“Walisa aw ka tanga kɔrɔbɔli ma”
“A’ ye to aw ɲɛ na ka Ala deli walisa aw ka tanga kɔrɔbɔli ma.”—MATIYU 26:41.
DEGUN tun ka bon a kun: O degun ɲɔgɔn tun ma deli ka kɛ a kun. Ala Dencɛ, Yesu Kirista, tun be a ka ɲɛnamaya daan na dugukolo kan. Yesu tun b’a faamu ko sɔɔni, u tun bena a lalɔ k’a jalaki saya kama, ani k’a siri gwengwe yiri la. A tun b’a lɔn ko a ka latigɛli n’a ka kɛwale kelen kelen bɛɛ tun bena nɔɔ to a Faa tɔgɔ kan. Yesu tun b’a lɔn fana ko hadamadenw ka ɲɛnamaya nata jigiya tun ka kan ka latigɛ sisan. K’o degun bɛɛ to a kun, a ye mun lo kɛ?
2 Yesu n’a ka kalandenw tagara Jetisɛmanɛ nankɔ la. Yesu ka diyanye yɔrɔ fisaman tun lo. O yɔrɔ la, a y’a mabɔ dɔɔni a ka kalandenw la. A kelen na, a ɲɛsinna a sankolola Faa ma ka fanga ɲini a fɛ. Deliliba dɔ kɔnɔ, a y’a ka miiriyaw n’a ka dusukunnataw fɔ a ye. A m’o kɛ siɲɛ kelen dɔrɔn, nka fɔɔ siɲɛ saba. Hali n’a tun ye mɔgɔ dafalen ye, Yesu m’a miiri ko a be se ka see sɔrɔ o degun kan a yɛrɛ ma.—Matiyu 26:36-44.
3 Bi, degun be an fana kan. Kitabunin nin daminɛ na, an y’a ye ka gwɛ ko an be duniɲa jugu nin laban loonw na. Sitanɛ ka duniɲa be na ni kɔrɔbɔli ni degun minw ye, u be juguyara ka taga. An minw b’a fɔ ko an be baara kɛra tiɲɛn Ala ye, an ka latigɛliw n’an ka kɛwalew nɔɔ be Ala tɔgɔ kan. U fana be nɔɔba to an kelen kelen ka jigiya kan, o min ye ka ɲɛnamaya kɛ Ala ka duniɲa kura kɔnɔ. An be Jehova kanu. An b’a fɛ ka “muɲuli kɛ fo a laban na”: an ka ɲɛnamaya laban, walima duniɲa nin laban, a mana kɛ min o min ye (Matiyu 24:13). Nka cogo juman na an be se k’a to an hakili la ko kɔrɔtɔ b’a la, ani ka to ɲɛɛ na?
4 Yesu tun y’a lɔn ko degun tun bena kɛ a ka kalandenw kan, saan kɛmɛ fɔlɔ wagati la, ani bi fana. O kama, a y’u jagwɛlɛya ko: “A’ ye to aw ɲɛ na ka Ala deli walisa aw ka tanga kɔrɔbɔli ma.” (Matiyu 26:41). O kumaw kɔrɔ ye mun ye an fɛ bi? Kɔrɔbɔli juman be i kan? Ani cogo juman na i be se ka ‘to ɲɛɛ na’?
Kɔrɔbɔli juman?
5 Loon o loon, kɔrɔbɔli be an bɛɛ seen kɔrɔ, o ye ka ben “Sitanɛ ka jan” kɔnɔ (2 Timote 2:26). Bibulu b’an lasɔmi ko Sitanɛ be sin Jehova batobagaw kɔni lo ma (1 Piɛre 5:8; Jirali 12:12, 17). Mun lo kama? A ka laɲinita tɛ k’an faga waajibi la. N’an ye kantigiya kɛ Ala ye fɔɔ ka sa, o tɛ see sɔrɔli ye Sitanɛ fɛ. Sitanɛ b’a kala ma ko wagati bɛnnen na, Jehova bena suuw lakunu ka bɔ saya la.—Luka 20:37, 38.
