ESTUDIO 25
Ancianojob, cheʼ yometla bajcheʼ Gedeón
«Mach jastiyic c chaʼan i yorajlel chaʼan mic tajbeñetla ti tʼan Gedeón» (HEB. 11:32).
CʼAY 124 Laʼ lac chʌn pʌs lac xucʼtʌlel
MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLELa
1. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl 1 Pedro 5:2, ¿chuqui ñuc bʌ eʼtel an i chaʼan jiñi ancianojob?
JEHOVÁ tsiʼ waʼchoco jiñi ancianojob chaʼan miʼ cʌntʌbeñob i tiñʌmeʼ. Jiñi ancianojob mi wen qʼuelob ti ñuc cheʼ miʼ coltañob i yermañujob i miʼ chaʼleñob wersa chaʼan miʼ melob ti wen i yeʼtel (troñel) (Jer. 23:4; pejcan 1 Pedro 5:2). ¡Wen tijicña mi la cubin cheʼ yaʼ ti congregación tac an hermanojob bajcheʼ ili!
2. ¿Baqui tac bʌ wocol miʼ mejlel i ñusañob jiñi ancianojob?
2 Cheʼ bʌ jiñi ancianojob miʼ tsʼʌctesañob i yeʼtel miʼ mejlel i tajob cabʌl wocol. Jumpʼejl ejemplo, chaʼan miʼ cʌntañob jiñi congregación yom miʼ mejlel cabʌl eʼtel. Laʼ lac ñaʼtan tsaʼ bʌ ujti tiʼ tojlel Tony, juntiquil anciano ti Estados Unidos. Tsaʼ cʼoti i qʼuel chaʼan maʼañic miʼ mejlel i bajñel mel pejtelel jiñi eʼtel ti congregación. Tony miʼ yʌl: «Cheʼ bʌ tsaʼ tejchi jiñi COVID-19 wen cabʌl eʼtel yom bʌ miʼ mejlel chaʼan miʼ chajpʌntel jiñi tempa bʌ tac yicʼot jiñi subtʼan, i joñon com c mel tiʼ pejtelel. Anquese mic wen chaʼlen wersa, cabʌlto chuqui yom bʌ miʼ mejlel. Ti wiʼil, tsaʼ caji j cʌy c pejcan jiñi Biblia, mic bajñel chajpan c bʌ yicʼot jiñi oración». Ilir, juntiquil anciano ti Kosovo, tsiʼ ñusa yambʌ wocol. Chumul baqui an guerra i wen wocol jax tsiʼ yubi chaʼan miʼ mel muʼ bʌ i yʌl jiñi organización. Ilir miʼ yʌl: «Cheʼ bʌ jiñi sucursal tsiʼ chocoyon majlel j coltan jiñi hermanojob baqui wen wocol jax, tsaʼ c chaʼle bʌqʼuen. Wen wocolʌch tsaʼ cubi come tsaʼ c ñaʼta chaʼan jiñi tsaʼ bʌ subentiyon mach jiñic ñumen wem bʌ». Juntiquil misionero ti Asia i cʼabaʼ Tim wocol tsiʼ yubi chaʼan miʼ mejlel i tsʼʌctesan pejtelel jiñi eʼtel yom bʌ melol ti congregación. Miʼ yʌl: «An qʼuiñil wen lujboñix i maʼañix miʼ mejlel j coltan jiñi hermanojob mi cubin». ¿Chuqui miʼ mejlel i coltañob jiñi hermanojob cheʼ woliʼ ñusañob wocol tac bajcheʼ ili?
3. ¿Chucoch yomʌch mi laj cʌn tiʼ tojlel Gedeón?
