Ibuot 9
Anie Ada Usụn̄ Okosịm Edinyan̄a?
1. (a) Ana nnyịn isụk idem inọ nso man ẹnyan̄a nnyịn ifụre ifụre ẹbe “akwa ukụt”? (b) Didie ke ẹkenam emi an̄wan̄a ke usụn̄ emi Abasi akadade Moses anam n̄kpọ?
IBỌHỌKE nnyịn inyịme ndausụn̄ Jesus Christ inyụn̄ inọ uyarade oro anamde ẹnịm ke akpanikọ nte ke nnyịn imenen̄ede ikpan̄ utọn̄ inọ enye inyụn̄ isan̄a ke nde-ikpat esie ke ẹkeme ndinyan̄a nnyịn nsio ke idiọk ererimbot emi ẹnyụn̄ ẹnịm uwem ẹbe “akwa ukụt” emi edide. (Utom 4:12) Mme n̄kpọntịbe ẹban̄ade edinyan̄a oro ẹkenyan̄ade Israel eke obụk ẹsio ke Egypt ke 1513 M.E.N. ẹma ẹnen̄ede ẹnam emi an̄wan̄a. Jehovah ama ada Israel ebe Ididuot Inyan̄ ke utịbe utịbe usụn̄ onyụn̄ osobo udịmekọn̄ Egypt oro ẹkebịnede mmọ. Ke kpukpru emi, Abasi akada Moses ada ikọt esie usụn̄.—Joshua 24:5-7; Exodus 3:10.
2. (a) Mmanie ẹkedi “mbuaha udịm owo” ẹmi ẹkesan̄ade ye nditọ Israel ẹwọn̄ọ ke Egypt? (b) Nso nte eyịghe mîdụhe okodụri ndusụk mmọ ada? (c) Nso n̄kpọ ke mîbịghike ke ẹkeda ẹsịn mmọ ke udomo?
2 Ke ini nditọ Israel ẹkewọn̄ọde ke Egypt ye idotenyịn edidụk Isọn̄ Un̄wọn̄ọ, mbon en̄wen ẹma ẹsan̄a ye mmọ. Nte Moses ke ukperedem ekewetde: “Mbuaha udịm owo ẹsan̄a ye mmọ ẹdọk.” (Exodus 12:38) Mmọemi ẹkedi mmanie? Mmọ ẹkedi nditọ Egypt m̀mê mbon isen idụt eken ẹmi ẹkemekde ndisan̄a ye Israel. Mmọ ẹma ẹkụt enyene-ndịk ufen ẹmi Jehovah akadade etiene ufịk ufịk idụt Egypt man owụt ke imọ ikedi ata Abasi kierakiet ye nte ke mme abasi Egypt ẹkedi nsunsu ke ikonyụn̄ ikemeke ndinyan̄a mmọemi ẹketuakde ibuot ẹnọ mmọ. N̄ko, eyịghe idụhe ke se mmọ ẹkekopde ẹto nditọ Israel ẹban̄a idotenyịn uwem ke “isọn̄ emi ọfiọrọde mmọn̄eba ye aran ọkwọk” ama etie mmọ inem inem ke utọn̄. (Exodus 3:7, 8; 12:12) Edi ndi mmọ n̄ko ẹma ẹnen̄ede ẹdiọn̄ọ Moses nte enyeemi Abasi ekemenerede ke enyọn̄ man edi andikara ye andinyan̄a ikọt Esie? Ikebịghike ẹma ẹsịn mmọ ke udomo.—Utom 7:34, 35.
3. (a) Ntak ekedide akpan n̄kpọ nditiene ndausụn̄ Moses? (b) Nso ke ndina ‘baptism ndụk ke Moses’ ọkọwọrọ? (c) Ntak emi edide akpan n̄kpọ ọnọ nditọ Israel eke spirit?
