Anna Moneymaker/Getty Images
YƐ KAARA VELAA!
Science Noba Tagɛɛ A Donɛɛ Baaroo Wɔɔkye Na Nu Gaaneŋ Nimitɔɔre—Wala Ka A Baabole Yeli Kyaare A Yɛlɛ Ŋa?
January 24, 2023, science noba da tagɛɛ a Donɛɛ Saammo Wɔɔkyea na gaa nimitɔɔre oŋ te peɛle teŋsogɔ saŋa. A teŋsogɔ saŋa are ko la a donɛɛ baaroo.
“A ‘Donɛɛ Saammo Wɔɔkye’ are ko la lɛ na nensaaleba yel-eree naŋ vɛŋ aŋ kyɛre fẽẽ lɛ ka ba sãã a donɛɛ. Atalata Daare, science noba da tagɛɛ a wɔɔkye ŋa nu gaaneŋ nimitɔɔre, bonso, a zɔɔre naŋ be Ukraine paaloŋ, nuclear bɔmbere ba naŋ maala, ane lɛ na a saluoni yɛlɛ naŋ leɛrɛ na vɛŋɛɛŋ ka dabeɛ̃ be nensaaleba zaa enneŋ.”—AFP International Text Wire.
“Atalata Daare, science noba yeleeŋ ka, a ‘Donɛɛ Saammo Wɔɔkye’ na nu gaa la nimitɔɔre, ka minti bonyeni neŋ kyɛlee kyɛre ka teŋsogɔ saŋa ta. A saŋa ŋa ka nensaaleba peɛle ka ba sãã ba menne kpɛlɛŋkpɛlɛŋ a gaŋ saŋa zaa naŋ pare.”—ABC News.
“Science noba naŋ yi a donɛɛ lombori zaa a wa lantaa a e sugu yeleeŋ ka, pampana ŋa la wagre na nensaaleba naŋ peɛle ka ba sãã ba menne kpɛlɛŋkpɛlɛŋ a gaŋ saŋa zaa naŋ pare.”—The Guardian.
Ka lɛ nensaaleba na sãã la ba menne kpɛlɛŋkpɛlɛŋ ane a tendaa ŋa bee? Aseŋ ka te zoro yɛlɛ naŋ na e nendaare kaŋa dabeɛ̃ bee? Wala ka a Baabole yeli?
Bo yɛlɛŋ na e nendaare kaŋa?
A Baabole yeleeŋ ka, “a teŋgane na bebeŋ a gɛrɛ wagre naŋ ba taa baaroo,” a kyɛ lɛ yeli meŋ ka noba na zeŋ la o zu “a gɛrɛ wagre naŋ ba taa baaroo.” (Ikilisiasitiz 1:4; Yieme 37:29) Azuŋ, nensaaleba koŋ baŋ sãã a teŋgane ŋa, kyɛbee ka ba yel-eree vɛŋ ka te koŋ baŋ zeŋ o zuŋ.
Kyɛ, a Baabole yeleeŋ ka a donɛɛ na baareŋ. Aŋa mannoo poɔŋ, a Baabole yeleeŋ ka “a teŋɛzu . . . tɔlɔ gɛrɛ la.”—1 Gyɔɔn 2:17.
Ka a Baaboleŋ wa yelka a donɛɛ na baareŋ, wala ka lɛ wuli? Ka hooŋ boɔrɔ ka ho nyɛ a noɔre iribo kanne a yelzu ŋa, “Is the World Coming to an End? What Is the Apocalypse?” (O be la Nansaalee kɔkɔre poɔŋ.)
Ka hooŋ boɔrɔ ka ho baŋ yɛlɛ na a Baabole naŋ yeli kyaare wagre na yɛlɛ mine naŋ na erɛ a donɛɛ poɔŋ, kanne a yelzu ŋa, “When Will the World End?” (O be la Nansaalee kɔkɔre poɔŋ.)
Naŋ taa teɛroŋ soŋ a kyaare a yɛlɛ ŋa
A Baabole na baŋ soŋ teŋ ka te naŋ taa teɛroŋ soŋ aneazaa ka te tuoree yelkpeɛne yaga a donɛɛ poɔŋ. Sobuoŋ?
A Baabole korɔ teŋ kawaŋ-sonne naŋ na baŋ soŋ te te bebiri zaa zemmo poɔŋ. (2 Timoti 3:16, 17) Aŋa mannoo poɔŋ, kanne a yelzu ŋa “How to Control Worry” a nyɛ lɛ a Baabole naŋ na toɔ̃ soŋ ka ho naŋ taa teɛroŋ soŋ aneazaa ka ho tuoree yelkpeɛne ho zemmo poɔŋ.
A Baabole vɛŋɛɛŋ teŋ baŋ peɛlaaŋ ka nendaare kaŋa naŋ soma waanaŋ. (Urom 15:4) A Baabole vɛŋɛɛŋ teŋ baŋ yɛlɛ teŋ na baŋ kaara soriŋ pampana ane nendaare kaŋa, lɛ maŋ vɛmeŋ teŋ de nyaa a are yelzaa naŋ erɛ a donɛɛ poɔŋ noɔreŋ.
Ka hooŋ boɔrɔ ka ho nyɛ tɔnɔ yaga zaa yi a Baabole zannoo poɔŋ, ho na baŋ toŋboɔle teŋ ka te wa ho zie ka te ne bo zanna a Baabole zaala zaala.
a “A Donɛɛ Saammo Wɔɔkye na eɛ bonkaŋa ba naŋ maale oŋ maŋ kpããna noba a kyaare lɛ na nensaaleba nimmiyuo yeltaree naŋ ba soma naŋ sããna a donɛɛ a seŋ. A wɔɔkye eɛ yɛlɛ bigree kaŋa naŋ are ko lɛ nensaaleba naŋ seŋ ka ba erɛ ba yɛlɛ ka lɛ vɛŋ ka ba ta sãã a teŋgane kpɛlɛŋkpɛlɛŋ.”—Bulletin of the Atomic Scientists.