Ekikere Aban̄ade Emem Ererimbot​—Idiọk N̄kukụt

ETI ekikere kaban̄a idotenyịn unyene emem ererimbot ke ọdọdọk. Ke ikpehe uwetn̄kpọ esie ke The Toronto Star, Carol Goar ekewet ete: “Mme ediomi emem ke atara oto Afghanistan okosịm Angola. En̄wan idụt ye idụt ẹmi ẹketiede nte n̄kpọ oro owo mîkemeke ndikan ubọk ọfiọn̄ ifan̄ ẹmi ẹkebede, ke ẹtọn̄ọ ndisụhọde ubọk. Ndien Esop Edidiana M’idụt ke afiak amana obufa uko uko.” Emi, nte Goar ọdọhọde, emesịn udọn̄ ọnọ “idotenyịn eke ofụri ererimbot.” Se mme ewetmbụk n̄kpọntịbe ẹkewetde ke USA Today ke ukem usụn̄ oro akatan̄a ete: “Emem ke ọtọn̄ọ ndudu ke ofụri ererimbot.”

Se idụride ntịn̄enyịn akpan akpan ke ndondo emi ekedi se UN Chronicle etịn̄de aban̄a nte “n̄kemuyo oro akade iso ndidu ke ufọt Soviet Union ye United States.” Edision̄o udịmekọn̄ mfep, mme aduai-owo-idem n̄kpọntịbe ẹmi ẹdade itie ke n̄kan̄ Edem Usiahautịn, ediomi ndisụhọde ibat udịmekọn̄ ye n̄kpọekọn̄​—n̄kpọntịbe ẹmi ẹmedemede idotenyịn nte ke ikpọ odudu ukara ẹkeme ke akpatre ndida utịt nsọk ubon n̄kpọekọn̄. Ke ererimbot emi ẹdọhọde ke okụk oro ẹbiatde ke n̄kpọekọn̄, oro ebede tọsịn million dollar 850 ke isua kiet amatahade ndutịm uforo, enyeemi edi idotenyịn oro ẹtịmde ẹdara.

Edi, ndi etie nte ke ekikere unyene emem ererimbot eyesu? Idem mbon oro ẹdade ẹkụt n̄kpọ ẹka anyan ẹnyịme ẹte ke enye edi akwa edinam edito ke usụhọde ubọk ke n̄kpọekọn̄ nsịm usion̄o n̄kpọekọn̄ mfep. Uduọn̄ọ n̄kpọekọn̄ nuclear eyeyom ẹnam akpanikọ ke n̄kan̄ mbiba ke udomo oro akanam mîdụhe. Ke mfụhọ, nte ededi, ikpọ odudu ukara ẹmenịm idiọk mbụk unana edinam akpanikọ ke anyanini. Nte ẹkebemde iso ẹtịn̄ ke Bible, emana enyeemi edi emana oro mme owo “ẹbiat[de] un̄wọn̄ọ [“mme abiat-un̄wọn̄ọ,” King James Version].”​—2 Timothy 3:3.

Ke ẹsiode oro ẹfep, idịghe kpukpru owo ẹnịm ke akpanikọ ẹte ke usio n̄kpọekọn̄ nuclear mfep eyeda emem edi. Idem edieke ẹkpekpede mme idụt ubọk ẹte ẹduọn̄ọ n̄kpọekọn̄ nuclear oro mmọ ẹkọde ẹbon, mme n̄kpọekọn̄ oro ẹnamde ke n̄kann̄kụk okposụk owowot mme owo mfọn mfọn. Ekọn̄ Ererimbot I ye II ẹnọ in̄wan̄în̄wan̄ uyarade ke akpanikọ emi. Akande oro, ifiọk ntaifiọk oro ẹyomde man ẹfiak ẹbot n̄kpọekọn̄ nuclear eyesụk odu​—odude ke mben̄eidem onyụn̄ anade ebet akpa idiọn̄ọ ntuaha ukara ukaraidem. Ndusụk owo, nte ataifiọk ukara ukaraidem oro, Richard Ned Lebow, ẹma ẹkam ẹneni ẹte: “Iso-ọfọn ndikam nnịm ibat ibat n̄kpọekọn̄ nuclear n̄kpere idem anam mme owo ẹdu ke ukpeme.”

Edi adan̄a nte n̄kpọekọn̄ nuclear ẹsụk ẹdude, ekikere nsobo oro otode nuclear eyedi n̄kpọ nsahi ọnọ edidọhọ ekededi oro ẹdọhọde ke ẹnyene emem; ntre n̄ko ke edi ye mme n̄kaiso mfịna oro mîtoho ekọn̄, emi ọbọde ediwak million owo emem oro mmọ ẹkpenyenede ke uwem eke usen ke usen mmọ ọduọk. Akwa ewetn̄wed UN, Javier Pérez de Cuéllar ama etịn̄ aban̄a “nnanenyịn oro osịmde ediwak million ekemmọ mbio obio nnyịn ẹmi mînyeneke ufọkidụn̄ m̀mê oro ẹdụn̄de ofụri ofụri ke itie udakibuot oro mîkemke. Mfịna emi ke ọdọdọk akan ke udomo oro ọkọride-kọri.” UN Chronicle akaiso ọtọt ete ke idiọk ndutịm uforo ọmọnọmọ “mbahade iba ke itie ita ke otu ubonowo, ke ndusụk idaha owo isikemeke ndidiọn̄ọ udomo ukpụhọde oro odude ke ufọt ubuene ye unana ye ufen oro ẹsibọde ẹto ntak ekọn̄.” Ndien nso kaban̄a idaha mbon itọkekọn̄ ke ofụri ererimbot oro ẹdọhọde ke ibat mmọ osịm million 12? Nte edisụhọde ubọk ke ubot n̄kpọekọn̄ m̀mê idem ediduọn̄ọ n̄kpọekọn̄ ofụri ofụri eyeda emem ọsọk uwem mmọ?

Nte an̄wan̄ade, ekikere oro owo enyenede aban̄a emem ererimbot edi idiọk n̄kukụt​—n̄kpọ n̄kịmenyịn, ukpọk ukpọk ekikere, oro enyenede-nyene adan̄a. Nte idotenyịn oro ọfọnde akan odu ọnọ emem? Ke akpanikọ odu. Ke nsiondi magazine emi ekebede, nnyịn ima ikụt ite ke Bible ọmọnọ ata idotenyịn kaban̄a emem.a Ibịghike Jesus Christ, nte Edidem Obio Ubọn̄ Abasi, eyeda emem edi oro akande n̄kpọ oro owo ekededi odoride enyịn aban̄a. Edi nso ke emem emi edinen̄ede ọwọrọ ọnọ ubonowo? Ibuotikọ efen eyeneme emi.

[Mme Ikọ Idakisọn̄]