DƆ KA ƝƐNAMAYA
Jehova ye n’ duga kosɔbɛ sabu n’ ye ɲɛyirali ɲumanw ladegi
N’ KANBELE tuma na, a tun man nɔgɔ n’ fɛ ka waajuli kɛ. N’ kɛra baliku ye tuma min na, u ye baara dɔw kalifa n’ ma, n’ tun b’a miiri ko n’ tɛ se ka minw kɛ. Ɲɛyirali ɲumanw ye n’ dɛmɛ ka see sɔrɔ n’ ka siranya kan. U kɛra sababu ye n’ ye duga caaman sɔrɔ saan 58 kɔnɔ n’ ka kudayi cidenya baara la. A’ y’a to n’ k’o ɲɛyirali ɲuman dɔw kofɔ aw ye.
N’ wolola Kebɛk dugu la. O be sɔrɔ Kanada, Kebɛk mara la ani faransɛkan lo be fɔ yen. N’ facɛ tɔgɔ ko Louis ani n’ bamuso tɔgɔ ko Zélia. U tun be n’ kanu kosɔbɛ. Kuma tun man di n’ facɛ ye nka, kalan tun ka di a ye. Sɛbɛri tun ka di n’ ye kosɔbɛ ani n’ tun b’a fɛ ka kɛ zurunalisi ye loon dɔ.
N’ saan 12 ɲɔgɔn, n’ facɛ baarakɛɲɔgɔn Rodolphe Soucy n’a tericɛ nana bɔ an ye. Jehova Seerew tun lo. N’ tun tɛ bɛrɛ lɔn Jehova Seerew koo la ani n’ tun tɛ n’ mako don u ka diinan na. Nka, u tun be basigi Bibulu kan ka ɲiningaliw jaabi cogo bɛnnin na minkɛ, o diyara n’ ye kosɔbɛ. O diyara n’ bangebagaw fana ye. O kama, an sɔnna ka bibulukalan kɛ.
O wagati la, n’ tun be katolikiw ka lakɔliso dɔ la. N’ ka bibulukalan tun be n’ dɛmɛna ka koo minw faamu, tuma kelen kelen n’ tun be baro kɛ ni n’ ka klasidenw ye o koo la. An ka kalanfaw bɔra o kala ma. Mɔnpɛriw tun lo. Sanni u ka basigi Bibulu kan ka n’ ka kumaw sɔsɔ, u dɔ y’a fɔ klasidenw bɛɛ ɲɛɛ fɛ ko n’ ye mɔgɔ murutinin ye! O koo ye n’ hakili ɲagami kosɔbɛ. Nka, o y’a to n’ y’a faamu ko u ka Alako kalanw tun bɛnnin tɛ ni Bibulu ka fɔta ye. N’ y’a faamu fana ko n’ ka ɲi ka bɔ o lakɔliso la. N’ bangebagaw sɔnna minkɛ, n’ tagara lakɔliso wɛrɛ la.
WAAJULI BAARA DIYARA N’ YE
N’ tora ka bibulukalan kɛ. Nka, n’ tun tɛ ɲɛtaga kɛra joona joona sabu n’ tun be siran ka waajuli kɛ soo ni soo. Katoliki diinan fanga tun ka bon mɔgɔw kan ani minw tun b’o diinan na, u tun b’an kɛlɛ kosɔbɛ an ka waajuli baara kosɔn. Maurice Duplessis lo tun ye Kebɛk ka minisiriw ɲɛmɔgɔ ye. Ale ni katoliki ɲɛmɔgɔw tun be politikikow kɛ ɲɔgɔn fɛ. A ye jama lasun u wulila Jehova Seerew kama ani k’u kɛlɛ yɛrɛ. O wagati la, n’i jaa tun man gwɛlɛ i tun tɛ se ka waajuli kɛ.
