BIBLIOTECA TI INTERNET Watchtower
Watchtower
BIBLIOTECA TI INTERNET
ch'ol
ʌ
  • Λ
  • ʌ
  • ʼ
  • BIBLIA
  • JUN TAC
  • TEMPA BɅ TAC
  • ijwbq artículo 193
  • ¿Majqui jiñi xʼaltʼan Daniel?

Ma'añic video cha'an ili.

Ñusʌbeñon lojon, maʼañic tsiʼ jamʌ jiñi video.

  • ¿Majqui jiñi xʼaltʼan Daniel?
  • Cʼajtiya tac chaʼan bʌ Biblia
  • Subtítulo
  • Muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia
  • ¿Majqui jiñi Daniel?
Cʼajtiya tac chaʼan bʌ Biblia
ijwbq artículo 193
Jiñi xʼaltʼan Daniel woli ti oración yaʼ tiʼ chʼeñal bajlum.

¿Majqui jiñi xʼaltʼan Daniel?

Muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia

Daniel juntiquilʌch xʼaltʼan judío bʌ wen cʌmbil bʌ, tsaʼ chumle cheʼ bʌ anto yom 600 jab miʼ tilel Jesús wʌʼ ti Lum. Dios tsiʼ yʌqʼue i ñaʼtʌbal chaʼan miʼ mejlel i yʌl i sujmlel tac ñajal. Jehová an chuqui tsiʼ pʌsbe tac chaʼan miʼ yʌqʼuen i ñaʼtan chuqui mi caj i yujtel ti talto bʌ qʼuin. Cheʼ jaʼel, tsiʼ cʼʌñʌ i yespíritu chaʼan Daniel miʼ mejlel i tsʼijbun jiñi libro am bʌ tiʼ cʼabaʼ (Daniel 1:17; 2:19).

¿Majqui jiñi Daniel?

Daniel tsaʼ coli ti Judá, jiñi yumʌntel baqui an Jerusalén yicʼot i templo judíojob. Cheʼ ti jabil 617 cheʼ bʌ maxto tilemic Cristo, jiñi rey Nabucodonosor ti Babilonia tsiʼ chʼʌmʌ Jerusalén i tsiʼ pʌyʌ majlel jiñi wiñicob añoʼ bʌ i yeʼtel yaʼ ti país (2 Reyes 24:15; Daniel 1:1). Tajol ti jimbʌ ora Daniel xcolelto, i tsaʼ chujqui majlel jaʼel.

Daniel yicʼot yambʌ chʼitoñob cʌntʌbilob majlel yaʼ tiʼ palacio jiñi rey.

Daniel, Sadrac, Mesac yicʼot Abednego tsaʼ pʌjyiyob majlel yaʼ tiʼ palacio jiñi babiloniojob chaʼan miʼ chʼʌmob ñumen wem bʌ cʌntesʌntel yicʼot chaʼan miʼ melbeñob i yeʼtel jiñi yumʌl ti Babilonia. Daniel yicʼot jiñi uxtiquil i yamigojob chʌn xucʼul tsaʼ ajñiyob, anquese tsaʼ xiqʼuiyob i mel muʼ bʌ i ñusan ti pʼis i mandar Jehová (Daniel 1:3-8). Cheʼ bʌ añix uxpʼejl jab i cajel i cʌntesʌntelob, jiñi rey Nabucodonosor tsiʼ qʼuele chaʼan wen añobix i ñaʼtʌbal yicʼot chaʼan añix cabʌl chuqui yujilob melol, tiʼ subeyob chaʼan 10 i ñumel bajcheʼ jiñi xwujtob, xchʼʌcojelob yicʼot yañoʼ bʌ añoʼ bʌ i ñaʼtʌbal tiʼ yumʌntel. Jin chaʼan, jiñi rey tsiʼ yʌlʌ chaʼan Daniel yicʼot i yamigojob mi caj i chaʼleñob eʼtel yaʼ ti palacio (Daniel 1:18-20).

