Jehoova Na Baŋ Soŋ Boŋ Saŋa Na Ho Eŋɛ Naŋ Wa Kyoɔre

1-2. Bo yɛlɛ mine la da maŋ dɔɔnɔ Pɔɔl saŋa kaŋaŋ? Sobuo ka Pɔɔl yɛlɛ ŋa na baŋ soŋ te? (Urom 7:​21-24)

KA HOOŊ wa woŋ bitontona Pɔɔl yuori, bo yɛlɛŋ maŋ wa ho teɛroŋ poɔŋ? Aminekaŋaŋ, ho na yeliŋ ka o da eɛ misinaare naŋ taa nyaa kpoŋ, a lɛ e wulwulo naŋ kyile, ane neɛ Jehoova naŋ de o vooroŋ soŋ na soŋ oŋ sɛge a Baabole. Ka hooŋ yeli lɛ, yelmeŋɛ hoŋ yeli. Kyɛ, saŋa kaŋa Pɔɔl eŋɛ zaaŋ da maŋ kyoɔre. Ho meŋ eŋɛ daaŋ kyoɔrɛɛŋ bee? Ka a taaŋ daaŋ pɔge bo, ho na baŋɛɛ yɛlɛ na poɔ Pɔɔl naŋ da be na meŋɛmeŋɛ.

² Kanne Urom 7:​21-24. Pɔɔl da sɛgɛɛ lɛta te ko a Urom Kristabiiri a wuli lɛ na yɛlɛ naŋ maŋ dɔɔnoo aseŋ wagre mineŋ. Yelmeŋɛ la, Pɔɔl da eɛ Kristabie naŋ taa sagediibu naŋ e kpeɛŋaa. Kyɛ, yɛlɛ mine da be la o eŋɛŋ a dɔɔnoo yaga zaa. Pɔɔl da ba pɛgeyi, azuŋ a da maŋ eɛ kpeɛŋaa koo ka o erɛ yɛlɛ Naaŋmen naŋ boɔrɔ wagre zaa. Kyɛ lɛ yoŋ naane, ka Pɔɔleŋ wa teɛre yɛlɛ na zaa oŋ da e sɛre kyɛ wa leɛ Kristabie na, o poɔ zaaŋ da maŋ sãã. Ka onaŋ wa tuore yelkpeɛŋaa kaŋa naŋ ba gɛrɛ, o eŋɛ zaaŋ da maŋ kyoɔre.

3. Bo yɛlɛ teŋ na zanne a zannoo ŋa poɔŋ?

³ Aneazaa ka a yɛlɛ ama zaa da dɔɔnɛɛ Pɔɔl, kyɛ o da ba maŋ teɛrɛ yɛlɛ naŋ na vɛŋ ka o poɔ sãã wagre zaa.a Bo yɛlɛŋ da vɛŋ ka Pɔɔl yelka o eɛ “nemba-neɛ”? Boŋ da soŋ Pɔɔl oŋ da ba maŋ teɛrɛ yɛlɛ naŋ na vɛŋ ka o poɔ sãã wagre zaa? Ka te poɔŋ wa sãã, bo yɛlɛŋ na baŋ soŋ te? Te na nyɛɛ a soorebie ama nɔɛ iribo a zannoo ŋa poɔŋ.

YƐLƐ NAŊ DA MAŊ VƐŊ KA PƆƆL POƆ SÃÃ WAGRE MINEŊ

4. Bo yɛlɛ mine la da maŋ vɛŋ ka Pɔɔl poɔ sãã?

⁴ Pɔɔl da maŋ teɛrɛɛ yelfaare na oŋ da e sɛre kyɛ wa leɛ Kristabie na. Sɛre ka Pɔɔl na wa leɛ Kristabie na, ba da boɔlooŋ ka Sɔɔl. O da eɛ yelfaare yaga. Aŋa mannoo poɔŋ, o da arɛɛŋ kyɛ kaara o taaba na baŋ koorɔ Stefanu. Sɔɔl da teɛrɛɛŋ ka lɛ eebo somaŋ. (Tom. 7:58; 8:1) Ane meŋ, Sɔɔl da de la nimikuonii a dɔgrɔ Kristabiiri.—Tom. 8:3; 26:​9-11.