Balimacɛ John Rae lo ye n’ dɛmɛ n’ ye see sɔrɔ n’ ka siranya kan. A ye Gilead lakɔli 9nan kɛ. Kerecɛn kolɔnbaga tun lo, a tun sabalinin lo ani a tun majiginin lo. Mɔgɔw tun tɛ siran ka gwɛrɛ a la fana. A tun man teli ka ladiliw di n’ ma. Nka, a ka ɲɛyirali ɲuman lo ye n’ dɛmɛ kosɔbɛ. John tun tɛ faransɛkan fɔ ka ɲɛ. O kama, n’ tun be to k’a bila sira waajuli la walisa k’a dɛmɛ ka faransɛkan fɔ. N’ ye wagati min kɛ n’a ye, o y’a to n’ y’a latigɛ ka kɛ Jehova Seere ye. N’ siɲɛ fɔlɔ ka Jehova Seerew kunbɛn, saan 10 o kɔ, n’ batizera. O kɛra saan 1951, mɛkalo tile 26.
John Rae (A) ka ɲɛyirali ɲuman ye ne (B) dɛmɛ n’ ye see sɔrɔ n’ ka siranya kan soo ni soo waajuli baara la
Kebɛk dugu la, an ka kafo tun ka dɔgɔ ani balimaw fanba tun ye piyɔniyew ye. U ka ɲɛyirali ɲuman y’a to n’ kɛra piyɔniye ye. O wagati la, an tun be waajuli kɛ ni Bibulu dɔrɔn lo ye soo ni soo la. Komi an tun tɛ waajuli kɛ ni sɛbɛw ye, an tun ka ɲi ka baara kɛ ni Bibulu ye koɲuman. O kama, n’ ye n’ jija ka vɛrise dɔw lɔn minw tun be se ka n’ dɛmɛ ka tiɲɛn lafasa. Nka, katoliki diinan tun ma Bibulu minw daga, mɔgɔ caaman tun tɛ sɔn k’u kalan.
Saan 1952, n’ ye Simone Patry furu. Balimamuso kantigi tun lo ani an tun be kafo kelen kɔnɔ. An tagara sigi Mɔntereyal dugu la ani saan kelen o kɔ, an ye denmuso sɔrɔ. An y’a tɔgɔ la ko Lise. N’ tun ye piyɔniye baara dabila wagati dɔɔni ka kɔn an ka furu ɲɛ. Nka, ne ni Simone y’an jija ka ɲɛnamaya kɛ cogo nɔgɔman na walisa an ka denbaya ka se ka caaman kɛ kafo kɔnɔ.
Saan tan o kɔ, n’ y’a daminɛ ka miiri sɔbɛ la ka kɛ piyɔniye ye tugun. Saan 1962, n’ ye Masaya cidenyabaara lakɔli kɛ min labɛnna diinan mɔgɔkɔrɔw kama. A mɛɛnna kalo kelen ani an y’a kɛ Kanada Betɛli la. N’ tun be si boon kelen kɔnɔ ni balimacɛ Camille Ouellette ye. A tun furunin lo ani denmisɛnw tun b’a fɛ. O bɛɛ n’a ta, a tun kisɛyanin lo waajuli la. O ye n’ kabakoya yɛrɛ le! O wagati la Kebɛk, bangebagaw tun man teli ka kɛ piyɔniyew ye. Nka, Camille tun b’a fɛ ka kɛ o lo ye. An ye wagati min kɛ ɲɔgɔn fɛ, a ye n’ jija n’ ka miiri n’ ka koow cogoya la. Kalo damanin dɔrɔn o kɔ, n’ y’a ye ko n’ be se ka kɛ kudayi piyɔniye ye tugun. Dɔw k’o tɛ hakilitigiya ye. O bɛɛ n’a ta, n’ y’o baara daminɛ. N’ tun lanin b’a la ko Jehova bena n’ duga sabu n’ tun b’a fɛ ka caaman kɛ waajuli baara la.
AN KƐRA DAN NA PIYƆNIYEW YE KEBƐK
Saan 1964, u ye ne ni Simone ci ka taga kɛ dan na piyɔniyew ye an wolodugu la Kebɛk. An ye saan caaman kɛ yen. O wagati la, hali ni mɔgɔw tun t’an kɛlɛ i ko fɔlɔ la, dɔw bele tun b’an kɛlɛ.
