A y’a kɔnɔkow bɛɛ fɔ Ala ye delili la

1, 2. a) Dugutaga labɛntɔ, mun na Anɛ dusu tun man di? b) An be kalan juman sɔrɔ Anɛ ka koo la?

ANƐ ɲɛɛ gwannin lo dugutaga labɛnni koo la. A t’a fɛ ka miiri a ka gwɛlɛyaw koo la. O tagama tun ka ɲi ka kɛ ninsɔndiya wagati ye. Saan o saan, Anɛ cɛɛ Ɛlikana tun be to ka taga batoli kɛ Ala ka fanibugu kɔnɔ Silo n’a ka denbaya mɔgɔw bɛɛ ye. Jehova tun b’a fɛ o koo ka kɛ ninsɔndiyako ye (Deteronɔmu 16:15 kalan). Siga t’a la, o fɛtiw koo tun ka di Anɛ ye kabi a denmisɛnman. Nka, saan tɛmɛninw na ale ka koow cogoya yɛlɛmana.

² A kɛra hɛɛrɛko ye a fɛ ka cɛɛ sɔrɔ min b’a kanu. Nka, muso wɛrɛ be Ɛlikana fɛ, a tɔgɔ ko Penina. A be komi a ka di o muso ye ka Anɛ niin tɔɔrɔ. Penina miirila k’a filɛ a bena min kɛ walisa o saan o saan fɛtiw ka kɛ dusukasiba sababu ye Anɛ fɛ. A ye mun lo kɛ do? Tuma caaman na, o koo ɲɔgɔn muɲu man di. Nka, min yɛrɛ kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ o bɛɛ kan, o ye nin ye: Anɛ ka limaniya y’a dɛmɛ k’o gwɛlɛyaw muɲu. Cogo juman na do? Ni gwɛlɛyaw b’i kan minw be i ninsɔn gwoya, Anɛ ka koo be se k’i jija kosɔbɛ.

“Mun na i dusu cɛnnin lo ten?”

3, 4. Gwɛlɛyaba fila juman tun be Anɛ kan, ani mun na u si tun man nɔgɔ?

³ Bibulu b’a yira ko gwɛlɛyaba fila be Anɛ kan. See bɛrɛ t’a ye ka gwɛlɛya fɔlɔ ɲɛnabɔ. See foyi si t’a ye gwɛlɛya filanan kan. Fɔlɔ, a cɛɛ ye muso wɛrɛ furu ka fara ale kan ani o muso b’a kɔniya. Filanan, Anɛ tun ye muso wolobali ye. Nin ye koo ye min man nɔgɔ muso si fɛ sanko n’a b’a fɛ ka deen sɔrɔ. Anɛ ka wagati la yɛrɛ, o koo tun be mɔgɔ dusu kasi kosɔbɛ. Denbayaw bɛɛ jigi tun b’a la ka deenw sɔrɔ walisa u tɔgɔ kana tunu. Wolobaliya tun be jati tɔgɔ tiɲɛko ani maloyako ye.

⁴ Anɛ tun bena se k’o gwɛlɛya muɲu cogo nɔgɔman na ni Penina tun tɛ yen. Ka muso caaman furu, o ma kɛ ka ye koo fisaman ye sabu tuma caaman na o be na ni sinaya ni kɛlɛw ni dusukasi ye. Ala tun ye muso kelen tigiya modɛli min sigi Edɛn nankɔ kɔnɔ, o ni muso caaman tigiya cɛ ka jan (Zɛnɛzi 2:24). O kama, Bibulu tɛ kuma diiman fɔ muso caaman tigiya koo la. Ɛlikana ka gwa kɔnɔ koow b’o lo yira ka gwɛ.