5. Bo yɛlɛ ka Pɔɔl yeli kyaare yɛlɛ na oŋ da erɛ sɛre kyɛ wa leɛ Kristabie na?

⁵ Saŋa na bitontona Pɔɔl naŋ wa leɛ Kristabie na, o da maŋ leɛteɛrɛɛ yɛlɛ na oŋ da e saŋa kaŋa naŋ pare na aŋ dɔɔnoo yaga zaa. Saŋa na zaa oŋ da moɔ̃ niŋe a tonɔ o toma aŋa Kristabie na, kyɛ yɛlɛ na oŋ da e sɛre kyɛ wa leɛ Kristabie na da be la o sukyiriŋ a dɔɔnoo. Aŋa mannoo poɔŋ, aŋa yuoni 55 C.E. saŋa oŋ da sɛge a dɛndɛŋ Korinti gane te ko a Korinti lantaapuoruu noba. O da yelee a lɛta poɔŋ ka: ‘A da ba seŋ ka ba boɔlɔ ma bitontona, N naŋ da dɔgre a puoruu laŋne zuŋ.’ (1 Kor. 15:9) Yuomo mine puoriŋ, o da lɛ sɛgɛɛ lɛta te ko a Efesu lantaapuoruu na a yeli kyaare o meŋɛ ka, “N waa la a bile soba a nensonne zaa poɔ.” (Efe. 3:8) Pɔɔl da sɛgɛɛ lɛta ko Timoti a yelkoo ka o da waa la “neɛ naŋ maŋ toorɔ Naaŋmen zoma, a da dɔgrɔ noba kyɛ da waa zɔɔboɔrɔ.” (1 Tim. 1:13) Ŋmaa foto ho teɛroŋ poɔŋ a nyɛ a yɛlɛ ŋa. Pɔɔl gaaɛ lantaapuoruu kaŋa ka o te puore ba. Beŋ la ka o neŋ o yɔɔmine na dire dama baŋ yelkoo ka o dɔgrɛɛ ba dɔgreba kyɛbee ba booree deme mine. Wala hoŋ teɛre ka a yɛlɛ ŋa na kpɛɛ Pɔɔl aseŋ?

6. Bo yɛlɛ la da lɛ dɔɔnɔ Pɔɔl yaga zaa? (Kaa a muni zie yɛlɛ.)

⁶ Yelkpeɛŋaa kaŋa da be la Pɔɔl eŋɛŋ a dɔɔnoo yaga zaa. Pɔɔl da yeleeŋ ka a yelkpeɛŋaa ŋa waa ŋa goɔ naŋ be o eŋgane poɔ a dɔɔnoo yaga zaa. (2 Kor. 12:7) Pɔɔl da ba wuli yɛlɛ na meŋɛ naŋ da dɔɔnoo yaga zaa lɛ. Kyɛ, aminekaŋaŋ baaloŋ bee yelwonaa kaŋa la da dɔɔnoo.b

7. Bonso aŋ da maŋ e kpeɛŋaa ko Pɔɔl ka o erɛ yɛlɛ naŋ soma wagre zaa? (Urom 7:​18, 19)

⁷ Pɔɔl da maŋ ŋmeɛrɛɛ gbɛɛ. A da ba maŋ e mɔlɔ ko Pɔɔl ka o erɛ yɛlɛ naŋ soma wagre zaa. (Kanne Urom 7:​18, 19.) Pɔɔl da maŋ boɔrɔŋ ka o erɛ yɛlɛ naŋ soma, kyɛ oŋ ba pɛgeyi na zuŋ, a da maŋ eɛ kpeɛŋaa koo ka o e lɛ. Pɔɔl meŋɛ da yeleeŋ ka, saŋa kaŋa aseŋ ka o nyɔge o meŋɛ yaga zaa ka lɛ vɛŋ ka o ta wa erɛ yɛlɛ naŋ na sãã Jehoova poɔ. Kyɛ, Pɔɔl da naŋ moɔrɛɛ o moɔbo zaa. (1 Kor. 9:27) Pɔɔl da moɔrɔŋ ka o maŋ erɛ yelsonne, kyɛ gbɛɛ yaga o maŋ wa baŋna ka o yelee yelkaŋa kyɛbee a e yelkaŋa naŋ ba soma. A yɛlɛ ŋa da maŋ vɛŋeŋ ka o eŋɛ kyoɔre yaga.