Samedilon dɔ tilefɛ, polisi dɔ ye n’ minɛ Sainte-Marie dugu la ka taga ni n’ ye polisiso. Sainte-Marie ye dugu dennin dɔ ye min yɔrɔ man jan Kebɛk dugu la. U ye n’ don kaso la sabu n’ tun be waajuli kɛra soo ni soo k’a sɔrɔ sira tun ma di n’ ma. Kɔfɛ, u tagara ni n’ ye kititigɛla dɔ ɲɛfɛ. A tɔgɔ tun ko Baillargeon ani a tun be siranya bila mɔgɔ la. A ye n’ ɲininga tigi min bena kɛ n’ ka awoka ye. Tuma min na n’ ko Glen Howa lo, a ko: “Eeh! Ale tugun wa!” Glen How tun ye Jehova Seere ye ani awoka ɲuman tun lo. A tun lɔnnin lo kosɔbɛ sabu a tun be Jehova Seerew lafasa koɲuman. A ma mɛɛn, u y’a fɔ n’ ye ko jalaki tɛ n’ kan tugun.
Komi u tun b’an kɛlɛla Kebɛk mara la, a tun ka gwɛlɛ ka yɔrɔ sɔrɔ ka luwe lajɛnw kama. An ka kafo dennin sera ka garazi kɔrɔ dɔ lo sɔrɔ min kɔnɔ tun sumanin lo. Nɛnɛ tuma na, balimaw tun be tɛmɛ mansin dennin dɔ fɛ k’o garazi kɔnɔna gwan dɔɔni. Tuma caaman na, an tun be lajɛn o mansin kɔrɔ lɛri damanin sanni lajɛnw ka daminɛ. An tun be wale diimanw lakali ɲɔgɔn ye.
Ninsɔndiya lo k’a ye ko saanw tɛmɛtɔ, ɲɛtaga kɛra waajuli baara la. Saan 1960 wagati la, kafo den-dennin damanin dɔrɔn lo tun be Kebɛk dugu, Côte-Nord ani Gaspezi maraw lajɛnin na. Sisan, balimaw hakɛ tɛmɛna kafokulu fila kan ani u be lajɛn Masaya Boon cɛɲumaninw kɔnɔ.
U Y’AN WEELE KAFOKULU KƆRƆSILI BAARA LA
Saan 1977, n’ ye kɔrɔsibaga tagamakɛlaw ka lajɛn dɔ kɛ Torɔnto, Kanada
Saan 1970, u ye ne ni Simone weele kafokulu kɔrɔsili baara la. O kɔ saan 1973, u y’an weele distriki kɔrɔsili baara la. O saanw na, n’ ye kalan sɔrɔ ka bɔ balimacɛ kolɔnbaga caaman fɛ i n’a fɔ Laurier Saumurb ani David Splane.c U fila bɛɛ tun ye kɔrɔsibaga tagamakɛlaw ye. Lajɛnba kelen kelen bɛɛ bannin kɔ, ne ni David tun be ladiliw di ɲɔgɔn ma walisa k’an ka kalankɛcogo fisaya. N’ hakili b’a la ko loon dɔ, a y’a fɔ n’ ye ko: “Léonce, i ka kalan laban diyara n’ ye. A ɲɛna, nka i ye min bɛɛ fɔ, ne tun be se ka kalan saba kɛ n’o ye!” N’ tun ka teli ka koo caaman fɔ n’ ka kalanw na. N’ tun ka ɲi ka n’ yɛrɛ degi ka koow fɔ ka surunya.