3 Jiñi ancianojob cabʌl chuqui miʼ mejlel i cʌñob tiʼ tojlel Gedeón come tsiʼ chaʼle wersa chaʼan miʼ cʌntan yicʼot miʼ coltan i tejclum Dios (Jue. 2:16; 1 Cr. 17:6; Heb. 6:12; 11:32). Jiñi ancianojob añob tiʼ wenta chaʼan miʼ cʌntañob i tejclum Dios ti ili ora wen wocol jax bʌ (Hech. 20:28; 2 Tim. 3:1). Cabʌl chuqui miʼ mejlel laʼ cʌn tiʼ tojlel Gedeón come tsiʼ pʌsʌ i pecʼlel, tsiʼ jacʼbe i tʼan Dios yicʼot tsiʼ chʌn mele chuqui yom Jehová anquese wocolʌch tsiʼ yubi. Cheʼ jaʼel, ti lac pejtelel mi caj i coltañonla lac ñumen qʼuel ti ñuc i yeʼtel jiñi ancianojob i chaʼan yom mi laj coltañob (Heb. 13:17).
CHEʼ BɅ WOCOL CHAʼAN MI LAC PɅS LAC PECʼLEL
4. ¿Bajcheʼ tsiʼ pʌsʌ Gedeón chaʼan añʌch i pecʼlel?
4 Gedeón tsaʼʌch i pʌsʌ i pecʼlel.b Cheʼ bʌ juntiquil ángel tiʼ sube chaʼan Jehová tsiʼ yajca chaʼan miʼ coltan jiñi israelitajob woli (choncol) bʌ i wen ticʼlʌntelob ti jiñi madianitajob, tsiʼ yʌlʌ: «Pʼumpʼuñob c piʼʌlob i pʼolbalob Manasés. Joñon jaʼel cojix bʌ i yalobilon c tat» (Jue. 6:15). Tsiʼ ñaʼta chaʼan maʼañic mi caj i mejlel i mel jiñi eʼtel, pero yicʼot i coltaya Jehová tsaʼʌch mejli i mel.
5. ¿Chucoch an i tajol wocol chaʼan miʼ pʌsob pecʼlel jiñi ancianojob?
5 Jiñi ancianojob miʼ chaʼleñob wersa chaʼan tiʼ pejtelel ora miʼ pʌsob i pecʼlel (Mi. 6:8; Hech. 20:18, 19). Maʼañic miʼ chañʼesañob i bʌ chaʼan an tac chuqui yujilob melol o chuqui tac an i meleyob. Yicʼot maʼañic miʼ ñaʼtañob chaʼan maʼañobic i cʼʌjñibal tiʼ caj an chuqui mach weñic tsiʼ meleyob o an chuqui mach weñic tsaʼ loqʼui. Pero an baqui wocolʌch miʼ mejlel i yubiñob chaʼan miʼ pʌsob i pecʼlel. Jumpʼejl ejemplo, tajol juntiquil anciano miʼ jacʼ i mel cabʌl eʼtel i ti wiʼil miʼ qʼuel chaʼan maʼañic mi caj i luʼ mejlel i mel. O tajol miʼ subentel chaʼan wen tsiʼ mele jumpʼejl eʼtel o chaʼan an chuqui mach bʌ weñic tsiʼ mele. Mi tsaʼ ujti bajcheʼ jiñi, ¿bajcheʼ miʼ mejlel i coltañob jiñi ejemplo chaʼan Gedeón jiñi ancianojob?
Cheʼ bajcheʼ Gedeón, jiñi ancianojob añoʼ bʌ i pecʼlel miʼ cʼajtiñob i coltʌntel, bajcheʼ i chajpʌntel jiñi subtʼan ti alʌ carro. (Qʼuele jiñi párrafo 6).
6. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i pʌsob i pecʼlel jiñi ancianojob cheʼ bajcheʼ tsiʼ mele Gedeón? (Qʼuele jaʼel jiñi foto).