6 Sitanɛ b’a fɛ ka fɛɛn dɔ halaki, fɛɛn min sɔngɔ ka bon ka tɛmɛ an ka bi ɲɛnamaya yɛrɛ kan: O ye an ka kantigiya ye Ala fan fɛ. Sitanɛ b’a seko bɛɛ kɛra k’a yira ko ale be se k’an mabɔ Jehova la. O kama n’a sera k’an kuun yɛlɛma an ka Ala kaan bila, an kɛtɔ ka waajuli kɛli dabila wala ka kerecɛnya sariyaw bila, o bena kɛ see sɔrɔli ye Sitanɛ fɛ! (Efesekaw 6: 11-13). O cogo la “Kɔrɔbɔlikɛla” be kɔrɔbɔliw bila an seen kɔrɔ.—Matiyu 4:3.
7 Sitanɛ ka “nanbaraw” ka ca (Efesekaw 6:11). A be se ka tɛmɛ nafolo kanuya fɛ, siranya, sigasigali wala ɲɛnagwɛ ɲinini fɛ k’an kɔrɔbɔ. Nka a be se sɔrɔ mɔgɔ kan bɛrɛbɛrɛ fɛɛrɛ minw fɛ, o dɔ ye farifaga ye. I ko mɔgɔ tɔɲɔbaga, min ka cegu, a b’a lɔn ko jigitigɛ be se k’an ka barika dɔgɔya, ani an be dɛsɛ k’an yɛrɛ lafasa (Ntalenw 24:10). O la, an dusukun mana “ɲɔɲɔ”, a b’an kɔrɔbɔ ko an ka Jehova bila.—Zaburuw 38:8.
8 Komi an be surunyana laban loonw daan na, a be komi farifaga sababuw be cayara ka taga. Ani, u be se k’an fana sɔrɔ. (Koorilen nin filɛ: “Koo dɔw minw be na ni farifaga ye.”) Farifaga sababu mana kɛ min o min ye, a be se k’an ka barika dɔgɔya. I ka ɲi ka “waati kunmabɔ” koo waajibiyalenw kama Alako ta fan fɛ, i ko Bibulu kalan, lajɛnw tagali, ani waajuli kɛli. Nka, o be se ka gwɛlɛya n’i sɛgɛnnen be farikolo ta fan fɛ, miiriya ni dusukunnataw ta fan fɛ (Efesekaw 5:15, 16). I hakili to a la ko Sitanɛ b’a fɛ i ka Jehova bila. O tɛ sababu ye i fɛ i ka sumaya, wala i ka ɲinɛ ko an be wagati min na kɔrɔtɔ b’a la! (Luka 21:34-36). Cogo juman na i be se ka see sɔrɔ kɔrɔbɔli kan ani ka to ɲɛɛ na? Ladili naani dɔw filɛ, minw be se k’i dɛmɛ.
A’ ye to ka Ala deli
9 I k’i bolo la Jehova kan delili kɔnɔ. I hakili jigi Yesu ka ɲɛyirali la Jetisɛmanɛ nankɔ la. Degun bonyana a kun minkɛ, a ye mun lo kɛ? A ɲɛsinna Jehova ma ka dɛmɛ ɲini a fɛ. A kisɛyara delili la fɔɔ “a wɔsijiw kɛra i n’a fɔ joli tonitɔ duguma.” (Luka 22:44). I miiri o koo la. Yesu tun be Sitanɛ lɔn kosɔbɛ. K’a to sankolo la, Yesu y’a kɔrɔsi Sitanɛ be tɛmɛ kɔrɔbɔli sifa minw bɛɛ fɛ walisa k’a jija ka Ala sagokɛlaw laben a ka jan kɔnɔ. O bɛɛ n’a ta, Yesu m’a jati ko Sitanɛ mana kɔrɔbɔli o kɔrɔbɔli bila ale seen kɔrɔ, a be se ka see sɔrɔ o kan cogo nɔgɔman na. Ni Ala Dencɛ dafalen y’a ye ko ale mako b’a la ka delili kɛ walisa ka dɛmɛ ni fanga sɔrɔ Ala fɛ, sanko an tɔɔw!—1 Piɛre 2:21.
