i lo maw? Khrihfabu dihlak aa dawh nakhnga kan bawm maw? Cutin tuah awkah i zuam a hau taktak. Pathian duhmi lungput zeitindah ngeih khawh a si ti kha atu i ruah u sih.

“Vawlei Thlarau” kha Hrial

4. “Vawlei thlarau” cu zeidah a si?

⁴ Baibal nih hitin a chim: “Kannih kan hmuhmi thlarau cu hi vawlei thlarau hi a si lo, . . . Pathian nih a run thlahmi thlarau cu kan hmuh cang.” (1 Kor. 2:12) “Vawlei thlarau” cu zeidah a si? Mah cu Efesa 2:2 ah ṭialmi thlarau he aa khat, hitin aa ṭial: “Cu lio ah cun vawleicung phunglam ṭha lo kha nan rak zul; van le vawlei kar i a ummi thlarau ṭhawnnak uktu nawl kha nan rak zul; cu thlarau nih cun Pathian nawl a ngai lomi kha atu cu a uk hna.” “Thlarau ṭhawnnak” asiloah “vawlei thlarau” cu hi vawlei mi hna lungput a si. Mah cu thli bantukin kan pawngkam ah a khat. Tahchunhnak ah, tuchan ah mi cu ‘Zei tuah ding ti kha ahohmanh nih nan ka chimh a herh lo’ asiloah ‘Na tinvo kha lak i zuam’ timi lungput an ngei. Annih cu Satan vawlei ta a simi “nawl a ngai lomi” an si.

5. Israel mi cheukhat nih zei bantuk lungput ṭhalo dah an langhter?

⁵ Mah lungput cu hlanliopi in mi nih an rak ngeih cang. Moses chan ah Korah nih Israel mi hna cungah nawl a ngeimi kha a doh hna. A hlei in, tlangbawi a ṭuanmi Aaron le a fapale kha a doh hna. Korah nih an tlinlonak a hmuh caah a si kho. Asiloah Moses nih a chungkhat an si caah tinvo sung a pek hna tiah a ruah caah a si kho men. Zeitin a ruah hmanhah Jehovah khuaruah ning in a ruat ti lo ti cu a fiang. Jehovah thimmi hna kha zeirel lo ngai in hitin a ti hna: “Hla tuk nan kal cang! . . . Zeicaah dah BAWIPA mibu cungah cun nan i hlorh?” (Nam. 16:3) Dathan le Abiram zong nih Moses kha an zaihnawh i kan cungah bawi ah naa ser tiah an ti. Moses nih a sin rat awk a auh hna tikah “kan hung lai lo” tiah an leh. (Nam. 16:12-14) Jehovah nih an lungput a duh hrimhrim lo caah dotu vialte kha a thah dih hna.—Nam. 16:28-35.

6. Kumzabu pakhatnak ah mi cheukhat nih zeitindah lungput ṭhalo an langhter? Zeitindah an ruah khawh men?

⁶ Kumzabu pakhatnak i cheukhat zong nih Khrihfabu cung nawlngeitu ah Pathian nih a thimmi hna kha sual an phawt hna. (Judas 8) Annih nih rian tam deuh kan hmuh awk a si tiah an ruah men lai. Pathian nih nawl a pekmi hna le an si khawh chung in Khrihfabu rian a ṭuanmi hna kha zeirel lo awkah midang zong an forh hna.—3 Johan 9, 10 rel.

7. Zei lungput ngeih lo awkah dah kan i ralrin ding a si?

⁷ Cu bantuk lungput cu Khrihfabu ah a um awk a si lo, cucaah cu bantuk ruahnak kan hun ngeih nakhnga lo kan dihlak in kan i ralrin awk a si. Moses le lamkaltu Johan chan i upa pawl bantukin tuchan Khrihfa upa pawl zong mitling lo an si. Khrihfa upa nih kanmah a kan hnorsuang khomi palhnak an tuah khawh men. Cuti a si ahcun, vawlei mi hna lungput i cawn in “ding tein an ka pehtlaih ding a si” asiloah “mah unaupa hi Khrihfa upa si awkah aa tlak lo” tiah kan ti awk a si lo. Jehovah nih Khrihfa upa pawl tuahmi palhnak hmete kha zeirel lo in um awkah aa thim khawh. Kannih tah cutin kan tuah kho lai maw? Sualnak ngan a tuahmi unau cheukhat nih anmah bawmh awk i rianpekmi Khrihfa upa cungah an lungtlin lonak a um caah amah he i ton kha an duh lo. Annih cu siibawi pa cungah a lungtlin lonak a um caah a sinah aa thlop duh lomi mizaw he an i lo.

