Meken 35
Cainöje Ka Sisitria Hune La Nöjei Cainöje Asë
THATREINE kö troa thëthëhmine la ijine cainöje i Iesu celë: kola lapa hnei Iesu hune la öline la wetr, me hamëne la ketre cainöje ka sisitria catr, ene lo cainöje hune la wetr. Thaa nanyi kö la hnagejë ne Galilaia qaa lai, nge ma easenyi catre fe a tro Kaperenauma. Thupene la hna thithi ngöne la jidri ka pexej, Iesu a iëne la itretre drei nyidrë troa itre aposetolo, ala 12 angatr. Thupene lai, nyidrëti a ce uti pi me angatre kowe la ketre götrane gaa jijia ne la wetr.
Ijije troa qaja ka hape, kucakuca Iesu, nge maine jë nyidrëti a ajane troa pane nango meköl. Ngo nyimutre catre la itre atr ka traqa qaa Iuda me Ierusalema, 100 me 110 lao kilomet nyine trongën. Itre xan, angatre a traqa qaa Turo me Sidona, itre traone ngöne gejë ne la götrane ailopi. Angatre a traqa troa drei Iesu, me sipo nyidrë troa aloine la itre meci angatr. Hetrenyi fe la itre atr hna kucahmëne hnene la itre dremoni, ene lo itre angela ka ngazo i Satana.
Ame la Iesu a uti ke, kola easenyi nyidrë hnene la itre ka wezipo, matre troa ketri nyidrë, nge nyidrëti a aloine la itre meci angatr. Thupene lai, Iesu a elë jë ngöne la ketre götrane gaa draië ne la wetr. E cili, nyidrëti a lapa ju me nyiqaane troa inine la itre atr ka ilapanyi qëmeke i nyidrë, ngöne la götrane gaa jijia. Öhnë hë epuni lai, ame la itre ka lapa drei Iesu la ijine cili, pë hmaca kö trene sine kucakuca!
Hetre nyipi ajane la itre atr troa drenge la atre ini, ka atreine troa kuca la itre iamamanyikeu nyine hain. Ngo eje hi laka, Iesu a pane qaja la cainöje i nyidrë thatraqane la itretre drei nyidrë, angetre lapa kanothi Iesu me easenyi nyidrë. Ngo easë a hane kapa la cainöje celë, jëne pë hë la hna fejane hnei Luka me Mataio.
Tru catre kö la aqane cinyihane hnei Mataio lo cainöje i Iesu hune la wetr, ma troa afoa matre hane jë traqa kow hnei Luka la eqeane lai. Matre, kola hane qaja fe hnei Luka la itre xaa ewekë hna cinyihane hnei Mataio, ngo ngöne pena ha la ketre ijine cainöje Iesu; kola mama lai ngöne la hna cinyihane ngöne Mataio 6:9-13 me Luka 11:1-4, me Mataio 6:25-34 me Luka 12:22-31. Ngo thaa sesëkötre kö së, pine laka, nyimutre catre la itre ini hnei Iesu hna amexeje hmaca ngöne la nyidrëti a cainöje trootro, matre hnei Luka hmaca pena ha hna mekune troa qaja la itre ini cili ngöne la ketre ijine pena ha.
Kola sisitria catre la cainöje i Iesu, hnene la ejuine la itre mekune ngöne la götrane la ua, me hnene fe laka, pëkö ejolene troa trotrohnine la itre nyipici celë hna hamëne hnei Iesu. Nyidrëti a xome la itre ewekë hna melëne hnene la itre atr, me qaja la itre ewekë hna atre hnyawa hnei angatr, matre thaa tro kö a jole e troa trotrohnine la itre mekune cili hnene la itre atr ka ajane troa xötrethenge la itre hna amekötine hnei Akötresie.
Drei La Ka Hetrenyi La Nyipi Madrin?
Ajane asë hi la nöjei atr troa madrin. Atre hnyawa hi Iesu lai, celë hi matre nyidrë a nyiqaane la cainöje i nyidrë ngöne la wetr, me qaja la pengöne la atr ka nyipi madrin. Haawe, canga tro hi la aqane nyiqaane ithahnata cili a ahlëne la aja ne la itre atr ka ala nyimu ka drei Iesu. Ngo ame koi itre xan, itre pane hnaewekë lai ka thaa ihmeku hnyawa kö memine la mel.
