Mme Usọrọ Oro Abasi Mîmaha

1. Nso utọ owo ke Jehovah esikot adian idem, ndien ntak emi anade mmọ ẹnen̄ede ẹfiọk se enye amade?

JESUS ọkọdọhọ ke ata ikọt Abasi ‘ẹdituak ibuot ẹnọ Ete ke spirit ye ke akpanikọ, ke utọ mme owo emi ke Ete oyom ẹtuak ibuot ẹnọ imọ.’ (John 4:23) Ke ini Jehovah okụtde utọ mme owo emi​—nte enye okokụtde fi​—enye esinam mmọ ẹkpere enye ye Eyen esie. (John 6:44) Ata n̄kpọ ukpono edi emi! Edi ana mbon oro ẹmade akpanikọ emi Bible ekpepde “ẹka iso ẹdụn̄ọde ẹfiọk se Ọbọn̄ enyịmede” sia Satan edi ọbọn̄ n̄kari.​—Ephesus 5:10; Ediyarade 12:9.

2. Didie ke Jehovah esise mbon oro ẹdọhọde ke ikpono enye edi ke ẹtiene ẹnam n̄kpọ mme okpono nsunsu abasi?

² Kere se iketịbede ke mbọhọ Obot Sinai. Nditọ Israel ẹma ẹdọhọ Aaron anam abasi ọnọ mmimọ. Aaron ama enyịme, anam eyen enan̄ o-gold, onyụn̄ etịn̄ ikọ emi akanamde etie nte eyen enan̄ oro ada aban̄a Jehovah. Enye ọkọdọhọ ete: “Ẹyenam usọrọ ẹnọ Jehovah n̄kpọn̄.” Ndi mmọ ndikokpono eyen enan̄ oro, edi ẹdọhọ ke ikpono Jehovah, ama enem Jehovah esịt? Ihih. Enye ama anam ẹwot n̄kpọ nte owo 3,000 ke otu mme okpono ndem oro. (Exodus 32:​1-6, 10, 28) Nso ke emi ekpep nnyịn? Edieke iyomde Abasi aka iso ama nnyịn inaha ‘itụk n̄kpọ ndek baba kiet,’ inyụn̄ inaha iyak n̄kpọ ekededi anam utuakibuot nnyịn edehe ke enyịn esie.​—Isaiah 52:11; Ezekiel 44:23; Galatia 5:9.

3, 4. Ntak emi ikpekerede iban̄a se Bible etịn̄de man idiọn̄ọ m̀mê mme usọrọ oro mme owo ẹsidiade mfịn ọfọn?

³ Mme apostle ikayakke ẹsiak mmọn̄ ke n̄kpọ Abasi. Edi ke mmọ ẹma ẹkekpan̄a, mme Christian abian̄a emi mîkamaha akpanikọ ẹma ẹtọn̄ọ ndikpebe ido mme okpono ndem, ẹsidia usọrọ mmọ, ẹkpono ndusụk usen mmọ, ẹnyụn̄ ẹdọhọ ke ẹdi n̄kpọ mme Christian. (2 Thessalonica 2:​7, 10) Nte osụk okotde aban̄a ndusụk usọrọ emi, oyokụt ke mmọ ẹdi n̄kpọ mbon ererimbot, idịghe n̄kpọ Abasi. Enyene mme n̄kpọ emi isikụtde ke mme usọrọ ererimbot. Mmọ ẹsinam mme owo ẹnam se Abasi mîmaha, ẹnịm nsu emi mme ufọkabasi ẹkpepde, ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ mme demon. Mme n̄kpọ emi ke ẹda ẹdiọn̄ọ “Akwa Babylon.”a (Ediyarade 18:​2-4, 23) Ti ke esịt ekesitetek Jehovah ndikụt kpukpru ndedehe usọrọ mme okpono ndem. Ẹda ediwak usọrọ mfịn ẹto usọrọ mme okpono ndem. Mme utọ usọrọ oro ẹsụk ẹtetek enye esịt. Ndi ukereke ke se ikpebehede nnyịn ikan ekpedi nte Jehovah esede mme usọrọ ntre?​—2 John 6, 7.

⁴ Nnyịn mme ata Christian imọfiọk ke Jehovah imaha ndusụk usọrọ. Ntre ana ibiere ke nnyịn iditieneke idia mmọ. Ndidụn̄ọde ndiọn̄ọ ntak emi Jehovah mîmaha mmọ ayanam itetịm ibiere ke nnyịn idinamke n̄kpọ ndomokiet emi edinamde Abasi etre ndima nnyịn.