3 Nte Israel, adianade ye “mbuaha udịm owo,” ẹkekperede mben Ididuot Inyan̄, edidem Egypt ye udịmekọn̄ esie ẹma ẹbịne mmọ man ẹda mmọ ẹfiak ẹkesịn ke ufụn. Man ẹnyan̄a mmọ, akana mmọ ẹdu ọtọkiet ẹnyụn̄ ẹtiene ndausụn̄ Moses, koro Jehovah akada Moses ada mmọ usụn̄. Jehovah ama ada obubịt enyọn̄ emi akande ukeme eke owo ọbiọn̄ọ asua oro ke adan̄aemi enye akabaharede mmọn̄ inyan̄ oro onyụn̄ anamde isọn̄ inyan̄ asat. Ke edide ata isio ye se ikotịbede inọ nditọ Egypt ke ukperedem, ofụri Israel ye “mbuaha udịm owo” oro ẹma ẹsan̄a ke nsat isọn̄ inyan̄ oro ẹbe ye Moses. (Exodus 14:9, 19-31) Nte mmọ ẹkesan̄ade ẹbe, mmọn̄ adade ke n̄kan̄ ubọk nnasia mmọ ye ke ubọk ufien mmọ ndien obubịt enyọn̄ owụtde edidu Abasi ke enyọn̄, akpan n̄kpọ ama ada itie. Bible ọdọhọ ke enye edi baptism—idịghe ataata baptism ke mmọn̄, edi ndamban̄a baptism oro ẹkenade ẹdụk ke Moses nte prọfet Jehovah, kpa enyeemi Abasi okosiode ọdọn̄ ete edi Andinyan̄a mmọ. (1 Corinth 10:1, 2) Kpasụk ntre, ana kpukpru nditọ Israel eke spirit ẹmi ẹdibọhọde nsobo idiọk ererimbot emi ẹna ukem baptism oro ẹdụk ke Christ nte andinyan̄a ẹnyụn̄ ẹnọ uyarade oro anamde ẹnịm ke akpanikọ nte ke mmimọ imetiene ndausụn̄ esie ketket. Ana “mbuaha udịm owo” eyomfịn ẹsan̄a ye mmọ.
4. Odudu ukara oro Jehovah ọnọde Christ okpon adan̄a didie?
4 Jehovah ọmọnọ Eyen esie, Jesus Christ, akwa odudu ukara. Ebede ke enye Abasi amanam ẹkeme ‘ndinyan̄a nnyịn nsio ke idiọk eyo emi odude kemi,’ mbak nnyịn iditiene ibuana ke nsobo esie. (Galatia 1:3-5; 1 Thessalonica 1:9, 10) Ebede ke Moses, Jehovah ama ọnọ Israel mme ibet ẹmi ẹketụkde mme n̄kpet n̄kpet idotenyịn uwem mme owo oro. Ke ini mmọ ẹkenịmde mme ibet oro mmọ ẹma ẹbọ ufọn akamba akamba. Edi nditre ndinịm ndusụk ibet n̄ko akasan̄a ye utịp n̄kpa. Ke ukperedem, Jesus ama akabade edi prọfet okponde akan Moses. Se enye ekekpepde ẹkedi “ikọ uwem nsinsi,” ndien edikokoi ntre ndinam ikọ ẹmi osụn̄ọ ke n̄kpa emi edinyan̄a mîdụhe. Ke ntre, edi akpan n̄kpọ didie ntem nnyịn ndida se enye etịn̄de ke akpan n̄kpọ!—John 6:66-69; 3:36; Utom 3:19-23.
5. Nso inam edisụk ibuot nnọ Jesus enen̄ede etie inem inem?
5 Ye ndusụk owo, ekikere edisụk ibuot nnọ adausụn̄ itiehe inem inem. Mmọ ẹmekụt edikama odudu ukara ke idiọk usụn̄ awak akaha. Edi ikọ Jesus ẹwụt edu oro ọnọde nsọn̄ọ. Enye ọnọ nnyịn ufiop ufiop ikot ete: “Ẹtiene Mi, kpukpru mbufo ẹmi ẹkpade mba ẹnyụn̄ ẹbiomde edidobi mbiomo, ndien Ami nyenọ mbufo nduọkodudu. Ẹmen ọkpọnọ Mi ẹkọn̄ọ ke itọn̄ mbufo, ẹnyụn̄ ẹkpebe Mi; koro mmenyene ifụre ifụre ido nnyụn̄ nsụhọde idem ke esịt; ndien mbufo ẹyekụt nduọkodudu ẹnọ ukpọn̄ mbufo. Koro ọkpọnọ Mi ememem, mbiomo Mi onyụn̄ efefere.” (Matthew 11:28-30) Nso inem inem idotenyịn ke emi edi ntem! Mmọemi ẹyerede ufiop ufiop ikot oro, ẹkọn̄de ọyọhọ mbuọtidem mmọ ke enye, idikwe edikpu. (Rome 10:11) Mmọ ẹyenyene ifụre ebietde eke mme erọn̄ ke otuerọn̄ eke ima ima ekpemerọn̄.