Öni nyidrëti kowe la itretre drei nyidrë ka hape: “Manathithi nyipunie itre ka pë ewekë, ke thatraqai nyipunie la baselaia i Akötesie. Manathithi nyipunie itete mecijine enehila, ke tro ha ameji nyipunie. Manathithi nyipunie angete teije enehila, ke tro ha nyipunie a hnyima. Manathithi nyipunie e tro ha methinë nyipunie hnei at, . . . Madine jë nyipunie ngöne la drai cili, me aciacin; ke hana wang, ataqate la june koi nyipunie e hnengödrai.”
Celë hi aqane fejane Luka la aqane nyiqaane Iesu la cainöje i nyidrë. Ngo ame ngöne la hna fejane hnei Mataio, Iesu fe a hane qaja ka hape, troa hane manathithi fe la itre ka menyik, me itre ka ihnim, me itre ka hni ka wië, me angetre aloin. Angatre lai lo angetre madrin, pine laka, tune la aqane qaja Iesu, tro angatre a mele palua ngöne la ihnadro, nge tro ha hnimi angatr, tro fe angatre a öhnyi Akötresie, nge tro hë angatre a itre nekö i Nyidrë.
Ame koi Iesu, ke ame la troa madrin, thaa ka xulu hmekuje kö qa ngöne la easë a elo. Ame la nyipi manathith, ke, sisitria catre pala kö ej, ngöne laka, eje a qaja la mejihni memine la ajane me madrine ka tru troa mel.
Haawe, Iesu a amamane ka hape, ame la itre atr ka manathith, ke, angatre hi lo ange ka öhne laka, nyipi ewekë catre kowe la mele i angatre la itre aja ngöne la götrane la ua; ketre, angatre fe a hacene laka, itre ka ngazo angatr, ene pe thele jë troa atrepengöi Akötresie me nyihlue i Nyidrë. Celë hi matre, maine troa methinë angatr, maine tro pena a icilekeu me angatre pine laka, angatre a kuca la aja i Akötresie, manathithi angatr, ke, atre hi angatre laka, Akötresieti a kepe angatr, nge tro Nyidrë a hamëne la mele ka thaa ase palua kö.
Ngo eje hi laka, hetrenyi thene la itre ka drei Iesu, tune mina fe la itre xaa atr enehila, la mekune kola hape, mo me itre nyine madrine la ka troa hamë manathithi kowe la atr. Haawe, pine laka atre hi nyidrë laka, thaa eje kö lai, nyidrëti a qaja jë la ketre ewekë, matre kola sesëkötre hnene la itre ka drei nyidrë ka ala nyim, öni nyidrë:
“Ekölö hi ni nyipunie ange tena mo! ke hetenyi hë nyipunie la loi. Ekölö hi nyipunie ange ka meji enehila! ke tro hë nyipunie a mecijin. Ekölö hi ni nyipunie angete hnyima enehila! ke tro hë nyipunie a teije me latesi. Ekölö hi ni nyipunie e tro nöjei ate asë a qaja aloinyi nyipunie! ke hna tune hnei ite keme i angate kowe la ite perofeta thoi.”
Nemene la aliene la itre hnei Iesu hna qaja? Pine nemene matre, hleuhleu la pune kowe la itretre thele mo, me thele ielene la itre nyine madrin, me thele troa atrune hnei atr? Pine laka, maine tro la ketre atr a hetrenyi maine hnime la itre ewekë cili, haawe, thatreine kö tro angeice a kuca ngöne la mele i angeice la huliwa i Akötresie, ene lo huliwa ka troa hamëne la nyipi manathith. Ketre, thaa Iesu kö lai a qaja ka hape, loi e troa pë ewekë, troa mecijin, maine troa hnëmec matre troa manathith. Ngo eje hi laka, hetrenyi la itre atr ka pëkö ewekë, angatre a xötrethenge la itre ini i Iesu, nge Akötresieti a hamë angatre la nyipi manathith.
