DƆ KA ƝƐNAMAYA
N’ jijanin lo walisa n’fari kana faga
“TONTON,” “PAPA.” Kanbelew ni sunguru caaman ka teli ka n’ weele ten le Betɛli la. O ka di n’ ye sabu n’ sii sera saan 89 ma. Balimaw be bonya min la n’ kan, ne fɛ o ye Jehova ka duga lo ye sabu n’ be kudayi cidenya baara la kabi saan 72. N’ ye koo caaman faamu Ala ka baara la. O kama, n’ be se k’a fɔ kanbelew ni sunguruw ye ni n’ dusu bɛɛ ye ko ‘n’u m’u fari faga, u bena u ka baara tɔnɔ sɔrɔ.’—2 Til. Kib. 15:7.
N’ KA SOMƆGƆW
N’ bangebagaw bɔra Ikrɛni ka taga sigi Rɔsbɛrn dugu la, Manitoba mara la. O be Kanada. N’ bamuso ye cɛden 8 ni musoden 8 lo wolo ani an si tɛ filaninw ye. Ne ye deen 14nan lo ye. Bibulu koo tun ka di n’ facɛ ye ani a tun b’a kalan an ye dimansilon bɛɛ sɔgɔma. Ale fɛ, diinan kuntigiw tun ye diinanko kɛ wariɲini sira lo ye. A tun ka teli k’a fɔ tulon na ko: “O tuma na, jɔn lo tun be Yezu sara a ka waajuli baara kosɔn?”
N’ balima 8 sɔnna tiɲɛn batoli ma: cɛden 4 ani musoden 4. N’ kɔrɔmuso Rose ye piyɔniye baara kɛ fɔɔ ka taga se a saya ma. A ka loon labanw na, a tun be bɛɛ jija u k’u janto Ala ka Kuma na. A tun be to k’a fɔ ko: “N’ b’a fɛ an ka kɛ ɲɔgɔn fɛ duniɲa kura kɔnɔ.” Dimansilon bɛɛ sɔgɔma, n’ kɔrɔcɛ Ted tun be waajuli kɛ arajo la, jahanama tasuma koo la. A tun be to k’a fɔ ka gwɛlɛya a lamɛnbagaw ye ko jurumukɛlaw bena jɛni jahanama tasuma banbali kɔnɔ. Nka kɔfɛ, a kɛra Jehova sagokɛla kantigi dɔ ye ani a tun kisɛyanin lo.
FƐƐN MIN YE KUDAYI CIDENYABAARA NEGE DON N’ NA
Loon dɔ, saan 1944 zuwɛnkalo la, n’ bɔra lakɔliso ka na gafe nin ye an ka dumunikɛ tabali kan: “Duniɲa kura nata” (angilikan na).a N’ ye ɲɛɛ fɔlɔ kalan, ka filanan fara a kan ani a laban, n’ y’a bɛɛ kalan. O gafe kalannin kɔ, n’ y’a latigɛ ka baara kɛ Jehova ye i ko Yezu y’a kɛ cogo min na.
O gafe y’a yɛrɛ sɔrɔ an ka tabali kan cogo di? N’ kɔrɔcɛ Steve ko sɛbɛ “feerebaga” fila nana an ka soo ani a y’o gafe san sabu a sɔngɔ tun tɛ bɛrɛ ye. O cɛɛw segira ka na dimansi wɛrɛ. U k’olu ye Jehova Seerew ye ani k’u be basigi Bibulu kan ka mɔgɔw ka ɲiningaliw jaabi. O diyara an ye sabu an bangebagaw ka dɛmɛ sababu fɛ, an tun be bonya la Ala ka Kuma kan. O cɛɛ fila y’a fɔ an ye fana ko yanni dɔɔni, Jehova Seerew bena lajɛnba dɔ kɛ Winipɛg. N’ kɔrɔmuso Elsie tun b’o dugu lo la. N’ y’a latigɛ ka taga o lajɛnba la.
