Ntọt Mme Anditan̄a Obio Ubọn̄
Mme Akpan̄kpa Usụn̄ Abasi Eyomfịn Ẹnọ Ikọ Ntiense ke Sweden
IKỌ Greek oro adade ọnọ “ntiense” edi martyr, emi Ikọmbakara oro “martyr” otode, emi ọwọrọde “owo oro n̄kpa esie ọnọde ikọ ntiense.” Ediwak mme Christian akpa isua ikie ẹma ẹnọ ikọ ntiense ẹban̄a Jehovah ebe ke ndikpan̄a ke ntak mbuọtidem mmọ.
Ukem ntre, ke ọyọhọ isua ikie 20, ediwak tọsịn Mme Ntiense ẹma ẹkpan̄a ke ubọk mme andin̄wam Hitler ke ntak ẹkesọn̄ọde ẹda san̄asan̄a ke mbubehe ukaraidem ye ufreidụt. Mme akpan̄kpa usụn̄ Abasi eyomfịn emi n̄ko ẹmenọ okopodudu ikọ ntiense. Emi edi se ikadade itie ke Sweden ke ndondo emi.
Ke ebuana ye usọrọ ọyọhọ isua 50 eke edifiak nti utịt Ekọn̄ Ererimbot II, ukara Sweden ama ọtọn̄ọ ubịnikọt edinọ ofụri idụt oro ukpep mban̄a Nsobo eke Orụk oro. Ẹkekot edinam oro Odu-Uwem Mbụk. Ẹma ẹnọ Mme Ntiense Jehovah ikot nditiene mbuana nnyụn̄ mbuana mme ifiọk n̄kpọntịbe mmọ.
Mme Ntiense ẹma ẹnam n̄kpọ ẹban̄a oro ke ndiwụt ndise oro ibuotikọ ekedide, Mbon Unọmọ Nsobo eke Orụk Oro Ẹma Ẹkefre. Ẹkeberede edinam oro ke Ufọkmbono Mme Ntiense Jehovah ke Strängnäs. Mme Ntiense oro ẹkebọhọde Nsobo eke Orụk oro ẹma ẹdu do ndibuana ifiọk n̄kpọntịbe mmọ ye se iwakde ibe isenowo 8,400 oro ẹkedude ke akpa usen! Etisịm utịt 1999, ẹma ẹwụt ndise oro ke se ibede itie ubon n̄kpọeset ye itie ubon n̄wed 100 ke ofụri Sweden, ndien n̄kpọ nte owo 150,000 ẹma ẹse ndise oro. Ediwak ikpọ owo ukara, oro ẹketịn̄de nti ikọ ẹban̄a se mmọ ẹkekụtde, ẹma ẹsịne ke otu isenowo oro.
Idụhe edinam en̄wen ke ebuana ye utom Mme Ntiense Jehovah ke Sweden oro ẹnamde ata ntatara ntatara oro mme owo ẹnyụn̄ ẹtịn̄de ekese nti ikọ ẹban̄a ntem. Ediwak isenowo ẹma ẹbụp ẹte: “Nsinam mbufo mîkasianke nnyịn ifiọk n̄kpọntịbe oro mbufo ẹkenyenede ẹban̄a Nsobo eke Orụk oro toto ko?”
Ke ẹma ẹkewụt ndise oro ke n̄kann̄kụk mmọ, esop kiet ama ọtọt n̄kọri edide mbahade 30 eke ikie ke ukpepn̄kpọ Bible oro mmọ ẹkenịmde! Ntiense kiet ama okot nsan̄autom esie ete edi edise ndise oro. Nsan̄autom oro ama enyịme ikot oro idara idara onyụn̄ ada ufan kiet adian idem. Ke oro ebede, ufan esie oro ama ọdọhọ ke in̄wan̄ake imọ nte mme owo ẹkemede ndinyene utọ ọkpọsọn̄ mbuọtidem oro tutu mmọ ẹnyịme ẹwot mmimọ utu ke ndisịn ubọk ke n̄wed oro owụtde ke mmimọ imakan̄ mbuọtidem. Emi ama ada esịm nneme efen efen, ndien ẹma ẹtọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible ye enye.
Ukem nte nditọete mmọ eke akpa isua ikie, mme akpan̄kpa usụn̄ Abasi eke ọyọhọ isua ikie 20 oro ẹkenamde akpanikọ do ẹmenọ ikọ ntiense uko uko nte ke Jehovah edi ata Abasi kierakiet oro odotde nnyịn ibuọt idem inyụn̄ imụm nsọn̄ọnda oro n̄kpọ mîsehekede ke enye ikama.—Ediyarade 4:10b.
[Ebiet Ẹdade Ndise Ẹto ke page 13]
Owo n̄kpọkọbi: Państwowe Muzeum Oświęcim-Brzezinka, ẹbọ ẹto USHMM Photo Archives