ESTUDIO 53
Chʼitoñob, ¿bajcheʼ miʼ mejlel laʼ taj majlel laʼ ñaʼtʌbal?
«[Yom] mi lac taj laj colel bajcheʼ juntiquil wiñic añix bʌ i ñaʼtʌbal yicʼot mi lac taj ti tsʼʌcʌl jiñi i chanlel Cristo» (EFES. 4:13).
CʼAY 135 «Yom pʼipʼ a pusicʼal calobil»
MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLELa
1. ¿Chuqui yom miʼ melob jiñi hermanojob chaʼan wen miʼ loqʼuel pejtelel chuqui miʼ melob?
JIÑI apóstol Pablo tiʼ sube jiñi xñoptʼañob añoʼ bʌ ti Éfeso chaʼan yom miʼ tajob i colel bajcheʼ juntiquil wiñic añix bʌ i ñaʼtʌbal yicʼot chaʼan yom miʼ tajob ti tsʼʌcʌl jiñi i chanlel Cristo (Efes. 4:13). Ili ora jaʼel, pejtelel jiñi hermanojob yomʌch miʼ jacʼob ili ticʼojel. Chaʼan wen miʼ loqʼuel pejtelel chuqui miʼ melob yom miʼ jacʼbeñob i mandar tac Jehová yicʼot miʼ chʼʌmob ti ñuc jiñi principio tac am bʌ ti Biblia (Luc. 2:52). ¿Chucoch ñuc i cʼʌjñibal chaʼan jiñi chʼitoñob miʼ tajob majlel i ñaʼtʌbal?
2, 3. ¿Chucoch ñuc i cʼʌjñibal chaʼan jiñi chʼitoñob miʼ tajob majlel i ñaʼtʌbal?
2 Jiñi hermanojob añob cabʌl i yeʼtel tiʼ familia yicʼot yaʼ ti congregación. Mi xcoleletto tajol añix a ñaʼta muʼ bʌ caj a mel ti talto bʌ qʼuin. Tajol a wom sujtel ti precursor, siervo ministerial, i ti wiʼil bajcheʼ anciano. Tajol an a ñaʼta ñujpuñel jaʼel yicʼot chaʼan a wom a walobilob (Efes. 6:4; 1 Tim. 3:1). Chaʼan miʼ mejlel a taj pejtelel iliyi, yom an a ñaʼtʌbal.b
3 ¿Chuqui mi caj i coltañet chaʼan maʼ taj majlel a ñaʼtʌbal? ¿Chuqui tac jiñi yom bʌ maʼ cʌn a mel? ¿I bajcheʼ miʼ mejlel a chajpan a bʌ ili ora chaʼan maʼ tsʼʌctesan ti wen jiñi eʼtel tac muʼ bʌ caj a taj ti talto bʌ qʼuin? Laʼ laj qʼuel.
¿CHUQUI MI CAJ I COLTAÑET CHAʼAN MAʼ TAJ MAJLEL A ÑAʼTɅBAL?
Mi maʼ lajin jiñi wen tac bʌ i melbal Jesús mi caj a taj a ñaʼtʌbal. (Qʼuele jiñi párrafo 4).
4. ¿Baqui miʼ mejlel a taj wen tac bʌ ejemplo? (Qʼuele jaʼel jiñi foto).
4 Lajin jiñi wen tac bʌ ejemplo. Miʼ mejlel a lajin jiñi wiñicob xucʼuloʼ bʌ muʼ bʌ i yʌjlelob yaʼ ti Biblia tsaʼ bʌ i wen cʼuxbiyob Jehová yicʼot tsiʼ cʌntʌbeyob i tejclum. Cheʼ jaʼel, miʼ mejlel a taj wem bʌ ejemplo yaʼ ti a familia yicʼot ti congregación (Heb. 13:7). I jiñi ñumen ñuc bʌ ejemplo jiñʌch i chaʼan Jesús (1 Ped. 2:21). Cheʼ bʌ maʼ qʼuel jiñi wen tac bʌ i melbalob (chaʼlibalob), ñaʼtan chuqui miʼ mejlel a mel chaʼan maʼ pʌs jaʼel (Heb. 12:1, 2).
5. ¿Chuqui yom maʼ mel chaʼan maʼ taj wem bʌ a pensar, i chucoch ñuc i cʼʌjñibal? (Salmo 119:9).