N’ ye nɛgɛso boli kilomɛtɛrɛ 320 ɲɔgɔn ka taga Winipɛg. N’ lɔra Kelwud dugu la. Jehova Seere fila minw tun nana an ka soo, olu tun b’o yɔrɔ lo la. Ka n’ to yen, n’ tagara lajɛn na ani n’ y’a faamu kafo ye min ye. N’ y’a faamu fana ko cɛɛw wo, musow wo, denmisɛnw wo, bɛɛ ka ɲi ka taga waajuli kɛ soo ni soo i ko Yezu tun b’a kɛ cogo min na.
N’ ye n’ kɔrɔcɛ Jack sɔrɔ Winipɛg. A tun bɔra Ɔntario saheli fan fɛ ka na lajɛnba la. Lajɛnba tile fɔlɔ la, balimacɛ dɔ y’a fɔ jama ye ko batɛmu bena kɛ. Ne ni Jack y’a latigɛ ka batize o lajɛnba la. An fila bɛɛ tun jijanin lo k’an seko bɛɛ kɛ walisa ka piyɔniye baara daminɛ an batizenin kɔ. Jack sinna ka piyɔniye baara daminɛ lajɛnba bannin kɔ. Komi ne tun be ni saan 16 ye, n’ bele tun ka ɲi ka taga lakɔli la. Nka saan kelen o kɔ, n’ fana kɛra kudayi piyɔniye ye.
N’ YE KOO CAAMAN FAAMU
Ne ni Stan Nicolson ye piyɔniye baara daminɛ Surɛs dugu la, Manitoba mara la. Dɔɔni o kɔ, n’ y’a faamu ko piyɔniye baara man nɔgɔ tuma dɔw la. An y’a kɔrɔsi ko an ka wari be banna ka taga, nka an tora ka waajuli kɛ. Loon dɔ, an ye waajuli kɛ tile kuru bɛɛ la ani an tun be tagara soo. Hali dɔrɔmɛ kelen yɛrɛ tun t’an fɛ ani kɔngɔ tun gwannin b’an na. An ye bɔrɔ dɔ ye an ka daa la ani dumuni tun fanin b’a kɔnɔ! O y’an kabakoya kosɔbɛ! Fɔɔ ka na se bi ma, an m’a lɔn mɔgɔ min tun y’o bɔrɔ bila yen. O loon sufɛ, an ye dumuni kɛ i ko faamanw. An m’an fari faga minkɛ, an y’o nafa lo sɔrɔ ten! O kalo laban na, n’ bonyana kosɔbɛ. N’ tun ma deli ka bonya ten.
Kalo damanin o kɔ, u y’an ci ka taga Jilbɛrt Pleyn dugu la. O dugu be Surɛs, saheli fan fɛ ani kilomɛtɛrɛ 240 ɲɔgɔn lo b’u cɛ. O wagati la, kafo kelen kelen bɛɛ tun be baara min kɛ waajuli la kalo o kalo, u tun b’o sɛbɛ tabloba dɔ kan. U tun b’o tablo bila tintin kan Masaya Boon kɔnɔ. Kalo dɔ la, an ka kafodenw tun ma waajuli kɛ caaman. O kama, n’ ye kalan dɔ kɛ k’a yira ko balimaw ka kan ka dɔ fara u ka waajuli baara kan. Lajɛn bannin kɔ, piyɔniye dɔ gwɛrɛla n’ na. Musokɔrɔba tun lo ani a cɛɛ tun tɛ Jehova Seere ye. A kasitɔ y’a fɔ n’ ye ko: “N’ ye n’ seko kɛ, nka n’ ye min kɛ, n’ ma se ka tɛmɛ o kan.” N’ fana y’a daminɛ ka kasi ani n’ ye yafa deli a fɛ.