Thupene lai, Iesu a ithahnata kowe la itretre drei nyidrë, me hape: “Nyipunieti la alase ne la nöj.” Eje hi laka, thaa nyidrëti kö lai a hape, itre alase angatr. Ame la alase, celë hi ewekë ka troa thupëne aqeane la itre xeni wanga troa pi itre ej. Hetre hu sootre ngöne la ēnē i Iehova, ezine la ita ne huj, kola xome itre eje hnene la itretre huje nyine sootrëne la itre xeni me öni hna troa hujën.
Nyipici laka, “alase ne la nöj” la itretre drei Iesu, ngöne laka, jëne angatr, tro ha thupëne la itre atr. Tro la maca hnei angatre hna tro fë, a thupëne la mele ne la itre atr ka kapa me trongëne la ithuemacanyi cili! Ketre tro la maca cili a akökötrene e kuhu hni angatre la itre thiina ka lolo, tune la troa catre lapaune me mele nyipici, nge jëne tro fe angatre lai a neëne la ngazo ngöne la götrane la ua me aqane mele o drai.
Iesu a qaja kowe la itretre drei nyidrë ka hape: “Nyipunieti la lai ne la fene hnengödrai.” Thaa tro kö a amë la lamepa fene la kumete, ngo loi e troa atë e hune la tan, qa ngöne lai, Iesu a qaja ka hape: “Tune ju nyipunie ahudumenejë la lai nyipunie qëmeke ne la nöjei at.” Itretre drei nyidrë a drengethenge la hna amekötine cili, ene la troa anyipicine kowe la nöjei atr, me troa amamane la itre tulu ka lolo ka ihmeku memine la itre trepene meköti ne la Tusi Hmitrötr.
Itre Trepene Meköti Thatraqane La Itretre Dreng
Itre hene hmi a xomi Iesu ceitune me ketre atr ka ena la Trenge Wathebo i Akötresie, angatre hi lo ka mekune troa humuthi nyidrë. Celë hi matre, ame ngöne la nyidrëti a sisedrëne la ihaji i nyidrë hune la wetr, öni nyidrëti e qeje pengöne ka hape: “The mekune kö nyipunie, laka, traqa ha ni troa apatene la wathebo, me nöjei perofeta; tha traqa kö ni troa apaten, ngo troa aeaten.”
Atraqatre la metrötre i Iesu kowe la Trenge Wathebo i Akötresie, nge nyidrëti a xatuane la itre atr ka drei nyidrë troa hetrenyi la metrötre cili. Öni nyidrë: “Qangöne lai ame la ate shashaithe la kete ene la nöjei wathebo celë ‘ka co cat,’ me inine la nöjei ate troa tun, tro ha qaja aconyi angeice hnine la baselaia ne hnengödrai,” kola hape, thaa tro kö la atr celë a lö ngöne la Baselaia.
Thaa Iesu kö a thipe trije la Trenge Wathebo i Akötresie, ngo nyidrëti pe a xelene la itre aqane mekune ka troa upe la ketre atr troa ena la wathebo cili. Thupene la hna amekunëne la Trenge Wathebo hna hape, “The tro kö eö a ihumuth,” öni Iesu: “Ngo ini pe a qaja koi nyipunie, ame la ate elëhnine la tejine me angeice nge pëkö kepin, ijije troa ameköti angeic.”
Pine laka, ngazo catre e troa lapa fë elëhni kowe la sine cetro së, ke atreine hi troa traqa kowe la ihumuth, Iesu a hamëne jë la ketre ceitune nyine amamane koi së la hna troa kuca matre hetrenyi la tingeting. Öni nyidrëti ka hape: “Qangöne lai maine eö a tro fë pi la ahnahna [huje] i’ ö kowe la ita ne huj, nge eö a hnine la tejine me eö a hete aköte göi’ ö; amë ju pë hë e cili fene la ita ne huje la ahnahna i’ ö, nge trojë eö a pane iloi me tejine me eö ame hna tropi troa hujëne la ahnahna i’ ö.”