ATA ETI EKPEMERỌN̄
6. (a) Didie ke idụt Israel ekebiet mme erọn̄ ke ufọkerọn̄? (b) Nso un̄wọn̄ọ ke Jehovah akanam kaban̄a ekpemerọn̄ oro edidude ọnọ “mme erọn̄” ẹmi, ndien didie ke oro okosu?
6 Idụt Israel eketie nte otuerọn̄ oro ekenyenede Jehovah. Enye ama ọnọ Ibet ediomi, emi akanamde n̄kpọ nte ibibene ukpeme ọnọ ufọkerọn̄, ekpemede mmọ ọbiọn̄ọ usụn̄uwem mme idụt Gentile ẹmi mîketen̄eke Abasi. Enye n̄ko ama ada mbon oro ẹkeyerede ikot ọsọk Messiah. (Ephesus 2:14-16; Galatia 3:24) Kaban̄a Messiah Edidem-Ekpemerọn̄ oro, Jehovah ama ebem iso etịn̄ ete: “Nyenam ọbọk kiet eke edibọkde [mme erọn̄ mi] adaha ada akan mmọ, kpa owo mi David.” (Ezekiel 34:23, 31) Emi ikọwọrọke ite ke David, emi ama akakpa adan̄aoro, eyefiak akara ikọt Abasi nte edidem ke idemesie. Utu ke oro, Jehovah anam edidem-ekpemerọn̄ adaha ada ke ubon ubọn̄ David emi Abasi edidade ọnọ ifụre. (Jeremiah 23:5, 6) Ke nsio nsio ini mme owo ẹma ẹdọhọ ke nsu ẹte ke mmimọ ikedi Messiah andinyan̄a, edi ke isua 29 E.N., Jehovah ama ada John Andinịm Owo Baptism emen Jesus Christ owụt “mme erọn̄” Israel nte enyeemi Abasi ekenen̄erede ọdọn̄, kpa Messiah emi enyenede nnennen n̄kpọ ẹmi ẹnamde enye odot. Emi ekedi Eyen Abasi eke heaven, emi ẹkesiode edumbet uwem esie ẹdisịn ke idịbi eyenan̄wan Jew emi mîkọfiọkke erenowo man enye ekpekeme ndimana ndụk udịm ubọn̄ David. Enyịn̄ oro David ọwọrọ “edima,” ntre, nte odotde, ke Jesus ama akana baptism ke mmọn̄, Jehovah ama etie ke heaven etịn̄ nte ẹkemede ndikop ete: “Afo edi edima Eyen Mi; mmenem esịt etieti ye Afo.”—Mark 1:11.
7. (a) Nte “eti ekpemerọn̄,” didie ke Jesus okowụt udomo ima ima edikere mban̄a esie ọnọ “mme erọn̄”? (b) Didie ke oro okokpụhọde ye edu mme akpa, nsunsu messiah?
7 Ke osụhọrede akan ọfiọn̄ inan̄ mbemiso n̄kpa esie, Jesus ama ọdọhọ ete: “Ami ndi eti ekpemerọn̄; eti ekpemerọn̄ ayak uwem Esie ọduọk kaban̄a mme erọn̄.” (John 10:11) Enye ama owụt ukpụhọde ke idaha esie ye eke mme nsunsu messiah ẹmi ẹkedide mbemiso, ọdọhọde ete: “Owo eke mîsan̄ake ibe inuaotop idụk ke ufọkerọn̄, edi ọdọkde ke usụn̄ efen odụk, owo oro edi inọ ye owo n̄wo. Edi owo eke asan̄ade ebe inuaotop odụk edi ekpemerọn̄. Etie-usụn̄ eberede usụn̄ ọnọ enye; mme erọn̄ ẹnyụn̄ ẹkop uyo esie: ndien enye okot mme erọn̄ esiemmọ ke enyịn̄ ke enyịn̄, onyụn̄ ada mmọ ọwọrọ. Ke enye ama okosion̄o kpukpru mme erọn̄ esiemmọ, enye ebem mmọ iso, mme erọn̄ ẹnyụn̄ ẹtiene enye, koro mmọ ẹdiọn̄ọde uyo esie. Edi mmọ iditieneke esenowo, edi ẹyefen̄e ẹkpọn̄ enye: koro mmọ mîdiọn̄ọke uyo isenowo.”—John 10:1-5, 8.
8. (a) Jesus akada mme Jew oro ẹketienede enye ekesịn ke ewe obufa “ufọkerọn̄”? (b) Owo ifan̄ ke enye ada edisịn ke ufọkerọn̄ emi?
