Kunnafoni wɛrɛw
1 JEHOVA
Ala tɔgɔ ko Jehova ani a kɔrɔ ko: “A b’a kɛ a be kɛ a ye.” Jehova ye Sebagayabɛɛtigi Ala ye ani ale lo ye fɛɛn bɛɛ dan. A mana a latigɛ ka koo o koo kɛ, see b’a ye k’o dafa.
Heburukan na, Ala tɔgɔ sɛbɛra ni sigininden naani ye. Angilikan na, u be sɛbɛ ten: YHWH wala JHVH. Heburukan sɛbɛnin kɔrɔw kɔnɔ, a be sɔrɔ siɲɛ 7 000 ɲɔgɔn! Bi duniɲa yɔrɔ bɛɛ la, mɔgɔw be Jehova tɔgɔ fɔ hali n’a fɔcogo tɛ kelen ye kaan caaman na.
2 BIBULU BƆRA ALA YƆRƆ
Ala lo ye Bibulu Tigi ye. Nka, a tɛmɛna adamadenw lo fɛ k’a sɛbɛ. O koo be i n’a fɔ patɔrɔn dɔ b’a fɔ a ka sekeretɛri ye ko a k’ale ka miiriyaw sɛbɛ lɛtɛrɛ dɔ kɔnɔ. Ala ye Bibulu sɛbɛbagaw ɲɛminɛ hakili senu barika la walisa u k’ale ka miiriyaw sɛbɛ. A y’o kɛ cogoya caaman na. Tuma dɔw la, a y’a to u ye yelifɛn dɔw ye wala ka sikow kɛ. O kɔ, u y’o sɛbɛ.
3 BIBULU KA SARIYAKOLOW
O ye Bibulu ka kalanw ye, minw b’an dɛmɛ ka desizɔn ɲumanw ta. Ɲɛyirali fɛ, Bibulu ka sariyakolo dɔ ye ko: “Jɛɲɔngɔn juguw be sɔn ɲuman tiɲɛ.” O b’a yira ko an jɛnɲɔgɔnw be se ka nɔɔ ɲuman wala nɔɔ jugu to an kan (1 Korɛntikaw 15:33, ABM). Sariyakolo dɔ wɛrɛ ye ko: “Mɔgɔ o mɔgɔ mana fɛɛn min dan, a bena o le tigɛ.” O kɔrɔ ko an ka kɛwalew nɔfɛkow tɛ taga k’an dan.—Galatikaw 6:7.
4 KIRAYA KUMA
Kuma min bɔra Ala yɔrɔ. A be se ka kɛ ɲɛfɔli ye Ala sagonata koo la, cikan, kitiko wala kalan min ɲɛsinna an tagamacogo ma. A fana be se ka kɛ kuma ye min bena dafa wagati nataw la. Bibulu ka kiraya kuma caaman dafara ka ban.
5 KIRAYA KUMA MINW ƝƐSINNA MASIYA MA
Kiraya kuma minw ɲɛsinna Masiya ma, u bɛɛ dafara Yezu kan. Koorilen nin lajɛ: “Kiraya kuma minw ɲɛsinna Masiya ma.”
▸ Sap. 2 § 17, jukɔrɔla kunnafoni
6 JEHOVA SAGONATA DUGUKOLO KOO LA
Jehova ye dugukolo dan k’a kɛ alijɛnɛ ye walisa adamaden minw b’ale kanu, u ka sigi a kan. A sagonata ma yɛlɛma. Yanni dɔɔni, Ala bena juguya ban ani ka ɲɛnamaya banbali di a sagokɛlaw ma.
7 SUTANA NAAFIGI
Sutana ye mɛlɛkɛ ye min kɛra sababu ye murutili daminɛna Ala kama. A be weele ko Sutana, o kɔrɔ ko “Kɛlɛɲɔgɔn,” sabu a be Jehova kɛlɛ. A be weele fana ko Naafigi, o kɔrɔ ko “Ngalontigɛla.” O tɔgɔ lara Sutana kan sabu a ye ngalon tigɛ ka la Ala kan ani a ye mɔgɔw lafili.
