Unaupa Hna—Khrihfa Upa Si Awkah Nan i Zuam Maw?

1-2. Khrihfa upa nih an ṭuanmi “rian ṭha” timi ah zeidah aa tel?

KHRIHFABU rianṭuantu na si cang ahcun Khrihfa upa nih ngeih a herhmi sining tampi na ngei cang men lai. Khrihfa upa pakhat in “rian ṭha” a simi unau pawl bawmhnak ah tam deuh in i tel na duh maw?—1 Tim. 3:1.

² Khrihfa upa rian ah zeidah aa tel? Khrihfa upa cu phungchim rianṭuannak ah zohchunh awk ṭha an si. Tuukhal lennak le cawnpiaknak ah fakpi in an i zuam i an bia le an tuahsernak in Khrihfabu kha thazaang an pek hna. Cu bantuk rian aa zuammi Khrihfa upa hna kha Baibal nih “minung laksawng” tiah a auh hna.—Efe. 4:8.

3. Unaupa pakhat cu Khrihfa upa si awkah zeitindah sining a tlinh khawh? (1 Timote 3:1-7; Titas 1:5-9)

³ Khrihfa upa si awkah zeitindah sining na tlinh khawh? Khrihfa upa rian caah sining tlinh timi cu pawcawmnak rian he aa lo lo. Hi vawlei ah cun rianngeitu nih a duhmi thiamnak kan ngeih ahcun fawi tein rian kan hmu kho. Mah he i ralkah in Khrihfa upa si khawh awkah cun phungchimnak le cawnpiaknak ah thiamnak ngeih lawng in a za lo. 1 Timote 3:1-7 le Titas 1:5-9 ah a langhtermi sining hna zong na ngeih a hau. (Rel.) Hi capar ah mah cacaang ah a langhtermi sining cheukhat kong kan i ruah hna lai. Cun unaupa pakhat nih min ṭha a hmuh khawh ning, a ṭhami innchungkhar lu a si khawh ning le lungtho tein Khrihfabu a zohkhenh khawh ning kong kan i ruah hna lai.

Min Ṭha Hmuh Khawh Ning

4. “Soisel awk a um lomi” timi cu zei sullam dah a si?

⁴ Khrihfa upa si awkah “soisel awk a um lomi” na si a hau. Mah cu na nuncan ziaza cu mawhchiat awk a um lo i Khrihfabu ah min ṭha na ngei tinak a si. Mah leng ah “bu leng mi hna lakah min ṭha a ngeimi” zong na si a hau. Zumlotu hna nih na zumhnak kha an cohlang men lai lo. Asinain a dingfelmi miṭha pakhat na sinak cung ah lunghrinhnak na ngeihter hna awk a si lo. (Dan. 6:4, 5) Hitin i hal, ‘Unau pawl sin lawng ah si loin a leng mi hna sinah tah min ṭha a ngeimi ka si maw?’

5. “Ṭhatnak a duhmi” na si kha zeitindah na langhter khawh?

⁵ “Ṭhatnak a duhmi” na si ahcun midang an ṭhatnak kha na kawl lai i a ṭhami an sining kha na thangṭhat hna lai. Midang ca ṭhatnak zong tuah na duh lai i an herhmi nak tam deuh hmanh tuah na duh lai. (1 Thes. 2:8) “Ṭhatnak a duhmi” si cu Khrihfa upa caah zeicah a biapit? Khrihfabu zohkhenh awk le pek an simi rian ṭuan awkah a sunglawimi an caan tampi kha an hman caah a si. (1 Pet. 5:1-3) Cutin tuah awkah mahca ṭhatnak an hlawt nain midang bawmhnak in lunglawmhnak tampi an hmu.—Lam. 20:35.

6. “Khual a dawmi” na si kha zeiti lam in dah na langhter khawh? (Hebru 13:2, 16; hmanthlak zong zoh.)

