ZANNOO YƐLƐ 49
YIELOŊ 44 A Prayer of the Lowly One (Nembaala Puore Sɔroo)
Gyoob Gane Na Na Baŋ Soŋ Boŋ Ka Ho Terɛ Kawaŋ-Sonne
‘Kyɛ pampana Gyoob, N sɔrɔ boŋ, woŋ N yelyaga.’—JOOB 33:1.
YƐLƐ TE NAŊ NA ZANNE
Te na zannɛɛ lɛ na a Gyoob gane naŋ na baŋ soŋ te ka te maŋ terɛ kawaŋ-sonne.
1-2. Bo yelkpeɛŋaa la ka Gyoob zɔmenne bata na neŋ Elaihu da tuore?
SAŊA na Gyoob naŋ da kɔŋ o bontaree zaa na, noba naŋ da be o gbandige na zaaŋ da woŋaa. Gyoob da taaɛ zɔmenne bata mine. Ba yoe da la Eelifaz, Biilidad, ane Zoofa. Saŋa na baŋ da woŋ Gyoob woore yɛlɛ na, ba da tu la sori a gaa o zie Uz teŋɛ ka ba te dii o sukyiri. Saŋa na baŋ wa ta be a nyɛ yɛlɛ na zaa naŋ pɔge Gyoob na, ba nɔɛ zaaŋ da mãã.
2 Ŋmaa a yɛlɛ foto ho teɛroŋ poɔŋ a nyɛ. Gyoob da kɔŋ la bon la bonzaa oŋ da taa. O peere, nii, bontanne, ane o bonne zaa baŋ da ko, a kyɛ zu a mine meŋ. O biiri neŋ o tontonneba kpoŋ zie zaa meŋ da kɔŋɛɛ ba nyɔvoɛ. A die naŋ le fɔɔ Gyoob biiri baŋ kpi na da naŋ gaŋɛɛ be a leɛ dabore. A yɛlɛ ama zaa puoriŋ, baaloŋ faa kaŋa da kpɛɛ Gyoob. Natesɔglɔ naŋ beɛrɛ yaga da ŋmaɛ o eŋdaa zaa. Saŋa na Eelifaz, Biilidad, neŋ Zoofa naŋ wa ta Gyoob zie na, ba da nyɛɛŋ ka o eŋɛ zaaŋ kyoɔre, oŋ zeŋ tampɛloŋ poɔŋ. Wala baŋ da e ba yɛlɛ? Ba da zeŋɛɛ be bebie ayɔpoi ka ba ba yeli yelzaa ko Gyoob. (Joob 2:12, 13) Bipɔlee kaŋa baŋ boɔlɔ Elaihu meŋ da waɛ Gyoob zie a wa zeŋ a dɔba bata na poɔŋ. Gyoob pãã da piili yelee yɛlɛ. O da yeleeŋ ka o poɔ da naŋ pɛleŋ yaga ka o naŋ da kpi, kyɛbee ka banaŋ da ba dɔgoo. (Joob 3:1-3, 11) A pɛlɛɛŋ ka Gyoob boɔrɛɛ sommo. Azuŋ, yɛlɛ na a dɔba ŋa naŋ na yeli, ane sori na baŋ na tu a yeli a yɛlɛ na la na wuli ka ba sereŋ eɛ Gyoob zɔmenne naŋ boɔrɔ ka ba somoo.