5. Mun na Penina tun b’a fɛ ka Anɛ niin tɔɔrɔ ani a tun b’o kɛ cogo di?

⁵ Anɛ koo ka di Ɛlikana ye ka tɛmɛ Penina kan. Yahutuw ka tarikikow b’a yira ko a kɔnna ka Anɛ lo furu ani saan damanin o kɔ, a ye Penina fana furu. O lo wo, o tɛ wo, Penina be ɲangoya kɛ a sinamuso la ani a be koow bɛɛ lajɛnnin kɛ k’a niin tɔɔrɔ. Min kɛra Penina kunnadiyako ye, o ye ko ale be deen wolo. A tun be deenw wolo ka tugu ɲɔgɔn kɔ ani a woloko kelen kelen bɛɛ tun be dɔ fara a ka yɛrɛbonya kan. Sanni a ka makari Anɛ la ani k’a dusu saalo, Penina tun be Anɛ ka denwolobaliya koo kɛ sababu ye k’a dusu kasi tugun. Bibulu b’a fɔ ko Penina tun be to ka Anɛ darabɔ “janko a ka dimi.” (1 Sam. 1:6). Penina tun be tugubanciya lo kɛ. A tun b’a fɛ ka dimi don Anɛ la ani a sera k’o kɛ.

6, 7. a) Ɛlikana y’a ɲini ka Anɛ dusu saalo, nka mun na Anɛ ma sɔn k’a ka koow bɛɛ lakali a ye? b) Yala Anɛ ka denwolobaliya kɔrɔ ko a koo man di Jehova ye wa? A ɲɛfɔ. (Jukɔrɔla kunnafoni lajɛ.)

⁶ Penina tun be sababu min ɲinina Anɛ kama, a be komi a y’o sɔrɔ tuma min na u tagara u ka saan o saan batoli kɛyɔrɔ la Silo. U ye saraka min bɔ Jehova ye, Ɛlikana y’o sogo dɔ di Penina ka deen caaman bɛɛ kelen kelen ma: “a dencɛw n’a denmusow bɛɛ.” Nka, komi deen tɛ Anɛ fɛ, ale ye tilanyɔrɔ kelen dɔrɔn lo sɔrɔ. Penina be Anɛ lɔgɔbɔ a ka denwolobaliya kosɔn fɔɔ k’o muso makaritɔ bila kasi la ani ka dumuni lɔgɔ bɛɛ bɔ a la. Ɛlikana y’a kɔrɔsi ko a muso kanulen Anɛ dusu tiɲɛnin lo ani a tɛ dumuni kɛra. O kama, a y’a ɲini ka Anɛ dusu saalo. A ko: “Annɛ, mun na i be kasira? Mun na i te dumuni kɛ? Mun na i dusu cɛnnin lo ten? Ne man fisa ni deen tan ye i fɛ wa?”—1 Sam. 1:4-8.

⁷ Ɛlikana kɔni y’a faamu ko Anɛ dusu kasinin lo a ka denwolobaliya kosɔn. Siga t’a la, o kuma ɲumanw diyara Anɛ ye kosɔbɛ ani u y’a jigi sigi ko a cɛɛ b’a kanu.a Nka, Ɛlikana ma kuma Penina ka juguya koo la ani Bibulu fana t’a yira ko Anɛ y’o kofɔ a ye. N’a sɔrɔ a y’a faamu ko n’a ye Penina ka koow lakali, ale yɛrɛ ka koow tɔɔ bena juguya le. Yala Ɛlikana bena o koo ɲɛnabɔ tiɲɛn na wa? Penina be juguya min kɛ Anɛ la, yala dɔ tɛna fara o kan wa? Yala o muso jugu ka deenw n’a ka baaradenw tɛna tugu a kɔ ka juguya kɛ Anɛ la wa? N’o kɛra, Anɛ bena kɛ i n’a fɔ lonan a yɛrɛ ka gwaso kɔnɔ.

8. Ni juguya wala tilenbaliya koo dɔw be kɛra an na, mun na an dusu bena saalo n’an b’a to an hakili la ko Jehova ye tilennenya tigi Ala ye?