Barika be kanbelew ni sunguruw la. O kama n’u m’u yɛrɛ kɔrɔsi, u ka teli ka n’ ka fili ɲɔgɔn kɛ. O be se k’a to u b’u yɛrɛ jalaki. Min ye n’ sɔrɔ, o ye n’ dɛmɛ k’a faamu ko sanni i k’i fari faga, a ka ɲi i k’a to i ka fili k’i kolo. I ye min faamu o koo la, kana ɲinɛ o kɔ. N’i tora ka baara kɛ Jehova ye kantigiya la, a bena i duga.
KEBƐK KƐLƐ
N’ saan 21, u ye n’ weele Gilead lakɔli 14nan na. O kɛra nɛɛmaba ye dɛ! O lakɔli banna saan 1950, feburukalo la. An tun ye mɔgɔ 103 ye ani u y’an mɔgɔ 25 ɲɔgɔn ci ka taga Kebɛk, Kanada jamana na, yɔrɔ min na faransɛkan be fɔ. U tun be Jehova Seerew tɔɔrɔla kosɔbɛ yen. Ne cira ka taga Val-dɔr, kebɛk, yɔrɔ min na sanu bɔyɔrɔw ka ca. Loon dɔ, ne ni balima dɔw tagara waajuli kɛ dugu dennin dɔ la Val-dɔr gɛrɛfɛ. O dugu dennin tɔgɔ ko: Val-Senvil. O yɔrɔ ka mɔnpɛricɛ y’a fɔ an ye ko n’an ma teliya ka bɔ dugu kɔnɔ, a bena koo yira an na. Ne y’a weele kititigɛso. U ko mɔnpɛricɛ ka alamani sara.
Balimaw y’o koo n’a ɲɔgɔnna wɛrɛw lajɛnin lo weele ko “Kebɛk kɛlɛ.” Katolikiw ka legilizi fanga tun ka bon Kebɛk mara la kabi saan 300 ni kɔ. Legilizi ɲɛmɔgɔw ni politiki ɲɛmɔgɔw ye Jehova Seerew tɔɔrɔ. Koow tun man nɔgɔ o wagati la ani an tun man ca. Nka, an m’an fari faga. Mɔgɔ kɔnɔgwɛw sɔnna tiɲɛn batoli ma. N’ ye nɛɛma sɔrɔ ka bibulukalan kɛ n’u caaman ye. Ɲɛyirali fɛ, n’ ye bibulukalan kɛ ni mɔgɔ tan ye. U bɛɛ tun ye denbaya kelen mɔgɔw ye. U y’a daminɛ ka Jehova sago kɛ. U ka jagwɛlɛya ye mɔgɔ caaman lasun u bɔra Katoliki diinan na. An tora ka waajuli kɛ ani a laban, an ye see sɔrɔ an juguw kan!
N’ YE FƆRƆMASƆN DI BALIMAW MA U KA KAAN NA
Saan 1956, u ye n’ ci ka taga Hayiti jamana na. Misɔnden kura minw tun b’o yɔrɔ la, u fanba tun be bondori kɛra ka faransɛkan degi. O n’a ta bɛɛ, mɔgɔw tun be mɛnni kɛ u fɛ. Stanley Boggus tun ye misɔnden ye ani a y’a fɔ ko: “An kabakoyara k’a ye ko mɔgɔ caaman tun b’u seko kɛ walisa k’an dɛmɛ k’o kaan fɔ.” A daminɛ na, koow tun ka nɔgɔ ne ma sabu n’ tun ye faransɛkan degi Kebɛk. Nka dɔɔni o kɔ, an y’a kɔrɔsi ko balimaw fanba be Hayiti ka kereyɔlikan dɔrɔn lo fɔ. Walisa k’an ka misɔndenya baara kɛ bɛrɛbɛrɛ, an tun ka ɲi k’o kaan degi. An y’o lo kɛ ani an ye duga sɔrɔ o la.