10 I hakili to a la fana ko Yesu kɛlen k’a ka kalandenw jagwɛlɛya k’u ka to ka delili kɛ, a y’a fɔ ko: “Mɔgɔ ni sɔnnen bɛ, nka a farisogo barika ka dɔgɔ.” (Matiyu 26:41). Yesu tun be kumana jɔn lo ka farisogo koo la? Siga t’a la, a yɛrɛ ta tun tɛ, sabu barikantanya si tun tɛ yen ale ka hadamaden dafalen farisogo la (1 Piɛre 2:22). Nka a ka kalandenw cogoya tun be daan na. Komi u ye dafabaliya cɛɛn ta, ani jurumutɔya fana sababu fɛ, u kɔni mako tun bena kɛ dɛmɛ la walisa ka see sɔrɔ kɔrɔbɔli kan (Romɛkaw 7:21-24). O de y’a to a y’u jagwɛlɛya, olu ni kerecɛn lakikaw bɛɛ olu kɔ, u ka dɛmɛ ɲini delili kɔnɔ walisa ka se ka kɔrɔbɔli kɛlɛ (Matiyu 6:13). Jehova b’o delili sifaw jaabi (Zaburuw 65:3). Cogo juman na? Cogo fila kɔni na.
11 Fɔlɔ, Ala b’an dɛmɛ ka kɔrɔbɔliw faranfasi ka lɔn. Sitanɛ ka kɔrɔbɔliw be komi jaanw, minw jɛnsɛnnenw be tɛmɛsira dibiman kan. N’i m’u ye, u be se k’i minɛ. Bibulu sababu fɛ, ani gafe minw basiginen be Bibulu kan, olu sababu fɛ, Jehova be yeelen bɔ Sitanɛ ka jaanw kan. O b’an dɛmɛ kɔrɔbɔli kana see sɔrɔ an kan. Saan caaman kɔnɔ, gafew sɛbɛra, ani kalanw dira lajɛnbaw la walisa k’an lasɔmi siɲɛ caaman na o faratiw koo la, i n’a fɔ: hadamaden ɲɛsiran, jatɔya, nafolo kanuya, ani Sitanɛ ka kɔrɔbɔli wɛrɛw (Ntalenw 29:25; 1 Kɔrɛntekaw 10:8-11; 1 Timote 6:9, 10). Yala i tɛ Jehova waleɲuman lɔn sabu a b’an lasɔmi Sitanɛ ka ŋaniya juguw koo la wa? (2 Kɔrɛntekaw 2:11). O lasɔmini sifaw bɛɛ ye i ka deliliw jaabili ye walisa i ka dɛmɛ sɔrɔ k’i yɛrɛ lafasa kɔrɔbɔli ma.