3. Bo yɛlɛ teŋ waana ka te zanne a zannoo ŋa poɔŋ?
3 Jehoova da de la o vooroŋ soŋ na soŋ Moosis oŋ sɛge yɛlɛ na Gyoob zɔmenne bata, ane Elaihu naŋ yeli na. Ka hooŋ kaa a yɛlɛ soŋ, ho na nyɛŋ ka yɛlɛ na mine Eelifaz naŋ yeli na da yi la maleke-faa kaŋa zie. Kyɛ, yɛlɛ na Elaihu naŋ da yeli na da yi la Jehoova zie. (Joob 4:12-16; 33:24, 25) Azuŋ, ka hooŋ kanne a Gyoob gane, ho na nyɛŋ ka kawaŋ-sonne yaga be la o poɔŋ. Kyɛ, kawane naŋ ba soma fẽẽ zaa meŋ be la a Gyoob gane poɔŋ. Yɛlɛ naŋ be a Gyoob gane poɔŋ na baŋ soŋ teŋ ka te tere kawane naŋ soma. A yɛlɛ ŋa teŋ waana ka te zanne. Te na piiliŋ a zanne Gyoob zɔmenne bata ewuli faa na yɛlɛ. A kyɛ pãã leɛ zanne Elaihu ewuli soŋ na yɛlɛ. A yi a yɛlɛ ayi ŋa kaŋa zaa poɔŋ, te na nyɛɛ lɛ na a Gyoob gane poɔ yɛlɛ naŋ da na baŋ soŋ a Izerayɛl biiri, ane lɛ na a Gyoob gane poɔ yɛlɛ naŋ na baŋ soŋ te zenɛ.
SORI NA GYOOB ZƆMENNE BATA NAŊ DA TU A KOO KAWANE
4. Bonso ka Gyoob zɔmenne bata na da ba toɔ̃ dii Gyoob sukyiri? (Kaa a foto.)
4 A Baabole yeleeŋ ka saŋa na Gyoob zɔmenne naŋ wa woŋ yɛlɛ na zaa naŋ pɔge Gyoob na, ba da waɛŋ ka ba ‘somoo koŋ a mãã o sukyiri meŋ.’ (Joob 2:11) Kyɛ, ba da ba toɔ̃ dii Gyoob sukyiri. Ananso la wala? Yɛlɛ ata mine zuŋ. A dɛndɛŋ soba, ba da ba mãã ba menne a kyɛlle Gyoob yɛlɛ, ka lɛ vɛŋ ka ba woŋ o yɛlɛ na muni soŋ. Aŋa mannoo poɔŋ, ba da yeleeŋ ka Gyoob eɛ yelfaare mine, azuŋ ka a yɛlɛ ama zaa pɔgoo.a (Joob 4:7; 11:14) Ayi soba, ba da ba de nimimaaroŋ koroo a kawane. Ba da maŋ yelee potu-yɛlɛ korɔ Gyoob. Azuŋ, a kawane da ba toɔ̃ soŋ Gyoob. Aŋa mannoo poɔŋ, a dɔba bata da yelee yɛlɛ naŋ waa ŋa yelsonne, kyɛ ka hooŋ teɛre a yɛlɛ gaa tɔɔre, yɛŋ da ba kye ba yɛlɛ na poɔŋ. (Joob 13:12) Gbɛre boyi zaa ka Biilidad da yelko Gyoob ka o yelee yɛlɛ yaga. (Joob 8:2; 18:2) Zoofa meŋ da yeleeŋ ka Gyoob eɛ “bambugu.” Nyɛ nimikpɛ yɛlɛ naŋ seŋ lɛ. (Joob 11:12) Ata soba, aminekaŋaŋ ba da de la kɔkɔbaaloŋ a yele a yɛlɛ korɔ Gyoob. Kyɛ, ba yelyelii da wuleeŋ ka Gyoob ba dɔgle bonzaa zuŋ. Ba da maŋ ŋmaaɛ Gyoob poɔ, a yele o nimiri yɛlɛ meŋ koroo. (Joob 15:7-11) A dɔba bata ŋa nimiri da moɔ̃ yɛŋ ka ba vɛŋ ka Gyoob baŋ ka o eɛ yelfaa kaŋa, ba da ba boɔrɔ ka ba yeli yɛlɛ a eŋ Gyoob sagediibu faŋa, kyɛbee a dii o sukyiri.
