Jehoova Taaɛ A Kpeɛ̃o Ka O E Lɛ

1. Saŋa na Moosis naŋ da derɛ a Izerayɛl biiri yire neŋ Igyipiti na, wala oŋ da e a de wuli ka o dɛlɛɛ Jehoova?

A HIBURU gane na wulee noba naŋ da taa sagediibu Jehoova eŋɛŋ. Moosis meŋ da poɔ la a noba ŋa poɔŋ. (Hib. 3:2-5; 11:23-25) Saŋa na Moosis naŋ da de a Izerayɛl biiri weɛ a yi neŋ Igyipiti na, o da de la o yel-eree wuli ka o taaɛ sagediibu. O da ba vɛŋ ka Faaro neŋ o sogyare na yɛlɛ eroo dabeɛ̃. O da dɛlɛɛ Jehoova a de a Izerayɛl biiri weɛ baŋ ŋmaa a Maŋzeɛ, a yi be gaa a wɛgyɛŋ poɔ. (Hib. 11:27-29) A Izerayɛl biiri yaga zie zaa da ba lɛ taa sagediibu ka Jehoova na kaa la ba zu, kyɛ Moosis yɛŋ da naŋ kyɛnɛ dɛlɛɛ Naaŋmen. Aneazaa ka a Izerayɛl biiri da be la a wɛgyɛŋ poɔŋ, kyɛ Naaŋmen da tu la soseɛlee kaŋa poɔŋ a ko a Izerayɛl biiri bondirii ane koɔ̃. Azuŋ, Moosis da taaɛ ananso naŋ soma ka o taa sagediibu Jehoova eŋɛŋ.a​—Yiib. 15:22-25; Yiem. 78:23-25.

2. Bonso ka Naaŋmen da soore Moosis ka: ‘Jehoova nu kpeɛ̃o koŋ toɔ̃ e lɛ bee’? (Soribu 11:21-23)

² Yuoni gbuli da parɛɛŋ wa gaa saŋa na Jehoova naŋ tu soseɛlee eŋɛŋ a faa a Izerayɛl biiri yi neŋ a Igyipiti noba nuuriŋ na. Jehoova da eŋɛɛ noɔre ka o na ko la a Izerayɛl biiri nɛne ka ba ɔɔ. Aneazaa ka Moosis da taaɛ sagediibu Jehoova eŋɛŋ, kyɛ o da piili bonnɔŋ ka Jehoova na toɔ̃ ko la a neŋ-turituri ŋa zaa naŋ be a wɛgyɛŋ poɔŋ na nɛne ka ba ɔɔ bee. Beŋ la ka Jehoova da soore Moosis ka: ‘Jehoova nu kpeɛ̃o koŋ toɔ̃ e lɛ bee?’ (Kanne Soribu 11:21-23.) A yi a sɛgre ŋa poɔŋ, ‘Jehoova nu kpeɛ̃o’ are ko la o vooroŋ soŋ na oŋ maŋ de tonɔ neŋ toma na. Sori kaŋa poɔŋ na, Jehoova da soorɛɛ Moosis ka, ‘Ho sereŋ teɛrɛɛŋ ka N koŋ baŋ e yɛlɛ na maŋ yelka N na eŋ na bee?’

3. Bonso aŋ e nimizeɛ ka te zanne Moosis neŋ a Izerayɛl biiri ŋa yɛlɛ gaa tɔɔre?

³ Wagre kaŋa daaŋ taɛŋ hoŋ piili taa bonnoo a kyaare kpeɛ̃o na Jehoova naŋ taa ka o ko ho neŋ ho booree deme boma yɛlɛ naŋ fɛrɛ yɛ bee? Aminekaŋaŋ, ho daŋ ba taa a bonnoo ŋa taa zaa. Kyɛ a na somaŋ ka te zanne yɛlɛ yi Moosis neŋ a Izerayɛl biiri zieŋ. A Izerayɛl biiri da ba taa sagediibu ka Jehoova na kaa la ba zu velaa. Te na nyɛɛ Baabole sɛgre mine naŋ na soŋ te ka te maaleŋ taa sagediibu ka Jehoova taaɛ kpeɛ̃o ka o kaa te zu velaa.