12 Filanan, Jehova b’an ka deliliw jaabi n’a be fanga di an ma walisa an ka kɔrɔbɔli muɲu. A ka Kuma b’a fɔ ko: “Ala [. . .] tɛna sɔn aw kɔrɔbɔli ka tɛmɛn aw barika dan yɔrɔ kan. Nka kɔrɔbɔli mana se, a na bɔ yɔrɔ jira.” (1 Kɔrɛntekaw 10:13). N’an be to k’an bolo la Ala kan, abada, a tɛn’a to kɔrɔbɔli ka juguya an kun fɔɔ an ka hakilimaya fangaw be ban ani an be dɛsɛ k’an yɛrɛ lafasa. Cogo juman na a be “bɔ yɔrɔ jira” an na? A be “Ni Senu di a delibaaw ma.” (Luka 11:13). O “Ni Senu” be se k’an dɛmɛ an k’an hakili jigi Bibulu ka miiriyaw la. Ani, o miiriyaw be se ka fanga di an ma walisa an k’an cɛsiri ka koo tilennen kɛ. U fana be se k’an dɛmɛ an ka koow latigɛ ni hakilitigiya ye ( Yuhana 14:26; Yakuba 1:5, 6). An mako be jogo ɲuman minw na, hakili senu be se k’an dɛmɛ k’u yira walisa an ka see sɔrɔ jogo juguw kan (Galasikaw 5:22, 23). Ala ka hakili senu be se hali k’an balima dannabagaw lasun walisa u k’an “dusu saalo kosɛbɛ.” (Kolosekaw 4:11). Yala i tɛ Jehova waleɲuman lɔn sabu a b’i ka deliliw jaabi o cogow la ni kanuya ye n’i ye dɛmɛ ɲini a fɛ wa?
I ka makɔnɔniw kana a dama tɛmɛ
13 Walisa an ka to ɲɛɛ na, an ka makɔnɔniw man kan k’a dama tɛmɛ. Ɲɛnamaya ka degunw kosɔn, an bɛɛ sɛgɛnnen be tuma dɔw la. Nka an ka kan k’an hakili to a la ko Ala ma layidu ta an ye abada ko an tɛna gwɛlɛyaw sɔrɔ bi duniɲa kɔrɔman kɔnɔ. Bibulu sɛbɛra wagati min na, hali o wagati la, Ala sagokɛlaw ye ɲɛgwan sɔrɔ, i n’a fɔ: kɔrɔbɔli, fantanya, jigitigɛ, ani bana.—Kɛwalew 8:1; 2 Kɔr. 8:1, 2; 1 Tesalonikekaw 5:14; 1 Timote 5:23.
14 Bi, kunkow be an fana kan. An be se ka kɔrɔbɔli kunbɛn, ka hami wariko la, ka jigitigɛ kɛlɛ, ka bana, ani ka tɔɔrɔ cogoya wɛrɛw la. Ni Jehova tun ka kan k’an tanga faratiw bɛɛ ma cogo kabakoman na, yala o tun tɛna sira di Sitanɛ ma ka Jehova kɔrɔfɔ wa? (Ntalenw 27:11). Jehova b’a to a sagokɛlaw ka kɔrɔbɔ, hali fɔɔ ka sa yɛrɛ tuma dɔw la u juguw bolo.—Yuhana 16:2.
15 O la, Jehova ye layidu juman ta? Komi an tun kɔnna k’a ye, a ye layidu ta ko n’an y’an jigi la ale kan, a bena see di an ma an k’an lafasa kɔrɔbɔli sifa bɛɛ ma (Ntalenw 3:5, 6). A be tɛmɛ a ka Kuma fɛ, a ka hakili senu n’a ka jɛnkulu fɛ k’an tanga hakilimaya ta fan fɛ, ani k’an dɛmɛ an ka jɛnɲɔgɔnya ɲuman kɛ n’ale ye. N’an y’o jɛnɲɔgɔnya mara ka ɲɛ, hali n’an sara, an ye see sɔrɔ. Foyi, hali saya yɛrɛ, tɛ se ka Ala bali a k’a sagokɛla kantigimanw sara (Heburuw 11:6). Ani, minw be Jehova kanu, a bena a ka layidu cɛɲumanba tɔɔw dafa ka di u ma duniɲa kura kɔnɔ, min ka surun. Siga t’o la.—Zaburuw 145:16.