Walisa ka se ka balimaw dɛmɛ bɛrɛbɛrɛ, Koow Ɲɛnabɔla Jɛnkulu ye sira di ko an ka Kɔrɔsili Sangaso ni gafe wɛrɛw bayɛlɛma Hayiti ka kereyɔlikan na. Mɔgɔ minw tun be na lajɛnw na, dɔ barila ka fara u hakɛ kan jamana kuru bɛɛ kɔnɔ. Saan 1950, weleweledala 99 lo tun be Hayiti. Nka saan 1960, u hakɛ tɛmɛna weleweledala 800 kan. O wagati la, u ye n’ weele Betɛli la. Saan 1961, n’ ye nɛɛma sɔrɔ ka kɛ kalanfa dɔ ye Masaya cidenyabaara lakɔli la. An ye fɔrɔmasɔn di diinan mɔgɔkɔrɔw ni dan na piyɔniyew ma. U bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ 40 ye. Saan 1962 zanwiyekalo la, lajɛnba dɔ kɛra. Balima minw be se, an y’olu jija u ka dɔ fara u ka waajuli baara kan. U dɔw kɛra dan na piyɔniyew ye. O kɛra wagati bɛnnin na sabu an juguw wulila an kama dɔɔni o kɔ.
O lajɛnba kɔ, saan 1962 zanwiyekalo tile 23nan na, faamanw nana ne ni Andrew D’Amico minɛ Betɛli la. Andrew fana tun ye misɔnden ye. Saan 1962, zanwiyekalo tile 8nan ka Réveillez-vous ! (faransɛkan na) minw tun be magazɛn kɔnɔ, u y’o bɔsi an na. Faransi, zurunali dɔw tun y’a fɔ ko mɔgɔw tun be joo (vodu) bato Hayiti. O zurunaliw ka kumaw tun fɔra o Réveillez-vous ! kɔnɔ. O kumaw ma diya mɔgɔ dɔw ye. U y’a fɔ ko u sɛbɛra Hayiti Betɛli lo la. Lɔgɔkun damanin o kɔ, u ye misɔndenw gwɛn ka bɔ jamana na.b Nka Hayiti balima minw tun ye fɔrɔmasɔn sɔrɔ, olu y’an ka baara ɲɛminɛ koɲuman. O balimaw ye muɲuli ni ɲɛtaga kɛ Alako ta fan fɛ. Bi, ni n’ miirila o la, o be n’ ninsɔndiya kosɔbɛ. Sisan, u yɛrɛ ye Traduction du monde nouveau sɔrɔ Hayiti ka kereyɔlikan na. Wagati dɔ la, an tun ma la a la k’o be se ka kɛ.
LƆLI BAARA SANTARAFIRIKI JAMANA NA
N’ bɔnin kɔ Hayiti, u ye n’ ci ka taga Santarafiriki jamana na. Kɔfɛ, n’ ye nɛɛma sɔrɔ ka kɛ kafokulu kɔrɔsibaga ye o mara la. O kɔ, n’ kɛra Betɛli kɔrɔsibaga ye.
O wagati la, Masaya Boon caaman tun lɔra cogo nɔgɔman na! N’ tun be taga biin tigɛ kongo kɔnɔ ani k’u cɛɛ ka na u kɛ tii ye an ka Masaya Boonw sanfɛ. N’ tun ma o baara kɛ ka ye, nka n’ y’a degi le. Ka n’ to o baara la, tɛmɛbagaw tun be to ka lɔ ka n’ filɛ. O baara ye balimaw jija u y’u seen don u yɛrɛ ka Masaya Boonw ladonko ani u lɔli baara la. Diinan kuntigiw tun b’an lɔgɔbɔ sabu olu ka legiliziw tun ye tɔlibonw ye k’a sɔrɔ an ka batolikɛyɔrɔw tun ye tibonw lo ye. An m’a to o k’an fari faga, an tora ka batoli kɛ an ka Masaya Boonw kɔnɔ. Loon dɔ, sanjiba dɔ benna Bangi, Santarafiriki faamadugu la. Sanfɔɲɔ ye legilizi dɔ ka tɔliw kɔrɔta ka taga u fili siraba kan. Nka, foyi m’an ka Masaya Boonw sɔrɔ, hali k’a sɔrɔ tibonw tun lo. Kabi o tuma, lɔgɔbɔri banna! Walisa Masaya baara ka se ka labɛn koɲuman, an ye Betɛli kura ani misɔndenw ka boon lɔ kalo duuru dɔrɔn kɔnɔ.
