Bann prensip ki’n ganny servi pour tradwir Labib

Serten dimoun i kapab krwar ki en tradiksyon mo pour mo pou ed en lekter konpran pli byen sa ki ti ganny ekrir dan langaz orizinal. Me i pa toultan bon pour fer sa. Annou vwar detrwa rezon akoz:

• Sak langaz i servi diferan gramer, vokabiler e zot fraz i ganny ekrir dan diferan fason. En profeser langaz Ebre ki apel S. R. Driver, ti ekri ki dan bann langaz “i pa zis gramer e kot sa mo i sorti ki diferan, me i osi . . . lafason ki bann nide i ganny organize pour fer en fraz.” Dan sak langaz, dimoun i annan diferan fason panse. Profeser Driver i osi dir, “Sanmenm sa, lafason ki bann fraz i ganny fer dan sak langaz i diferan.”

• Napa okenn langaz ozordi ki servi menm vokabiler ek gramer parey langaz Ebre, Arameen ek Grek, bann langaz ki ti ganny servi pour ekri Labib. Alor en tradiksyon mo pour mo ti pou difisil pour konpran oubyen parfwa i pa ti pou egzakt.

• Sa ki en mo oubyen en lekspresyon i vedir i kapab sanze depandan lo konteks.

En tradikter i kapab tradwir serten verse Labib literalman, me i bezwen vey byen ler i fer sa.

La serten legzanp ki montre ki mannyer nou kapab pa konpran byen en tradiksyon mo pour mo:

• Dan langaz Grek, Labib i servi sa lekspresyon “dormi” oubyen “tonm dormi” pour koz lo en dimoun ki pe dormi oubyen lo en dimoun ki’n mor. (Matye 28:13; Akt 7:60, not) Ler sa bann lekspresyon i ganny servi pour koz lo lanmor, bann tradikter Labib i kapab dir “tonm dormi dan lanmor” e sa pou ed en dimoun ki pe lir Labib pour konpran.—1 Tesalonisyen 4:13, not.

• Dan Efezyen 4:14, zapot Pol ti servi en lekspresyon ki kapab ganny tradwir literalman konman, “dimoun ki pe zwe dice.” Zot ti servi sa lekspresyon lontan ler zot ti pe refer avek en dimoun ki ti trik lezot ler zot ti pe zwe dice. Dan laplipar langaz, si sa lekspresyon i ganny tradwir dan en fason literal, i pou difisil pour dimoun konpran. Alor i pli kler pour tradwir sa lekspresyon konman “trik.”

• Dan Romen 12:11, i annan en lekspresyon Grek ki literalman vedir “lespri pe bwi.” Sa lekspresyon pa vedir nanryen an Kreol, alor dan sa tradiksyon Labib, i’n ganny tradwir konman “Gras a lespri sen, annan bokou devouman.”

• 

  Ler Zezi ti fer son Sermon lo Montanny, i ti servi en lekspresyon ki souvan ganny tradwir konman “Beni bann dimoun ki pov dan lespri.” (Matye 5:3, King James Version) Me dan plizyer langaz, si sa lekspresyon i ganny tradwir dan en fason literal, dimoun pa pou tro konpran ki i vedir. Dan serten ka, petet en tradiksyon literal i kapab vedir ki “bann dimoun ki pov dan lespri” i annan problenm mantal oubyen zot napa lafors ek determinasyon. Me la, Zezi ti pe ansenny sa bann dimoun ki pour zot ere, zot bezwen rekonnet ki zot bezwen gidans Bondye me pa zis satisfer zot bezwen fizik. (Lik 6:20) Sanmenm sa serten in tradwir sa lekspresyon konman “bann ki rekonnet ki zot annan bezwen spirityel” oubyen “bann ki rekonnet ki zot bezwen Bondye,” akoz i pli egzakt.—Matye 5:3. The New Testament in Modern English.

• Sa mo Ebre ki ganny tradwir konman “zalouzi” dan bokou konteks i annan menm sans avek sa mo Angle ki vedir ankoler akoz en dimoun pros pa’n reste fidel oubyen groker akoz keksoz lezot. (Proverb 6:34; Izai 11:13) Par kont, sa menm mo Ebre i osi annan en sans pozitif. Par egzanp, i kapab refer avek sa “devouman” oubyen sa dezir ki Zeova i annan pour protez son bann serviter fidel oubyen akoz i en Bondye ki “ekspekte en devosyon zis pour li tousel.” (Egzod 34:14; 2 Lerwa 19:31; Ezekyel 5:13; Zekarya 8:2) I osi kapab pe koz lo sa “devouman” ki son bann serviter fidel i annan pour Bondye ek son ladorasyon oubyen lefet ki zot pa “toler okenn enfidelite” anver li.—Psonm 69:9; 119:139; Nonm 25:11.