⁸ Penina be Anɛ niin tɔɔrɔla cogo min na, Ɛlikana b’o kala ma wo, a t’o kala ma wo, Jehova kɔni b’o koo bɛɛ kala ma. Bibulu b’o koo bɛɛ yira an na. O la, mɔgɔ o mɔgɔ be misɛnya ka ɲangoya ni kɔniya koow kɛ, a b’o tigi lasɔmi cogo barikaman na. Faan wɛrɛ fɛ, mɔgɔ minw ye jalakibaliw ni hɛɛrɛkɛlaw ye i n’a fɔ Anɛ, olu dusu saalonin lo k’a lɔn ko tilennenya tigi Ala be koo bɛɛ ɲɛnabɔ a ɲɛɛ na wagati la ani cogo bɛnnin na (Deteronɔmu 32:4 kalan). N’a sɔrɔ Anɛ tun b’o kala ma sabu a ye dɛmɛ ɲini Jehova lo fɛ.

‘A ɲɛɛ ma kumu tugun’

9. Anɛ tun b’a lɔn a sinamuso bena min kɛ a la n’a tagara Silo, o bɛɛ n’a ta, a ma to soo. An be kalan juman sɔrɔ o la?

⁹ Sɔgɔmada joona fɛ, Ɛlikana ka somɔgɔw bɛɛ ɲɛɛ gwannin lo baara la. U bɛɛ, hali denmisɛnw, b’u yɛrɛ labɛnna dugutaga kama. U bena kilomɛtɛrɛ 30 ni kɔ ɲɔgɔn tagama ka Efarayimu mara cɛtigɛ, o min ye kuluyɔrɔw ye, ka sɔrɔ ka se Silo.b O bena kɛ tile kelen wala tile fila sennatagama ye. Anɛ b’a lɔn a sinamuso bena min kɛ a la. O bɛɛ n’a ta, a ma to soo. O cogo la, a ye ɲɛyirali ɲuman di Ala sagokɛlaw ma minw be bi tile la. K’a to tɔɔw ka tagamacogo jugu k’an fari faga Ala batoli la, o tɛ hakilitigiyako ye fewu. N’an y’o kɛ, an tɛna Jehova ka duga sɔrɔ o min be barika don an na ka muɲuli kɛ.

10, 11. a) Tuma min na Anɛ ye cogoya sɔrɔ dɔrɔn, mun na a sinna ka taga fanibugu kɔnɔ? b) Anɛ y’a kɔnɔkow bɛɛ fɔ a sankolola Faa ye cogo di delili la?

¹⁰ Tile kuru bɛɛ kɛnin kɔ tagama na kuluw cɛma ani fɔɲɔ na, Ɛlikana n’a somɔgɔw surunyana Silo dugu la sisan. Silo dugu be tintin dɔ kan ani kulu dɔw lo b’a lamini. K’u to u be gwɛrɛla dugu la, Anɛ be miirila kosɔbɛ a bena min fɔ Jehova ye delili la. U senin kɔ, u ye dumuni kɛ. Tuma min na Anɛ ye cogoya sɔrɔ dɔrɔn, a y’a mabɔ a somɔgɔw la ka taga Jehova ka fanibugu kɔnɔ. Sarakalasebagaw kuntigi Eli siginin tun be daa la. Nka, Anɛ m’a kɔrɔsi sabu a ka miiriya bɛɛ tun be a ka Ala lo kan. A lanin b’a la ko Ala bena a ka delili lamɛn fanibugu kɔnɔ yan. Hali ni mɔgɔ si tɛ se k’a faamu bɛrɛbɛrɛ a dusu kasinin lo cogo min na, a sankolola Faa kɔni be se. A dusu tiɲɛnin lo kosɔbɛ, a y’a daminɛ ka kasi.

¹¹ Anɛ be kumana Jehova fɛ a yɛrɛ kɔnɔ, a be sigisigi kasi bolo. A ka haminankow fɔtɔ Jehova ye a yɛrɛ kɔnɔ, a dagolow be lamagara. A ye delili kɛ ka mɛɛn k’a kɔnɔkow bɛɛ fɔ a Faa Jehova ye. Deen sɔrɔko min b’a tɔɔrɔla, a y’o fɔ Ala ye, nka a ma dan o ma. Anɛ b’a fɛ Ala k’ale duga, nka a b’a fɛ sɔbɛ la ka fɛɛn di Ala ma fana. O kama, a ye dajuru ta Ala ye ko n’a sɔnna ka dencɛ di ale ma, a bena deen nin di a ka baara kɛ Jehova ye a sii bɛɛ la.—1 Sam. 1:9-11.