ZANNE YƐLƐ YI MOOSIS NEŊ A IZERAYƐL BIIRI ZIEŊ

4. Boŋ da vɛŋ ka a noba piili bonnɔ ka Jehoova koŋ baŋ kaa ba eŋgannoŋ poɔ yelfɛree?

⁴ Bonso ka a Izerayɛl biiri yaga zie da piili bonnɔ ka Jehoova koŋ baŋ kaa ba zu? A Izerayɛl biiri neŋ a “nemboore gyamaa” naŋ da be ba poɔŋ na da be la a wɛgyɛŋ poɔŋ a kyɛnɛ gɛrɛ a Noɔre Emmo Teŋgane. (Yiib. 12:38; Dut. 8:15) A Izerayɛl biiri neŋ a noba naŋ ba e Izerayɛl biiri na da yeleŋ ka ba di la maana lɛɛŋ a te bale ne a. Azuŋ, ba zaa da piili ŋmoonɔ eŋnɛɛ Jehoova. (Sor. 11:4-6) A noba da leɛteɛrɛɛ bondirii na baŋ da dire Igyipitiŋ na. Lɛ na a noba naŋ da dɔɔnɔ Moosis na da vɛŋɛɛŋ oŋ teɛre ka aseŋ ka ona meŋɛ bɔ a nɛne ko a noba zaa ka ba ɔɔ.​—Sor. 11:13, 14.

5-6. Gyog-faa na a nemboore-yobo naŋ taa na da nyɛɛ kpeɛ̃o a Izerayɛl biiri zuŋ, bo yɛlɛ teŋ na baŋ zanne yi a yɛlɛ ŋa poɔŋ?

⁵ A nemboore-yobo niŋe da ba paale neŋ boma na Jehoova naŋ da korɔ ba na. A Izerayɛl biiri meŋ da piili tɔglɔ baŋ. Ka teneeŋ wa be noba naŋ ba taa bareka puoruu poɔŋ, ba gyog-faa na na baŋ nyɛɛ kpeɛ̃o te zuŋ. Te meŋ niŋe koŋ lɛ paala neŋ boma na Jehoova naŋ korɔ te na. Ka teneeŋ maŋ teɛrɛ boma na teŋ bare na yɛlɛ yaga zaa, kyɛbee a erɛ boma na te taaba naŋ taa na nyuuri, te koŋ lɛ wulo nimipa korɔ Jehoova. Kyɛ, lɛ zaa yɛlɛ naŋ waa te zemmo poɔŋ, ka teneeŋ maŋ vɛŋ ka te niŋe paale neŋ boma na teŋ taa na, te na taaɛ popeɛloŋ yaga.

⁶ Naaŋmen da vɛŋɛɛŋ ka a Izerayɛl biiri baŋ peɛlaaŋ ka, ka banaŋ wa ta a Noɔre Emmo Teŋgane, ba na nyɛɛ bonsonne yaga. Ka banaŋ da teɛre a yɛlɛ ŋa, a da naŋ soŋ baŋ yaga. Ba da naŋ koŋ teɛre ka a wɛgyɛŋ poɔŋ baŋ na nyɛ boma zaa ba naŋ boɔrɔ. Lɛ meŋ la, Jehoova eŋɛɛ noɔre ka o na ko teŋ bonsonne yaga a donpaalaa poɔŋ, azuŋ a ba seŋ ka te maŋ de te teɛroŋ zaa eŋ boma na teŋ ba taa pampana na eŋɛŋ. Kyɛ aseŋ ka te maŋ teɛrɛ noɔre na Jehoova naŋ eŋ ko te na yɛlɛ. Te na baŋ lɛ teɛrɛɛ Baabole sɛgre naŋ na toɔ̃ soŋ te ka te maaleŋ dɛle Jehoova yaga zaa yɛlɛ.