6 Cʼajtin laʼ coltʌntel. Gedeón an i pecʼlel, jin chaʼan tsiʼ cʼajtibe i coltaya yañoʼ bʌ (Jue. 6:27, 35; 7:24). Jiñi ancianojob añobʌch bʌ i ñaʼtʌbal cheʼʌch miʼ melob jaʼel. Tony, tsaʼ bʌ ajli ti párrafo 2 miʼ yʌl: «Tiʼ caj bajcheʼ tsaʼ coliyon ñʌmʌl c jacʼ cabʌl eʼtel anquese maʼañic miʼ mejlel c luʼ tsʼʌctesan. Jin chaʼan, tsaʼ c ñaʼta chaʼan mi caj cʌl lojon chaʼan jiñi pecʼlel ti jiñi lon c chʼujutesaya ti familia, i tsaʼ j cʼajtibe quijñam chaʼan miʼ subeñon chuqui miʼ ñaʼtan. Cheʼ jaʼel tsaʼ j qʼuele jiñi video Cheʼ bajcheʼ Jesús, laʼ laj cʌntesan yambʌlob yicʼot laʼ lac ñopbeñob i tʼan, am bʌ ti jw.org». Tony tsaʼ caji i cʼajtiben i coltaya jiñi yañoʼ bʌ i miʼ subeñonla chuqui ti wenlel tsiʼ taja: «Jiñi congregación weñʌch an, i ñumen añix i yorajlel c chaʼan chaʼan mic ñumen lʌcʼtesan c bʌ ti Jehová».
7. Cheʼ bʌ jiñi ancianojob miʼ subentelob chaʼan mach weñic bajcheʼ tsiʼ meleyob jumpʼejl eʼtel, ¿bajcheʼ miʼ mejlel i lajiñob Gedeón? (Santiago 3:13).
7 Mach michʼaquetla cheʼ mi laʼ subentel chaʼan mach weñic woli (yʌquel) laʼ mel laʼ weʼtel. Cheʼ bʌ juntiquil anciano miʼ subentel chaʼan mach weñic bajcheʼ tsiʼ mele jumpʼejl eʼtel, tajol wocolʌch miʼ yubin. Jiñi ejemplo chaʼan Gedeón miʼ mejlel i chaʼ coltan. Gedeón yujil chaʼan xmulilʌch i maʼañic tsaʼ michʼa cheʼ bʌ jiñi wiñicob ti Efraín tsiʼ yʌlʌyob mach bʌ weñic tiʼ tojlel. Tsiʼ pʌsʌ i pecʼlel yicʼot tsiʼ ñʌchʼtayob, i wen jach tsiʼ pejcayob chaʼan miʼ yutsʼesañob (Jue. 8:1-3). Jiñi ancianojob añoʼ bʌ i ñaʼtʌbal cheʼob bajcheʼ Gedeón. Cheʼ bʌ an majqui miʼ subeñob chaʼan mach weñic bajcheʼ tsiʼ meleyob jumpʼejl eʼtel, miʼ wen ñʌchʼtañob yicʼot wen jach bajcheʼ miʼ jacʼob (pejcan Santiago 3:13). Cheʼ bajcheʼ jiñi miʼ chaʼleñob coltaya chaʼan an ñʌchʼtʌlel ti congregación.
8. ¿Chuqui yom miʼ melob jiñi ancianojob cheʼ bʌ miʼ subentelob chaʼan an chuqui wem bʌ tsiʼ meleyob? Acʼʌ jumpʼejl ejemplo.
8 Aqʼuenla i ñuclel Jehová. Gedeón tsiʼ yʌqʼue i ñuclel Jehová cheʼ bʌ tsaʼ qʼuejli ti ñuc chaʼan tsiʼ mʌlbe (jotbe) jiñi madianitajob (Jue. 8:22, 23). Jiñi ancianojob miʼ mejlel i lajiñob Gedeón cheʼ bʌ miʼ yʌqʼueñob i ñuclel Jehová cheʼ bʌ an chuqui wem bʌ miʼ melob (1 Cor. 4:6, 7). Jumpʼejl ejemplo, mi juntiquil anciano miʼ subentel chaʼan wen utsʼatax bajcheʼ miʼ chaʼlen cʌntesa, miʼ mejlel i yʌl chaʼan pejtelel tsaʼ bʌ i yʌlʌ loqʼuemʌch tiʼ Tʼan Dios i chaʼan jiñʌch jiñi organización muʼ bʌ i cʌntesañonla. Jiñi ancianojob yomʌch miʼ cʼajtibeñob i bʌ mi jiñi i cʌntesa woliʼ yʌqʼuen i ñuclel Jehová o woliʼ sʌclañob chaʼan miʼ qʼuejlelob ti ñuc. Jiñʌch tsaʼ bʌ ujti tiʼ tojlel juntiquil hermano i cʼabaʼ Timothy. Cheʼ bʌ tsaʼ sujti ti anciano tsiʼ wen mulaj i ñusan discurso tac. Miʼ yʌl: «Jiñi hermanojob miʼ subeñoñob chaʼan miʼ wen mulañob bajcheʼ mic chaʼlen discurso, wen jach bajcheʼ mic tech tʼan yicʼot mic chajpan wen tac bʌ ejemplo. Pero joñon jach woli bʌ j qʼuejlel ti ñuc i mach jiñic Jehová o jiñi Biblia». Ti wiʼil, Timothy tsiʼ qʼuele chaʼan yom miʼ qʼuextan bajcheʼ miʼ chaʼlen cʌntesa chaʼan mach jiñic miʼ qʼuejlel ti ñuc (Pr. 27:21, TNM). Miʼ bej al: «Ili ora jiñi hermanojob miʼ subeñoñob chaʼan jiñi c discurso tsiʼ coltayob chaʼan miʼ lʌtʼob jumpʼejl wocol o chaʼan miʼ ñumen lʌcʼtesañob i bʌ ti Jehová. Ñumen tijicñayon cheʼ cheʼix mic subentel bajcheʼ jiñi».