8 Mmọ oro ẹkedude ke ufọkerọn̄ mme Jew ẹmi ẹkenyịmede ndausụn̄ Ibet ediomi ẹma ẹnyịme Jesus nte Messiah ke ini John Andinịm Owo Baptism nte “etie-usụn̄” ekemende enye owụt. Mmọ ẹma ẹwụt ke mmimọ ikedi “mme erọn̄” Jesus, ndien enye ama ada mmọ okodụk obufa ndamban̄a ufọkerọn̄, m̀mê esa ufene, emi enyenede Jehovah. Ufọk emi akada aban̄a eti itie ebuana ye Jehovah ke isọn̄ obufa ediomi, emi ẹkenamde ye Israel eke spirit emi iyịp Jesus okonyụn̄ anamde enyene ufọn. Ebede ke ediomi emi mmọ ẹma ẹkeme ndinyene uwem eke heaven ye Christ nte “mfri” Abraham emi edibede ke mmọ ẹdiọn̄ mme owo ẹtode kpukpru idụt. (Mme Hebrew 8:6; 9:24; 10:19-22; Genesis 22:18, NW) Jesus Christ, emi Abasi akanamde eset ke n̄kpa onyụn̄ afiakde ọnọ uwem eke heaven, edi “inuaotop” ufọkerọn̄ obufa ediomi emi. Ke n̄kemuyo ye uduak ete esie, enye amada ibat emi enyenede-nyene adan̄a kpọt edisịn ke ufọk emi—owo 144,000 kpọt—akpa osiode oto otu mme Jew, ndien ke ukperedem osio oto otu mbon Samaria ye mme Gentile. Nte Eti Ekpemerọn̄, Jesus ọdiọn̄ọ erọn̄ esie kiet kiet ke enyịn̄ onyụn̄ ọnọ mmọ ima ima ọkpọkpọ edikere mban̄a ye ntịn̄enyịn.—John 10:7, 9; Ediyarade 14:1-3.
9. Mmanie ẹdi “mme erọn̄ en̄wen” ẹmi Jesus etịn̄de aban̄a, ndien ini ewe ke ẹtan̄ mmọ ẹbok?
9 Nte ededi, Jesus itreke utom ubọkerọn̄ ye “ekpri otuerọn̄” oro ẹdidade Obio Ubọn̄ eke heaven inyene. (Luke 12:32) Enye ama ọdọhọ n̄ko ete: “[Mmenyene] mme erọn̄ en̄wen, emi mîtoho ke ufọkerọn̄ emi; nnyene ndida mmọ n̄ko ndi, ndien mmọ ẹyekop uyo Mi; ndien mmọ ẹyekabade ẹdi otuerọn̄ kiet, Ekpemerọn̄ kiet eyenyụn̄ odu.” (John 10:16) Mmanie ẹdi ẹmi? Mmọ ẹdi mme owo ẹmi mîdụhe ke obufa ediomi; mmọ idịghe nditọ Israel eke spirit. Mmọ ẹdi mme owo ẹmi ẹtan̄de ẹbok ke ndutịm Jehovah kaban̄a nsinsi uwem ke isọn̄ ke ntak mbuọtidem mmọ ke ufọn iyịp uwa Jesus. Ediwak mmọ ẹdi ẹdinyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye mme andibuana ke Israel eke spirit idahaemi ke adan̄aemi mmọemi ẹsụk ẹdude ke isọn̄, ndien mmọ ẹdiana ye mmọ ẹda Christ nte Eti Ekpemerọn̄. Mbon “erọn̄ en̄wen” ẹmi ẹsụk ẹdude uwem ke isọn̄ ẹmi ẹnyụn̄ ẹwụtde idemmọ kemi ẹnam “akwa otuowo” eke Ediyarade 7:9, 10, 14, ẹmi ẹnyenede idotenyịn edibọhọ akwa ukụt emi edide.
10. Man owo edi kiet ke otu “mme erọn̄ en̄wen” oro, nso ke ẹyom?
10 Man owo odot ye se Bible etịn̄de aban̄a utọ “mme erọn̄ en̄wen” ẹmi Eti Ekpemerọn̄ ekpemede onyụn̄ onịmde uwem do, ana enye ‘okop’ uyo Esie onyụn̄ ọnọ uyarade ke imenen̄ede idi ubak “otuerọn̄ kiet” emi esịnede mme ata adiakpa Obio Ubọn̄ heaven. Nte afo ke anam oro? Adan̄a didie ke afo otịm okop uyo esie?