7. Bonso teŋ na baŋ sagedi peɛlaaŋ ka Jehoova taaɛ a kpeɛ̃o ka o soŋ te wagre zaa?

⁷ Aminekaŋaŋ, ho na teɛreŋ ka, bonso ka Naaŋmen da soore Moosis ka: ‘Jehoova nu kpeɛ̃o koŋ toɔ̃ e lɛ bee?’ Jehoova da boɔrɔŋ ka Moosis baŋ yelnimizeere ayi mine a kyaare o kpeɛ̃o na yɛlɛ. A dɛndɛŋ soba, o kpeɛ̃o na ba taa baaraa. Ayi soba, o na baŋ de la o kpeɛ̃o na toŋ neŋ toma zie zaa. Azuŋ, aneazaa ka a Izerayɛl biiri da be la a wɛgyɛŋ poɔŋ, kyɛ Jehoova na baŋ ko baŋ nɛne ka ba ɔɔ. Naaŋmen ‘nu naŋ taa kpeɛ̃o ane nu naŋ teɛ̃’ zuŋ, o da ko la o puorebiiri na boma yɛlɛ naŋ ferɛ ba. (Dut. 7:19) Azuŋ, zie zaa te naŋ be a tuoro yelkpeɛne, kyɛ aseŋ ka te baŋ ka Jehoova nu taaɛ kpeɛ̃o ka o soŋ te yeni yeni zaa.​—Yiem. 138:6, 7.

8. Boŋ na baŋ soŋ te ka te ta wa ŋmeɛrɛ gbɛre na noba naŋ da be a wɛgyɛŋ poɔŋ naŋ da ŋmɛ na? (Kaa a foto.)

⁸ Jehoova da paalɛɛ noɔre na oŋ eŋ na. O da ko la a Izerayɛl biiri kɔrenhi yaga nɛne baŋ ɔɔ. Kyɛ, a Izerayɛl biiri da ba puore Naaŋmen bareka. Ba kpoŋ zie zaa yel-eree da wuleeŋ ka ba eɛ bombɔ-gaŋne noba. Ba da de la bebi-gbuli neŋ kyɛlee a nyɔge a kɔrenhi yaga zaa biŋ ka ba ko a ɔɔ. A yɛlɛ ŋa da vɛŋɛɛŋ ka Jehoova suuri iri yaga zaa. Jehoova da dɔgrɛɛ noba na naŋ da taa a vɔlfaa ŋa na. (Sor. 11:31-34) Te na baŋ zannɛɛ yelnimizeɛ kaŋa yi ba zieŋ. Aseŋ ka te kaara te menne velaa a yi bombɔ-gaŋne eŋɛŋ. Ka te eɛ bondaaneba kyɛbee ka te eɛ nandaaneba, kyɛ a eɛ nimizeɛ ka te boɔrɔ “bondaaŋ boma binne sazuŋ.” Lɛ wuleeŋ ka aseŋ ka te erɛ yɛlɛ naŋ na vɛŋ ka te neŋ Jehoova neŋ Yezu niiloŋ na maaleŋ erɛ kpeɛŋaa yaga zaa. (Mat. 6:19, 20; Luk. 16:9) Ka teneeŋ e lɛ, te na baŋ taaɛ sagediibu ka Jehoova na kaa la te zu velaa.

9. Bo yɛlɛ teŋ baŋ peɛlaaŋ a kyaare Jehoova?

⁹ Zenɛ ŋa meŋ, Jehoova maŋ sonnɛɛ o puorebiiri. Lɛ wuleeŋ ka Jehoova puorebiiri na taaɛ boma zaa ba naŋ boɔrɔ, ka kɔŋ meŋ daaŋ koŋ kpɛ ba zaa bee? Ai.b Yɛlɛ teŋ baŋ peɛlaaŋ la ka, Jehoova daaŋ koŋ gyɛ te bare zaa. O na maŋ sonnɔ teŋ te yelkpeɛne zaa poɔŋ. Te waanaŋ ka te manne yɛlɛ ayi mine teŋ na baŋ tuore, ane lɛ teŋ na baŋ e te yɛlɛ a de wuli ka te taaɛ sagediibu ka Jehoova na baŋ ko teŋ boma yɛlɛ naŋ ferɛ te. A dɛndɛŋ soba, saŋa na te libi-yɛlɛ naŋ ba wa taa nimiri. Ayi soba, saŋa na teŋ wa nara te nendaare kaŋa yɛlɛ.