N’ YE MUSO DƆ FURU MIN KISƐYANIN LO WAAJULI LA
An furulon
Saan 1976, bali sigira Masaya baara kan Santarafiriki jamana na. U ye n’ ci ka taga N’jamena, Cadi faamadugu la. Cadi jamana be Santarafiriki gɛrɛfɛ. N’ ye Happy sɔrɔ o yɔrɔ la. Ale tun ye dan na piyɔniye ye ani a tun kisɛyanin lo waajuli la. A be bɔ Kameruni jamana na. An furula saan 1978, awirilikalo tile fɔlɔ la. O kalo yɛrɛ la, kɛlɛ wulila jamana kɔnɔ. An ni mɔgɔ caaman wɛrɛw bolila ka taga Cadi worodugu fan fɛ. Kɛlɛ bannin kɔ, an kɔsegira N’jamena. An nana a sɔrɔ ko an ka soo tun kɛra kɛlɛkɛ jɛnkulu dɔ ka biroba ye. U y’an ka gafew, Happy ka furu ɔrɔbu ani an ka furu kadow bɛɛ cɛ. Nka, an fari ma faga. An dusu tun ka di sabu an fila bɛɛ tun be sii la. Baaraba min tun b’an kɔnɔna, an tora ka miiri o la.
Saan 1979 la, u y’an ka baara daga Santarafiriki jamana na. An kɔsegira yen ani n’ kɛra kafokulu kɔrɔsibaga ye. An tun be to ka si mobili dɔ lo kɔnɔ. Dilan dɔ tun b’an fɛ ani a tun be se ka kuru, litiri 200 jii barikon, gazi firizidɛri ani gazi ereso fana tun b’an fɛ. An ka voyaziw tun man nɔgɔ. Wagati dɔ la, polisiw y’an lalɔ sira kan fɔɔ siɲɛ 117.
Yɔrɔ tun be gwan fɔɔ ka se degre 50 ma. Lajɛnbaw la, a tun ka gwɛlɛ tuma dɔw la ka jii sɔrɔ ka mɔgɔw batize. O kama, balimaw tun be dingɛw sogi kɔdingɛw la walisa ka jii fɛfɛ k’o mara. Tuma caaman na, mɔgɔw tun be batize barikon lo kɔnɔ.
AN CIRA KA TAGA FARAFINNA JAMANA WƐRƐW LA
Saan 1980, u y’an ci ka taga Nizeriya. An ye balimaw dɛmɛ saan fila ni tilan kɔnɔ ka labɛnw kɛ Betɛli kura lɔli kama. Balimaw tun ye magazɛn dɔ san, o min tun ye sangaso fila ye. An tun ka kan k’a walaka ka taga a lɔ Betɛli kura yɔrɔ la. Loon dɔ sɔgɔma, n’ yɛlɛla sanfɛ legelege walisa ka balimaw dɛmɛ k’a walaka. Midi fan fɛ, n’ ko n’ be jigi i ko n’ yɛlɛla cogo min na. Komi o yɔrɔ tun walakara ka ban, n’ ma seen bilayɔrɔ sɔrɔ ani n’ benna. A tun be komi n’ mandimina ka juguya. An ye arajow ni ɛkizamɛnw kɛ ani dɔgɔtɔrɔcɛ y’a fɔ Happy ye ko: “Kana siran. A fasajuru damanin dɔrɔn lo mandimina. A bena kɛnɛya yanni lɔgɔkun kelen wala fila.”