I hakili to sɔsɔlikow la
16 N’an b’a fɛ ka muɲuli kɛ fɔɔ a laban na, an ka kan k’a to an hakili la koo minw kama Ala y’a to juguya ka kɛ. Tuma dɔw la, n’an ka kunkow b’an degun fɔɔ an b’a fɛ ka Jehova bila, a ka ɲi an k’an hakili jigi ko Sitanɛ ye Jehova ka Masabaya sɔsɔ ko a tilennen tɛ. Sitanɛ ye Ala batobagaw ka masirili n’u ka kantigiya sɔsɔ fana ( Job 1:8-11; 2:3, 4). O sɔsɔlikow kuntaga, ani Jehova y’a latigɛ k’u ɲɛnabɔ cogo min na, o bɛɛ kɔrɔtalen be ka tɛmɛ an niinw yɛrɛ kan. Cogo juman na?
17 Komi Ala y’a to ɲɛgwan ka kɛ wagati dɔ kɔnɔ, o ye sira di mɔgɔ wɛrɛw ma u ka sɔn tiɲɛn sira la. I ka miiri nin na: Yesu tɔɔrɔla walisa an ka se ka ɲɛnamaya sɔrɔ ( Yuhana 3:16). Yala an t’o waleɲuman lɔn wa? Nka, yala an be sɔn ka ɲɛgwan muɲu wagati dɔɔni kɔnɔ tugun walisa mɔgɔ wɛrɛw fana ka se ka ɲɛnamaya sɔrɔ wa? N’an b’a fɛ ka muɲuli kɛ fɔɔ a laban, an ka kan ka sɔn a la ko Jehova ka hakilitigiya ka bon n’an ta ye (Esayi 55:9). A bena daan sigi juguya la wagati min na, o ye wagati fisaman ye walisa sɔsɔlikow ka ɲɛnabɔ kudayi kama, ani an yɛrɛw ka ɲɛ kama fɔɔ abada. Tiɲɛn na, yala koow tun be se ka ɲɛ cogoya wɛrɛ la wa? Tilenbaliya si tɛ Ala la!—Romɛkaw 9:14-24.
“A’ ye gɛrɛ Ala la”
18 Walisa an k’a to an hakili la ko kɔrɔtɔ be an ka wagati la, fɔɔ an ka to Jehova gɛrɛ fɛ. An kana ɲinɛ abada ko jɛnɲɔgɔnya ɲuman min be yen an ni Jehova cɛ, Sitanɛ b’a seko bɛɛ kɛra walisa k’o tiɲɛ. Sitanɛ b’a fɛ an k’a miiri ko laban tɛna se ka ye, ani ko kuun si t’a la ka kibaro duman waaju ani ka Bibulu sariyaw sira tagama. Nka, “nkalontigɛla don, nkalon fa yɛrɛ don.” ( Yuhana 8:44). An ka kan k’an cɛsiri ka “jɔ Sitanɛ ɲɛ ka a kɛlɛ.” Jɛnɲɔgɔnya min be yen an ni Jehova cɛ, abada, an man kan k’o ta i n’a fɔ fɛɛn gwansan. Bibulu b’an jagwɛlɛya ni kanuya ye ko: “A’ ye gɛrɛ Ala la, ale fana na gɛrɛ aw la.” ( Yakuba 4:7, 8). Cogo juman na i be se ka magwɛrɛ Jehova la?