YƐLƐ NAŊ DA SOŊ PƆƆL SAŊA NA O EŊƐ NAŊ WA KYOƆRE

8. Bo yɛlɛ mine la da soŋ Pɔɔl oŋ erɛ yɛlɛ naŋ soma?

⁸ Pɔɔl da maŋ teɛrɛɛ lɛ na Naaŋmen vooroŋ soŋ na naŋ na baŋ soŋ o neŋ o Kristabitaaba na ka ba iri ba teɛrɛ yi vɔlfaare eŋɛŋ, a kyɛ leɛ taa gyogri naŋ pɛlɛ Naaŋmen poɔ. Ka hooŋ kaa Pɔɔl lɛtare na poɔŋ, ho na nyɛɛ a yɛlɛ ŋa. (Uro. 8:13; Gal. 5:​16, 17) A yi Pɔɔl lɛtare na poɔŋ, o maŋ wulee vɔlfaare ane gyog-faare na Kristabiiri naŋ seŋ ka ba zagre. (Gal. 5:​19-21, 26) Lɛ wuleeŋ ka Pɔɔl da maŋ teɛrɛɛ o meŋɛ gbɛ-ŋmɛ yɛlɛ. O da maŋ zannɛɛ a Baabole a boɔrɔ kawane naŋ na baŋ somoo ka o leɛre o eebo, a toɔ̃ erɛ yɛlɛ naŋ pɛlɛ Naaŋmen poɔ. Nɔkpeɛne zaa kyebe ka Pɔɔl da deɛ kawane na oŋ ko o Kristabitaaba na tonɔ neŋ toma.

9-10. Ka Pɔɔl eŋɛŋ wa kyoɔre, bo yɛlɛŋ da maŋ somoo? (Efesu 1:7) (Kaa a foto.)

⁹ Yelmeŋɛ la, wagre mine Pɔɔl eŋɛ da maŋ kyoɔreŋ, kyɛ yɛlɛ yaga meŋ da bebeŋ a maŋ vɛŋ oŋ taa popeɛloŋ. Aŋa mannoo poɔŋ, ka o naŋ wa woŋ tonsonne na o yɔɔmine naŋ tonɔ a lantaapuoruu poɔŋ, o poɔ zaaŋ maŋ pɛle. (2 Kor. 7:​6, 7) Lɛ na o neŋ o yɔɔmine naŋ da taa niiloŋ naŋ soma na da maŋ vɛŋeŋ oŋ taa popeɛloŋ. (2 Tim. 1:4) Pɔɔl da baŋɛɛŋ meŋ ka Jehoova poɔ pɛle neŋ la o yɛlɛ. Azuŋ, o da de la “teɛroŋ soŋ” a puoro neŋ Jehoova popeɛloŋ poɔŋ. (2 Tim. 1:3) Haali saŋa na baŋ da nyɔgoo te eŋ nempɔgedieŋ Urom paaloŋ na, Pɔɔl da naŋ eŋnɛɛ o yɔɔmine na faŋa ka ba “kyellɛ a Daana eŋɛ.” (Fil. 4:4) A yɛlɛ ama zaa wuleeŋ ka Pɔɔl da ba vɛŋ ka a yɛlɛ na oŋ e saŋa kaŋa naŋ pare kyɛbee o gbɛ-ŋmɛ dɔɔnoo yaga zaa te gaali. Ka teɛroŋ faareŋ wa kpɛ Pɔɔl teɛroŋ, o da maŋ lonneŋ wieoŋ a iraa bare, a kyɛ leɛ de o teɛroŋ eŋ yelsonne eŋɛŋ.