8. Khrihfa upa hna cungah lungput hmaan ngeih awkah zei Baibal bia nih dah a kan bawmh khawh?

⁸ Jesuh nih “a orhlei kut in arfi pasarih aa put” ti kha kan i cinken ahcun cu bantuk lungput kha kan hrial khawh lai. “Arfi” nih chiti thuhmi Khrihfa upa pawl kha a bik in a aiawh hna nain Khrihfabu i a ummi Khrihfa upa dihlak zong a aiawh ve hna. Jesuh nih a kut cung i “arfi” kha a duhning paoh in lam a hruai khawh. (Biat. 1:16, 20) Khrihfabu Lu a simi Jesuh nih Khrihfa upa lak i a cangmi kha ṭha tein a hngalh. “A mit cu mei bantukin a alh” i zeipaoh a hmuh dih. Cucaah Khrihfa upa cu remh a herhnak a um ahcun Jesuh nih aa tlakmi caan ah aa tlakmi lam in a remh lai. (Biat. 1:14) Jesuh nih zeihmanh a tuah lo chung cu “a orhlei kut” i a ummi Khrihfa upa kha kan upat hna awk a si. Paul nih hitin a ṭial: “Nan hruaitu pawl kha an bia ngai hna u law an nawl zul hna u. An rian ṭuan ningcang kha Pathian hmai ah chim an duhte lai caah, i din lo in nannih kha an in zohkhenh hna. An nawl nan ngaih hna ahcun an rian kha lunglawm tein an ṭuan lai, nan ngaih hna lo ahcun ngaihchia in an um lai i cucu nan caah a ṭhahnem lai lo.”—Heb. 13:17.

9. (a) Khrihfa pakhat cu chimhhrin a si tikah zei bantuk lungput dah a langhter khawh men? (b) Chimhhrin kan si tikah zeitin tuah dah a ṭhat bik?

⁹ Khrihfa upa nih unau pakhatkhat kha an chimhhrin asiloah a rian an lakpiak ṭhan tikah mah pa nih a lungput a ṭhat, ṭhatlo a langhter khawh. Mino unaupa pakhat cu zaangennak video game aa celh ruangah Khrihfa upa pawl nih dawtnak in an chimhhrinh. Asinain mah pa nih a cohlan lo caah anih cu Baibal ah ṭialmi bu rianṭuantu pawl tlinh dingmi sining kha a tlinh ti lo. Cucaah bu rianṭuantu a si kho ti lo. (Salm 11:5; 1 Tim. 3:8-10) A hnuah mah unaupa nih Khrihfa upa pawl biakhiahmi ah a lung a tlin lo kha unau dang a chimh hna. Cun Khrihfa upa pawl ṭhatlonak kong kha zung ṭengnge ah atu le atu ca a ṭial. Unau dang zong kha zung ṭengnge ah ca ṭial ve awk a forh hna. Asinain kan tuahmi sualnak ruangah kan i silhnalh ahcun Khrihfabu dihlak i daihnak kha a hnorsuan khawh, mah cu aho ca hmanhah a ṭhahnem lai lo. Cucaah chimhhrin kan si tikah mah kha kan derthawmnak hngalh awk bawmtu in hmuh le cohlan cu a ṭha bikmi a si.—Ṭahnak Hla 3:28, 29 rel.

10. (a) Jeim 3:16-18 nih lungput hmaan le hmaan lo kong zeitindah a kan cawnpiak? (b) “Cunglei in a rami fimnak” ning in kan nun ahcun zei ṭhatnak dah a chuak lai?