12. I ko Anɛ ka koo b’a yira an na, an ka kan ka mun lo to an hakili la delili koo la?

¹² O cogo la, Anɛ ye ɲɛyirali to Ala sagokɛlaw bɛɛ ye delili koo la. Jehova b’a ɲini a sagokɛlaw fɛ u k’u haminankow bɛɛ fɔ ale ye, u kana sigasiga ka kuma ale fɛ i ko deen b’a jigi la a faa kanulen kan ka kuma a fɛ cogo min na (Zaburuw 62:9; 1 Tesalonikaw 5:17 kalan). Hakili senu y’a to ciden Piyɛri ye jigitugu kuma nunu sɛbɛ delili koo la: “Aw k’aw ka haminakow bɛɛ to a bolo, bari a be janto aw la.”—1 Piyɛri 5:7.

13, 14. a) Eli filila ka mun lo fɔ Anɛ koo la, ani mun na do? b) Anɛ ye Eli jaabi cogo min na, mun na o ye ɲɛyirali ɲuman ye an fɛ limaniya koo la?

¹³ Nka, adamadenw tɛ mɔgɔ faamu ani ka makari a la i ko Jehova b’a kɛ cogo min na. Ka Anɛ to kasi ni delili la, a barila ka kumakan dɔ mɛn. Sarakalasebagaw kuntigi Eli tun lo, a tun be Anɛ kɔrɔsira. A ko: “I bena to i ka dɔrɔtɔya la fɔɔ tuma jumɛn? I ɲamalɔ.” Eli y’a kɔrɔsi ko Anɛ be sigisigi, a dagolow be lamagara ani a jaa siginin tɛ. Sanni a ka Anɛ ɲininga ko mun lo kɛra a la, a sinna k’a fɔ ko a ye dɔlɔ lo min.—1 Sam. 1:12-14.

¹⁴ O jalakili kumaw ye Anɛ tɔɔrɔ kosɔbɛ sabu a dusu kasinin lo ka ban ani cɛɛ min y’o kumaw fɔ a ma, a lɔyɔrɔ ka bon kosɔbɛ! O bɛɛ n’a ta, Anɛ ye ɲɛyirali ɲuman di an ma tugun limaniya koo la. A m’a to adamaden ka dafabaliya koow k’ale bali ka Jehova bato. A ye Eli jaabi ni bonya ye ani a y’a ka koow ɲɛfɔ a ye. N’a sɔrɔ Eli y’a faamu ko ale filila ani a y’a dusu suma ka Anɛ jaabi ko: “Taga hɛrɛ la, i ye fɛɛn min ɲini Isirayɛli ka Ala fɛ, a k’o kɛ i ye.”—1 Sam. 1:15-17.

15, 16. a) Anɛ y’a kɔnɔkow bɛɛ fɔ Jehova ye ani a y’a bato ka ban fanibugu kɔnɔ tuma min na, o ye mun lo kɛ a la? b) Ni miiriya juguw b’an tɔɔrɔla, an be se ka Anɛ ladegi cogo di?

¹⁵ Anɛ y’a kɔnɔkow bɛɛ fɔ Jehova ye ani a y’a bato ka ban fanibugu kɔnɔ tuma min na, o ye mun lo kɛ a la? Bibulu b’a fɔ ko: “O kɔ, muso nin tagara dumuni kɛ, a ɲada yɛlɛmana.” (1 Sam. 1:18). Bibulu Senuman kɔnɔ, a fɔra ko: “A ɲɛ ma kumu tun.” Anɛ dusu lafiyara. A kɛra i n’a fɔ a y’a ka doni gwiliman bɔ a kun k’a la mɔgɔ wɛrɛ kan min barika ka bon n’ale ta ye fɔɔ ka taga ka na: o tigi ye a sankolola Faa lo ye (Zaburuw 55:23 kalan). Yala gwɛlɛya dɔ be yen a tɛ se ka min ɲɛnabɔ wa? Ayi, a be se koo bɛɛ la!