• 

  Sa lekspresyon Ebre ki normalman koz lo lanmen i annan en kantite sans. Depandan lo konteks, sa mo i kapab ganny tradwir konman “pwisans,” “kontrol” oubyen “pouvwar.” (Egzod 14:31; 2 Samyel 8:3; Psonm 95:4) Anfet, sa mo in ganny tradwir dan 40 diferan fason an Angle dan New World Translation of the Holy Scriptures.

Dapre sa ki nou’n diskite ziska prezan, pour tradwir Labib, i pa posib pour zis tradwir en mo dan menm fason sak fwa ki i aparet. En tradikter i bezwen servi bon zizman pour swazir bann mo ki pou donn sa menm nide ki sa langaz orizinal pe dir. Deplis, bann fraz i bezwen ganny formen dan en fason ki annakor avek bann lareg gramer sa langaz, pour fer li fasil pour lir.

An menm tan, i enportan pour pa sanz bann mo kot i pa neseser. En tradikter ki pran liberte pour fer en rezimen lo sa ki dan Labib dapre sa ki li i konpran i kapab sanz sans en verse. Ki mannyer i kapab fer sa? Sa tradikter i kapab met son prop lopinyon ki kapab mal oubyen i kapab tir bann detay enportan ki dan teks orizinal. Alor, menm si i kapab pli fasil pour lir en tradiksyon koumsa, parfwa sa bann sanzman ki ganny fer pour tradwir Labib i kapab anpes lekter konpran vre sans sa mesaz.

Krwayans en tradikter i kapab annan en lefe lo sa tradiksyon. Par egzanp, Matye 7:13 i dir: “Sa semen ki anmenn ver destriksyon i fasil.” Serten tradikter ki petet in ganny enfliyanse par serten krwayans in servi sa mo “lanfer” olye servi sa mo ki vedir “destriksyon” an Grek.

En tradikter Labib i bezwen rapel osi ki Labib ti ganny ekrir dan en fason ki bann dimoun ordiner ti koze tou le zour, par egzanp bann fermye, berze ek peser. (Neemya 8:8, 12; Akt 4:13) Alor, en bon tradiksyon Labib i devret fasil pour bann dimoun senser konpran sa mesaz ki dan Labib nenport ki nivo ledikasyon ki zot annan. Nou devret servi bann mo ki senp e kler ki tou dimoun i kapab konpran.

En kantite tradikter Labib in pran liberte pour tir non Bondye, Zeova, dan bann tradiksyon modern menm si sa non i ganny trouve dan bann vye kopi Labib. (Vwar Lezot lenformasyon A4.) En kantite tradikter Labib i ranplas sa non avek en tit, parey “Senyer” e serten i menm fer li difisil pour dimoun konnen ki Bondye i annan en non. Par egzanp, dan serten tradiksyon, lapriyer Zezi ki dan Zan 17:26 i dir: “Mon’n fer zot konn ou” e dan Zan 17:6, “Mon’n fer bann ki ou’n donn mwan konn ou.” Par kont, en tradiksyon ki fidel avek teks orizinal pou tradwir sa lapriyer Zezi konmsa: “Mon’n fer zot konn ou non.” “Mon’n fer konn ou non avek bann ki ou’n donn mwan.”

Parey nou ti dir dan lentrodiksyon premye edisyon Tradiksyon nouvo lemonn an Angle: “Nou pa fer en rezimen Labib. Nou’n fer zefor pour tradwir dan en fason literal kot i posib, kot langaz Angle modern i fer li posib e si bann nide i reste kler e fasil pour konpran.” Alor Komite tradiksyon Labib nouvo lemonn in fer zefor pour esey annan en balans ant servi bann mo e fer bann fraz ki parey teks orizinal e an menm tan pa servi bann mo ki drol oubyen difisil pour konpran. Alor, sa i fer ki dimoun i kapab lir Labib fasilman e annan konfyans ki sa mesaz ki’n ganny enspire in ganny tradwir fidelman.—1 Tesalonisyen 2:13.