¹⁰ Jeim 3:16-18 nih Khrihfabu ah langhter awk a simi le a si lomi lungput kha a kan hngalhter. Hitin a ti: “Nahchuahnak le mah zawn lawng ruahnak a umnak paoh ah i remlonak le ṭhatlonak a phunphun kha a um zungzal. Sihmanhsehlaw cunglei in a rami fimnak cu a hmasabik ah a thiang i cun daite le nemte in a um i hawikom cungah a ṭha; midang zaangfahnak khan a khat i thil ṭha kha tampi a tlai; thleidannak zeihmanh a ngei lo i a zer zong a zer lo. Cun daihnak sertu pawl nih daihnak in an tuhmi thlaici nih a thei a tlaimi cu ṭhatnak a si.” “Cunglei in a rami fimnak” ning in kan nun ahcun Pathian ziaza kan i cawn khawh lai. Cuticun pakhat le pakhat lungput hmaan ngeih awk kan i bawm kho lai i Khrihfabu ah daihnak a um lai.

Khrihfabu ah Upatnak Lungput Langhter

11. (a) Lungput hmaan kan ngeih ahcun zeidah kan tuah lai lo? (b) David sinin zeidah kan i cawn khawh?

¹¹ Khrihfa upa pawl kha “Khrihfabu tuukhal” siter a duhtu hna cu Jehovah a si ti kha kan philhlo awk a si. (Lam. 20:28; 1 Pit. 5:2) Kannih cu Khrihfa upa kan si zong si lo zongah Pathian thil tining kha kan upat awk a si. Lungput hmaan kan ngeih ahcun nawlngeihnak asiloah rian hmuh kha biapi tuk ah kan chia lai lo. Israel Siangpahrang Sawl nih David cu keimah zaka ah siangpahrang a si kho tiah a hun ruah tikah “David cu a ngiat ziar.” (1 Sam. 18:9) Siangpahrang cu lungput hmaan lo a ngei i David kha thah hmanh a duh. Sawl bantukin nawlngeihnak lawng biapi ah a chiami kan si awk a si lo, David bantuk tu kan si awk a si. David cu ding lo in pehtlaih a si lengmang nain Pathian nih nawlngeihnak a pekmi Sawl cungah upatnak a langhter zungzal.—1 Samuel 26:23 rel.

12. Khrihfabu ah lungrualnak a um zungzal nakhnga zeidah kan tuah khawh?

¹² Kan lungput aa dan cio caah a caan ah pakhat le pakhat kan thin kan i hunter men lai. Mah cu Khrihfa upa pawl lak zong ah a um kho. Baibal nih kan ngeih awk a simi lungput kha hitin a kan chimh: “Pakhat le pakhat kha i hmaizah u,” law “ka fim tiah vaa ruat hlah u.” (Rom 12:10, 16) Keimah ka hmaan tiah ti chih lo in, a caan ah a ṭhami ruahnak phun khatnak tam a um ti kha kan hngalh awk a si. Midang ruahnak hngalhthiam awk fakpi in kan i zuam ahcun Khrihfabu ah lungrualnak a um zungzal nakhnga kan bawmh khawh lai.—Fil. 4:5.

13. Kan ruahnak kan chim hnuah zeidah kan tuah awk a si? Zeidah tuah awk a si ti kha zei Baibal tahchunhnak nih dah a langhter?

¹³ Mah cu Khrihfabu ah remh a herhmi thil a um tiah kan ruah hmanhah chim awk a si lo tinak a si maw? A si lo. Kumzabu pakhatnak lio i Khrihfabu ah unau tampi hnatlak lomi thil a rak um. Cucaah unau pawl nih ‘Paul le Barnabas le Antiok khuami cheukhat kha Jerusalem khua ah kal in mah kongah lamkaltu pawl le upa hna kha tong hna seh tiah bia an khiah.’ (Lam. 15:2) Unau pakhat cio nih zeidah tuah awk a si timi kongah ruahnak an ngei cio lai ti cu a fiang ko. Asinain pakhat cio nih an ruahnak an chim i thiang thlarau bawmhnak thawng in biakhiahnak pakhat an tuah dih hnu ahcun unau pawl nih an ruahnak kha an chim ti lo. Mah biakhiahnak kong cakuat kha Khrihfabu nih an hmuh tikah “thazaang peknak bia nih khan an lung a lawmhter ngaingai hna” i “zumhnak ah an ṭhawng chinchin.” (Lam. 15:31; 16:4, 5) Tuchan zongah thil pakhat kong Khrihfa upa pawl kan chimh hna tikah kan chimmi kha ṭha tein an ruah lai i aa tlakmi biakhiahnak an tuah lai ti kha kan zumh awk a si.