8 MƐLƐKƐW
Jehova ye mɛlɛkɛw dan. Saan caaman o kɔ, a ye dugukolo dan. A ye mɛlɛkɛw dan walisa u ka ɲɛnamaya kɛ sankolo la. Mɛlɛkɛ miliyɔn kɛmɛ ni kɔ lo be yen (Daniyɛli 7:10). U kelen kelen bɛɛ n’a tɔgɔ lo ani u sɔɔn tɛ kelen ye. Mɛlɛkɛ kantigiw majiginin lo ani u tɛ sɔn adamadenw k’u bato. U ka lɔyɔrɔw n’u ka baaraw tɛ kɛlen ye. U ka baara kɛta dɔw ye ka baara kɛ Jehova ka masasigilan ɲɛfɛ, k’a ka kumaw lase, k’a sagokɛlaw tanga ani k’u ɲɛminɛ dugukolo kan, ka Ala ka kiti tigɛ ani ka dɛmɛ don waajuli baara la (Zaburuw 34:8; Yirali 14:6; 22:8, 9). U bena fara Yezu kan ka Arimagedɔn kɛlɛ kɛ.—Yirali 16:14, 16; 19:14, 15.
9 JURUMU
An dusukunnata, miiriya wala kɛwale fɛɛn o fɛɛn bɛnnin tɛ Jehova ma wala a sago ma, o lo ye jurumu ye. Jurumu be an ni Ala ka teriya tiɲɛ. O kama, Ala ye sariyaw ani ladiliw di an ma walisa an kana tugu ka jurumu kɛ. A daminɛ na, Jehova ka danfɛnw bɛɛ tun dafanin lo. Nka, Adama ni Awa y’a latigɛ ka muruti minkɛ, u ye jurumu kɛ. O kosɔn, u ma kɛ mɔgɔ dafaninw ye tugun. U kɔrɔla ani u sara. Komi an ye jurumu sɔrɔ cɛɛn ye Adama fɛ, o kama an fana be kɔrɔ ani an be sa.
10 ARIMAGEDƆN
Ala ka kɛlɛ lo min bena Sutana ka duniɲa halaki ani ka juguya bɛɛ ban.
11 ALA KA MASAYA
Ala ka Masaya ye gofɛrɛnɛman ye, Ala ye min sigi sankolo la. Yezu Krista lo ye o Masaya kuntigi ye. Jehova bena tɛmɛ o Masaya fɛ ka juguya bɛɛ ban. Ala ka Masaya bena dugukolo mara.
12 YEZU KRISTA
Ala ye Yezu dan fɛɛn bɛɛ ɲɛ. Jehova y’a ci ka na dugukolo kan walisa a k’a niin di adamadenw bɛɛ kosɔn. Yezu faganin kɔ, Jehova y’a lakunu. Yezu be kuntigiya kɛra sisan Ala ka Masaya kun na sankolo la.
13 KIRAYA KUMA, LƆGƆKUN 70 KOO LA
Masiya tun bena a yɛrɛ yira mɔgɔw la tuma min na, Bibulu tun kɔnna k’o fɔ. O tun bena kɛ wagati dɔ laban na min be weele ko lɔgɔkun 69. O wagati daminɛna saan 455 Krista tile ɲɛ (K.T.Ɲ.) ani a labanna saan 29 na Krista tile la (K.T.L.).
An b’a lɔn cogo di k’o wagati banna saan 29 na Krista tile la? Lɔgɔkun 69 nunu daminɛna saan 455 Krista tile ɲɛ. O saan na, Neemi sera Zeruzalɛmu, ani a y’a daminɛ k’o dugu lɔ kokura (Daniyɛli 9:25; Neemi 2:1, 5-8). An b’a lɔn ko lɔgɔkun kelen ye tile 7 lo ye. Nka, lɔgɔkun 69 minw kofɔra, olu kelen kelen tɛ mɛɛn tile 7, nka u be mɛɛn saan 7. Mun na an b’o fɔ? Kiraya kuma b’a yira ko ‘loon kelen be jati saan kelen.’ (Nɔnburuw 14:34; Ezekiyɛli 4:6). O kɔrɔ ko lɔgɔkun kelen kelen bɛɛ mɛɛnna saan 7. O la, lɔgɔkun 69 sigiyɔrɔma 7 (69 x 7) be bɛn saan 483 ma. N’an y’o saan 483 jatili daminɛ saan 455 Krista tile ɲɛ, o be laban saan 29 na Krista tile la. O saan tigitigi lo la Yezu batizera ani a kɛra Masiya ye!—Luka 3:1, 2, 21, 22.