5 «Yom maʼ wen ñaʼtan pañimil [o maʼ cʼʌn a pensar]» (Pr. 3:21). Jiñi wiñicob muʼ bʌ i cʼʌñob i pensar miʼ yʌqʼueñob i yorajlel chaʼan miʼ ñaxan wen ñaʼtañob cheʼ bʌ an chuqui mi caj i melob. Jin chaʼan, chaʼlen wersa chaʼan maʼ taj wem bʌ a pensar. ¿Chucoch? Come ti ili pañimil (mulawil) an cabʌl xcolelob jin jach bʌ miʼ chʼʌmob ti ñuc chuqui miʼ bajñel ñaʼtañob yicʼot bajcheʼ miʼ yubiñob i bʌ (Pr. 7:7; 29:11). Cheʼ jaʼel, jiñi televisión, película tac yicʼot jiñi internet miʼ mejlel i yʌsibeñet a pensar. Cheʼ jiñi, ¿chuqui yom bʌ maʼ mel? Ñaxan, yom maʼ cʌn jiñi principio tac am bʌ ti Biblia yicʼot maʼ ñaʼtan chucoch jiñi muʼ bʌ i subeñet Jehová jiñʌch ñumen wem bʌ chaʼañet. Cheʼ jiñi, cʼʌñʌ jiñi tsaʼ bʌ cʼoti a ñaʼtan chaʼan wen chuqui maʼ mel i maʼ tijicñesan Jehová (pejcan Salmo 119:9). Cheʼ maʼ cʼʌn ti wen a pensar, yom i yʌl chaʼan woli (choncol) a taj majlel a ñaʼtʌbal (Pr. 2:11, 12; Heb. 5:14). Wʌle laʼ laj qʼuel chaʼchajp bajcheʼ miʼ mejlel i coltañet cheʼ maʼ cʼʌn ti wen jiñi a pensar: 1) chaʼan bajcheʼ yilal yomet tiʼ tojlel jiñi hermanajob yicʼot 2) chaʼan bajcheʼ yilal yom maʼ xoj a pislel.
6. ¿Bajcheʼ miʼ pʌs jiñi hermano muʼ bʌ i cʼʌn i pensar chaʼan miʼ qʼuel ti ñuc jiñi hermanajob?
6 Cheʼ maʼ cʼʌn ti wen a pensar mi caj i coltañet chaʼan maʼ qʼuel ti ñuc jiñi hermanajob. Jumpʼejl ejemplo, tajol juntiquil hermano woli (yʌquel) i mulan juntiquil hermana i yom i ñumen cʌn. Maʼañic i wocolel jiñi. Pero jiñi hermano muʼ bʌ i cʼʌn i pensar, mi maʼañic woliʼ ñaʼtan ñujpuñel maʼañic chuqui mi caj i ñiqʼui suben, i tsʼijbuben o i pʌsben juntiquil hermana muʼ bʌ i yʌqʼuen i ñaʼtan chaʼan woliʼ mulan (1 Tim. 5:1, 2). I mi wolix i pejcan juntiquil hermana, mi caj i cʌntan i bʌ chaʼan tiʼ pejtelel ora an majqui yicʼotob ñumel i cheʼ bajcheʼ jiñi maʼañic miʼ yʌjlel jiñi hermana (1 Cor. 6:18).
7. ¿Bajcheʼ yilal mi caj i xoj i pislel jiñi chʼiton muʼ bʌ i cʼʌn ti wen i pensar?
7 Jiñi hermano tsaʼix bʌ i taja i pensar miʼ pʌs jaʼel chaʼan cheʼʌch miʼ ñaʼtan bajcheʼ Jehová ti bajcheʼ miʼ xoj i pislel yicʼot ti bajcheʼ miʼ xiban i jol. Jiñi muʼ bʌ i melob pislelʌl tac, maʼañic miʼ qʼuelob ti ñuc Jehová i mach weñobic i melbal. Jin chaʼan, miʼ melob pislelʌl tac tsʌts ñʌpʼʌl bʌ miʼ cʌytʌl la quicʼot o jiñi i pislel jiñi wiñicob lajalix miʼ melob bajcheʼ i chaʼan bʌ jiñi xʼixicob. Juntiquil chʼiton woli bʌ i chaʼlen wersa chaʼan miʼ taj i ñaʼtʌbal mi caj i chʼʌm ti ñuc jiñi principio tac am bʌ ti Biblia yicʼot jiñi wen tac bʌ ejemplo am bʌ yaʼ ti congregación. Cheʼ bʌ woliʼ ñaʼtan bajcheʼ mi caj i xoj i pislel yicʼot i chʼʌl i bʌ, miʼ mejlel i cʼajtiben i bʌ: «¿Tsiquil ba ti jiñi muʼ bʌ c yajcan c mel chaʼan añix c ñaʼtʌbal yicʼot chaʼan mic chʼʌm ti ñuc muʼ bʌ i ñaʼtan yambʌlob? ¿Tsiquil ba tic pislel chaʼan mic chʼujutesan Dios?» (1 Cor. 10:31-33; Tito 2:6). Jiñi chʼitoñob muʼ bʌ i cʼʌñob ti wen i pensar miʼ qʼuejlelob ti wen tiʼ tojlel jiñi hermanojob, pero cheʼ jaʼel utsʼat miʼ qʼuejlelob ti Jehová.