USỌRỌ MME OKPONO UTỊN AKABADE CHRISTMAS

5. Ntak emi ikemede ndidọhọ ke Jesus ikamanake ke December 25?

⁵ Idụhe itie ke Bible emi ẹdọhọde ke ẹma ẹnam usọrọ usen emana Jesus. Owo ndomokiet inyụn̄ ifiọkke usen enye akamanade. Edi imenịm ke enye ikamanake ke December 25, emi esidide ata ini etuep ke n̄kan̄ oro.b Ti ke Luke ọdọhọ ke ‘mme ekpemerọn̄ ẹkedu ke an̄wa’ okoneyo ẹkpeme erọn̄ ini Jesus akamanade. (Luke 2:​8-11) Ekpedi mme ekpemerọn̄ ẹkesidu ke an̄wa ofụri isua, ufọn ikọ oro ikpokodụhe. Edịm ye snow ẹsidep etieti ke Bethlehem ke utịt utịt December, ntre mme owo ẹkesidọn̄ erọn̄ mmọ ke ufọk. Mme ekpemerọn̄ n̄ko ‘ikpokodụhe ke an̄wa’ ke utọ ini etuep oro. Kûfre n̄ko ke Joseph ye Mary ẹkeka Bethlehem ke ntak Caesar Augustus ọkọnọde uyo ete ẹbat owo. (Luke 2:​1-7) Sia mme Jew ẹkesimade nditọhọ ye ukara Rome, itiehe nte Caesar ọkpọkọdọhọ mmọ ẹdaha ẹka obio emana mmọ ke ini emi esibịtde nte ice.

6, 7. (a) Ẹkeda ediwak se ẹsinamde ke ini Christmas ẹto m̀mọ̀n̄? (b) Didie ke enọ ini Christmas okpụhọde ye nte Bible ọdọhọde ẹsinọ enọ?

⁶ Christmas idụhe ke Bible; ẹkeda enye ẹto nsio nsio usọrọ mme okpono ndem ke eset, utọ nte eke mbon Rome emi ẹkekotde Saturnalia. Ẹkesinamde usọrọ oro ẹnọ Saturn, abasi emi ẹkekerede ke enye esinam n̄kpọ ọfọn ke in̄wan̄. N̄wed emi ẹkotde New Catholic Encyclopedia ọdọhọ ke mme okpono abasi utịn, emi ẹkotde Mithra, ẹkesinam usọrọ usen emana esie ke December 25. Enye ọdọhọ n̄ko ke “Christmas ọkọtọn̄ọ ke ini ata ediwak owo ke Rome ẹkesituakde ibuot ẹnọ utịn,” ke n̄kpọ nte isua 300 ke Christ ama akakpa.

⁷ Mme okpono ndem ẹma ẹsinọ owo enọ, ẹbọ enọ, ẹnyụn̄ ẹdia ọkpọmiọk udia ke ini usọrọ emi. Ẹsụk ẹnanam mme n̄kpọ oro tutu mfịn ke ini Christmas. Ata ediwak enọ oro mme owo ẹsinọde ke ini Christmas idịghe nte Bible ọdọhọde. Udiana Corinth 9:7 ọdọhọ ete: “Yak owo kiet kiet anam kpa nte enye ebierede ke esịt esie, okûnam mmen̄e mmen̄e m̀mê ke edinyenyịk, koro Abasi amama owo eke ọnọde ke idatesịt.” Ima esinam mme ata Christian ẹnọ owo enọ. Mmọ isibetke tutu ededi akpan usen, isinyụn̄ iyomke ẹnọ mmimọ usiene. (Luke 14:​12-14; kot Utom 20:35.) Mmọ ẹsikọm Abasi ke ndisio mmimọ ke ufụn mfen̄e ini Christmas ye isọn emi ediwak owo ẹsidụkde ini oro.​—Matthew 11:​28-30; John 8:32.

8. Ndi mme asiak ntantaọfiọn̄ ẹkenọ Jesus enọ usen emana? Ntak ọdọhọde ntre?

⁸ Edi owo ekeme ndidọhọ m̀mê idịghe enọ usen emana ke mme asiak ntantaọfiọn̄ ẹkenọ Jesus. Ihih, idịghe. Ke eyo Bible, ekesidi ẹma ẹka ndise akpan owo, ẹda n̄kpọ ẹsọk enye man ẹwụt ke ẹkpono enye. Se mmọ ẹkenamde edi oro. (1 Ndidem 10:​1, 2, 10, 13; Matthew 2:​2, 11) Mmọ ikakaha okoneyo emi Jesus akamanade. Ini mmọ ẹkekade ẹkenọ Jesus n̄kpọ, enye ikedịghe aba nsekeyen emi esịnede ke usịnudia ufene. Ediwak ọfiọn̄ ama ebe; mmọ ẹkenyụn̄ ẹkese enye ke ufọk.