¹⁰ Yel na kaŋa naŋ da lɛ vɛŋ ka Pɔɔl taa popeɛloŋ la Yezu yɔɔdeɛbo sareka na. Pɔɔl da sagedieŋ ka Jehoova naŋ nɔmoo zuŋ oŋ toŋ Yezu oŋ wa kpi koo. (Gal. 2:20; kanne Efesu 1:7.) Azuŋ, Pɔɔl da baŋɛɛŋ peɛlaaŋ ka Jehoova tu la Yezu Krista yɔɔdeɛbo sareka na eŋɛŋ a di o yelfaare suuri koo. (Uro. 7:​24, 25) Yelmeŋɛ la, Pɔɔl da eɛ yelfaare yaga saŋa kaŋa naŋ pare, a da ŋmɛ gbɛɛ meŋ, kyɛ o da de la popeɛloŋ puoro neŋ Naaŋmen.—Hib. 9:​12-14.

11. Bonso ka Pɔɔl yɛlɛ ŋa na baŋ eŋ te faŋa?

¹¹ Aŋa Pɔɔl, a ba maŋ e mɔlɔ ko te meŋ ka te teɛrɛ, a yele yɛlɛ, kyɛbee a erɛ yɛlɛ naŋ soma. Bonso saŋa kaŋa ka teneeŋ wa boɔrɔ ka te e yelsonne, te maŋ wa baŋna ka yelfaa la teŋ erɛ. Saŋa kaŋa te enne na maŋ kyoɔreŋ ka te teɛre ka te koŋ baŋ erɛ yɛlɛ naŋ pɛlɛ Jehoova poɔ. Te yɔɔpɔge Elizac nyɛɛ yuomo naŋ pare 20. Ŋaaŋ oŋ yeli kyaare lɛ na aŋ maŋ e kpeɛŋaa koo ka o erɛ yɛlɛ naŋ soma. O yeleeŋ ka: “Ka maaŋ wa teɛre Pɔɔl yɛlɛ ŋa, a maŋ eŋ maŋ faŋa yaga zaa. Bonso N wa nyɛɛŋ ka Pɔɔl meŋ da tuoree yelkpeɛne na maŋ tuoro na taa. A yɛlɛ ŋa lɛ vɛŋɛɛŋ maŋ baŋ ka Jehoova baŋɛɛ yɛlɛ na zaa o puorebiiri naŋ tuoro.” Ka Pɔɔl yɛlɛ ŋa taaŋ wa pɔgrɔ te, boŋ na baŋ soŋ te ka te erɛ yɛlɛ naŋ pɛlɛ Jehoova poɔ, a lɛ de popeɛloŋ meŋ puoruu?

YƐLƐ NAŊ NA BAŊ SOŊ TE SAŊA NA TE ENNE NAŊ WA KYOƆRE

12. Bo yɛlɛŋ na baŋ soŋ te ka te iri teɛroŋ faare bare te teɛroŋ poɔŋ?

¹² Moɔ̃ niŋe a erɛ yɛlɛ naŋ na vɛŋ ka ho neŋ Jehoova niiloŋ na maaleŋ e kpeɛŋaa. Aŋa yɛlɛ mannoo poɔŋ, ka teneeŋ wa dire bondi-sonne, a maŋ dɛnnɛ te kɔbɔ, a maŋ lɛ gaŋ gbiri ka aseŋ te, a maŋ vɛŋeŋ teŋ taa laafeeloŋ naŋ soma. Lɛ neŋ o zu la, ka teneeŋ maŋ kanna a Baabole bebiri zaa, a gɛrɛ a naaŋ moɔloo, a maŋ nare te menne sɛre kyɛ gɛrɛ a lammore, a maŋ lɛ mɔɔ a iri yɛlɛ noɔre a lammozieŋ, a na eŋ teŋ faŋa yaga zaa. Ka teneeŋ moɔ̃ niŋe erɛ a yɛlɛ ama, ana soŋ teŋ ka te iri teɛroŋ faare bare, ka lɛ vɛŋ ka te taa popeɛloŋ.—Uro. 12:​11, 12.