Iesu a amekunëne hmaca la itre atr ka drei nyidrë lo hnaasevenene lo treene lao Wathebo, öni nyidrë: “Ase hë nyipunieti denge lo hna qaja ka hape, ‘The tro kö eö a kuci ngazo.’ ” Ngo eje hi laka, Iesu fe a ahnëjinëne la itre atr ka lapa fë e kuhu hni angatre la pi nyi xetë triji föe hmunë. “Ini pe a qaja koi nyipunie, ame la ate goeëne la fö i ket’ ate me meciu nyido, ase hë angeice kuci ngazo me nyido e kuhu hni.”
Thaa Iesu kö la a qaja la ketre mekune ka ngazo ka mama pi hi ngöne la he së nge paatre pi hi, ngo ene pe la troa ‘goeëne hutin.’ Ame la atr ka goeëne cememine la meciune la ketre föe, ke tro ha fetra e kuhu hni angeice lo itre aja ka catrehnine catr, nge ame ju hi la kola traqa koi angeice la ketre ijine ka nyi jë i angeice troa nyi xetë, ene pe kei ju. Nemene la aqane troa thupëne matre thaa tro kö a traqa kowe lai? Iesu a amamane hnene la ketre ceitune la aqane troa xome la itre xaa hnepe hnëqa ka thaa hmaloi kö, ngo ka nyipi ewekë pe thatraqane la mele së, öni nyidrëti ka hape: “Nge maine nyi zö eö hnene la alameke maca i ’ö, shea tije pi ej. . . . Nge maine nyi zö eö hnene la ime maca i ’ö, thupe tije pi ej.”
Ame itre xaa ijine ke, nyine mele kowe la atr, e tro angeice a nue troa thupa trije la ketre götrane la ngönetrei i angeice ka wezipo. Ngo tune la hna qaja hnei Iesu, nyipi ewekë pala kö e troa ‘trije’ la nöjei ewekë, ngacama ketre ewekë ka tru alameken, tune la alamek, maine wanakoim, göi troa neëne la itre mekune me itre huliwa ka sis. Tune la hna qaja hnei Iesu, wanga troa kuiëne la ka kuci ngazo, ngöne la Gehena (ketre götrane ezine e Ierusalema, hnë dreuthe la itre traxawa), celë hi ewekë lai nyine qeje pengöne la meci ka epine palua.
Iesu a amamane fe la aqane troa sa kowe la itre atr ka thele troa pi iakötrë me pi isi. Nyidrë a hamëne la eamo celë kola hape: “The të kö la ngazo; nge ame la ate xe la tasite maca i ’ö, ujënejë fe la kete götrane koi angeic.” Thaa Iesu kö lai a qaja ka hape, maine troa lepi së tro pe hi së a goe, me cile goeëne la kola qanangazone la fami së. Thaa tro kö lai a eatre angazonyi la atr hna xe itrasitren, ngo kolo lai a thele isi hnene la atre ixe. Haawe, Iesu lai a qaja ka hape, maine tro la ketre atr a pi inyingë me thele isi, maine hnene la troa ixe, maine troa iqaqa pena, thaa loi kö e troa iatëkeune la ngazo.
Thupene la hnei Iesu hna amekunëne la wathebo ka iupi troa hnime la ketre atr, öni nyidrë: “Ngo ini pe a qaja koi nyipunie, ka hape, Hnimeju la ite ithupëjia me nyipunie, nge thithi ju koi angete axösisi nyipunie.” Nyidrëti a hamëne ju la ketre kepine ka sisitria catre matre loi e troa huliwa tune lai, öni nyidrë: “[Qangöne lai] itete neköne nyipunie me Tetetro i nyipunie e koho hnengödrai; ke anganyidëti a axulune la jö i anganyidë hune la nöjei ka ngazo me ka loi.”
Iesu a nyipune ju la hnepe götrane la ihaji i nyidrë celë, me hape: “Mekötipi nyipunie, mate tune me Tetetro i nyipunie ka meköti e hnengödrai.” Thaa nyidrëti kö a qaja ka hape, atreine tro së a pexej, ngo loi e tro fe së a hane tui Akötresie, ene la troa amamane la ihnimi së kowe la itre ithupëjia me easë. Kola meköle fe ngöne la tusi Luka la itre trenge ewekë i Iesu hna hape: “Ihnimiju nyipunie tune la Tetetro i nyipunie ate ihnim.”