Ka hooŋ wa korɔ neɛ kaŋa kawane, ta wa yele yɛlɛ naŋ wulo ka hooŋ seɛ a soba. Aseŋ ka ho tere a kawane ka a soŋ a soba (Kanne wɛlbo 4)
5. Bo yɛlɛŋ da yi Gyoob zɔmenne bata kawane na poɔŋ a wa?
5 Gyoob zɔmenne bata kawane na da ba toɔ̃ soŋ Gyoob. Ba da dɔŋɛɛ Gyoob suuri yaga. (Joob 19:2) A yɛlɛ ama zaaŋ vɛŋ ka Gyoob da boɔrɔ ka o yeli yɛlɛ a pɛge o yuori. Azuŋ, Gyoob da ba lɛ teɛrɛ yɛlɛ velaa, a da lɛ yeli yɛlɛ naŋ ba seŋ neŋ. (Joob 6:3, 26) Yɛlɛ na Gyoob zɔmenne bata naŋ da yeli na neŋ Jehoova teɛroŋ da ba kyaare taa. Ba da ba wuli Gyoob nimibaaloŋ meŋ. Azuŋ, Setaana da tu la ba zie a vɛŋ ka Gyoob eŋɛ zaa kyoɔre. (Joob 2:4, 6) Sobuo ka a yɛlɛ ŋa da na baŋ soŋ Jehoova puorebiiri naŋ da bebe takoreŋ saŋa na? Sobuo ka a yɛlɛ ŋa na baŋ soŋ te zenɛ ŋa?
6. Bo ka a Izerayɛl paaloŋ nembɛrɛ da na baŋ zanne yi Gyoob zɔmenne bata ewuli faa na poɔŋ?
6 Lɛ a yɛlɛ naŋ da na baŋ soŋ a Izerayɛl biiri. Saŋa na Jehoova naŋ da de o bege ko a Izerayɛl biiri na, o da kaa iree nembɛrɛ naŋ kyile ka ba sonnɔ a Izerayɛl biiri ka ba de o bege na tonɔ neŋ toma. (Dut. 1:15-18; 27:1) A da eɛ nimizeɛ ka a dɔba ŋa maŋ kyɛlle woŋ a noba yɛlɛ velaa sɛre kyɛ korɔ ba kawane, kyɛbee a dire ba sɛrɛɛ. (2 Tun. 19:6) Aseŋ ka ba soore ba soorebie ka lɛ vɛŋ ka ba toɔ̃ baŋ a yɛlɛ yelmeŋɛ zaa. (Dut. 19:18) A da fɛrɛɛŋ ka a kawaŋ-terebɛ ŋa maŋ de kɔkɔbaaloŋ yele neŋ yɛlɛ korɔ noba naŋ wa ba zie a boɔrɔ sommo na. Ananso la wala? Ananso la ka, ka ba naŋ de suuri yeli neŋ yɛlɛ ko a noba, a na eɛ kpeɛŋaa ko a noba ka ba yeli ba sukyiri poɔ yɛlɛ ko ba. (Yiib. 22:22-24) A yelnimizeere ŋa mine ka a Izerayɛl paaloŋ nembɛrɛ da na baŋ zanne yi a Gyoob gane poɔŋ.
7. Aŋ mineŋ na baŋ lɛ tere kawane? Sobuo ka Gyoob yɛlɛ na da na baŋ soŋ ba? (Yeng Yelibie 27:9)
7 A Izerayɛl paaloŋ nembɛrɛ yoŋ naaneŋ da maŋ terɛ kawane. Baapaalba, neŋnyaane, dɔba, ane pɔgeba meŋ na toɔ̃ koɛ ba taaba kawane a kyaare ba puoruu ane ba yel-eree yɛlɛ. (Yiem. 141:5) Zɔmeŋ-sonne maŋ moɔrɔŋ ka ba sonnɔ taa a yɛlɛ ama taa poɔŋ. (Kanne Yeng Yelibie 27:9.) A Izerayɛl biiri da na baŋ zannɛɛ yelnimizeere yi Gyoob zɔmenne bata ewuli faa na poɔŋ. Ka ba naŋ teɛre a yɛlɛ gaa tɔɔre, a na soŋ baŋ ka ba baŋ yɛlɛ naŋ seŋ ka ba yeli, ane yɛlɛ aŋ ba seŋ ka ba e saŋa na baŋ wa terɛ kawane.