¹⁶ N’an jigi tigɛnin lo, n’an degunnin lo, wala n’an dusu kasinin lo, a ka ɲi an ka Anɛ ladegi k’an kɔnɔkow bɛɛ fɔ Ala ye. Bibulu b’a fɔ a koo la ko a “be daaliliw mɛn.” (Zab. 65:3). N’an y’o kɛ ni limaniya ye, an fana bena a ye ko an ka dusukasi bena ban ani “Ala ka hɛrɛ min tɛmɛna mɔgɔw ka faamuyali ma,” o bena kɛ an na.—Filip. 4:6, 7.

“Dogoyɔrɔ wɛrɛ te yen ni e tɛ, an ka Ala”

17, 18. a) Ɛlikana y’a yira cogo di ko a sɔnna Anɛ ka dajuru ma? b) Penina y’a ye ko a tɛ se ka mun lo kɛ Anɛ la tugun?

¹⁷ O loon dugusagwɛ sɔgɔma, Anɛ kɔsegira ka taga fanibugu kɔnɔ ni Ɛlikana ye. N’a sɔrɔ a y’a ka delili n’a ka dajuru kofɔ a cɛɛ ye sabu Musa ka sariya tun b’a fɔ ko ni muso ye dajuru ta nka a cɛɛ ma sɔn o ma, joo b’a cɛɛ fɛ k’o lasa (Nɔnb. 30:11-16). Nka, cɛɛ kantigiman Ɛlikana m’o kɛ. Ale ni Anɛ ye Jehova bato ɲɔgɔn fɛ fanibugu kɔnɔ ka sɔrɔ k’u ka soo sira minɛ.

¹⁸ Tuma juman lo Penina bɔra a kala ma ko a ka darabɔli tɛ se ka foyi kɛ Anɛ la tugun? Bibulu t’o fɔ an ye. A b’a fɔ dɔrɔn ko Anɛ ‘ɲɛɛ ma kumu tugun.’ O kɔrɔ ko k’a ta o wagati ma, Anɛ dusu lafiyara. A gwɛnin lo ko Penina y’a faamu joona ko a ka ɲangoya tɛ foyi kɛra Anɛ la tugun. O kɔ, Penina tɔgɔ ma fɔ tugun Bibulu kɔnɔ.

19. Anɛ ye duga juman lo sɔrɔ? A y’a yira cogo di ko a b’o duga bɔyɔrɔ lɔn?

¹⁹ Kalo damanin tɛmɛna. O wagati la, Anɛ ka hakilisigi yɛlɛmana ka kɛ ɲagaliba ye a fɛ. A kɔnɔman lo! Hali ni Anɛ ɲagalinin lo kosɔbɛ, a tɛ ɲinɛ hali dɔɔni ko Jehova lo kɛra sababu ye a ye o kɔnɔ ta. Anɛ ye cɛdennin wolo ani a y’a tɔgɔ la ko Samuyɛli o min kɔrɔ ko “Ala tɔgɔ,” wala ka Ala tɔgɔ weele i n’a fɔ Anɛ y’a kɛ cogo min na. O saan nin na, Anɛ ma tugu Ɛlikana n’a somɔgɔ tɔɔw kɔ ka taga Silo. A tora soo ni deen ye ka saan saba kɛ fɔɔ deen daa ka bɔ siin na. O kɔ, a tun ka ɲi ka taga a deen kanulen di Jehova ma. A y’a jaa sigi k’a yɛrɛ labɛn o loon kama.

20. Anɛ ni Ɛlikana tun ye dajuru min ta Jehova ye, u y’o sara cogo di?

²⁰ A man nɔgɔ Anɛ fɛ ka faran a deen na. Anɛ kɔni b’a lɔn ko u bena Samuyɛli minɛ ka ɲɛ Silo. Muso minw be baara kɛ fanibugu kɔnɔ, n’a sɔrɔ olu lo bena Samuyɛli ladon. Samuyɛli bele ye denmisɛn ye ani denba juman lo t’a fɛ ka to a deen kɔrɔ? Nka, Anɛ ni Ɛlikana tagara ni cɛdennin ye Ala ka soo kɔnɔ. U m’o kɛ ni diyagoya ye, u y’o kɛ ni waleɲumanlɔn ye. U ye saraka bɔ Ala ye ani u ye Samuyɛli yira Eli la. Anɛ tun ye dajuru min ta fanibugu kɔnɔ yan saan tɛmɛninw na, u ye Eli hakili jigi o la.