⁶ Na komh tukmi na hawile ca lawng si loin midang caah thil ṭha na tuahmi nih “khual a dawmi” na si kha a langhter. (1 Pet. 4:9) Baibal dictionary pakhat ah khualdawtnak he aa tlaiin hitin a ti: “A inn kutka le a lungthin kutka kha mising pawl caah a hunpiak hna.” Hitin i hal, ‘Mi nih khualdawtnak a langhtermi in an ka hmu maw?’ (Hebru 13:2, 16 rel.) Khualdawtnak a ngeimi pakhat nih cun a si a fakmi hna cung ah siseh, peng zohkhenhtu le khual phungchimtu ti bantuk rian aa zuammi hna cung ah siseh dawtnak a langhter.—Gen. 18:2-8; Ptb. 3:27; Luka 14:13, 14; Lam. 16:15; Rom 12:13.

7. Khrihfa upa pakhat nih “tangka a duh tuk lomi” a si kha zeitindah a langhter khawh?

⁷ “Tangka a duh tuk lomi.” Mah cu thilri chawva kha biapi ah na chia lo tinak a si. Mirum na si ah, misifak na si ah na nunnak ah Pennak kha hmasa bik ah na chiah. (Matt. 6:33) Jehovah biak awk, na innchungkhar zohkhenh awk le Khrihfabu bawmh awkah na caan, na thazaang le na ngeihmi thilri hna na hman. (Matt. 6:24; 1 Joh. 2:15-17) Hitin i hal: ‘Tangka kha zeitindah ka hmuh? Nunnak caah a herhmi thil ka ngeihmi cung ah kaa lungsi maw? Asiloah tangka le thilri chawva kawlnak maw biapi bik ah ka chiah?’—1 Tim. 6:6, 17-19.

8. “Amahle amah aa uk khomi” na si kha zeitindah na langhter khawh?

⁸ “Amahle amah aa uk khomi” na si ahcun na nunnak kip ah a tlarimi na si lai. Mah ah eidin, hruk-aih ning, i ṭamh ning le nuamhsaihnak i thim tikah a tlarimi sinak aa tel. Hi vawlei ah a laarmi nunning kha i zohchunh awkah naa zuam lai lo. (Luka 21:34; Jeim 4:4) Mi nih na thin an in hunter tik hmanh ah na thin naa sum kho lai i lungdai tein na um kho lai. “Zu a ri lomi” na si i zu tam tuk a dingmi in a min a chuak lomi zong na si lai. Hitin i hal, ‘Ka nunning nih mahle mah aa uk khomi ka si kha a langhter maw?’

9. “Thleidan khawhnak a ngeimi” le “ningcang tein khua a sami” sinak ah zeidah aa tel?

⁹ “Thleidan khawhnak a ngeimi” na si ahcun thil sining kha Baibal cung ah hrambunh in ṭha tein na tuaktan lai. Baibal phunglam kha thukpi in na ruah tikah a ṭhami biakhiahnak tuah khawh awkah a herhmi fimnak le hngalhthiamnak na ngei lai. Khuaruat loin khulrang in biakhiahnak na tuah lai lo. Mah canah a konglam vialte kha hngalh awkah naa zuam hmasa lai. (Ptb. 18:13) Cutin na tuah ahcun Jehovah ruahnak he aa tlakmi, a ṭhami biakhiahnak na tuah khawh lai. “Ningcang tein khua a sami” na si ahcun ningcang tein thil a tuahmi le a caan a hmaanmi na si lai. Mi nih bochan awk a tlakmi le lamhruainak a zulmi in an in hngalh lai. Mah sining hna na ngeih ahcun min ṭha na ngei lai. Atu zohchunh awk a ṭhami chungkhar lu si awkah Baibal ah a langhtermi sining pawl tlinh khawh ning kong kan i ruah hna lai.

Zohchunh awk Ṭhami Chungkhar Lu si Khawh Ning

10. Pa pakhat cu “a innchungkhar ṭha tein a hruai khomi” zeitindah a si khawh?

¹⁰ Nupi a ngeimi na si i Khrihfa upa si na duh ahcun na innchungkhar zong min ṭha an ngeih a hau. Cucaah “innchungkhar ṭha tein a hruai khomi” na si awk a si. Na chungkhar kha dawtnak in zohkhenh hna law a ṭhami biakhiahnak tuahpiak hna. Cun chungkhar pumhnak, Khrihfabu pumhnak le phungchimnak zong ah ṭha tein hruai hna. Mah cu zeicah a biapit? Lamkaltu Paul nih hitin a ti: “A innchungkhar hmanh zeitindah ka hruai lai ti a hngalh lo ahcun Pathian Khrihfabu cu zeitindah a zohkhenh khawh lai?”—1 Tim. 3:5.