19 Ka miirili kɛ delili kɔnɔ, o kɔrɔtalen be kosɔbɛ. N’a be i ɲɛɛ na ko i be dɛsɛra ka gwɛlɛyaw kɛlɛ, i k’i dusukun dayɛlɛ Jehova ye. I ka deliliw mana tilen ka sin koo tigitigiw ma, a bena nɔgɔya i fɛ k’a ye ko a b’i ka deliliw jaabi. N’a sɔrɔ o jaabili tɛna bɛn tigitigi e kɔnɔnako ma tuma bɛɛ la. Nka, n’i ka ŋaniya ye k’a bonya ani ka kantigiya kɛ, i mako be dɛmɛ min na, a bena o di i ma walisa i ka se ka muɲuli kɛ (1 Yuhana 5:14). I kɛtɔ k’a ye ko a be i ɲɛminɛna i ka ɲɛnamaya kɔnɔ, i bena magwɛrɛ tugun a la. A fana kɔrɔtalen be an ka Jehova jogow n’a ka sira kalan ani an ka miiri u kan i ko u yirala Bibulu kɔnɔ cogo min na. O miirili ɲɔgɔn b’i dɛmɛ k’a lɔn cogo fisaman na. A b’i dusukun lasun, ani a b’i ka kanuya dunya ale kama (Zaburuw 19:15). Ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan, o kanuya lo bena i dɛmɛ k’i lafasa kɔrɔbɔli ma, ani ka to ɲɛɛ na. —1 Yuhana 5:3.
20 Walisa an magwɛrɛnen ka to Jehova la, a kɔrɔtalen be an magwɛrɛnen ka to an balima dannabagaw la. An bena kalan kɛ o kan kitabunin nin tilan laban na.
ƝININGALIW, KALAN KAMA
• Yesu ka ɲɛnamaya laban na, tuma min na gwɛlɛyaw y’a degun fɔɔ k’a dama tɛmɛ, a ye mun lo kɛ? Ani, a y’a ka kalandenw jagwɛlɛya u ka mun kɛ? (Dakunw 1-4nan)
• Mun na Sitanɛ be sin Jehova batobagaw kɔni lo ma? Ani, cogo jumanw na a b’an kɔrɔbɔ? (Dakunw 5-8nan)
• Walisa an k’an yɛrɛ lafasa kɔrɔbɔli ma, mun na an ka kan ka: Delili kɛ tuma bɛɛ? (Dakunw 9-12nan), an ka makɔnɔniw dama kɛɲɛ? (Dakunw 13-15nan), sɔsɔlikow to an hakili la? (Dakunw 16-17nan), ani ka “gɛrɛ Ala la”? (Dakunw 18-20nan)
[Koorilen ɲɛɛ 25 kan]
Koo dɔw minw be na ni farifaga ye
Kɛnɛyako wala kɔrɔya. Ni bana dɔ b’an tɔɔrɔla tuma o tuma, wala ni kɔrɔya ye dɛsɛ bila an kan, o be se k’an jigi tigɛ, sabu, an tɛ se ka caaman kɛ Ala ka baara la.—Heburuw 6:10.
Jigitigɛ. Farifaga be se k’an minɛ n’an be jijali minw kɛ Ala ka Kuma waajuli baara la, bɛrɛ tɛ sɔrɔ o la.—Ntalenw 13:12.
N’an b’a miiri ko nafa foyi t’an na. Juguya kɛra mɔgɔ dɔw la saan caaman kɔnɔ. A laban, u y’a bila u kuun na ko mɔgɔ si, hali Jehova yɛrɛ, t’u kanu.—1 Yuhana 3:19, 20.
Ni mɔgɔ dɔ donna an gasi la. Ni balima dannabaga dɔ ye dɔ wɛrɛ gasi tiɲɛ sɔbɛ la, o tigi be se ka dimi fɔɔ a be se k’a ɲini ka lajɛnw tagali dabila, wala waajuli kɛli dabila.—Luka 17:1.
Kɔrɔbɔli. Mɔgɔ minw tɛ diinan kelen kɔnɔ n’i ye, u be se k’i kɛlɛ, k’i kɔrɔbɔ, wala k’i lɔgɔbɔ.—2 Timote 3:12; 2 Piɛre 3:3, 4.
[Jaa ɲɛɛ 26 kan]
Yesu y’an jagwɛlɛya ko an ka to ka Ala deli walisa an ka dɛmɛ sɔrɔ ka kɔrɔbɔli kɛlɛ