13-14. Bo yɛlɛ ka te yɔɔmine yeli kyaare lɛ na baŋ maŋ erɛ yɛlɛ naŋ na soŋ ba ka ba tage peɛle Jehoova na?

¹³ Te yɔɔdɔɔ kaŋa baŋ boɔlɔ John da nyɛɛ yuomo 39 saŋa na dɔkta naŋ yelkoo ka o taaɛ kansa baaloŋ. A piilee saŋa na, a yɛlɛ da dɔɔnɛɛ John yaga zaa. O yeleeŋ ka: ‘N yuomo ba nyɛ nimitɔɔre gaabo kyɛ ka a baaloŋ faa ŋa kpɛ ma.’ Ana saŋa na o bidɔɔ da nyɛɛ yuomo ata. Boŋ da soŋ John oŋ are a eŋkyoɔre yɛlɛ ŋa noɔreŋ? O yeleeŋ ka: “Aneazaa ka N maŋ baleŋ yaga, kyɛ N maŋ mɔɔŋ ka N neŋ N booree deme erɛ yɛlɛ naŋ na vɛŋ ka te neŋ Jehoova niiloŋ na maaleŋ e kpeɛŋaa. Te maŋ gaaɛ a lammore zaa, a toŋ a naaŋ moɔloo toma daa zaa, a maŋ mɔɔ a e te booree zannoo haali saŋa na aŋ e kpeɛŋaa ko te. Ka teneeŋ wa tuore yelkpeɛŋaa kaŋa, a piilee saŋa te eŋɛ na baŋ kyoɔreŋ yaga. Kyɛ, N wa nyɛɛŋ ka a ba maŋ kɔɔre kyɛ ka Jehoova ko te faŋa teŋ naŋ dire yelmennoŋ koroo. Jehoova maŋ lɛ vɛŋeŋ teŋ baŋ ka o nɔŋ teŋ. Jehoova na soŋɛɛ neɛzaa naŋ tuoro yelkpeɛne, aŋa lɛ na oŋ soŋ ma na.”

¹⁴ Eliza lɛ yeleeŋ ka: “Ka maaŋ wa gaa te lammozie na kyɛbee a zanne a Baabole N meŋɛŋ, N maŋ wa nyɛŋ ka Jehoova nɔŋ maŋ yaga, a maŋ lɛ kyɛllɛ wono N puore sɔroo meŋ. A maŋ vɛŋeŋ ka N poɔ pɛle yaga.” Nolan eɛ gbandige zukaara. O neŋ o pɔge Diane be la Africa teŋɛ poɔŋ. O yeleeŋ ka: “Ka te enneŋ wa kyoɔre, kyɛ te naŋ maŋ moɔ̃ la niŋe a erɛ yɛlɛ naŋ na vɛŋ ka te neŋ Jehoova niiloŋ na maaleŋ e kpeɛŋaa. Te menne maŋ wa nyɛŋ ka Jehoova la soŋ te teŋ taa popeɛloŋ. Te maŋ leɛteɛrɛɛ te menne ka Jehoova na soŋ teŋ, a lɛ ko te maaloo meŋ. Te ba baŋ sori na Jehoova naŋ na tu a e lɛ, kyɛ te taaɛ sagediibu ka o na eɛ lɛ.”