8. ¿Chuqui miʼ mejlel i mel juntiquil hermano chaʼan miʼ tsʼʌctesan chuqui miʼ subentel?
8 Tsʼʌctesan chuqui maʼ subentel. Ili yom i yʌl chaʼan mi caj a tsʼʌctesan ti wen pejtelel jiñi eʼtel tac muʼ bʌ a wʌqʼuentel a mel (Luc. 16:10). Ñaʼtan tiʼ tojlel Jesús, tsaʼʌch i mele pejtelel chuqui tsaʼ subenti, anquese an i tajol wocol tsiʼ yubi. Tsiʼ wen cʼuxbi lac piʼʌlob, ñumento jiñi xcʌntʼañob i chaʼan i jin chaʼan tsiʼ yʌcʼʌ i cuxtʌlel tiʼ tojlelob (Juan 13:1). Cheʼ bajcheʼ Jesús, yom maʼ chaʼlen wersa chaʼan maʼ tsʼʌctesan pejtelel chuqui maʼ subentel a mel. Mi mach a wujilic bajcheʼ yom melol, pʌsʌ a pecʼlel i cʼajtiben juntiquil hermano ñumen yujilix bʌ. Mach jasʌlic yom maʼ wubin chaʼan añix chuqui tsaʼ tsʼitaʼ mele (Rom. 12:11). Yom maʼ ñaʼtan chaʼan jiñi eʼtel woli bʌ a mel «i chaʼañʌch Jehová i mach i chaʼañic wiñicob» (Col. 3:23). Pero yom maʼ cʼajtesan chaʼan xmulilet, jin chaʼan mi tsaʼ taja a sajtemal o mi tsaʼ mele mach bʌ weñic, pʌsʌ a pecʼlel i ñaʼtan tsaʼ bʌ a mele (Pr. 11:2).
YOM TAC BɅ MAʼ CɅN A MEL
9. ¿Chucoch weñʌch cheʼ an chuqui miʼ cʌñob i mel jiñi chʼitoñob?
9 An tacʌch yom bʌ maʼ cʌn a mel chaʼan maʼ taj a ñaʼtʌbal. Iliyi mi caj i coltañet cheʼ bʌ maʼ taj a weʼtel yaʼ ti congregación, chaʼan maʼ taj chuqui i cʼʌjñibal a chaʼan yicʼot i chaʼan bʌ a familia, i chaʼan wen maʼ wajñel yicʼot yambʌlob. Laʼ laj qʼuel baqui tac bʌ.
Cheʼ a wujil tsʼijb yicʼot i pejcʌntel jun mi caj i coltañet yicʼot mi caj a coltan jiñi congregación. (Qʼuele jiñi párrafo 10 yicʼot 11).
10, 11. ¿Chucoch ñuc i cʼʌjñibal cheʼ juntiquil xcolel miʼ cʌn tsʼijb yicʼot pejca jun? (Salmo 1:1-3, qʼuele jaʼel jiñi foto).
10 Cʌñʌ tsʼijb yicʼot pejca jun. Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan jiñi wiñic muʼ bʌ i pejcan i Tʼan Dios ti jujumpʼejl qʼuin yicʼot miʼ wen ñaʼtan chuqui miʼ yʌl, tijicña yicʼot wen miʼ loqʼuel chuqui miʼ mel (pejcan Salmo 1:1-3). Cheʼ bajcheʼ jiñi, miʼ cʌn chuqui miʼ ñaʼtan Jehová, miʼ chʼʌmben i sujm i wen chuqui miʼ ñaʼtan (Pr. 1:3, 4). Jiñi wiñicob cheʼoʼ bʌ bajcheʼ iliyi wen ñucob i cʼʌjñibal yaʼ ti congregación. ¿Chucoch?
