3. Bana
“Yɔrɔ dɔw ra, . . . banajuguw.”—LUKA 21:11, Biblu Ala ta Kuma.
● Bonzali ye dɔgɔtɔrɔ ye Afiriki jamana dɔ la, yɔrɔ min na siyakɛlɛ tun gwannin lo. A b’a seko bɛɛ kɛra walisa k’a ka dugu sanubɔlaw furakɛ sabu bana jugu dɔ b’u fagara. O bana be weele ko Marburg.a A ye dɛmɛ ɲini duguba dɔ faamanw fɛ, nka a ma dɛmɛ foyi sɔrɔ. Kalo naani o kɔ le u ye mɔgɔw bila k’u ka taga a dɛmɛ. Nka u tagara a sɔrɔ ko Bonzali yɛrɛ sara. A tun b’a ɲinina ka sanubɔla minw furakɛ, olu ka bana yɛlɛmana a la.
KOOW BE MUN LO YIRA? Fɔgɔfɔgɔbana n’a ɲɔgɔnnaw, kɔnɔboli, SIDA bana, sɔgɔsɔgɔgwɛ, ani sumaya ye bana dɔw ye minw ka teli ka mɔgɔw faga ka tɛmɛ bana tɔɔw kan. O bana sifa duuru nunu ye mɔgɔ miliyɔn 10 ni kɔ lo faga saan 2004 dɔrɔn na. O kɔrɔ ko sekɔndi saba bɛɛ, mɔgɔ kelen ɲɔgɔn lo sara o banaw kosɔn.
MƆGƆW KA TELI KA SƆSƆLI JUMAN LO KƐ? Komi duniɲamɔgɔw hakɛ be cayara ka taga, o kama le banabagatɔw hakɛ be cayara. Mɔgɔ minw ka teli k’o banaw sɔrɔ, u hakɛ fana be cayara.
TIƝƐN B’U FƐ WA? Tiɲɛ lo ko mɔgɔw hakɛ cayara dugukolo kan kosɔbɛ. Nka, see be mɔgɔw ye kosɔbɛ bi ka banaw lɔn, k’a kɛ u kana jɛnsɛn, ani k’u furakɛ yɛrɛ. O la, banaw tun man kan ka adamadenw tɔɔrɔ ten. Nka o lo do be kɛra.
E BE MUN LO MIIRI? Yala bana juguw be adamadenw kan i ko Bibulu tun kɔnna k’a fɔ cogo min na wa?
Dugukoloyɛrɛyɛrɛw, kɔngɔ ani banaw ye balawo dɔw ye minw be mɔgɔ miliyɔn caaman fagara. Mɔgɔ miliyɔn caaman wɛrɛw be tɔɔrɔla u mɔgɔɲɔgɔnw bolo. Mɔgɔ minw yɛrɛ tun ka ɲi k’u latanga, olu yɛrɛ lo b’u tɔɔrɔla. Barokun nata la, aw ben’a ye Bibulu tun kɔnna ka min fɔ o koo la.
[Jukɔrɔla kunnafoni]
a O bana bɔnin be Ebola bana ma.
[Kumaw ɲɛɛ 6 kan]
“Ni kongosogo dɔ, i n’a fɔ wara dɔ b’i ɲimina, o filɛ man di hali dɔɔni. O cogo kelen na, k’a ye ko bana jugu dɔ be ele n’i gɛrɛfɛmɔgɔw fagara, o fana filɛ man di hali dɔɔni.”—MICHAEL OSTERHOLM, SƐGƐSƐGƐRIKƐLA DƆ, BANAW KOO LA.
[Jaa ɲɛɛ 6 kan]
© William Daniels/Panos Pictures