Lɔgɔkun wɛrɛ kofɔra o kiraya kuma na. O lɔgɔkun fana mɛɛnna saan wolonfila. O lɔgɔkun kɔnɔ, u tun bena Masiya faga. O kɛra saan 33 Krista tile la. K’a ta saan 36 Krista tile la, Ala ka Masaya kibaro diiman tun tɛna fɔ Yahutuw dɔrɔn ye, nka a tun bena fɔ siyaw bɛɛ lo ye.—Daniyɛli 9:24-27.
14 ALA TIGIYA SABA KALAN YE NGALON YE
Bibulu b’a fɔ ko Jehova Ala lo ye Danbaga ye ani ko a ye Yezu dan fɛɛn tɔɔw bɛɛ ɲɛ (Kɔlɔsikaw 1:15, 16). Yezu tɛ Sebagayabɛɛtigi Ala ye. A m’a fɔ ka ye ko ale ni Ala ye kelen ye. Nka, a y’a fɔ Ala koo la ko: “Ale ka bon ni ne ye.” (Zan 14:28; 1 Korɛntikaw 15:28). Diinan dɔw b’a fɔ ko Faa ni Dencɛ ani hakili senu lajɛnnin ye Ala kelen ye. “Ala tigiya saba” kuma tɛ sɔrɔ Bibulu kɔnɔ. O ye ngalon kalan lo ye.
Hakili senu ye Ala ka fanga ye, a be tɛmɛ min fɛ ka walew kɛ ani k’a sago dafa. An tɛ se k’a ye ani mɔgɔ tɛ fana. Ɲɛyirali fɛ, kerecɛn fɔlɔw tun “fara Nii Senuman na.” Ka fara o kan, Jehova y’a fɔ ko: “N bena n ka Nii di bɛɛ ma.”—Kɛwaliw 2:1-4, 17.
15 KURUWA
Mun na kerecɛn sɔbɛw tɛ batoli kɛ ni kuruwa ye?
Kabi wagatijan, ngalon diinan mɔgɔw lo be batoli kɛ ni kuruwa ye. Galen, kuruwa ani boli batoli ni kakalayakow tun be taga ɲɔgɔn fɛ. Saan 300 minw tɛmɛna Yezu sanin kɔ, kerecɛnw tun tɛ batoli kɛ ni kuruwa ye. Nka, saan caaman o kɔ, Ɔrɔmu masacɛ Kɔnsitantɛn ye kuruwa kɛ kerecɛnya tagamasiɲɛ ye. A ka ŋaniya tun ye ko kerecɛn diinan ka yiriwa. Nka kuruwa ni Yezu Krista ka koo tɛ ɲɔgɔn ka sira la. Gafe dɔ y’a fɔ ko: “Mɔgɔw tun be batoli kɛ ni kuruwa ye ka kɔn kerecɛnya wagati ɲɛ. Kerecɛnya wagati la, minw tun tɛ kerecɛnw ye, olu dɔw tun be batoli kɛ n’a ye.”—Nouvelle encyclopédie catholique (angl.).
Yezu ma sa kuruwa kan. Gɛrɛkikan kumaden minw bayɛlɛmana ko “kuruwa,” u kɔrɔ jɔnjɔn ko: “yiribolo kelen,” wala “poto.” Gafe dɔ b’a fɔ ko: “Foyi tɛ yen gɛrɛkikan sɛbɛninw [Layidu Kura] kɔnɔ min b’a to mɔgɔ be miiri yiribolo fila koo la.” (The Companion Bible). Yezu sara poto lo kan.