11 Jiñi hermanojob yom miʼ chaʼleñob cʌntesa yicʼot miʼ yʌcʼob ticʼojel tac yaʼ ti congregación (Tito 1:9). Jin chaʼan mi a wujil tsʼijb yicʼot i pejcʌntel jun, mi caj i mejlel a chajpan a discurso yicʼot mi caj a wʌcʼ wen tac bʌ comentario muʼ bʌ i pʼʌtʼesan i ñopoñel yambʌlob. Cheʼ jaʼel, cheʼ bʌ maʼ bajñel chajpan a bʌ o maʼ ñʌchʼtan discurso tac yaʼ ti tempa bʌ yicʼot ti colem tempa bʌ mi caj a tsʼijbun jiñi ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal chaʼan maʼ pʼʌtʼesan a ñopoñel yicʼot maʼ coltan yambʌlob.
12. ¿Chuqui mi caj i coltañet chaʼan maʼ cʌn tʼan ti wen a wicʼot yambʌlob?
12 Cʌñʌ a ñʌchʼtan yambʌlob i chaʼlen tʼan yicʼot a wutslel. Iliyi jiñʌch junchajp yom bʌ maʼ cʌn a mel. Yom i yʌl chaʼan mi caj a wen ñʌchʼtan yicʼot mi caj a chʼʌmben i sujm chuqui miʼ ñaʼtan yicʼot bajcheʼ miʼ yubin i bʌ yambʌlob (Pr. 20:5). Miʼ mejlel a cʌn a mel cheʼ bʌ maʼ wen ñʌchʼtan chuqui woli a subentel, bajcheʼ yilal woli a subentel yicʼot bajcheʼ yilal miʼ ñijcan i bʌ jiñi woli bʌ i pejcañet. Iliyi cojach mi caj i mejlel a mel mi yaʼʌch ñoj añet a wicʼot jiñi woli bʌ a pejcan. Pero mi cojach maʼ choc majlel mensaje o correo, wocol mi caj a wubin chaʼan maʼ mel. Jin chaʼan, chaʼlen wersa chaʼan cheʼ bʌ maʼ pejcan yambʌlob yaʼʌch añet a wicʼotob (2 Juan 12).
Weñʌch cheʼ maʼ cʌn a mel jumpʼejl eʼtel chaʼan maʼ taj i cʼʌjñibal bʌ a chaʼan. (Qʼuele jiñi párrafo 13).
13. ¿Chuqui yambʌ yom miʼ cʌn i mel juntiquil chʼiton? (1 Timoteo 5:8, qʼuele jaʼel jiñi foto).
13 Cʌñʌ a sʌclan chuqui a wom. Jiñi hermano añix bʌ i ñaʼtʌbal yom miʼ cʌn eʼtel chaʼan miʼ taj chuqui i cʼʌjñibal i chaʼan yicʼot i chaʼan i familia (pejcan 1 Timoteo 5:8). An país tac baqui jiñi xcolelob miʼ cʌñob i mel jiñi eʼtel muʼ bʌ i mel i papá o yambʌ tiʼ familia, i an muʼ bʌ i chʼʌmob jumpʼejl curso chaʼan miʼ cʌñob jumpʼejl eʼtel. Mach yʌlʌyic baqui bʌ maʼ yajcan a mel, pero añʌch chuqui yom maʼ cʌn a mel chaʼan maʼ taj chuqui a wom (Hech. 18:2, 3; 20:34; Efes. 4:28). Yom wen a wujil eʼtel yicʼot maʼ tsʼʌctesan chuqui jach maʼ subentel a mel. Cheʼ bajcheʼ jiñi wen mi caj a cʌjñel, mi caj a taj a weʼtel i maʼañic mi caj a sʌt. Jiñi wen tac bʌ a melbal yicʼot jiñi a wujil bʌ melol mi caj i coltañet a tsʼʌctesan jiñi yambʌ eʼtel tac muʼ bʌ i mejlel a taj ti talto bʌ qʼuin. Laʼ laj qʼuel baqui tac bʌ.
CHAJPAN A BɅ CHAʼAN TI TALTO BɅ QʼUIN
14. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i chajpan i bʌ juntiquil chʼiton chaʼan miʼ ñumen melben i yeʼtel Jehová?