Thithi Me Mejiune Koi Akötresie
Iesu a sisedrëne la ihaji i nyidrë, me qaja angazone la aqane mele thoine la itre atr ka amamane ka hape itre ka catre hmi, ngo ngazo pe la itre thiina. Öni nyidrëti ka hape: “Qangöne lai e tro eö a ihnim, the ufi trutru kö qëmeke i ’ö, tune la angete thoi.”
Nyidrëti pe a qaja ka hape, “Ngo e tro eö a thith, the tune kö la angete thoi; ke aja i angate troa thithi cile hnine la nöjei sunago me ngöne la ëzine la hna ijejea, mate öhnyi angate hnei ate.” Hane pe la tulu nyine troa xötrethenge: “Ngo e tro eö a thith, löju kowe la hnahage i ’ö, nge ase hë thinge la qëhnelö, thithiju kowe la Tetetro i ’ö ngöne la ga sihngöd.” Thaa Iesu kö a qaja angazone la itre thithi hna kuca cememine la ka ala nyim, pine laka, hnei nyidrëti fe hna hane tun. Ame pe la hnei nyidrëti hna jele ngazon, ke, ene lo itre thithi hna kuca, matre troa haine hnene la itre atr ka dreng, nge matre troa jele loine hnei itre xan.
Iesu a hamëne ju fe la eamo hna hape: “Ngo e tro nyipunie a thith, the xötraeë kö, tune la nöjei ethen.” Thaa nyidrëti kö a jele ngazone la troa anyimua qaja la itre xaa hnaewekë. Ngöne la ketre ijine ke, hnei nyidrëti fe hna hane anyimua qaja la “Wesi ula ka caas.” Ngo ame la ewekë ka ngazo, ke, ene la troa “e gufane” la itre hnaewekë hna inine hë, tune lo aqane e itre xane la itre itrapeletr, laka, kola e gufane menune la thith.
Hnei Iesu hna xatuane la itre ka drei nyidrë troa thith, matre nyidrëti a hamëne ju la ketre tulu laka hetre sevene lao sipo e hnin. Ame la köni pane sipo, ke, thatraqane la Musi cile i Akötresie, memine la itre aja i Nyidrë. Kola sipone matre troa ahmitrötrëne la atresiwa i Akötresie, nge matre hlepëti pi la Baselaia i Nyidrë, nge matre troa eatre la aja i Nyidrë. Ame pë hë la foa lao munën, ke, itre sipu sipo së pë hë, göi troa kapa la xeni e nöjei drai, göi troa nue trije la itre ngazo, ketre matre thaa tro kö a sasaithi tulu ngöne la kola tupathi së, nge matre troa thepe së qa thene la ithupëjia.
Thupene lai Iesu a qaja jë la ketre theth, ene la troa wangatrune menune pala ha la itre mo ne fen. Öni nyidrë: “The amë kö thatraqai nyipunie la tenga mo e celë fen, ga hete nekö i fenifeni me xojene troa an, nge ga hete ate kë ’nö angete thë me ënö.” Thaa hnene hmekuje kö laka, itre trengamo ka troa paatr, ngo xajawa i Akötresie, ka gufa itre ej.
Celë hi matre Iesu a qaja ka hape: “Ngo amëjë thatraqai nyipunie la tenga mo e koho hnengödrai.” Maine tro së a amë panëne ngöne la mele së la huliwa i Akötresie, haawe, atreine hi tro së a hane hetrenyi la trengamo cili. Thatreine kö la ketre atr troa lepe trije la ahnahna hne së hna kapa qa thei Akötresie, tune mina fe la thangane la ahnahna cili. Kola qaja fe hnei Iesu ka hape: “Ke ame la hna amë la tenge nyi ’ö ngön, te, eje fe hi la hni ’ö.”