Jehova t’a fɛ an ka tɛmɛ boliw wala tagamasiɲɛw fɛ k’ale bato.—Ɛkisɔdi 20:4, 5; 1 Korɛntikaw 10:14.
16 KRISTA KA SAYA HAKILIJIGI LAJƐN
Yezu ye cii di a ka kalandenw ma ko u k’ale ka saya Hakilijigi lajɛn kɛ. U b’o kɛ saan o saan, Nisan kalo tile 14nan na. O loon kelen na, Israɛldenw tun be tɛmɛnkan seli kɛ. Hakilijigi lajɛn na, u be buru ni diwɛn lase mɔgɔw ma. O ye Yezu farikolo n’a joli tagamasiɲɛ ye. Minw bena masaya kɛ ni Yezu ye sankolo la, olu lo b’o buru dumu k’o diwɛn min. Nka, minw jigi b’a la ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada dugukolo kan, olu tɛ o buru dumu k’o diwɛn min. U be taga o lajɛn na walisa k’a yira ko u be bonya la o koo kan.
17 NIIN
N’u ko “niin,” o ɲɛsinna: (1) mɔgɔ, (2) bɛgɛn, (3) mɔgɔ niin wala bɛgɛn niin ma. An ka ɲɛyirali dɔw lajɛ:
Mɔgɔ. Zɛnɛzi 2:7 b’a fɔ ko tuma min na Ala ye Adama dan, a “kɛra nimanfɛn ye.”
Bɛgɛn. Sanjiba min kɛra Nuhun ka tile la, Bibulu b’a fɔ o koo la ko: “Nimanfɛn minw bɛɛ tun be dugukolo kan, olu bɛɛ sara: kɔnɔw, begɛnw, kongosogow, ani nimanfɛn fɛɛn o fɛɛn be dugukolo kan.”—Zɛnɛzi 7:21.
Mɔgɔ niin wala bɛgɛn niin. Jehova y’a fɔ Musa ye ko: “Nii juru be bɔ ni nii ye.”—Ɛkisɔdi 21:23.
Ka fara o kan, ni mɔgɔ ye koo dɔ kɛ n’a niin bɛɛ ye, o kɔrɔ ko a be sɔn k’o kɛ n’a dusu bɛɛ ye ani n’a seko bɛɛ ye.—Matiyo 22:37; Deteronɔmu 6:5, ABM.
18 ZEYƐNI
Gɛrɛkikan kumaden min be fɔ ko zeyɛni, o bayɛlɛmana Julakan Bibulu kɔnɔ ko “jahanama.” Zeyɛni ye yɔrɔ dɔ ye min tun be Zeruzalɛmu dugu gɛrɛfɛ. U tun be to ka ɲamaɲamaw jɛni bugubugu o yɔrɔ la. Foyi t’a yira ko Yezu ka wagati la, u tun be bɛgɛnw ni mɔgɔw tɔɔrɔ wala k’u ɲɛnaman jɛni o yɔrɔ la. O la, zeyɛni tɛ yɔrɔ yebali dɔ ye, u be mɔgɔ saninw tɔɔrɔ ani k’u jɛni fɔɔ abada yɔrɔ min na. Yezu ko u bena mɔgɔ dɔw fili zeyɛni kɔnɔ. O kuma kɔrɔ ko di? A tun b’a fɛ k’a fɔ k’o mɔgɔw bena halaki bugubugu le.—Matiyo 5:22; 10:28.
19 MATIGI KA DELILI
O ye delili ye, Yezu ye min kɛ walisa k’a ka kalandenw degi delili kɛcogo la. O delili be weele fana ko an Faa min be sankolo la wala delili modɛli. Ɲɛyirali fɛ, Yezu ko an ka delili kɛ ko:
“I tɔgɔ ka boɲa”
An be Jehova deli a k’a tɔgɔ saniya ka bɔ ngalon sifaw bɛɛ la. O la, bɛɛ bena nɔɔrɔ ni bonya la Ala tɔgɔ kan sankolo la ani dugukolo kan.