CHEʼ BɅ WOCOL CHAʼAN MI LAC JACʼ TʼAN YICʼOT MI LAC PɅS CHʼEJLEL
Gedeón tsiʼ jacʼbe i tʼan Jehová i tsiʼ tʼox locʼsa i soldadojob, 300 jach tsaʼ cʌyle yicʼotob (Qʼuele jiñi párrafo 9)
9. ¿Chucoch wocolʌch tsiʼ yubi Gedeón chaʼan miʼ jacʼ tʼan yicʼot miʼ pʌs i chʼejlel? (Qʼuele jiñi dibujo am bʌ tiʼ tejchibal).
9 Cheʼ bʌ Jehová tiʼ sujtesa ti juez Gedeón, wocolʌch tsiʼ yubi chaʼan miʼ jacʼ tʼan yicʼot miʼ pʌs i chʼejlel. Tsaʼ aqʼuenti jumpʼejl eʼtel wen bʌbʌqʼuen bʌ, jiñʌch chaʼan yom miʼ jisan i pulʌntib Baal am bʌ i chaʼan i papá (Jue. 6:25, 26). Ti wiʼil, Gedeón tsiʼ tempa cabʌl soldadojob, i Jehová chaʼ sujtel tiʼ sube chaʼan yom miʼ tʼox locʼ i soldadojob (Jue. 7:2-7). Cheʼ jiñi, Jehová tiʼ sube chaʼan yom miʼ majlel i jisan jiñi i contrajob ti ojlil acʼʌlel (Jue. 7:9-11).
10. ¿Chucoch an i tajol wocol miʼ yubiñob jiñi ancianojob chaʼan miʼ jacʼob tʼan?
10 Jiñi ancianojob yomʌch miʼ jacʼob tʼan (Sant. 3:17). Cheʼ bʌ juntiquil anciano mucʼʌch i jacʼ tʼan miʼ mel chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia yicʼot i yorganización Dios i cheʼ bajcheʼ jiñi miʼ yʌqʼuen wem bʌ ejemplo yañoʼ bʌ. Pero an i tajol wocolʌch miʼ yubiñob chaʼan miʼ jacʼob tʼan. Come cabʌl chuqui miʼ subentelob i mel ti jiñi organización, tajol wocol miʼ yubiñob chaʼan miʼ luʼ taj i qʼuelob. Cheʼ jaʼel, tajol miʼ cʼajtibeñob i bʌ mi jiñʌch ñumen wem bʌ jiñi woli bʌ i subentelob i mel. O tajol miʼ cʼajtibentelob i mel muʼ bʌ i mejlel i yʌcʼ chaʼan miʼ yotsʌntelob ti cárcel. Jin chaʼan, ¿bajcheʼ miʼ mejlel i lajiñob Gedeón jiñi ancianojob?
11. ¿Chuqui miʼ mejlel i coltañob jiñi ancianojob chaʼan miʼ jacʼob tʼan?