Iesu a qaja hmaca lo hnö ne la pi aja mo jëne la ketre ceitun, kola hape: “Lamepa ne la ngönetei la alamek; qa ngöne lai e maca la alameke i ’ö, ame hna cengöne laipi la ngönetei ’ö.” Ame la alameke ka lolo hnyawa, ke kösë lo ame koi ngönetrei, ketre lamepa lai ka mele ngöne ketre götrane gaa miti catr. Ngo, maine easë a ajane troa goe hnyawa, loi e troa maca la alameke së, ene la troa caa ewekë hna goeëne hi. Maine thaa maca hnyawa kö la alamek, nge hajihaji la itre ewekë troa goeën, canga amë hi së la pi aja mo qëmekene la huliwa i Akötresie, ene pe jidri asë pi hi la “ngönetrei.”
Iesu a nyipune ju la mekune celë hnene la ketre ceitune ka tru, kola hape: “Pëkö ate ateine troa nyihlue ne la lue joxu; ke tro angeic’ a xelene la kete, me hanyine la kete; nge troa fede kowe la kete, me jakalane la kete. Tha ’teine kö nyipunie troa nyi hlue i Akötesieti me mamona.”
Thupene la hna hamëne la itre eamo cili, Iesu a amamane hnyawa ju kowe la itre atr ka drei nyidrë laka, thaa tro kö angatre a kukehnine la itre ewekë hnei angatre hna ajan, e angatre a amë panëne la huliwa i Akötresie ngöne la mele i angatr. Öni nyidrëti ka hape: “Mekuneju la nöjei öni e caha, tha hane kö it’ eje eënyi, me menue, me nyi fie; ngo hna ithu ane it’ eje hnei Tetetro i nyipunie e koho hnengödrai.” Thupene lai, nyidrëti a hnyinge ka hape: “Hape u tha sisitria kö nyipunie hun’ it’ ej?”
Thupene lai, Iesu a qaja la itre peledrë matre troa amamane laka, “ame Solomona ngöne la nöjei lolo i nyidrë, te, tha hna xete kö tune lai.” Ketre öni nyidrëti fe, “Nge maine, Akötesieti a xetëne la hnite tune lai, ka eje ngöne la drai celë, . . . hape u tha nyipi koi anganyidëti troa xetë nyipunie, itete lapaune acon?” Nyidrëti a nyipune ju ka hape: “Qangöne lai the kuke hnine kö, kola hape, ‘Tro sha xeni nemen?’ maine, ‘Tro sha iji nemen?’ maine, ‘Tro sha xetë nemen?’ . . . Ate kö la Tetetro i nyipunie e hnengödrai laka, ijiji nyipunie la nöjei ewekë cili. Ngo pane thele jë nyipunie la Baselaia i Akötesie, me thina ka meköti anganyidë, nge troa hamëne fe koi nyipunie la nöjei ewekë cili.”
Gojenyi Ne Mel
Ame la gojenyi ne tro kowe la mel, ke, ene la troa trongëne la itre ini hna hamëne hnei Iesu, a ewekë ka thaa hmaloi kö troa kuca. Hna majemine hnene la itre Faresaio troa amekötine menune la itre xaa atr, nge nyimutre catre fe la itre xane ka kuca tui angatr. Celë hi matre ngöne la sine la ihaji hune la wetr, Iesu a hmekëne la itre atr me hape: “The meku hnine kö, mate tha meku hni nyipunie; ke ame la aqane meku hnine i nyipunie, te, tro pena a meku hni nyipunie.”
Ka ngazo catre e troa xomi tulu thene la itre Faresaio ka iqajangazo catr. Tune la hna cinyihane hnei Luka, Iesu a aceitunëne la ngazo cili hna jëne la trenge ewekë hna hape: “Hape u ateine la timeke troa ea la kete timek? Tha tro kö nyidoti a ce kei kowe kuhu hnaop?”