“I ka masaya ka na”
An be Ala deli ko a ka gofɛrɛnɛman ka Sutana ka duniɲa juguman nin halaki, a ka dugukolo mara ani k’a kɛ alijɛnɛ ye.
“I sago ka kɛ dugukolo kan”
An be Ala deli ko a sago ka kɛ dugukolo koo la. O la, mɔgɔ dafanin minw be mɛnni kɛ Ala fɛ, olu bena se ka sigi alijɛnɛ kɔnɔ fɔɔ abada. Jehova tun b’o lo fɛ kabi a daminɛ na.
20 KUNMABƆSARA
Jehova ye kunmabɔsara di walisa k’an kisi jurumu ni saya ma. Adama bɔnɛna ɲɛnamaya dafanin na. Fɛɛn min tun ka kan ka sara walisa an k’o ɲɛnamaya dafanin ɲɔgɔn sɔrɔ ani ka jɛnɲɔgɔnya ɲuman kɛ ni Jehova ye, o lo ye kunmabɔsara ye. Ala ye Yezu ci ka na dugukolo kan walisa a ka sa jurumukɛlaw bɛɛ kosɔn. Yezu ka saya barika la, sababu dira adamadenw bɛɛ ma ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada ani ka kɛ mɔgɔ dafaninw ye.
21 MUN NA SAAN 1914 BE DAN NA SAAN TƆƆW LA?
Daniyɛli sapitiri 4 ka kiraya kuma b’a yira ko Ala tun bena a ka Masaya sigi sen kan saan 1914 la.
Kiraya kuma: Jehova y’a kɛ masacɛ Nebukadnezar sikora ka yiri jamanjan dɔ ye. A ka siko la, u y’o yiri tigɛ ka ben. U y’a juu siri ni nɛgɛ ni ziranɛgɛ ye walisa a kana nugu “waati wolonwula” kɔnɔ. O kɔ, o yiri tun bena nɛrɛ kokura.—Daniyɛli 4:1, 10-16, ABM.
O kiraya kuma kɔrɔ ye min ye: Yiri nin ye Ala ka kuntigiya tagamasiɲɛ ye. Saan caaman kɔnɔ, Jehova tɛmɛna masacɛw fɛ Zeruzalɛmu walisa ka Israɛldenw mara. O masacɛw tun ye a ka lasigidenw ye (1 Tilew Kibaru 29:23). Nka, u ma kantigiya kɛ Jehova ye. O kama, u ka kuntigiya banna. Zeruzalɛmu halakira saan 607 Krista tile ɲɛ. “Waati wolonwula” nunu daminɛna o tuma lo la (2 Masacɛw 25:1, 8-10; Ezekiyɛli 21:30-32). Yezu y’a fɔ ko: “Siya wɛrɛw na Jerusalɛm cɔngɔ u sen kɔrɔ, fo o siyaw ka waati ka dafa.” A tun be kumana “waati wolonwula” nunu lo koo la (Luka 21:24, ABM ). O la, “waati wolonwula” nunu ma ban tuma min na Yezu tun be dugukolo kan. Jehova tun ye layidu ta ko “waati wolonwula” nunu laban na, a bena mɔgɔ dɔ sigi Masaya la. O Masacɛ kura ye Yezu lo ye. A bena duba caaman lase Ala sagokɛlaw ma dugukolo kuru bɛɛ kan fɔɔ abada.—Luka 1:30-33.
“Waati wolonwula” nunu be bɛn saan joli ma? U be bɛn saan 2 520 ma. O saan 2 520 be daminɛ saan 607 Krista tile ɲɛ ani u be ban saan 1914 la. O saan na, Jehova ye Yezu Krista sigi Ala ka Masaya kun na sankolo la.
Saan 2 520 sɔrɔla cogo di? Bibulu b’a fɔ ko wagati saba ni tilan be bɛn tile 1 260 ma (Yirali 12:6, 14). O la, “waati wolonwula” be bɛn tile 1 260 sigiyɔrɔma fila ma. O kɔrɔ, tile 2 520. Tile 2 520 nunu be bɛn saan 2 520 ma sabu kiraya kuma kɔnɔ, ‘loon kelen be jati saan kelen.’—Nɔnburuw 14:34; Ezekiyɛli 4:6.