11 Wen qʼuelela chuqui miʼ yʌjlel chaʼan yom miʼ mejlel i melela. Dios tiʼ sube Gedeón bajcheʼ yom miʼ jisan jiñi i pulʌntib i papá, baqui mi caj i melben jumpʼejl i pulʌntib Jehová yicʼot chuqui ti añimal mi caj i tsʌnsan. Gedeón maʼañic tsiʼ cʼajti chucoch yom miʼ mejlel bajcheʼ jiñi, ti ora tsiʼ jacʼʌ i mel tsaʼ bʌ subenti. Ti ili ora, jiñi i yorganización Jehová miʼ suben jiñi ancianojob ti carta tac yicʼot ti anuncio chuqui tac yom miʼ mejlel chaʼan mi laj cʌntʌntel. Jiñi ancianojob mucʼʌch i jacʼob i mel jiñi muʼ bʌ i subentelob tiʼ yorganización Jehová, jin chaʼan mi lac wen cʼuxbiñob. Come mucʼʌch i jacʼob tʼan, pejtelel jiñi congregación wen miʼ yajñel (Sal. 119:112).
12. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i jacʼob jiñi ancianojob muʼ bʌ i yʌl Hebreos 13:17 cheʼ bʌ jiñi i yorganización Jehová miʼ yʌl chaʼan an chuqui yom miʼ qʼuextʌyel?
12 Cheʼ bʌ miʼ yʌjlel chaʼan an chuqui yom miʼ qʼuextʌyel, melela. Jehová tiʼ sube Gedeón chaʼan mach cʼʌñʌlic cabʌl i soldado (Jue. 7:8). Tajol tsiʼ cʼajtibe i bʌ mi weñʌch cheʼ miʼ mel bajcheʼ jiñi o mi mucʼʌch caj i mʌl. Pero Gedeón tsaʼʌch i jacʼʌ tʼan. Jiñi ancianojob cheʼʌch miʼ melob jaʼel cheʼ bʌ mucʼʌch i melob jiñi woli bʌ i yʌl jiñi i yorganización Jehová chaʼan yom miʼ qʼuextʌyel (pejcan Hebreos 13:17). Ti wajali, jiñi organización miʼ yʌqʼuen taqʼuin jiñi congregación tac chaʼan miʼ melob jumpʼejl tsijib i Yotlel tempa bʌ, i ti wiʼil yom miʼ chaʼ qʼuextañob jiñi taqʼuin. Pero cheʼ ti 2014, jiñi Junmojt muʼ bʌ i pʌsob bij tsiʼ qʼuextayob jiñi (2 Cor. 8:12-14). Jiñix miʼ cʼʌjñel jiñi donación muʼ bʌ i yʌcʼ jiñi congregación tac am bʌ tiʼ petol pañimil (mulawil) chaʼan miʼ mejlel i yotlel tac tempa bʌ yicʼot colem tempa bʌ, mach yʌlʌyic bajcheʼ cʼamel miʼ yʌcʼ jujumpʼejl congregación. Cheʼ bʌ juntiquil anciano i cʼabaʼ José tsiʼ yubi jiñi, maʼañic tsiʼ wen ñopo. Tsiʼ yʌlʌ: «Tajol ti yan tac bʌ parte mucʼʌch caj i mejlel jiñi, pero ilayi maʼañic. Yomto mi muqʼuixto i mejlel jumpʼejl i Yotlel tempa bʌ ilayi». ¿Chuqui tsiʼ colta chaʼan miʼ qʼuextan bajcheʼ miʼ ñaʼtan? Miʼ yʌl: «Tsaʼ j cʼajtesa muʼ bʌ i yʌl Proverbios 3:5, 6, chaʼan yom mic ñop ti Jehová. I tsiquil chaʼan weñʌch jiñi tsaʼ bʌ ñaʼtʌnti, muqʼuix lac ñumen mel i yotlel tac tempa bʌ i an laj cʌñʌ lac laja coltan lac bʌ».
Miʼ mejlel lac pʌs lac chʼejlel cheʼ mi lac chaʼlen subtʼan anquese yaʼ baqui chumulonla mʌctʌbil jiñi subtʼan. (Qʼuele jiñi párrafo 13).