SAŊA NA TE LIBI-YƐLƐ NAŊ BA WA TAA NIMIRI

10. Bo yelkpeɛne mine teŋ na baŋ tuore a kyaare libi-yɛlɛ?

¹⁰ Saŋa na a donfaa ŋa baaroo naŋ tagra tara na, zie na maaleŋ eɛ kpeɛŋaa yaga zaa. Politics yelbawoŋtaa, zɔɔre, sããmmo bɛrɛ, ane baaloŋ faare na toɔ̃ vɛŋeŋ ka te libie zaa baare, kyɛbee ka te kɔŋ te toma, ane te bontaree meŋ. Te na baŋ kɔŋ la te yiri meŋ. A maŋ wa fɛreŋ ka te bɔ toma zie na teŋ be na, kyɛbee ka te de te booree deme tu sori gaa zie kaŋa teŋ na baŋ te kaara ba zu velaa. Boŋ na baŋ soŋ te ka te de gbɛɛ naŋ wuli ka te taaɛ sagediibu ka Jehoova nu taaɛ kpeɛ̃o ka o soŋ te?

11. Ka te libi-yɛlɛŋ ba wa taa nimiri, bo yɛlɛŋ na baŋ soŋ te? (Luka 12:29-31)

¹¹ A eɛ nimizeɛ yaga zaa ka te maŋ puore sɔre Jehoova, a manne yɛlɛ zaa naŋ dɔɔnɔ te a koo. Lɛ eebo na soŋ teŋ yaga zaa. (Yeng. 16:3) Puore sɔroo ka o ko bo sazu yɛŋ ka ho toɔ̃ de gbɛɛ naŋ soma. Lɛ puore sɔre ka o ko bo sukyirimaaroŋ meŋ, ka lɛ vɛŋ ka ho ta ‘dɔɔnɔ ho meŋɛ’ a kyaare yɛlɛ na hoŋ tuoro na. (Kanne Luka 12:29-31.) Sɔre Jehoova ka o soŋ bo ka ho niŋe paale ne boma na hoŋ taa na. (1 Tim. 6:7, 8) Peɛre yɛlɛ yaga yi te gama na poɔŋ a kyaare yɛlɛ naŋ seŋ ka ho e ka ho libi-yɛlɛŋ ba wa taa nimiri. Ka hooŋ gaa jw.org zu, ho na nyɛɛ yelzuri naŋ na baŋ soŋ bo a kyaare a yɛlɛ ŋa.

12. Bo soorebie aŋ seŋ ka Kristabie soore o meŋɛ ka lɛ vɛŋ ka o de gbɛre naŋ na soŋ o booree deme?

¹² A maŋ wa la noba mine teɛroŋ poɔŋ ka ba sage toma mine naŋ na vɛŋ ka ba bare ba booree deme kyɛ gaa ziyuo kaŋa. Gbɛɛ yaga, noba naŋ maŋ de a gbɛre ŋa maŋ wa nyɛŋ ka ba de la gbɛ-faa. Sɛre hoŋ na sage tonpaalaa kaŋa na, ta wa teɛrɛ libi-bɛrɛ hoŋ na nyɛrɛ yoŋ yɛlɛ, kyɛ aseŋ ka ho lɛ teɛre lɛ na a toma naŋ na baŋ nyɛ kpeɛ̃o ho neŋ Jehoova niiloŋ na zuŋ meŋ yɛlɛ. (Luk. 14:28) Soore ho meŋɛ ka: ‘Ka maaŋ bare N kultatɔ na kyɛ gaa, a na vɛŋeŋ ka te kultaa na naŋ e kpeɛŋaa bee? N na toɔ̃ gɛrɛɛ a lammore zaa, a naaŋ moɔloo, a maŋ lɛ te laŋna neŋ N yɔɔmine bee?’ Ka hooŋ taa biiri, a eɛ nimizeɛ ka ho soore ho meŋɛ a soorebiri ŋa: ‘Ka maaŋ ba peɛle N biiri, sobuo maŋ na toɔ̃ tu a guoli ba “Jehoova dɛnnoo ane o kawane poɔŋ”?’ (Efe. 6:4) Tere sori ka Naaŋmen vooroŋ soŋ na soŋ bo ka ho de gbɛre naŋ soma. Ta wa terɛ sori ka ho zɔmenne kyɛbee ho booree deme naŋ ba de Baabole sowuli tonɔ neŋ toma sãã ho teɛroŋ.c Asia saniŋe sɛŋ ka Tony be. O nyɛɛ apoɔsoe yaga ka o gaa paaloŋ yuo kaŋa a te tonɔ toma naŋ na vɛŋ ka o nyɛrɛ libie yaga. Kyɛ, o neŋ o pɔge da puore sɔrɛɛ Jehoova a kyaare gbɛre na aŋ seŋ ka ba de. Azuŋ, ba da ba sage ana apoɔsoe na. Ba da mɔɔ la ba moɔbo zaa ka ba ŋmaa ba booree na bondaaree yaga bare. Tony yeleeŋ ka: “N nyɛɛ apoɔsori a soŋ noba yaga baŋ wa baŋ Jehoova. Te biiri na meŋ de la eŋnyagroŋ a puoro ne Jehoova. N booree deme zaa wa nyɛɛŋ ka, ka teneeŋ de yɛlɛ naŋ be Matio 6:33 toŋ neŋ toma, Jehoova na kaa la te zu velaa zaa.”