N’ ye baara kɛ dugu caaman na Kanada kɔrɔn fan fɛ
Distriki kɔrɔsibagaw ka baara dɔ tun ye ka kafokulu kɔrɔsibagaw jija. Weleweledala caaman tun be n’ lɔn ka ɲɛ Kebɛk. O kama, tuma caaman ni n’ tun tagara bɔ u ka kafokulu ye, o weleweledalaw tun b’a fɛ ka waajuli kɛ ni n’ ye. O tun ka di n’ ye. Nka, o tun b’a to n’ tɛ wagati caaman kɛ ni kafokulu kɔrɔsibaga ye. Loon dɔ, kafokulu kɔrɔsibaga dɔ y’a fɔ n’ ye ni ɲumanya ye ko: “I be wagati kɛ ni balimaw ye, o ka ɲi. Nka, kana ɲinɛ ko i nana bɔ ne lo ye lɔgɔkun nin na. Ne fana mako be jijali la!” O ladili ɲuman ye n’ dɛmɛ ka koow kɛ k’a dama kɛɲɛ.
Saan 1976, barinanko dɔ ye n’ sɔrɔ min ye n’ dusu kasi kosɔbɛ. N’ muso kanulen Simone banana kosɔbɛ ani ka sa. Muso ɲuman tun lo sabu a tun be sɔn k’a yɛrɛ saraka tɔɔw kosɔn ani a tun be Jehova kanu kosɔbɛ. N’ tora ka baara caaman kɛ waajuli la minkɛ, o ye n’ dɛmɛ k’o koo muɲu. N’ be Jehova waleɲuman lɔn fana a ka dɛmɛ kosɔn o wagati gwɛlɛw na. Kɔfɛ, n’ ye Carolyn Elliott furu. A tun be angilikan fɔ ani piyɔniye tun lo min kisɛyanin lo waajuli la. A tun nana Kebɛk walisa ka na dɛmɛ don yɔrɔ min na weleweledalaw man ca. Carolyn ka kumaɲɔgɔnya ka di ani a b’a mako don kosɔbɛ mɔgɔw la sanko kuma man di minw ye wala minw b’a miiri ko teri t’u fɛ. A ye n’ dɛmɛ distriki kɔrɔsili baara la ani n’ ye dugaba sɔrɔ o la.
N’ TƐ ƝINƐ SAAN MIN KƆ
Saan 1978 zanwiyekalo la, u y’a ɲini n’ fɛ ko n’ ka mɔgɔw kalan piyɔniyew ka lakɔli fɔlɔ la Kebɛk. N’ hakili tun siginin tɛ fewu sabu o lakɔli ka kalanw tun ye koo kura ye ne ni lakɔlidenw fɛ. N’ kunnadiyara sabu piyɔniye kolɔnbaga caaman tun b’o lakɔli la. U ye n’ dɛmɛ ka koo caaman faamu hali k’a sɔrɔ ne lo tun ye kalanfa ye!
Kɔfɛ saan 1978, an ye lajɛnba dɔ kɛ min tun labɛnna jamana caaman kama. An y’a kɛ Mɔntereyal ka Stade Olympique la. A kuun tun ko: “La foi victorieuse.” O lajɛnba ɲɔgɔn tun ma deli ka kɛ Kebɛk. Mɔgɔ 80 000 ni kɔ nana. U y’a ɲini n’ fɛ n’ ka kuma ni zurunalisiw ye lajɛnba koo la. N’ kumana ni zurunalisi caaman ye ani a diyara n’ ye k’a ye ko u ye kunnafoni ɲuman caaman sɛbɛ an koo la. U ye baro kɛ n’an ye arajo ani telewisɔn na lɛri 20 ni kɔ kɔnɔ ani u ye barokun caaman fana sɛbɛ. O kɛra seereya kabakoman ye!
U Y’AN CI KA TAGA YƆRƆ WƐRƐ LA
Kabi n’ batize tuma, n’ tun be n’ ka cidenya baara kɛra Kebɛk, yɔrɔ min na faransɛkan be fɔ. Nka saan 1996, yɛlɛmaniba donna n’ ka koow la. U ye n’ kɛ distriki kɔrɔsibaga ye Torɔnto mara la, yɔrɔ min na angilikan be fɔ. N’ tun b’a miiri ko n’ tɛna se ka baara kɛ yen. Komi n’ tun tɛ angilikan mɛn ka ɲɛ, n’ tun be siran ka forobakalan kɛ o kaan na. N’ tora ka Jehova deli kosɔbɛ ani ka n’ jigi bɛɛ la a kan.