Cheʼ bʌ Daniel añix 90 i jabilel tsaʼ subenti chaʼan miʼ cʼotel yaʼ tiʼ palacio jiñi rey. Ti jimbʌ ora, Belsasar rey bʌ ti Babilonia, tsiʼ cʼajtibe Daniel chaʼan miʼ suben chuqui i sujmlel jiñi tʼan yaʼ bʌ tsʼijbubil ti pared. Tiʼ coltaya Dios, Daniel tsaʼ mejli i tsictesan i sujmlel jiñi tʼan, chaʼan Medopersia mi caj i chʼʌm Babilonia i cheʼʌch tsaʼ ujti. Ti jin jach bʌ acʼʌlel Medopersia tsiʼ chʼʌmʌ Babilonia (Daniel 5:1, 13-31).

Daniel miʼ yʌl baqui bʌ i sujmlel jiñi tsʼijbujel yaʼ bʌ an ti pared.

Jiñi rey medopersa tsiʼ yʌqʼue Daniel ñuc bʌ i yeʼtel, i jiñi rey Darío tsaʼto i ñaʼta jaʼel i yʌqʼuen yambʌ ñuc bʌ i yeʼtel (Daniel 6:1-3). Pero jiñi yambʌ xʼeʼtelob maʼañic tsiʼ mulayob. Jin chaʼan tsiʼ ñopo i tsʌnsañob Daniel, tsiʼ yʌcʼʌyob chaʼan miʼ chojquel ochel baqui an león tac, pero Jehová tsiʼ colta Daniel (Daniel 6:4-23). Cheʼ bʌ lʌcʼʌlix mi caj i chʌmel Daniel, juntiquil ángel tsiʼ pʌsbe i bʌ i chaʼyajl tiʼ sube ili tʼan: «Cʼuxbibilet i chaʼan Dios» (Daniel 10:11, 19).

Qʼuele jiñi video Daniel, juntiquilʌch wiñic am bʌ i ñopoñel, tʼoxbil bʌ ti chaʼpʼejl parte.

¿Chuqui miʼ yʌl jiñi historia chaʼan jiñi libro chaʼan Daniel?

Muʼ bʌ i yʌl Daniel: Nabucodonosor tsiʼ yʌcʼʌ ti waʼchocontel i yejtal wiñic i tsiʼ yʌlʌ chaʼan miʼ chʼujutesʌntel. Jiñi mach bʌ añic tsiʼ jacʼʌyob tsaʼ chojquiyob ochel ti horno woli bʌ ti lejmel (Daniel 3:1-6).

Muʼ bʌ i yʌl jiñi historia: Ti jiñi Encyclopædia Britannica miʼ yʌl chaʼan Nabucodonosor tsiʼ mele ñuc tac bʌ construcción yaʼ ti Babilonia, pero «mach chaʼan jach i bajñel ñuclel, chaʼañʌch miʼ yʌqʼuen i ñuclel jiñi yambʌ dios tac. Tsiʼ qʼuele i bʌ ti ñuc ‹chaʼan jin tiʼ sube jiñi yambʌ lac piʼʌlob chaʼan miʼ chʼujutesañob jiñi yambʌ dios tac›».

An jun tac tsaʼ bʌ tajle muʼ bʌ i pʌs chaʼan yaʼ ti Babilonia añʌch majqui tsaʼ chojquiyob ochel yaʼ ti cʼajc. An i tajol juntiquilʌch yumʌl muʼ bʌ yʌcʼ i tʼan. Jumpʼejl ejemplo, an jumpʼejl tsʼijbujel cheʼ tiʼ yorajlel Nabucodonosor baqui miʼ taja ti tʼan jiñi yumʌlob tsaʼ bʌ otsʌntiyob yaʼ ti horno come maʼañic tsiʼ chʼujutesayob i dios babiloniojob. Miʼ yʌl: «Jisañobla, puluyobla, tsʌnsañobla, [...] otsañobla ti jiñi horno i chaʼan xmel wajob [...], sujtesañobla ti butsʼ. Laʼ junyajl jisʌnticob ti jiñi cʼajc».a

Muʼ bʌ i yʌl Daniel: Jiñi rey Nabucodonosor tsiʼ wen alʌ jiñi ñuqui construcción tac tsaʼ bʌ i mele (Daniel 4:29, 30).