SAŊA NA TEŊ WA NARA TE NENDAARE KAŊA YƐLƐ

13. Bo gbɛɛ teŋ na baŋ de pampana ka a soŋ te ka te kaara te menne zu saŋa na teŋ wa leɛ neŋnyaane na?

¹³ Te zaa maŋ teɛrɛɛ lɛ te zemmo naŋ na waa saŋa na teŋ wa leɛ neŋnyaane. Yɛlɛ na teŋ na e pampana ŋa na wuliŋ ka te eɛ noba naŋ taa sagediibu ka Jehoova nu na taaɛ kpeɛ̃o ka o soŋ te. A Baabole ba yelka a eɛ faa ka neɛ tonɔ tonkpeɛne, ka lɛ vɛŋ ka o toɔ̃ taa boma naŋ na vɛŋ ka o kaara o meŋɛ nendaare kaŋa. (Yeng. 6:6-11) Ka teneeŋ na toɔ̃ yɛŋ, a na somaŋ ka te maŋ kaa iri bonkaŋa biŋ a ko te nendaare kaŋa yɛlɛ. Libie maŋ toɔ̃ go teŋ yi yɛlɛ mine poɔŋ. (Ikil. 7:12) Kyɛ, a ba seŋ ka te de te teɛroŋ zaa eŋ bondaaŋ boma boɔbo eŋɛŋ.

14. Sobuo ka Hiburu 13:5 na toɔ̃ soŋ te ka te ta kyerɛ te menne yaga a kyaare te nendaare kaŋa yɛlɛ?

¹⁴ A yi yelmannaa kaŋa poɔŋ, Yezu da vɛŋɛɛŋ aŋ pɛle ka, ka neɛŋ ba e ‘bondaana Naaŋmen zieŋ’ a kyɛ kpimare libie yoŋ boɔbo eŋɛŋ, a eɛ dombol-yɛlɛ. (Luk. 12:16-21) Neɛzaa ba baŋ bieu yɛlɛ. (Yeng. 23:4, 5; Gyi. 4:13-15) Kyɛ, Kristabiiri lɛ seŋ ka ba e siri ka ba e yelkaŋa naŋ e o yoŋ. Yezu da yeleeŋ ka, aseŋ ka Kristabiiri nare ba menne ka ba na ‘barɛɛ boma zaa’ ba naŋ taa, ka a naŋ wa fɛre ka ba e lɛ. (Luk. 14:33) A yɛlɛ ŋa taa la da pɔge a Gyudiya Kristabiiri naŋ da bebe a dɛndɛŋ yuoŋ kɔɔ na saŋa. Ba da yi la ba poɔ zaa a bare ba bontaree zaa. (Hib. 10:34) Te wagre ŋa poɔŋ meŋ, te yɔɔmine kɔŋ la ba toma ane bontaree ba naŋ zagre ka ba de ba menne eŋ vooteŋ yɛlɛ poɔŋ zuŋ. (Yel. 13:16, 17) Boŋ soŋ ba baŋ toɔ̃ e lɛ? Ba sagɛɛ yɛlɛ na Jehoova naŋ eŋ noɔre na di kpɛlɛŋkpɛlɛŋ. Jehoova yeleeŋ ka: “N daŋ koŋ bare yɛ zaa bee a gyɛ yɛ bare.” (Kanne Hiburu 13:5.) A somaŋ ka te nare te nendaare kaŋa yɛlɛ velaa, kyɛ ka yɛlɛ mine te naŋ ba kaara soriŋ wa pɔge te, te na baŋ sagediŋ ka Jehoova na soŋ teŋ.