14 Miʼ mejlel a ñumen melben i yeʼtel Jehová. Cabʌl hermanojob añoʼ bʌ i ñaʼtʌbal tsaʼ ochiyob bajcheʼ precursor cheʼ bʌ xcolelobto. Mi jatet maʼ wochel bajcheʼ precursor, mi caj a cʌn a chaʼlen eʼtel yicʼot yambʌlob yicʼot pʼisbil jach mi caj a cʼʌn jiñi taqʼuin (Filip. 4:11-13). ¿Ixcu cheʼ muqʼuic a wochel bajcheʼ precursor auxiliar? Jiñi miʼ mejlel i coltañet chaʼan ti wiʼil maʼ sujtel ti precursor regular. Cheʼ bajcheʼ jiñi, mi caj a ñumen melben i yeʼtel Jehová, tajol ti construcción o Betel.
15, 16. ¿Chuqui yom miʼ mel juntiquil yom bʌ ochel ti siervo ministerial o anciano?
15 Maʼ mejlel ti ochel ti siervo ministerial o anciano. Pejtelel jiñi hermanojob yom miʼ chaʼleñob wersa chaʼan miʼ tsʼʌctesañob jiñi requisito chaʼan miʼ yochelob ti anciano. Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan jiñi hermano am bʌ i meta bajcheʼ ili «weñʌch jiñi eʼtel yom bʌ i taj» (1 Tim. 3:1). Chaʼan juntiquil miʼ mejlel ti ochel ti anciano, yom miʼ ñaxan ochel ti siervo ministerial. Jiñi ancianojob yicʼot siervo ministerialob miʼ coltañob jiñi hermanojob i miʼ chaʼleñob subtʼan yicʼotob i tijicñʌyel. Juntiquil chʼiton miʼ mejlel ti waʼchocontel ti siervo ministerial mi muqʼuix i tsʼʌctesan jiñi requisito tac anquese maxto añic 20 i jabilel. I juntiquil siervo ministerial chajpʌbilix bʌ miʼ mejlel ti waʼchocontel ti anciano anquese tsaʼ jaxto i tsʼʌctesa 20 i jabilel.
16 ¿Chuqui yom maʼ mel chaʼan maʼ wochel ti siervo ministerial o anciano? Jiñi requisito tac yaʼan ti Biblia, yom maʼ cʼuxbin Jehová, jiñi a familia yicʼot jiñi congregación (1 Tim. 3:1-13; Tito 1:6-9; 1 Ped. 5:2, 3). Yom maʼ chʼʌmben i sujm jujunchajp jiñi requisito am bʌ ti Biblia i maʼ cʼajtiben i coltaya Jehová chaʼan miʼ mejlel a tsʼʌctesan.c
Jehová yom chaʼan jiñi wiñic miʼ cʼuxbin i yijñam yicʼot i yalobilob, miʼ cʌntañob, miʼ yʌqʼueñob chuqui i cʼʌjñibal i chaʼan yicʼot miʼ coltañob chaʼan chʌn lʌcʼʌl añob yicʼot Jehová. (Qʼuele jiñi párrafo 17).
17. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i chajpan i bʌ juntiquil chʼiton chaʼan miʼ sujtel ti wem bʌ i jol i familia baʼ ora miʼ ñujpuñel? (Qʼuele jaʼel jiñi foto).
17 Maʼ mejlel ti ñujpuñel yicʼot maʼ sujtel ti jol a familia. Cheʼ bajcheʼ tsiʼ yʌlʌ Jesús, an hermanojob maʼañic bʌ miʼ ñaʼtañob ñujpuñel (Mat. 19:12). Pero mi jatet mucʼʌch a ñaʼtan, mi caj a chʼʌm ti a wenta jiñi a wijñam yicʼot mi caj a sujtel ti jol jiñi a familia (1 Cor. 11:3). Jehová miʼ pijtan chaʼan maʼ cʼuxbin a wijñam yicʼot maʼ coltan chaʼan chʌn lʌcʼʌl miʼ yajñel ti Jehová, chaʼan miʼ taj chuqui i cʼʌjñibal i chaʼan yicʼot chaʼan chʌn tijicña miʼ yajñel (Efes. 5:28, 29). Jiñi wen tac bʌ a melbal yicʼot jiñi a wujil tac bʌ melol tsaʼ bʌ laj qʼuele ti ili estudio, cheʼ maʼ cʼʌn ti wen a pensar, maʼ qʼuel ti ñuc jiñi xʼixicob yicʼot maʼ tsʼʌctesan chuqui maʼ subentel a mel, mi caj i coltañet chaʼan wem bʌ ñoxiʼalet i maʼ tsʼʌctesan ti wen jiñi a weʼtel bajcheʼ i jol a familia.
18. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i chajpan i bʌ juntiquil xcolel chaʼan miʼ sujtel ti wem bʌ tatʌl?
18 Miʼ mejlel ti tilel laʼ walobil. Mi tsaʼ ñujpuñiyet miʼ mejlel ti tilel laʼ walobil. Jin chaʼan, jiñi ejemplo chaʼan Jehová miʼ mejlel i coltañet chaʼan maʼ qʼuel bajcheʼ yilal juntiquil wem bʌ tatʌl (Efes. 6:4). Jehová maʼañic tsiʼ quisñi i suben jiñi i yalobil chaʼan miʼ cʼuxbin yicʼot chaʼan utsʼat miʼ qʼuel (Mar. 1:11). Mi tsaʼ taja a walobil yom maʼ ñʌmtesan a bʌ chaʼan maʼ suben wen tac bʌ tʼan muʼ bʌ i tijicñesʌben i pusicʼal yicʼot maʼ suben chaʼan maʼ cʼuxbin. Jiñi tatʌlob muʼ bʌ i lajiñob Jehová miʼ coltañob i yalobilob chaʼan miʼ tajob majlel i colel. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel a chajpan a bʌ chaʼan maʼ sujtel ti wem tatʌl? Jiñʌch cheʼ wen bajcheʼ maʼ mel a wicʼot a familia, tiʼ tojlel jiñi hermanojob yicʼot cheʼ maʼ subeñob chaʼan maʼ cʼuxbiñob yicʼot maʼ qʼuelob ti ñuc (Juan 15:9). Iliyi mach cojach mi caj i coltañet cheʼ maʼ ñujpuñel i maʼ taj a walobilob, come ili ora Jehová mi caj i qʼuelet ti ñuc i mi caj a coltan jiñi a familia yicʼot jiñi congregación.
¿CHUQUI MI CAJ A MEL?
Cabʌl xcolelob an i tajayob i ñaʼtʌbal cheʼ miʼ jacʼob muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia. (Qʼuele jiñi párrafo 19 yicʼot 20).
19, 20. ¿Chuqui yom miʼ mel juntiquil xcolel chaʼan miʼ taj i ñaʼtʌbal? (Qʼuele jaʼel jiñi foto am bʌ ti tejchibal).
19 Mi chʼitoñetto i a wom a taj majlel a ñaʼtʌbal, cʼajtesan chaʼan mach ti jumpʼejl jach qʼuin mi caj a waʼ taj. Yom maʼ sʌclan weñoʼ bʌ i melbal, maʼ cʼʌn ti wen a pensar, maʼ tsʼʌctesan chuqui maʼ subentel, maʼ cʌn chuqui tac yom melol i maʼ chajpan a bʌ chaʼan jiñi talto bʌ qʼuin.
20 Tajol cʌlʌxix maʼ wubin jiñi yom bʌ maʼ mel, pero mucʼʌch a mejlel. Cʼajtesan chaʼan Jehová yom i coltañet (Is. 41:10, 13). Cheʼ jaʼel, jiñi hermanojob ti a congregación mi caj i coltañetob. Cheʼ bʌ maʼ sujtel ti juntiquil wiñic am bʌ i ñaʼtʌbal mi caj a wubin a tijicñʌyel. Mic wen cʼuxbiñet lojon i com lojon chaʼan Jehová miʼ yʌqʼueñet i bendición cheʼ maʼ bej chaʼlen wersa chaʼan maʼ taj a ñaʼtʌbal (Pr. 22:4).
CʼAY 65 ¡Chaʼlen wersa!
a Wen ñuc i cʼʌjñibal chaʼan yaʼ ti congregación tac an hermanojob añobix bʌ i ñaʼtʌbal. Ti ili estudio mi caj laj qʼuel chuqui miʼ mejlel i melob jiñi chʼitoñob chaʼan miʼ tajob i ñaʼtʌbal.
b Qʼuele jiñi «Yom bʌ miʼ ñaʼtʌntel» tsaʼ bʌ tili ti yambʌ estudio.
c Pejcan jiñi libro Organizados para hacer la voluntad de Jehová ti capítulo 5 yicʼot 6.