11-12. Unaupa pakhat cu Khrihfa upa si a duh ahcun a fale an nuncan ziaza cu zeicah a biapit? (Hmanthlak zong zoh.)

¹¹ Fa a ngeimi na si ahcun kum 18 tang a simi na fale zong “nawl a ngaimi le ziaza ṭha a ngeimi” an si awk a si. Dawtnak in cawnpiak le chimhhrinh an hau. A dang ngakchia bantuk in i nuamh le lentecelh an duh lai ti cu a fiang ko. Asinain ṭha tein na cawnpiak hna ahcun nawl a ngaimi, upatnak le ziaza ṭha a ngeimi an si lai. Cun na fale kha Jehovah he pehtlaihnak ṭha ngeih awk, Baibal phunglam zulh awk le tipil in tiang in ṭhancho awkah na si khawh chung in bawm hna.

¹² “A fale zong zumtu an si lai i duh paoh in a tlonglengmi le chimh a khongmi tiah mi nih soisel lomi an si lai.” Inn ah a um rihmi, zumtu a simi fa pakhat nih sualnak ngan a tuah ahcun a pa kha zeitindah a hnorsuan khawh? Fale cawnpiaknak le chimhhrinhnak ah a daithlan ahcun Khrihfa upa si awkah sining a tlinh men lai lo.—1996, October 15 Vennak Innsang [Myanmar], ca. 21, cat. 6-7 ah zoh.

Khrihfabu Zohkhenh Khawh Ning

13. “A tlarimi” le “amah lung lawng aa rinh lomi” na si kha zeitindah na langhter khawh?

¹³ Khrihfa ziaza ṭha a ngeimi unaupa hna cu Khrihfabu caah thluachuah taktak an si. “A tlarimi” pakhat nih cun daihnak kha a karhter. A tlarimi si na duh ahcun midang kha an bia ngaihpiak hna law an hmuh ning kha hngalhthiam i zuam. Tahchunhnak ah, Khrihfa upa hna nih biakhiahnak an tuah tikah na lung a tling lo hei ti u sih. Baibal phunglam he aa tlakmi biakhiahnak a si ahcun na cohlang kho lai maw? “Amah lung lawng aa rinh lomi” timi cu midang kha nangmah duhnak ning in tuah awkah na hnek hna lo tinak a si. Midang an ruahnak ngaihpiak cu a biapi tukmi a si ti kha na hngalh. (Gen. 13:8, 9; Ptb. 15:22) “Aa si lomi” le “a thin a tawi lomi” na si lai. A puarhrangmi le midang he hnatlaknak a ngei kho lomi si loin lung a nemmi le fimkhur tein bia a chimmi na si lai. Midang he rem tein a ummi na si ahcun a harmi thil sining hmanh ah nangmah lei in daihnak ser hmasa awkah naa zuam lai. (Jeim 3:17, 18) Zaangfahnak he bia na chim ahcun ralchanhtu hna hmanh an lungput aa thleng kho.—Biac. 8:1-3; Ptb. 20:3; 25:15; Matt. 5:23, 24.

14. “Khrihfa a hung sikami a si lai lo” timi le “zumhawk a tlakmi” timi cu zei sullam dah an si?

¹⁴ Khrihfa upa in sining a tlinhmi unaupa pakhat cu “Khrihfa a hung sikami a si lai lo.” Tipil a innak a sau cangmi si a hau lo nain Khrihfa patling na si khawh nakhnga a caan na pek a hau. Khrihfa upa in rian pek na si hlanah Jesuh bantuk in aa toidormi na si a hau. Cun a lung a saumi le Khrihfabu ah rian tam deuh hmuh awkah Jehovah hngah duhnak lungput a ngeimi zong na si a hau. (Matt. 20:23; Fil. 2:5-8) Jehovah le a dingmi a phunglam kha fek tein naa tlaihnak thawng in le bupi sinin a rami lamhruainak na zulhnak thawng in “zumhawk a tlakmi” na si kha na langhter khawh.—1 Tim. 4:15.