15. Bo teɛroŋ naŋ soma aŋ seŋ ka Kristabiiri naŋ waa bidɔgreba seŋ ka ba taa kyaare ba biiri? (Kaa a foto.)

¹⁵ Noba mine sããkomyɛlɛ poɔŋ, biiri la maŋ kaara ba dɔgreba zu saŋa na baŋ wa leɛ neŋnyaane. Sori kaŋa poɔŋ, a bidɔgreba maŋ teɛreŋ ka a biiri la noba naŋ na faa ba nendaare kaŋa saŋa na baŋ leɛ neŋnyaane na. A Baabole vɛŋɛɛŋ aŋ pɛle ka aseŋ ka bidɔgreba maŋ kaara ba biiri zu velaa. (2 Kor. 12:14) Yelmeŋɛ la, ka bidɔgrebaŋ wa leɛ neŋnyaane, ba na toɔ̃ boɔrɛɛ sommo yire ba biiri zieŋ. A maŋ eɛ a biiri meŋ noɔ̃ ka ba de a sommo ŋa ko ba. (1 Tim. 5:4) Kyɛ, aseŋ ka Kristabiiri naŋ e bidɔgreba baŋ ka, yɛlɛ naŋ na korɔ ba popeɛloŋ yaga zaa la baŋ na guoli ba biiri ka ba wa puoro Jehoova, kyɛ a ba e baŋ na guoli a biiri a kaara soriŋ ka a biiri bɔ libie a wa kaara ba zu.​—3 Gyn. 4.

16. Sobuo ka bidɔgreba na toɔ̃ soŋ ba biiri ka ba wa tonɔ toma kaara ba menne? (Efesu 4:28)

¹⁶ Saŋa na hoŋ sonnɔ ho biiri a kyaare lɛ na baŋ na toɔ̃ kaara ba menne zu na, tu ho ewuli soŋ eŋɛŋ a vɛŋ ka ba baŋ ka ba na toɔ̃ dɛlɛɛ Jehoova. Saŋa na baŋ naŋ e baapaalba na, soŋ ba ka ba baŋ ka a somaŋ ka ba maŋ tonɔ tonkpeɛne. (Yeng. 29:21; kanne Efesu 4:28.) Saŋa na baŋ baara na, soŋ ba ka ba moɔrɔ ba moɔbo zaa sakuu poɔŋ. Ka bidɔgrebaŋ peɛre yɛlɛ yaga gaa tɔɔre, ba na toɔ̃ de la Baabole sowuli soŋ ba biiri na ka ba de gbɛ-sonne a kyaare lɛ na aŋ seŋ ka ba gaa sakuu gaa tɔɔre seŋ. A bidɔgreba seŋ ka ba mɔɔ a soŋ ba biiri ka ba toɔ̃ tonɔ toma a kaara ba menne. Lɛ na baŋ yuo la sori ko a biiri ka ba tonɔ a paaneɛ toma.

17. Bo yɛlɛ teŋ na baŋ sagedi peɛlaaŋ?

¹⁷ Noba naŋ puoro Jehoova yelmennoŋ poɔŋ na baŋ taaɛ sagediibu kpɛlɛŋkpɛlɛŋ ka, Jehoova taaɛ a boɔbo neŋ a faŋa ka o ko ba boma yɛlɛ naŋ fɛrɛ ba. Saŋa na a donɛɛ ŋa baaroo naŋ tagra tara na, a na maaleŋ eɛ nimizeɛ yaga zaa ka te dɛle Jehoova. Lɛ zaa a donɛɛ ŋa naŋ leɛrɛ, kyɛ yɛ vɛŋ ka te sagedi kpɛlɛŋkpɛlɛŋ ka, Jehoova na de la o kpeɛ̃o na toŋ neŋ toma ka te nyɛ boma yɛlɛ naŋ ferɛ te. Te na baŋ taaɛ sagediibu kpɛlɛŋkpɛlɛŋ ka Jehoova nu na taaɛ kpeɛ̃o ka o soŋ te wagre zaa, ane zie zaa te naŋ be.