15. Ka yelkaŋaŋ wa dɔɔnɔ te te gaali, wala teŋ na baŋ e? De yelmannaa wuli a muni.

¹⁵ Ka te eŋkyoɔre naŋ ba gɛrɛ, ana somaŋ ka te lɛ e yɛlɛ mine naŋ na baŋ soŋ te. Aŋa mannoo poɔŋ, te de ka ho posogɔ maŋ ɔɔrɔŋ. Wala hoŋ na baŋ e ka o ta lɛ ɔɔrɔ? Aminekaŋaŋ, ho na maŋ iri kyɛŋeŋ fẽẽ bebiri zaa. Ho na baŋ vɛŋeŋ ka ho dɔgrɔ kaŋa nɔŋnɔŋ ho posogɔ na meŋ ko bo. Lɛ na toɔ̃ vɛŋeŋ ka o ta lɛ ɔɔrɔ yaga. Ka hooŋ gaa dɔkta zie, o na baŋ soŋ boŋ ka ho baŋ bon naŋ vɛŋ ka ho posogɔ beɛrɛ bo. Lɛ neŋ o zu la, ka yelkaŋaŋ wa dɔɔnɔ te te gaali, te na baŋ peɛrɛɛ yɛlɛ yi a Baabole neŋ te puoruu gama na poɔŋ, a sɔre kawane yi Kristabie naŋ kyile zie. Lɛ na soŋ teŋ ka te erɛ yɛlɛ naŋ pɛlɛ Jehoova poɔ. Bo yɛlɛ mine la na baŋ lɛ soŋ te?

16. Bo yɛlɛŋ na baŋ soŋ bo ka ho baŋ yɛlɛ naŋ maŋ vɛŋ hoŋ teɛrɛ eŋkyoɔre yɛlɛ? (Yieme 139:​1-4, 23, 24)

¹⁶ Puore sɔre Jehoova ka o soŋ bo ka ho baŋ yɛlɛ naŋ na baŋ soŋ bo. Naa Deevid da baŋɛɛŋ ka Jehoova bamooŋ velaa zaa. Azuŋ, o da puore sɔrɛɛ Jehoova ka o somoo ka o baŋ yɛlɛ naŋ maŋ vɛŋ ka o eŋɛ kyoɔre. (Kanne Yieme 139:​1-4, 23, 24.) Ho meŋ na baŋ puore sɔrɛɛ Jehoova ka o soŋ bo ka ho baŋ yɛlɛ naŋ maŋ vɛŋ ka ho eŋɛ kyoɔre, ane lɛ hoŋ na toɔ̃ iri ana yɛlɛ na yi ho teɛroŋ poɔŋ. Ho na baŋ soorɛɛ ho meŋɛ ka: ‘Bo yɛlɛ la maŋ vɛŋ ka N eŋɛ kyoɔre? Bo yɛlɛ la maŋ vɛŋ maŋ piili teɛrɛ eŋkyoɔre yɛlɛ? Ka teɛroŋ faaŋ wa kpɛ N teɛroŋ poɔŋ, N maŋ iruuŋ bare wieoŋ lɛ bee?’

17. Bo yɛlɛ hoŋ na baŋ zanne ka a soŋ bo ka ho maŋ teɛrɛ yɛlɛ naŋ soma? (Kaa a foto.)

¹⁷ Ho na baŋ zannɛɛ Baabole poɔ yɛlɛ naŋ na baŋ soŋ bo. Saŋa kaŋa, a na somaŋ ka ho maŋ zanne Jehoova gyog-sonne na yɛlɛ. Lɛ eebo na eŋ boŋ faŋa. Aŋa mannoo poɔŋ, saŋa na bitontona Pɔɔl naŋ da maŋ teɛrɛ a yɔɔdeɛbo sareka ane Jehoova sudi yɛlɛ na, a da maŋ emooŋ faŋa yaga zaa. Ho meŋ na baŋ eɛ lɛ. Ho na baŋ peɛrɛɛ yɛlɛ yaga a yi Research Guide for Jehovah’s Witnesses, Watch Tower Publications Index, kyɛbee te puoruu gama mine naŋ be ho meŋɛ kɔkɔre poɔŋ. Ho na baŋ zannɛɛ yelzuri naŋ kyaare Naaŋmen nembaalonzoe, sudi, ane yelmeŋɛ nɔmmo. Ka hooŋ wa peɛre nyɛ yɛlɛ naŋ na baŋ soŋ bo, ho na baŋ sɛgaaŋ biŋ. Ho na baŋ sɛgaaŋ eŋ zie kaŋa aŋ na e mɔlɔ ka ho nyɛ a wieoŋ. Azuŋ, ka ho eŋɛŋ wa kyoɔre, ho na baŋ kannaaŋ. Maŋ mɔɔ a de yɛlɛ na hoŋ zanne na tonɔ neŋ toma. Lɛ na soŋ boŋ ka ho toɔ̃ are a yelkpeɛne noɔreŋ.—Fil. 4:8.