8. Bo yɛlɛ mine aŋ ba seŋ ka te e ka teneeŋ wa korɔ neɛ kawane? (Kaa a fotori.)
8 Yɛlɛ teŋ na baŋ zanne yi be. Ka te Kristabitaabaŋ wa tuoro yelkpeɛne, te maŋ boɔrɔŋ ka te soŋ ba. Ka teneeŋ na toɔ̃ e lɛ yɛŋ, a na somaŋ ka te ta wa tɔglɔ Gyoob zɔmenne bata ewuli faa na. A dɛndɛŋ soba, sɛre teŋ na ko neɛ kaŋa kawane na, a ba seŋ ka te lonne wieoŋ a ŋmaa o soba sɛrɛɛ. A na somaŋ yaga ka te maŋ peɛre baŋ a yɛlɛ yelmeŋɛ zaa meŋ. A yiiloŋ soba, a ba seŋ ka te maŋ are te zemmo yelbaŋ zuŋ a korɔ noba kawane aŋa lɛ na Eelifaz naŋ da e na, kyɛ aseŋ ka te kawane zaa maŋ yire Naaŋmen Yelbiri na poɔŋ. Ananso la ka, zemmo na baŋ leɛreŋ, kyɛ Naaŋmen Yelbiri na yɛŋ ba leɛrɛ. (Joob 4:8; 5:3, 27) Ata soba, a ba seŋ ka te maŋ yele potu-yɛlɛ, kyɛbee nimikpɛ yɛlɛ. Leɛteɛre ka Eelifaz neŋ o zɔmenne bayi na da yelee yɛlɛ mine naŋ da e yelmeŋɛ. Baabole sɛgsɛgrɛ kaŋa da de la ba yelbie na mine poɔ yɛlɛ na oŋ da sɛgrɛ na poɔŋ. (De Joob 5:13 manne neŋ 1 Korinti 3:19.) Kyɛ, yɛlɛ na baŋ da yeli kyaare Naaŋmen na da ba e yelmeŋɛ, a da dɔŋɛɛ Gyoob meŋ suuri. Azuŋ, Jehoova da yeleeŋ ka yɛlɛ na zaa baŋ yeli na eɛ zirii. (Joob 42:7, 8) Ka teneeŋ wa korɔ noba kawane, aseŋ ka te kaara soŋ a ta wa yele yelzaa naŋ wuli ka Jehoova eɛ potuo soba, kyɛbee o ba nɔŋ o puorebiiri yɛlɛ. Yɛ vɛŋ ka te nyɛ yɛlɛ teŋ na baŋ zanne yi Elaihu ewuli soŋ na poɔŋ.
Ka hooŋ wa korɔ neɛ kawane, (1) mɔɔ a peɛre baŋ a yɛlɛ yelmeŋɛ zaa, (2) de a kawane yi neŋ a Baabole poɔŋ (3) de kɔkɔmaaroŋ yele neŋ a yɛlɛ (Kanne wɛlbo 8)
SORI ELAIHU NAŊ DA TU A KO GYOOB KAWANE
9. Saŋa na Gyoob neŋ o zɔmenne bata naŋ da ŋmɛ nɔkpeɛne baare na, bonso ka Gyoob da naŋ boɔrɔ sommo? Sobuo ka Jehoova da tu a de a sommo koo?
9 Saŋa na Gyoob neŋ o zɔmenne bata naŋ wa ŋmɛ ba nɔkpeɛne na baare na, ba zaaŋ da nyɛ suuri. Ba sɛgɛɛ ba yelyaga na baŋ da yeli na eŋ a Gyoob gane zuri naŋ ta 28 poɔŋ. Ba yelyelii na da wuleeŋ ka ba suuri ireeŋ yaga. A ba e seɛlee Gyoob eŋɛ naŋ da naŋ kyoɔre. Gyoob da naŋ boɔrɛɛ sukyiridii ane dɛnnoo. Sobuo ka Jehoova na tu a de sommo ko Gyoob? O da tu la Elaihu zie a ko Gyoob kawane. Bonso ka Elaihu da mãã o meŋɛ baŋ ŋmɛ ba nɔkpeɛne na baare sɛre kyɛ oŋ yele yɛlɛ? Elaihu meŋɛ da yeleeŋ ka: ‘N eɛ bibile, yɛŋ kore yaga. Lɛ zuŋ dabeɛ̃ da erɛ maŋ ka N wuli yɛ yɛlɛ na maŋ teɛrɛ.’ (Joob 32:6, 7) Neŋnyaane naŋ zeŋ kɔɔre zuŋ, ba maŋ zannɛɛ yɛlɛ yaga. Lɛ maŋ vɛŋeŋ baŋ taa yɛŋ naŋ e zuluŋ a kyaare zemmo yɛlɛ. Gbɛɛ yaga, baapaalba ba maŋ taa ana bammo na. Elaihu da baŋɛɛ a yɛlɛ ŋa. Kyɛ, saŋa na Elaihu naŋ mãã o meŋɛ a kyɛlle woŋ yɛlɛ na Gyoob neŋ o zɔmenne bata naŋ yeli baare na, o da boɔrɔŋ ka o meŋ yeli yɛlɛ. O da yeleeŋ ka: ‘Noba naŋ kore yaga yoŋ naaneŋ maŋ taa yɛŋ. Noba naŋ nyaaŋ yoŋ naaneŋ maŋ baŋ yɛlɛ naŋ tu sori.’ (Joob 32:9) Bo yɛlɛ ka Elaihu na lɛ yeli poɔ? Sobuo oŋ na tu a yeli a yɛlɛ?