13. a) ¿Chuqui tsaʼ bʌ i ñopo Gedeón? b) ¿Chuqui miʼ mejlel i melob jiñi ancianojob chaʼan miʼ lajiñob Gedeón? (Qʼuele jaʼel jiñi foto).
13 Melela chuqui yom Jehová yicʼot laʼ chʼejlel. Gedeón tsiʼ jacʼbe i tʼan Jehová anquese wocolʌch ti jiñi bʌ ora yicʼot añʌch i bʌqʼuen (Jue. 9:17). Jehová tiʼ sube Gedeón chaʼan mi caj i coltan, ili tsaʼʌch i pʼʌtʼesa i tsiʼ ñopo chaʼan Jehová mi caj i coltan i tejclum. Cheʼ bajcheʼ Gedeón, jiñi ancianojob chumuloʼ bʌ baqui miʼ mʌctʌntel jiñi Testigojob yomʌch miʼ pʌsob i chʼejlel chaʼan mi chajpañob jiñi subtʼan yicʼot jiñi tempa bʌ tac, anquese miʼ mejlelob ti otsʌntel ti cárcel, miʼ chilbentelob i yeʼtel o miʼ ticʼlʌntelob.c Ti jiñi ñuc bʌ wocol, jiñi ancianojob yomʌch mi caj i pʌsob i chʼejlel jaʼel chaʼan miʼ jacʼob muʼ bʌ caj i yʌl jiñi organización. Tajol mi caj i yʌjlel bajcheʼ yom miʼ subentelob jiñi lac piʼʌlob chaʼan muqʼuix caj i jisʌntelob o tajol chuqui yom mi lac mel cheʼ bʌ Gog de Magog miʼ contrajiñonla (Ez. 38:18; Apoc. 16:21).
CHEʼ BɅ MACH LAC LɅTʼɅYIC YILAL
14. ¿Chuqui jiñi wocol bʌ tsiʼ yubi Gedeón?
14 Cheʼ bʌ Gedeón juez yaʼ ti Israel tsaʼʌch i wen jisa i bʌ. Cheʼ bʌ woli ti guerra yicʼot jiñi madianitajob, jiñi madianitajob tsaʼ putsʼiyob i jiñi israelitajob tsaʼʌch i yajñesayob majlel cʼʌlʌlto yaʼ ti Jordán jaʼ, anquese cabʌl chʼix yaʼ tiʼ tiʼ jiñi jaʼ (Jue. 7:22). Pero ¿chuqui tsiʼ mele? ¿Tsaʼ ba waʼle? Maʼañic, anquese tsaʼʌch lujbʼayob yicʼot jiñi i wiñicob, tsaʼʌch i bej ajñesayob majlel i tsaʼto i cʼaxtayob jiñi Jordán jaʼ. Ti wiʼil, tsiʼ tajayob i tsiʼ jisayob (Jue. 8:4-12).
15. ¿Chucoch an i tajol mucʼʌch i lujbʼañob jiñi ancianojob?
15 Jiñi ancianojob mucʼʌch i jisañob i bʌ jaʼel chaʼan miʼ cʌntañob jiñi congregación yicʼotob i familia, jin chaʼan mucʼʌch i lujbʼañob. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i lajiñob Gedeón mi cheʼ miʼ yubiñob i bʌ bajcheʼ jiñi?
Jiñi ancianojob miʼ pʼʌtʼesañob jiñi yomoʼ bʌ coltʌntel i miʼ melob yicʼot cʼuxbiya. (Qʼuele jiñi párrafo 16 yicʼot 17).
16, 17. a) ¿Chuqui tsiʼ colta Gedeón chaʼan miʼ lʌtʼ? b) ¿Chuqui miʼ mejlel i ñopob jiñi ancianojob? (Isaías 40:28-31; qʼuele jaʼel jiñi foto).