21. Anɛ ka delili b’a yira cogo di ko a ka limaniya barika ka bon? (Koorilen nin fana lajɛ: “Delili barikaman fila.”)

²¹ O kɔ, Anɛ ye delili dɔ kɛ. Ala y’a jati ko a bɛnnin lo o delili ka kɛ ale ka Kuma senuman kɔnɔ. N’i ye Anɛ ka kumaw kalan 1 Samuɛl 2:1-10 kɔnɔ, i bena a ye kumasen kelen kelen bɛɛ kɔnɔ ko a ka limaniya barika ka bon kosɔbɛ. Anɛ be Jehova tando ko a be koo kabakomanw kɛ n’a ka sebagaya ye min ɲɔgɔn tɛ yen: a be se ka kuncɛbaw mafiɲɛya, ka mɔgɔ tɔɲɔninw duga, ka mɔgɔ niin bɔ walima ka mɔgɔ kisi hali saya ma. Anɛ be a Faa Jehova tando ko a tilennin lo, a be kantigiya kɛ ani a ka senumanya ɲɔgɔn tɛ yen. Joo be Anɛ fɛ k’a fɔ ko: “Dogoyɔrɔ wɛrɛ te yen ni e tɛ, an ka Ala.” Mɔgɔ be se k’a jigi bɛɛ la Jehova kan, a tɛ yɛlɛma. Mɔgɔ tɔɲɔnin minw be dɛmɛ ɲini a fɛ, a be se ka kɛ dogoyɔrɔ ye u bɛɛ fɛ.

22, 23. a) Mun na an lanin b’a la ko Samuyɛli kɔrɔbayatɔ, a tun b’a lɔn ko a wolobagaw b’a kanu? b) Jehova ye Anɛ duga tugun cogo di?

²² Kanbelenin Samuyɛli dagamunin lo k’o bamuso ɲɔgɔn sɔrɔ min limaniyanin lo kosɔbɛ Jehova la. A kɔrɔbayatɔ, a gwɛnin lo ko a bamuso lɔgɔ b’a la. Nka, a t’a jati fewu ko a ɲinɛna ale kɔ. Saan o saan, Anɛ be segi ka na Silo. A be na forokiya dɔ di a dencɛ ma walisa a k’o don ka baara kɛ fanibugu kɔnɔ. O fani kalanyɔrɔ kelen kelen bɛɛ b’a yira cogo min na a b’a dencɛ kanu (1 Samuyɛli 2:19 kalan). An ka miiri ka filɛ: a b’o fani donna a deen kaan na, k’a sama ka jigi, a b’a deen filɛra kosɔbɛ ka kuma diimanw fɔ a ye ani k’a jaa gwɛlɛya! Samuyɛli dagamunin lo ka kɛ n’o bamuso ɲɔgɔn ye. Ale yɛrɛ kɔrɔbayara ka kɛ duga sababu ye fana a bangebagaw ni Israɛldenw bɛɛ fɛ.

²³ Jehova ma ɲinɛ Anɛ kɔ. Jehova y’a duga, a ye deen duuru wɛrɛ wolo Ɛlikana ye (1 Sam. 2:21). Jɛnɲɔgɔnya min be ale n’a Faa Jehova cɛ, n’a sɔrɔ o lo kɛra a ka dugaw bɛɛ la fisaman ye. O jɛnɲɔgɔnya barika tun be bonya saan o saan. Aw k’o jɛnɲɔgɔnya ɲɔgɔn kɛ ni Ala ye, aw kɛtɔ ka Anɛ ka limaniya ɲɔgɔn ladegi!