22 MƐLƐKƐBA MISƐLI
“Mɛlɛkɛba” kɔrɔ ko “mɛlɛkɛw kuntigiba.” Bibulu be kuma mɛlɛkɛba kelenpe dɔrɔn lo koo la ani a tɔgɔ ko Misɛli.—Daniyɛli 12:1; Zude 9, ABM.
Misɛli ye Ala ka mɛlɛkɛ kantigimanw kɛlɛbolo kuntigi ye. Bibulu b’a fɔ ko: “Misɛli n’a ka mɛlɛkɛw ye Sogojugu nin n’a ka kɔmɔgɔw kɛlɛ.” (Yirali 12:7). Yirali ka kitabu b’a fɔ ko Yezu lo ye Ala ka kɛlɛbolo kuntigi ye. O la, Misɛli ye Yezu tɔgɔ wɛrɛ ye.—Yirali 19:14-16.
23 LABAN LOONW
O ye wagati dɔ ye min tun bena kɛ dugukolo kan sanni Ala ka Masaya ka Sutana ka duniɲa halaki. O wagati be weele fana Bibulu kɔnɔ ko: “diɲɛ laban” ani “Mɔgɔ Dencɛ natuma.” (Matiyo 24:3, 27, 37). “Laban loonw” daminɛna tuma min na Ala ka Masaya y’a daminɛ ka kuntigiya kɛ sankolo la saan 1914 na. U bena ban tuma min na Sutana ka duniɲa bena halaki Arimagedɔn kɛlɛ la.—2 Timote 3:1; 2 Piyɛri 3:3.
24 SUKUNUNI
O ye ka mɔgɔ sanin kunu ka bɔ saya la. Ala lo b’o kɛ. Mɔgɔ kɔnɔntɔn lo sukununi kofɔra Bibulu kɔnɔ. Eliya, Elize, Yezu, ciden Piyɛri ani ciden Pol ye mɔgɔ sanin dɔw lakunu. O kabakow kɛra Ala ka sebagaya dɔrɔn lo sababu la. Jehova ye layidu ta ko a bena “mɔgɔ tilennenw ni mɔgɔ tilenbaliw” lakunu ka bɔ saya la (Kɛwaliw 24:15, ABM). Bibulu b’a fɔ fana ko mɔgɔ dɔw bena kunu ka taga sankolo la. Ala ye o mɔgɔw sugandi ani k’u mɔ a ka hakili senu na. A b’u lakunu walisa u ka kɛ ni Yezu ye sankolo la.—Zan 5:28, 29; 11:25; Filipikaw 3:11; Yirali 20:5, 6.
25 JINAKOW (JINAMORIYA N’A ƝƆGƆNNAKOW)
Dɔw b’a ɲini ka kumaɲɔgɔnya kɛ ni jinaw ye. U b’o kɛ u yɛrɛ ma wala u be tɛmɛ mɔgɔ wɛrɛw fɛ i n’a fɔ subaga wala filɛlikɛla. Minw b’o kɛ, u b’a miiri ko ni mɔgɔ sara, a suja be bɔ ka kɛ ninmanfɛn yebali barikaman dɔ ye. O tɛ tiɲɛn ye. Jinaw b’a ɲini fana ka adamadenw lasun u ka muruti Ala ma. Koo nunu fana ye jinako dɔw ye: lagwɛri, jinamoriya, subagaya, ngalon lannakow ani ka suuw kili. O koow be sɔrɔ gafew, zurunaliw, ɔrɔsikɔpu, filimuw, pɔsitɛriw ani dɔnkili caaman na yɛrɛ. O b’a to mɔgɔ dɔw b’a miiri ko farati foyi tɛ yen o koow la ani ko jinaw tɛ kojugu kɛ mɔgɔw la. O koow yɛrɛ ka di dɔw ye. Landa minw ɲɛsinna sangakow ma, u caaman b’a to mɔgɔw b’u seen don jinakow la. O landako dɔw ye: ka saraka bɔ suuw ye, sangakɛnɛ, sangajalan ani firiyamuso be landa minw kɛ. Ka siɲɛna kɛ suu kun na, o fana b’a to mɔgɔw b’u seen don jinako dɔw la. Mɔgɔ dɔw be dɔrɔgi ta n’u b’a fɛ ka jinaw ka fanga sɔrɔ ka koo dɔw kɛ.—Galatikaw 5:20; Yirali 21:8.