10. Bo ka Elaihu da e sɛre kyɛ korɔ Gyoob kawane? (Joob 33:6, 7)
10 Elaihu da deɛ weɛ a yeli yɛlɛ naŋ vɛŋ ka Gyoob eŋɛ mãã, a lɛ nare o sukyiri meŋ a ko yɛlɛ na oŋ waana ka o yeli na. Sobuo oŋ da tu a e lɛ? A dɛndɛŋ soba, o da di la kannyiri. Bon nanso teŋ yeli lɛ la ka, a Baabole yeleeŋ ka a piilee saŋa na, Elaihu suuri da ireeŋ. (Joob 32:2-5) Kyɛ, o da ba de suuri yeli neŋ yɛlɛ ko Gyoob. Kyɛ, o da yelee yɛlɛ a dii o sukyiri. Aŋa mannoo poɔŋ, o da yelko la Gyoob ka: ‘Yelmeŋɛ la, N waa ŋa hooŋ Naaŋmen nimitɔɔreŋ.’ (Kanne Joob 33:6, 7.) Elaihu pãã da vɛŋɛɛŋ ka Gyoob baŋ ka o kyɛlle woŋee o yɛlɛ na velaa zaa. Sɛre oŋ na ko Gyoob kawane na, o da leɛ mannɛɛ Gyoob yelyaga naŋ ta ayoɔbo yelnimizeere mine. (Joob 32:11; 33:8-11) Saŋa na oŋ da lɛ korɔ Gyoob kawane na, o da lɛ eɛ lɛ neŋ o zu.—Joob 34:5, 6, 9; 35:1-4.
11. Sobuo ka Elaihu da tu a ko Gyoob kawane? (Joob 33:1)
11 Saŋa na Elaihu naŋ da korɔ Gyoob kawane na, o da ba vɛŋ ka Gyoob teɛre ka o ba taa tɔnɔ zaa. Sori na oŋ da tu a koo a kawane na da wuleeŋ ka o taaɛ gyeremɛ ko Gyoob. Aŋa mannoo poɔŋ, Elaihu da boɔlɛɛ Gyoob yuori. Kyɛ a waa ŋa Gyoob zɔmenne bata na yɛŋ da ba e lɛ. (Kanne Joob 33:1.) Saŋa na Gyoob neŋ o zɔmenne bata naŋ da ŋmeɛrɛ nɔkpeɛne na, Elaihu eŋɛ zaaŋ da kyerɛ ka o meŋ yeli yɛlɛ. Azuŋ, Elaihu da yi la nimimaaroŋ poɔŋ a ko Gyoob vuo ka o wuli teɛroŋ na oŋ taa kyaare kawane na oŋ koo na. (Joob 32:4; 33:32) Elaihu da vɛŋɛɛŋ ka Gyoob baŋ peɛlaaŋ ka, yɛlɛ na mine oŋ yeli a kyɛ e na ba soma. O da leɛteɛrɛɛ Gyoob Jehoova yɛŋ, kpeɛ̃o, dantorii, ane yelmeŋɛ nɔmmo yɛlɛ. (Joob 36:18, 21-26; 37:23, 24) Elaihu kawane na da soŋɛɛ Gyoob oŋ leɛre o teɛroŋ. Lɛ da narɛɛ Gyoob sukyiri a ko yɛlɛ na Jehoova naŋ da waana ka o manne koo na. (Joob 38:1-3) Sobuo ka Elaihu ewuli soŋ na da na baŋ soŋ Jehoova puorebiiri naŋ da bebe takoreŋ saŋa na? Sobuo ka o ewuli soŋ na na baŋ soŋ te zenɛ ŋa?