15. Khrihfa upa pakhat cu zapi ca phungchimnak pek a thiam tukmi si a hau maw? Fianter.

¹⁵ Khrihfabu zohkhenhtu cu “cawnpiak awkah sining a tlinhmi” an si a hau tiah Baibal nih fiang tein a langhter. Mah cu zapi ca phungchimnak pek a thiam tukmi na si a hau tinak a si maw? A si lo. Sining a tlinhmi Khrihfa upa tam deuh cu zapi ca phungchim a thiam tukmi an si lo nain lohmun le tuukhal lennak ah hmualngei tein a cawnpiak khomi an si. (1 Tim. 3:2; 1 Korin 12:28, 29 le Efesa 4:11 he tahchunh.) Zeitin a si hmanh ah cawnpiak a thiammi si awkah naa zuam peng a hau. Zeitindah cawnpiaktu ṭha na si khawh?

16. Zeitindah hmual a ngeimi cawnpiaktu na si khawh? (Hmanthlak zong zoh.)

¹⁶ “Zumhawktlakmi bia kha fek tein aa tlaihmi a si lai.” Hmual a ngeimi cawnpiaktu si awkah unau pawl na cawnpiak hna tikah siseh, ruahnak na cheuh hna tikah siseh Baibal cung ah hrambunh in na chim a hau. Baibal le kan cauk pawl kha ṭha tein hlathlai. (Ptb. 15:28; 16:23; Tit. 1:9.) Na hlathlai tikah na nunnak ah zeitindah na hman khawh ti kha ṭha tein lungthin pe. Mi na cawnpiak hna tikah an lungthin suk awkah i zuam. Hmuhtonnak a ngeimi Khrihfa upa hna kha ruahnak cheuhnak na hal hna i mah ning in na zulh ahcun cawnpiaknak ah na ṭhangcho kho lai. (1 Tim. 5:17) Khrihfa upa cu unau pawl ‘tha a pe khomi’ an si a hau. A caan ah ruahnak cheuhnak an pek hna a hau i an “chimhhrinh” hna zong a hau. Zeitin a si hmanh ah Khrihfa upa hna nih zaangfahnak an langhter peng a hau. Lungnemnak le dawtnak na langhter i Baibal hrambunh in na cawnpiak hna ahcun a liannganmi cawnpiaktu Jesuh naa zohchunhmi a si lai i hmual a ngeimi cawnpiaktu na si kho lai.—Matt. 11:28-30; 2 Tim. 2:24.

Ṭhancho I Zuam Peng

17. (a) Khrihfabu rianṭuantu kha ṭhancho i zuam peng awkah zeinihdah a bawmh khawh hna? (b) Unaupa pakhat kha Khrihfa upa in rian pek an timh tikah Khrihfa upa hna nih zeidah an i cinken awk a si? (“Khrihfa Upa Rian Peknak Kong i Ruah Tikah a Tlarimi Si” timi rinli kulh ah zoh.)

¹⁷ Khrihfabu rianṭuantu cheukhat nih tlinh a herhmi sining kong an ruah tikah Khrihfa upa ka si kho bal lai lo tiah an ruah men lai. Asinain Jehovah le a bupi nih mah sining hna kha tling tein langhter awkah an i ruahchan lo ti kha i cinken. (1 Pet. 2:21) Jehovah thiang thlarau nih mah sining hna tlinh khawh awkah aan bawmh lai. (Fil. 2:13) A hleiin ngeih na duhmi sining a um maw? A um ahcun Jehovah sinah thlacam, hlathlainak tuah law Khrihfa upa pakhat kha ruahnak cheuhnak hal.

18. Khrihfabu rianṭuantu hna cu zei tuah awkah dah thazaang pek an si?

¹⁸ Khrihfa upa a si cangmi hna i telin kan dihlak in hi capar ah a langhtermi sining hna ngeih awkah kan i zuam a hau. (Fil. 3:16) Khrihfabu rianṭuantu na si maw? Ṭhancho awkah i zuam peng rih! Pathian ca le Khrihfabu ca rianṭuannak ah san a tlai deuhmi na si nakhnga Jehovah sinah bawmhnak hal. (Isa. 64:8) Khrihfa upa si ding in naa zuamnak cung ah Jehovah nih thluachuah in pe ko seh.