11. Nso idinọ uyarade ke nnyịn imenen̄ede ‘ikop’ se Jesus eketịn̄de ke John 15:12?
11 Afo nte eyịghe mîdụhe ọmọfiọk ete ke Jesus ọkọdọhọ ete: “Ibet Mi edi ntem, ete, mbufo ẹma kiet eken, kpa nte n̄kamade mbufo.” (John 15:12) Didie ke ibet emi otụk uwem fo? Ndi ima emi afo enyenede edi orụk emi Jesus okonịmde uwụtn̄kpọ? Nte enye enen̄ede edi eke n̄waidem? Nte mme edinam ye ekikere fo ẹnọ uyarade utọ ima oro kaban̄a kpukpru owo ke esop Christian ye kaban̄a mme andibuana ke ubon fo?
12. (a) Edieke nnyịn inen̄erede ‘ikpep n̄kpọ ke Jesus,’ adan̄a didie ke oro edinam ukpụhọde ke idem nnyịn? (b) Ntre, akpana nnyịn inam nso ye mme n̄kpọ oro ikpepde ito Bible?
12 Apostle Paul ọdọhọ ke edieke nnyịn inen̄erede ‘ikop’ uyo Jesus inyụn̄ ‘ikpep n̄kpọ ke enye,’ ofụri edu nnyịn eyekpụhọde. Nnyịn iyesio eduuwem emi ekemde ye akani usụn̄uwem nnyịn iduọk iyenyụn̄ imen “obufa owo,” emi owụtde nti edu Jehovah, isịne. (Ephesus 4:17-24; Colossae 3:8-14) Nte afo ekpepde Bible, nte afo ke enen̄ede ekere aban̄a mme ikpehe ẹmi oyomde fi anam mme ọkpọkpọ ukpụhọde man enem Abasi esịt? Nte afo ke anam mme utọ ukpụhọde oro ke ofụri esịt? Nte afo ọmọfiọk akpan utom emi Jesus ọkọdọhọde ẹnam ke eyo nnyịn—edikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi oro ẹma ẹkewụk—ndien nte afo ke oyom mme usụn̄ ndibuana ke enye? Ndi esịtekọm kaban̄a mfọnido emi owo mîdotke oro Abasi owụtde fi edemede fi udọn̄ esịt akpanikọ ndinam ntre?—Matthew 24:14.
13. (a) Edieke nnyịn mîdụhe ke ukpeme, didie ke esịt nnyịn ẹkeme nditụn nnyịn usụn̄? (b) Ke nso udomo, ndien, ke ana nnyịn itiene nde-ikpat Christ?
13 Nnyịn inyene ndidu ke ukpeme mbak idiyak esịt nnyịn otụn nnyịn usụn̄. Ediwak miliọn owo ẹdọhọ ke imonịm Jesus Christ ke akpanikọ, ndien iso-ọfọn mmọ ẹkeme nditịn̄ ndusụk n̄kpọ oro enye ekekpepde ke ibuot, edi mmọ ẹda mmọ oro ẹferede mmọ ke idem kpọt ẹsịn ke edinam. Ndusụk owo ẹkeme nditre ndisịn idem ke eduuwem oro mmọ ẹdade ẹte ke enen̄ede akwan̄a. Idotenyịn uwem ke Paradise isọn̄ ke idak Obio Ubọn̄ Abasi ekeme nditie mmọ inem inem ke utọn̄, ndien mmọ ẹkeme ndidara ndibuana kemi ye mmọemi ẹdomode ke ofụri esịt ndida mme edumbet Christian nsịn ke edinam ke uwem mmọ. Edi edieke nnyịn iyomde ndisịne ke otu mbon oro ẹdibọhọde idụk “obufa isọn̄,” ana nnyịn inen̄ede ikpan̄ utọn̄ ke kpukpru n̄kpọ oro Jesus etịn̄de. Edi akpan n̄kpọ ndifiọk nte ke nnyịn ikemeke ndinen̄ede ikpat isan̄ nnyịn uforo uforo. Ana nnyịn ikpan̄ utọn̄ inọ Eyen Abasi, kpa enyeemi Jehovah emekde nte Andinyan̄a ikọt Esie, inyụn̄ itịn̄ enyịn isan̄a ke nde-ikpat esie.—Jeremiah 10:23; Matthew 7:21-27; 1 Peter 2:21.