12. Sobuo ka Jehoova da maŋ tu o daŋyelba zieŋ a sonnɔ o puorebiiri? Bo yɛlɛ ka a Izerayɛl biiri da na baŋ zanne yi Elaihu ewuli soŋ na poɔŋ?
12 Lɛ a yɛlɛ naŋ da na baŋ soŋ a Izerayɛl biiri. A yi a Izerayɛl biiri zemmo poɔŋ, Jehoova da maŋ kaa iree daŋyelba ka ba manne o poboɔbo yɛlɛ ko a Izerayɛl biiri. Aŋa mannoo poɔŋ, a sɛreŋmaareba saŋa na, Deebora da derɛɛ sowuli korɔ a Izerayɛl paaloŋ noba. Saamiuel meŋ bibiiloŋ saŋa zaa ka Jehoova da kaa iruu oŋ e o daŋyele. (Sar. 4:4-7; 5:7; 1 Saa. 3:19, 20) A namine saŋa na meŋ, Jehoova da naŋ maŋ kaa iree daŋyelba baŋ eŋnɛ a Izerayɛl biiri faŋa, a lɛ sonnɔ noba naŋ bare yelmeŋɛ puoruu ka ba leɛ wa Jehoova zie. (2 Saa. 12:1-4; Tom. 3:24) Elaihu yɛlɛ naŋ be a Gyoob gane poɔŋ na baŋ soŋɛɛ dɔba neŋ pɔgeba zaa ka ba baŋ yɛlɛ naŋ seŋ ka ba yeli, ane sori naŋ seŋ ka ba maŋ tu a tere kawane.
13. Sobuo ka Kristabiiri na baŋ eŋ ba taaba faŋa zenɛ?
13 Yɛlɛ teŋ na baŋ zanne yi be. Kristabiiri zaa maŋ mannɛɛ yɛlɛ naŋ be a Baabole poɔŋ korɔ noba. Te na baŋ lɛ tu la te yelyaga eŋɛŋ a dii te yɔɔmine sukyie, a kyɛ lɛ eŋ ba faŋa meŋ. (1 Kor. 14:3) A eɛ nimizeɛ ka a lantaapuoruu nembɛrɛ maŋ “yele yɛlɛ teɛrɛ” ba yɔɔmine, haali ka ba yɔɔmine naŋ maŋ yele ‘yɛlɛ naŋ waa toloŋ.’—1 Tɛs. 5:14; Joob 6:3.
14-15. Manne yɛlɛ mine a wuli lɛ na a lantaapuoruu neŋkpoŋ kaŋa naŋ na baŋ tɔgle Elaihu ewuli soŋ na saŋa na oŋ wa terɛ kawane.
14 Teɛre a yɛlɛ ŋa soŋ a nyɛ. A lantaapuoruu neŋkpoŋ kaŋa woŋeeŋ ka te yɔɔpɔge kaŋa naŋ be o lantaapuoruu na poɔŋ eŋɛ kyoɔrɛɛŋ. A neŋkpoŋ deɛ o tɔ neŋkpoŋ kaŋa poɔ o eŋɛŋ a gaa te yɔɔpɔge na zie ka ba te emoo faŋa. A yi ba dama diibu na poɔŋ, te yɔɔpɔge na mannɛɛ yɛlɛ naŋ dɔɔnoo ko ba. O yeleeŋ ka aneazaa ka o maŋ gɛrɛɛ a lammore ane a naaŋ moɔloo, kyɛ o ba taa popeɛloŋ. Wala ka a lantaapuoruu neŋkpoŋ na e a yɛlɛ ŋa poɔŋ?