A daminɛ na, n’ tun be siran. Nka sisan, n’ be se k’a fɔ ko n’ ye saan fila minw kɛ Torɔnto mara la, n’ ye ninsɔndiya sɔrɔ kosɔbɛ n’ ka baara la. Carolyn muɲuna n’ kɔrɔ ka n’ dɛmɛ ka n’ ka angilikan fisaya. Balimaw fana ye n’ dɛmɛ kosɔbɛ ani u ye n’ jija. A ma mɛɛn, an ye teri caaman sɔrɔ.
Lajɛnbaw tun be kɛ wikɛni minw na, n’ tun be baara wɛrɛw kɛ ani ka lajɛnbaw labɛn. Jumalon wulafɛ, n’ tun be lɛri kelen kɛ waajuli la soo ni soo. N’a sɔrɔ aw bena a fɔ ko: “Mun na i be taga waajuli kɛ k’a sɔrɔ baara kɛtaw ka ca o wikɛniw na?” Tiɲɛn fɔ ka di, n’ tun be baro diiman minw kɛ waajuli la, o tun be n’ barika bonya. Halibi, n’ be jijali sɔrɔ waajuli la.
Saan 1998, u ye ne ni Carolyn ci ka taga kɛ dan na piyɔniyew ye Mɔntereyal. Saan caaman kɔnɔ, n’ tun be baara minw kɛ, u la dɔ ye ka waajuli baara labɛn jamayɔrɔw la. N’ tun be baara kɛ fana ni jamana kunnafoni dibagaw ye walisa ka mɔgɔw ka miiriyaw latilen Jehova Seerew koo la. Mɔgɔ minw yɛlɛmana Kanada kura ye, tuma caaman na, olu b’a fɛ ka dɔ lɔn Bibulu koo la. Ne ni Carolyn ninsɔn ka di k’u waaju.
Ne ni n’ muso Carolyn
N’ batizera a saan 68 ye nin ye. Tiɲɛn na, Jehova ye n’ duga o saanw bɛɛ la! N’ ninsɔn ka di kosɔbɛ sabu n’ banbara k’a to waajuli diyara n’ ye ani n’ ye mɔgɔ caaman dɛmɛ u ye tiɲɛn lɔn. N’ denmuso Lise n’a cɛɛ y’u deenw lamɔ ani o kɔ, u kɛra kudayi piyɔniyew ye. N’ mana a ye ko a bele be waajuli kɛra ni kisɛya ye, o be n’ dusu diya kosɔbɛ. N’ kerecɛnɲɔgɔnw ka ɲɛyirali n’u ka ladili ɲumanw ye n’ dɛmɛ ka ɲɛtaga kɛ Alako ta fan fɛ ani ka baara caaman kɛ Jehova ye. N’ b’u waleɲuman lɔn kosɔbɛ o kosɔn. N’ y’a faamu ko baara min kalifara an ma, walisa ka to k’o kɛ kantigiya la, an ka ɲi k’an jigi bɛɛ la Jehova kan. O la, a bena an dɛmɛ n’a ka hakili senu barikaman ye (Zab. 51:13). N’ ye nɛɛmaba sɔrɔ Jehova fɛ ka nɔɔrɔ la a tɔgɔ kan. N’ b’a fo o kosɔn sanga ni wagati bɛɛ!—Zab. 54:8.
a W. Glen How ka ɲɛnamaya lakalila barokun nin kɔnɔ: “La bataille n’est pas la vôtre, mais celle de Dieu.” A lajɛ saan 2000, awirilikalo tile 22 ka Réveillez-vous ! kɔnɔ.
b Laurier Saumur ka ɲɛnamaya lakalila barokun nin kɔnɔ: “J’ai trouvé quelque chose pour lequel il vaut la peine de lutter.” A lajɛ saan 1977, feburukalo tile 15 ka Kɔrɔsili Sangaso kɔnɔ.
c David Splane ye Koow Ɲɛnabɔla Jɛnkulu mɔgɔ dɔ ye.