A brick unearthed in Babylon, stamped with Nebuchadnezzar’s name

Muʼ bʌ i yʌl jiñi historia: «Tsaʼ bʌ i bajñel tsʼijbu Nabucodonosor tiʼ tojlel tsiʼ pʌsʌ [...] chaʼan miʼ poj qʼuel i bʌ bajcheʼ juntiquil ñuc bʌ rey, toj bʌ yicʼot wen am bʌ i pʼʌtʌlel».b Jumpʼejl ejemplo, ti jumpʼejl pared tiʼ tsʼijbu cʌytʌl ili tʼan: «Tsac mele jumpʼejl muralla ti ladrillo yicʼot ti betún i jiñi maʼañic majqui miʼ mejlel i ñijcan [...]. Jiñi muro tac ti Esagila yicʼot ti Babilonia tsaʼto c ñumen pʼʌtʼesa i tsaʼ mejli c waʼchocon i cʼabaʼ jiñi c yumʌntel chaʼan tiʼ pejtelel ora».c Jiñi ladrillo tac tajbil bʌ yaʼ ti Babilonia yaʼ miʼ chʼʌmben tilem i cʼabaʼ jiñi rey Nabucodonosor.

Muʼ bʌ i yʌl Daniel: Jiñi rey Belsasar tiʼ sube Daniel chaʼan mi caj i yochel bajcheʼ i yuxticlel rey (Daniel 5:1, 13-15; 5:16, TNM).

Tsaʼ tajle jumpʼejl ladrillo baqui miʼ tilel i cʼabaʼ Nabucodonosor. Jumpʼejl registro tsaʼ bʌ mejli ti jabil 550 cheʼ bʌ maxto tilemic Cristo baqui miʼ tilel i cʼabaʼ jiñi rey Nabonido yicʼot Belsasar, jiñi i yalobil.

Muʼ bʌ i yʌl jiñi historia: Muʼ bʌ i yʌjlel ti capítulo 5 chaʼan Daniel tsaʼ ujti cheʼ tiʼ yorajlel jiñi rey Nabonido. Pero ili rey yaʼ ñumen an ti Arabia i mach yaʼic ti Babilonia. Cheʼ jiñi, ¿majqui an tiʼ wenta Babilonia cheʼ mach yaʼic an? Ti jiñi i libro Nabonidus and Belshazzar, jiñi historiador Raymond Philip Dougherty miʼ yʌl: «Jumpʼejl registro miʼ yʌl chaʼan Nabonido tsiʼ cʌybe jiñi i yeʼtel jiñi ñaxam bʌ i yalobil i cʼabaʼ Belsasar. […] Ili Belsasar miʼ mel i yeʼtel bajcheʼ rey cheʼ bʌ mach yaʼic an jiñi i papá». Belsasar tiʼ sube Daniel chaʼan miʼ mejlel ti ochel bajcheʼ i yuxticlel rey come jiñi ñaxam bʌ chaʼtiquil reyob jiñʌch Nabonido yicʼot Belsasar.

a Journal of Biblical Literature, vol. 128, núm 2, pág. 279, 284.

b Irving Finkel yicʼot Michael Seymour: Babylon—City of Wonders, pág. 17.

c George Barton: Archæology and the Bible, pág. 479.

    Jun tac ti chol (2006-2025)
    Loq'uel
    Ochen
    • ch'ol
    • Chocben majlel
    • Bajcheʼ a wom
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Condiciones de uso
    • Política de privacidad
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ochen
    Chocben majlel