Midang he nan i Pehtlaihnak ah Lungput Hmaan Langhter

14. Midang he kan i pehtlaihnak ah zeitindah lungput hmaan kan langhter khawh?

¹⁴ Midang he kan i pehtlaihnak ah lungput hmaan langhter khawhnak caanṭha tampi a um. Tahchunhnak ah, mi nih kan thin a kan hunter tikah kan ngaihthiam colh hna ahcun ṭhatnak a chuak kho. Baibal nih hitin a kan ti: “Pakhat le pakhat lungsilonak nan i ngeih tikah pakhat le pakhat i ngaithiam u law i bawm u. Bawipa nih aan ngaihthiam hna bantuk in pakhat le pakhat nan i ngaithiam lai.” (Kol. 3:13) “Pakhat le pakhat lungsilonak nan i ngeih tikah” timi bia nih midang cung thinhun awk a sinak a ruang a um kho ti a langhter. Asinain, an palhnak thil hmete ruangah kan thin a hun awk a si lo. Cutin kan um ahcun Khrihfabu i a ummi daihnak a rawk kho. Mah canah unau pawl kha lungtho tein kan ngaihthiam hna i anmah he Pathian kan biakṭi zungzalnak thawng in Jehovah nawl cawn kan i zuam awk a si.

15. (a) Mi ngaihthiamnak kongah Job sinin zeidah kan cawn khawh? (b) A hmaanmi lungput ngeih awkah thlacamnak nih zeitindah a kan bawmh khawh?

¹⁵ Mi ngaihthiamnak kongah Job sinin kan cawn khawh. A hnemtu si awk a simi mi pathum nih zaangfahnak ngei loin an rak ti lehlam. Asinain Job nih a ngaihthiam hna. Cutin tuah awkah zeinihdah a bawmh? A hawile ca i ‘thla a cammi’ nih a bawmh. (Job 16:2; 42:9) Midang caah thla kan cam ahcun an cung i kan lungput aa thleng kho. Unau dihlak caah thla kan cam ahcun Jesuh lungput kan ngei kho deuh lai. (Johan 13:34, 35) Pathian sinah Thiang thlarau hal in thla kan cam awk zong a si. (Luka 11:13) Pathian thlarau nih midang he kan i pehtlaihnak ah Khrihfa ziaza langhter awk a kan bawmh lai.—Galati 5:22, 23 rel.

Na Lungput Ṭha nih Khrihfabu dihlak a Ṭhathnem

16, 17. Zei bantuk lungput dah langhter na duh?

¹⁶ Kan dihlak in a ṭhami lungput ngeih awkah fakpi in kan i zuammi nih Khrihfabu dihlak a ṭhathnem lai. Mah capar nih na lungput ṭhatter deuh a herh kha aan hngalhter ko lai. Cuti a si ahcun Pathian Bia ceunak in i hneksak. (Heb. 4:12) Salm caṭialtu zong cutin tuah a duh kha hitin a ṭial: “Ka hneksak law ka hlathlai cikcek tuah, maw BAWIPA, ka lungduhnak le ruahnak hi zoh tuah hna.”—Salm 26:2.

¹⁷ Khrihfabu ah lungput hmaan a um zungzal nakhnga pakhat le pakhat tha kan i pe kho. Pathian ziaza kan i cawnnak thawng in le kanmah ruahnak lawng biapi ah kan chiah lonak thawng in asiloah rian tam deuh in ka hmuh awk a si tiah kan ruah lonak thawng in cutin kan tuah khawh. Midang kan ngaihthiam colh hna le an ṭhatnak kan hmuhthiam hna ahcun unau pawl he kan lung aa rual lai. (Fil. 4:8) Cutin kan tuah ahcun kan langhtermi lungput kha Jehovah le Jesuh nih an duh lai ti kan zumh khawh.—2 Tim. 4:22.

[Cahmai 1nak i hmanthlak4]

Jesuh rian kong ruahnak nih chimhhrinnak kan lehrulh ning kha zeitindah a hnorsuan?