15 Aminekaŋaŋ, o na baŋ piiliŋ a moɔrɔ ka o baŋ bon nanso ka yɛlɛ dɔɔnɔ te yɔɔpɔge na lɛ. Ka onaŋ mãã o meŋɛ a kyɛlle woŋ te yɔɔpɔge na yɛlɛ soŋ, a na somooŋ ka o baŋ yɛlɛ naŋ sereŋ fɛroo. Te yɔɔpɔge na teɛrɛɛŋ ka Naaŋmen ba nɔŋ o yɛlɛ bee? “A teŋɛzu nyɔvore yɛlɛ” la dɔɔnoo bee? (Luk. 21:34) A yiiloŋ soba, a neŋkpoŋ seŋ ka o pugi te yɔɔpɔge na neŋ lɛ na oŋ moɔrɔ na. Nyɛ, te yɔɔpɔge na eŋɛ kyoɔrɛɛŋ, kyɛ o naŋ maŋ waɛ a lammozie, a gɛrɛ a naaŋ moɔloo meŋ. A baaraa zaa, ka a lantaapuoruu neŋkpoŋ wa baŋ yɛlɛ na poɔŋ te yɔɔpɔge na naŋ be, ane yɛlɛ naŋ vɛŋ ka o eŋɛ kyoɔre, o pãã na baŋ de la a Baabole poɔ yɛlɛ a emoo faŋa ka o baŋ ka Naaŋmen nɔŋɛɛ o yɛlɛ.—Gal. 2:20.
NAŊ MOƆ̃ NIŊE ZANNA YELNIMIZEERE YIRE A GYOOB GANE POƆŊ
16. Boŋ na baŋ soŋ te ka te naŋ zanna yelnimizeere yire a Gyoob gane poɔŋ?
16 Ho ba nyɛ ka te na baŋ zannɛɛ yelnimizeere yaga yi a Gyoob gane poɔŋ? A yi a zannoo naŋ pare na poɔŋ, a Gyoob gane na wuli teŋ bon nanso ka Naaŋmen tere sori teŋ dire dɔgɛɛ, ane yɛlɛ naŋ na baŋ soŋ te ka te dire kannyiri. Aŋa lɛ na teŋ nyɛ a zannoo ŋa meŋ poɔŋ na, te kaŋa zaa na baŋ zannɛɛ sori teŋ na baŋ tu a tere kawane naŋ soma. A ba seŋ ka te tɔglɔ Gyoob zɔmenne bata ewuli faa na. Kyɛ, aseŋ ka te tɔglɔ Elaihu ewuli soŋ na. Ka hooŋ wa nyɛ apoɔsori ka ho ko neɛ kaŋa kawane nendaare kaŋa, ho ba nyɛ ka a na somaŋ ka ho leɛteɛre ho meŋɛ yelnimizeere na hoŋ zanne yi a Gyoob gane poɔŋ sɛre kyɛ korɔ a soba a kawane bee? Ho kannɛɛ a Gyoob gane saŋa kaŋa naŋ pare bee? Ka hooŋ boɔrɔ, ho na baŋ lɛ narɛɛ ho yɛlɛ a lɛ kanne a gane ŋa. Ka hooŋ e lɛ, ho na nyɛŋ ka kawane naŋ be o poɔŋ na na baŋ soŋ boŋ zenɛ, aŋa lɛ na aŋ da soŋ noba takoreŋ saŋa na.
YIELOŊ 125 “Happy Are the Merciful!” (“Nimimaaroŋ Deme Taaɛ Popeɛloŋ!”)
a A waa ŋa maleke-faa kaŋa la da bɛnle Eelifaz oŋ teɛre ka Jehoova nimitɔɔreŋ nensaalaa zaa kyebe a na baŋ e sontuuro, kyɛbee a pɛle Jehoova poɔ. A teɛroŋ faa ŋa da kpɛnlɛɛ Eelifaz teɛroŋ poɔŋ. Azuŋ, o da mannɛɛ a yɛlɛ ŋa neŋ o zu o yelyaga ata na zaa poɔŋ.—Joob 4:17; 15:15, 16; 22:2.