An donna mobili kɔnɔ, an be tagara lajɛnba dɔ la
Saan 1986, an cira ka taga Kɔdiwari. N’ kɛra kafokulu kɔrɔsibaga ye. An tun be to ka taga bɔ fana kafow ye Burkina Faso, Kɔdiwari gɛrɛfɛ. O wagati la, n’ tun tɛ miiri yɛrɛ ko loon dɔ, u tun bena an ci ka taga Burkina.
Tuma min na n’ tun ye kafokulu kɔrɔsibaga ye, an tun be si mobili lo kɔnɔ
N’ bɔra Kanada saan 1956 la. N’ ye saan 47 lo kɛ ka sɔrɔ ka kɔsegi yen saan 2003. Sisan, n’ kelen tun tɛ, n’ tun be ni Happy ye ani u y’an ci ka taga Betɛli la. An tun ye Kanadakaw ye. Nka, an dusu bɛɛ tun be farafinna.
N’ be bibulukalan kɛra ni dɔ ye Burkina Faso
Saan 2007 la, an kɔsegira farafinna tugun! N’ tun be ni saan 79 ye. U y’an ci ka taga Burkina Faso. O yɔrɔ la n’ kɛra jamana ka kɔmite mɔgɔ dɔ ye. Kɔfɛ, o biro yɛlɛmana ka kɛ bayɛlɛma biro ye ani Benɛn ka tɔnbolo lo be baara kɔrɔsi yen. Saan 2013 utikalo la, u y’an ci ka taga Benɛn Betɛli la.
Ne ni Happy, tuma min na an tun be Benɛn Betɛli la
Barika tɛ n’ na i ko fɔlɔ la. O bɛɛ n’a ta, waajuli bele ka di n’ ye kosɔbɛ. Saan saba tɛmɛninw na, diinan mɔgɔkɔrɔw ni n’ muso ye n’ dɛmɛ kosɔbɛ ni kanuya ye. O dɛmɛ sababu fɛ, n’ ye ninsɔndiya sɔrɔ ka n’ ka Bibulu kalanden fila dɛmɛ u batizera. U tɔgɔ ko Gédéon ani Frégis. Sisan, u be Jehova sago kɛra ni kisɛya ye.
Kɔfɛ, ne ni n’ muso cira ka taga Afirikidisidi Betɛli la. O yɔrɔ la, balimaw b’u jantora n’ na kosɔbɛ kɛnɛyako ta fan fɛ. N’ ye nɛɛma sɔrɔ ka baara kɛ farafinna jamana minw na, Afirikidisidi ye u la wolonfilanan ye. Saan 2017 ɔkutɔburukalo la, an ka sigiyɔrɔsoba min be Wɔrwik, Niyɔriki, u y’o di Jehova ma ani an tun be yen. O ye dugaba yɛrɛ lo ye. O ye kooba ye, an tɛ se ka ɲinɛ min kɔ abada!
A fɔra saan 1994 ka Annuaire ɲɛɛ 255 kɔnɔ ko: “Aw minw bɛɛ be baara kɛra Jehova ye kabi saan caaman, an b’a fɔ aw ye ko: ‘Aw ka jija, aw kan’ a to aw fari be faga, bari aw bena aw ka baara tɔnɔ sɔrɔ.’—2 Til. Kib. 15:7.” Ne ni n’ muso Happy, an jijanin lo k’o ladili sira tagama ani ka tɔɔw dɛmɛ k’o ɲɔgɔn kɛ.
a Jehova Seerew lo y’o gafe sɛbɛ saan 1944. Nka, an t’o gafe dilan tugun.
b Kunnafoni wɛrɛw be sɔrɔ saan 1994 ka Annuaire kɔnɔ, ɲɛɛ 148-150.