Ketre iakötrë ka tru la troa qajangazone la itre xaa atr, maine hnene la troa ijeletrengehni, maine troa atrune pena ha la ngazo i itre xan. Haawe, kola hnyinge hnei Iesu ka hape: “Nge tro eö a qaja tune ka kowe la tejine me eö, ka hape, Tejine me ini fe, da tro ni a xome la wanamamike hnine la alameke i ’ö; nge tha ’te kö eö la agö hnine la alameke i ’ö? Ate thoi! Pane tije pi la agö qa hnine la alameke i ’ö, mate öhne hnyawa eö troa xome la wanamamike qa hnine la alameke ne la tejine me eö.”
Kolo lai a qaja ka hape, loi e tro la itretre drenge a atreine waimekune ngöne la aqane mele angatre memine la itre xaa atr, pine laka, öni nyidrë: “The hamëne kö la ewekë ka hmitöte kowe la ite vailai; kete the kuiëne kö la ite penina i nyipunie qëmekene la ite puaka.” Ka hmitrötre la itre nyipici qa hnine la Wesi Ula i Akötresie. Ceitune itre eje memine la itre penina. Haawe, maine xele kö ma wangatrehmekune hnene la itre atr hna aceitunëne me itre kuli, maine itre puaka, la enyipi ewekëne la nyipici cili, loi e tro la itretre drei Iesu a nue angatre me thele pena lo itre atr ka pi ajane troa drei angatr.
Ngacama ase hë Iesu qaja la thithi ngöne la Cainöje i nyidrë hune la wetr, nyidrëti pe a amamane hnyawa enehila la enyipi ewekëne troa thithi lapaa. Öni nyidrëti ka hape: “Siponejë, ame hna hamë nyipunieti pi.” Iesu a amamane jëne la ketre ceitune laka, ka itreqe pala hi Akötresieti troa sa la itre thithi së, öni nyidrëti e hnyinge ka hape: “Dei la ate e nyipunie a sipo areto hnei nekö i angeic, ame hna hamë nyëne pi la etë? . . . Qa ngöne lai, maine nyipunie ite ka menu, a wangate hmekune troa hamëne la ite ewekë ka loi kowe la ite nekö i nyipunie; hawe, tha tro kö Tetetro i nyipunie e koho hnengödrai a hamëne la nöjei ewekë ka loi koi angete sipo anganyidë?”
Thupene lai, Iesu a hamëne ju la ketre trepene meköti ngöne la aqane troa ujë, hna hëne ka hape, trepene meköti gool. Nyidrëti a qaja ka hape: “Qa ngöne lai, ame la nöjei ewekë asëjëihë hnei nyipunie hna ajane troa kuca koi epuni hnei itre at, kucajë lai koi angat.” Ame la troa melëne thenge la trepene meköti celë, ke, ene la troa kuca la loi kowe la itre xaa atr, me kuca koi angatre la hne së hna ajane troa kuca koi së.
Tune la aqane amamane i Iesu, thaa ka hmaloi kö troa xötrethenge la gojenyi ne mel, öni nyidrë: “Löjë kowe la qanahage ka ilit; ke ataqate la qanahag, me ishaisha la gojenyi ne tro kowe la hnëjin; nge ala nyimu angete löth. Ngo ilite la qanahag, me co hi la gojenyi ne tro kowe la mel; nge ala xalaithe hi angete öhne lai.”
Atraqatre la ngazo e troa amenun, matre öni Iesu ka hape: “Wange kö nyipunie la ite perofeta thoi, kola tropi koi nyipunie hna xetëne la ite ixete ne mamoe, ngo e kuhu ite hni angate ite luko ka pi öni.” Tune la hna qaja hnei Iesu, ijije hi tro sa wangatrehmekune la itre isinöe ka lolo qa ngöne la itre ka ngazo, jëne la itre wene ne itre ej; ketre tune mina fe, atreine hi së troa wangatrehmekune la itre perofeta thoi qa ngöne la aqane ujë, me itre ini hnei angatre hna hamën.
Iesu a sisedrëne la cainöje i nyidrë me qeje pengöne ka hape, thaa hnene hmekuje kö la ewekë hnene la ketre atr hna qaja ka amamane ka hape atre drei nyidrëti hë, ngo hnene pe la hnei angeice hna kuca. Ngacama qaja ju hë hnene la itre xaa atr ka hape, Iesu la joxu i angatr, ngo e thaa kuca kö angatre la aja i Tretretro, haawe, öni Iesu ka hape: “Nge tro ni a qaja koi angate ka hape, Thate nyipunieti kö ni; iananyipi me ini, nyipunie angete kuca la ngazo.”