26 JEHOVA KA MASABAYA
Jehova lo ye Sebagayabɛɛtigi Ala ye. Ale lo ye duniɲa kuru bɛɛ dan (Yirali 15:3). O kama, ale lo ye fɛɛn bɛɛ Tigi ye ani joo b’a fɛ ka kuntigiya kɛ u kun na i ko a b’a fɛ cogo min na (Zaburuw 24:1; Ezayi 40:21-23; Yirali 4:11). A ye sariyaw sigi a ka danfɛnw bɛɛ ye. Joo fana be Jehova fɛ ka mɔgɔ dɔw sigi kuntigiya la. N’an be Jehova kanu ani n’an be mɛnni kɛ a fɛ, an b’a yira o cogo la ko an sɔnna a ka kuntigiya ma.—1 Tilew Kibaru 29:11.
27 KƆNƆTIƝƐ
N’u ko kɔnɔtiɲɛ, o ye ka tugu ka deen faga k’a to a ma wolo fɔlɔ. Ni kasara, bana wala koo wɛrɛ y’a to muso kɔnɔ bɔnna k’a sɔrɔ a m’a dabɔ a kama, an kaan tɛ o ma. Kɔnɔ mana ta ka ban, o deen tɛ a bamuso fari yɔrɔ dɔ ye dɔrɔn. Nka mɔgɔ lo min be dan na a bamuso la.
28 KA JOLI DON MƆGƆ FARI LA
O ye ka joli kuturu wala joli kɔnɔfɛn kunbaba 4 dɔ bɔ mɔgɔ dɔ la k’a don mɔgɔ wɛrɛ fari la. A fana be se ka kɛ joli wala joli kɔnɔfɛn kunbaba dɔ ye u tun ye min bɔ ka mara. Joli kɔnɔfɛn kunbabaw ye jolikisɛwulenw, jolikisɛgwɛw, plakɛtiw ani joliji ye.
29 KOLOLI
Bibulu kɔnɔ, kumaden min bayɛlɛmana ko “kololi,” o kɔrɔ dama tɛ ko ɲangili. N’u y’an kolo, o kɔrɔ ko u y’an kalan, u y’an ladi ani u y’an bila sira ɲuman kan. Jehova be mɔgɔ minw kolo, a t’a fanga digi u kan wala ka fariya u ma abada (Talenw 4:1, 2). Jehova ye ɲɛyirali ɲuman ye bangebagaw fɛ. Jehova ka kololi nafa ka bon hali fɔɔ o b’a to a ka kololi koo be diya mɔgɔ ye (Talenw 12:1). Jehova b’a sagokɛlaw kanu ani a b’u kolo. A b’u kalan. O kalan b’u dɛmɛ k’u ka miiriya juguw yɛlɛma. O la, u be se ka miiri ani ka koow kɛ i ko Jehova b’a fɛ cogo min na. Bangebagaw ka kan k’u deenw kolo. O kɔrɔ ko k’u dɛmɛ u k’a faamu fɛɛn min kama u ka ɲi ka mɛnni kɛ. O kɔrɔ fana ko k’u kalan u ka Jehova kanu, Bibulu koo ka diya u ye ani sariyakolo minw b’a kɔnɔ, u ka olu faamu.
30 JINAW
Mɛlɛkɛ juguw lo, minw fanga ka bon ni adamadenw ta ye. U kɛra mɛlɛkɛ juguw ye tuma min na u banna Ala ta ma ani u kɛra Ala juguw ye (Zɛnɛzi 6:2; Zude 6). U farala Sutana kan ka muruti Ala ma.—Deteronɔmu 32:17; Luka 8:30; Kɛwaliw 16:16; Zaki 2:19.