16 Ñopola chaʼan Jehová mi caj i yʌqʼueñetla laʼ pʼʌtʌlel. Cheʼʌch tsiʼ mele Gedeón i Jehová tsiʼ colta (Jue. 6:14, 34). Ti jumpʼejl bʌ qʼuin Gedeón yicʼot i wiñicob tsiʼ yajñesayob chaʼtiquil reyob madianitajoʼ bʌ, tajol cʼʌchʌlob ti camello (Jue. 8:12, 21). Pero Jehová tsiʼ coltayob i tsaʼʌch i tajayob yicʼot tsiʼ jisayob. Jiñi ancianojob ili ora miʼ mejlel i ñopob chaʼan Jehová mi caj i coltañob, come juntiquilʌch Dios mach bʌ yujilic lujbʼan. Mi caj i yʌqʼueñetla laʼ pʼʌtʌlel cheʼ i cʼʌjñibal laʼ chaʼan (pejcan Isaías 40:28-31).
17 Laʼ laj qʼuel tiʼ tojlel Matthew, ochem bʌ ti jiñi Comité muʼ bʌ i pejcan doctorob. Miʼ yʌl: «An j qʼuele chaʼan mucʼʌch i tsʼʌctiyel muʼ bʌ i yʌl Filipenses 4:13. Mic wen pejcan Jehová ti oración chaʼan miʼ yʌqʼueñon c pʼʌtʌlel chaʼan mij coltan jiñi hermanojob. Jehová añʌch i jacʼʌ come an i yʌqʼueyon c pʼʌtʌlel». Cheʼ bajcheʼ Gedeón, jiñi ancianojob miʼ jisañob i bʌ chaʼan miʼ cʌntañob jiñi hermanojob yicʼot cʼuxbiya, anquese wocolʌch miʼ yubiñob. Pero yomʌch miʼ cʌñob chaʼan maʼañic miʼ luʼ mejlel i melob cheʼ bajcheʼ yomob. Jin chaʼan, jiñi ancianojob miʼ ñopob chaʼan Jehová mucʼʌch i yubibeñob i yoración yicʼot chaʼan mi caj i yʌqʼueñob i pʼʌtʌlel chaʼan miʼ bej melob i yeʼtel (Sal. 116:1; Filip. 2:13).
18. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i lajiñob Gedeón jiñi ancianojob?
18 Jiñi ancianojob cabʌl chuqui miʼ mejlel i cʌñob tiʼ tojlel Gedeón. Yom miʼ pʌsob i pecʼlel cheʼ bʌ miʼ yʌqʼuentelob yan tac bʌ eʼtel yicʼot cheʼ an chuqui wem bʌ miʼ subentelob o mach bʌ weñic. Cheʼ jaʼel, yom miʼ jacʼob tʼan yicʼot miʼ pʌsob i chʼejlel cheʼ bʌ woliʼ ñumen lʌcʼtiyel majlel i jilibal ili pañimil. I yom miʼ ñopob chaʼan Jehová miʼ caj i yʌqʼueñob i pʼʌtʌlel mach yʌlʌyic chuqui miʼ yujtel. Yomʌch mi lac wen qʼuelob ti ñuc jiñi ancianojob come miʼ chaʼleñob tsʌts bʌ eʼtel (Filip. 2:29).
CʼAY 120 Yom utsonla yicʼot pecʼonla bajcheʼ Jesús
a Jehová tsiʼ yajca Gedeón chaʼan miʼ cʌntan yicʼot miʼ coltan jiñi i tejclum cheʼ bʌ wen an wocol yaʼ ti Israel. 40 jab tsiʼ mele i yeʼtel anquese tsiʼ wen taja wocol. Ti ili estudio mi caj laj qʼuel bajcheʼ jiñi ancianojob miʼ mejlel i lajiñob Gedeón cheʼ bʌ miʼ ñusañob wocol.
b Jiñi am bʌ i pecʼlel mach ñumeñic ti pʼis chuqui miʼ ñaʼtan tiʼ tojlel yicʼot yujil chaʼan añʌch baqui jaxʌl chuqui miʼ mejlel i mel. Cheʼ jaʼel, miʼ qʼuel ti ñuc yambʌlob (Filip. 2:3).
c Qʼuele jiñi estudio «Laʼ lac bej melben i yeʼtel Jehová cheʼ mʌctʌbilix lac subtʼan», yaʼ ti Lac Tsictesʌbentel julio chaʼan 2019, página 10 yicʼot 11, párrafo 10 cʼʌlʌl 13.