Ame hë ngöne la pun, Iesu a hamëne lo itre mekune ka nyipune la ihaji i nyidrë. Nyidrëti a qaja ka hape: “Ame la ate denge la nöjei tenge ewekënge celë, me kuca it’ ej tro ni a aceitunë angeice me ate inamacan, lo ate acile la uma i angeice hune la etë. Ene pe trotro pi la mani, me kacapi la di, me hnahna la enyi, me tha kowe la uma cili; nge tha kei kö ke hna tepene la etë.”
Ame pena ha ngöne la ketre götrane ke, öni Iesu ka hape: “Ame la ate denge la nöjei tenge ewekënge celë, ngo tha kuca pe it’ ej, tro ni a acei tunë angeice me ate hmo, lo ate acile la uma i angeice hune la ngöni; ene pe trotropi la mani, me kacapi la di, me hnahna la enyi, me tha kowe la uma cili, ame hna keipi; nge ataqate la ethite la uma cili.”
Nge tixenuë hë la ihaji i Iesu, ame hna haine atraqatre la aqane hamë ini nyidrë, hnene la nöjei atr ka ala nyim, ke hnei nyidrë hna ini angatre tune la trene men, nge thaa tune kö la itre hene hmi. Luka 6:12-23; Mataio 5:1-12; Luka 6:24-26; Mataio 5:13-48; 6:1-34; 26:36-45; 7:1-29; Luka 6:27-49.
▪ Iesu ekaa ngöne la nyidrë a kuca lo ihaji i nyidrë ka hlemu, nyidrëti me drei, nge nemene la ewekë ka traqa qëmekene tro nyidrë a hamëne la cainöj?
▪ Pine nemene matre thaa sesëkötre kö së laka, Luka a cinyihane la itre xaa ini ne la cainöje ngöne pena ha la itre xaa ijin?
▪ Nemene la ka asisitriane la cainöje i Iesu?
▪ Drei la ka nyipi madrin, nge pine nemen?
▪ Drei la ka menuëne la hleuhleu, nge pine nemen?
▪ Hnauëne la kola hëne la itretre drei Iesu ka hape, “alase ne la nöj” me “lai ne la fene hnengödrai”?
▪ Pine nemene matre easë a qaja ka hape Iesu a metrötrëne hnyawa la Trenge Wathebo?
▪ Nemene la ini hna hamëne hnei Iesu, nyine troa xome trije la itre jëne ihumuthi me nyixetë?
▪ Nemene la aliene la trenge ewekë i Iesu, ngöne la nyidrëti a ini së troa hamëne la ketre itrasitre së?
▪ Troa trotrohnine tune kaa la kola hape, tro sa meköti tui Akötresie?
▪ Nemene la itre xaa ixatua hna hamëne hnei Iesu ngöne la aqane troa thith?
▪ Pine nemene matre ka draië kö la itre trengamo e hnengödrai, nge nemene la aqane troa kapa itre ej?
▪ Nemene la itre ceitune hna hamëne hnei Iesu kowe la itre ka drei nyidrë, matre xatua angatre troa thipe trije la pi hetre mo ne fen?
▪ Pine nemene matre Iesu a qaja ka hape, pëkö sipu kepine e troa kukehnine la ketre ewekë?
▪ Nemene la hnei Iesu hna qaja göi imekuhni, ngo nemene la aqane amamane nyidrë laka, loi e tro la itretre drei nyidrë a atreine waimekune ngöne la aqane troa ce mele memine la itre xaa atr?
▪ Nemene hmaca la hnei Iesu hna qaja göi thith, nge nemene la trepene meköti hnei nyidrë hna hamën?
▪ Tune kaa la aqane amamane Iesu laka, thaa ka hmaloi kö e troa xötrethenge la gojenyi ne mel, nge atreine hi troa amenu së?
▪ Nemene la aqane nyipune Iesu la cainöje i nyidrë, nge nemene la thangane lai?