18. Bo yɛlɛ mine ka Kristabiiri mine zanne aŋ toɔ̃ soŋ ba?

¹⁸ Eliza da zannɛɛ Gyoob yɛlɛ naŋ be a Baabole poɔŋ na yɛlɛ gaa tɔɔre. O yeleeŋ ka: “A da wa taɛ saŋa kaŋa maŋ tuore yelkpeɛne naŋ tutu taa. Azuŋ, N da zannɛɛ Gyoob yɛlɛ. O meŋ da tuoree yelkpeɛne yaga, ka lɛ da vɛŋ ka o eŋɛ kyoɔre yaga. Aneazaa, Gyoob da ba gyɛ Jehoova bare, haali saŋa na oŋ da ba baŋ bon nanso oŋ tuoro a yelkpeɛne.” (Joob 42:​1-6) Diane meŋ lɛ yeleeŋ ka: “Maaŋ neŋ N serɛ zannɛɛ a Draw Close to Jehovah gane na. Te wa nyɛɛŋ ka Jehoova sonnɔ teŋ teŋ tɔglɔ o gyog-sonne na. Azuŋ, te ba maŋ de te teɛroŋ eŋ te eŋkyoɔre yɛlɛ na eŋɛŋ wagre zaa, kyɛ te maŋ teɛrɛɛ lɛ na Jehoova naŋ sonnɔ te, a lɛ wulo te ka te taa gyog-sonne na eŋɛŋ. Lɛ maŋ vɛŋeŋ ka te ne o niiloŋ na maaleŋ e kpeɛŋaa.”—Aiz. 64:8.

TE NA BAŊ TAAƐ SAGEDIIBU KA JEHOOVA NA SOŊ TEŊ A LƐ KO TE MAALOO MEŊ

19. Bo yɛlɛŋ na baŋ pɔge te wagre mineŋ? Bo yɛlɛ teŋ na baŋ sagedi?

¹⁹ Ka teneeŋ de yɛlɛ na zaa teŋ manne a zannoo ŋa poɔŋ na toŋ neŋ toma, kyɛ saŋa kaŋa te poɔ na baŋ sããŋeŋ, ka teɛroŋ gyɛre meŋ kpɛ te. Bebie mine gba, te enne na baŋ kyoɔreŋ yaga zaa, ka lɛ vɛŋ ka te ba baŋ lɛ teŋ na e te menne. Kyɛ, Jehoova na soŋ teŋ saŋa na teɛroŋ faare naŋ wa dɔɔnɔ te yaga zaa. Te na baŋ taaɛ sagediibu ka gbɛɛ yaga, te na baŋ taaɛ popeɛloŋ bonso te baŋɛɛŋ ka te neŋ Jehoova taaɛ niiloŋ naŋ soma, a lɛ baŋ meŋ ka o poɔ pɛlɛɛ yɛlɛ na teŋ erɛ na.

20. Bo yɛlɛ hoŋ boɔrɔ ka ho moɔ̃ niŋe a erɛ?

²⁰ Yɛ vɛŋ ka te moɔ̃ niŋe a ta wa vɛnɛ ka te yelwonii, yelfaare te naŋ e saŋa kaŋa naŋ pare, ane te gbɛ-ŋmɛ vɛŋ ka te popeɛloŋ baare. Jehoova na baŋ soŋ teŋ ka te are te teɛroŋ gyɛre noɔreŋ, a lɛ taa sukyirimaaroŋ meŋ. (Yiem. 143:10) Paradiisi poɔŋ, a koŋ lɛ e kpeɛŋaa ko te ka te teɛrɛ yɛlɛ naŋ na vɛŋ ka te taa popeɛloŋ. Ana saŋa na, yelzaa kyebe ana vɛŋ ka te taa teɛroŋ gyɛre. Te na maŋ de la popeɛloŋ a puoro Jehoova te Naaŋmen bebiri la bebiri zaa.