SE BIBLE ETỊN̄DE ABAN̄A USỌRỌ USEN EMANA

9. Nso iketịbe ke usọrọ usen emana iba oro ẹsiakde ke Bible?

⁹ Inemesịt isidịghe ekpri ini eyen amanade. Kpa ye oro, Bible idọhọke ke asan̄autom Abasi ndomokiet ama anam usọrọ usen emana. (Psalm 127:3) Ndi ẹkefefre ndiwet nsịn ke Bible? Ihih, sia Bible asiak usọrọ usen emana Pharaoh Egypt ye eke Herod Antipas. (Kot Genesis 40:​20-22; Mark 6:​21-29.) Owo itịn̄ke eti n̄kpọ iban̄a usọrọ usen emana mbiba emi, akpan akpan eke Herod Antipas oro ẹkesịbede John Andinịm Owo Baptism ibuot.

10, 11. Akpa mme Christian ẹkeda didie usọrọ usen emana, ndien ntak-a?

¹⁰ N̄wed emi ẹkotde The World Book Encyclopedia ọdọhọ ke ‘akpa mme Christian ẹkeda ndinịm usọrọ usen emana owo ekededi nte n̄kpọ mme okpono ndem.’ Ke uwụtn̄kpọ, mbon Greece eset ẹkenịm ke owo kiet kiet enyene spirit emi esikpemede enye, ke spirit oro ama odu ini owo oro akamanade. N̄wed emi ẹkotde The Lore of Birthdays ọdọhọ ke spirit emi ama abuana n̄kpọ ye abasi emi akamanade ke ukem usen emi owo oro amanade. Toto ke eset, mme asiak ntantaọfiọn̄ ẹsiwak ndida usen emana owo ntịn̄ nte ini iso owo editiede.

¹¹ Ikọt Abasi ke eset ikesinamke usọrọ usen emana sia usọrọ usen emana asan̄a n̄kpọ ye n̄kpọ mme okpono ndem, onyụn̄ asan̄a n̄kpọ ndusụk spirit. Edi anaedi nte mmọ ẹkedade uwem mmọ ye emana mmọ n̄ko edi ntak en̄wen emi mmọ mîkanamke usọrọ emi. Ntak idọhọde ntre? Mmọ ẹma ẹsụhọde idem etieti, ikonyụn̄ idaha emana mmọ nte akwa n̄kpọ emi ẹkpediade usọrọ.c (Micah 6:8; Luke 9:48) Mmọ ẹkenọ Jehovah ubọn̄ ẹnyụn̄ ẹkọm enye ke ndinọ mmọ uwem.d​—Psalm 8:​3, 4; 36:9; Ediyarade 4:11.

12. Didie ke usen n̄kpa ọfọn akan usen emana?

¹² Abasi ifreke nti ikọt esie emi ẹkpan̄ade, enye oyonyụn̄ anam mmọ ẹset. (Job 14:​14, 15) Ecclesiastes 7:1 ọdọhọ ke “eti enyịn̄ ọfọn akan eti aran, usen n̄kpa onyụn̄ ọfọn akan usen emana.” Idinyene “eti enyịn̄” emi ke iso Abasi ima isọn̄ọ ida inam n̄kpọ esie. Ti ke n̄kukụre akpan edinam oro ẹdọhọde mme Christian ẹsinam edi nditi n̄kpa Jesus idịghe ndinam usọrọ usen emana esie. Enye ama ọsọn̄ọ ada onyụn̄ enyene eti “enyịn̄” ke iso Abasi. Anam nnyịn idori enyịn ke ẹyenyan̄a nnyịn.​—Mme Hebrew 1:​3, 4; Luke 22:​17-20.

USỌRỌ MBUN̄WỤM AKABADE EASTER

13, 14. Ẹkeda Easter ye idiọn̄ọ Easter ẹto m̀mọ̀n̄?

¹³ Ẹsidọhọ ke ẹda Easter ẹti usen emi Christ ekesetde, edi mme okpono ndem ẹketọn̄ọ usọrọ emi. Ẹda enyịn̄ oro Easter ẹto Eostre m̀mê Ostara, enyịn̄ abasi-an̄wan usiere ye ini utọ mbon England eset. Nsenunen ye oyot, m̀mê eku mbakara, ke ẹda nte idiọn̄ọ Easter. Emi akadaha didie? N̄wed emi ẹkotde Encyclopædia Britannica ọdọhọ ke ẹsiwak ndida nsenunen nte idiọn̄ọ obufa uwem ye ediset ke n̄kpa, ẹnyụn̄ ẹda ebet ye oyot, m̀mê eku mbakara, nte idiọn̄ọ ediwak mbun̄wụm ye ediwak nditọ. Emi owụt ke usọrọ abasi mbun̄wụm ke ẹkenam etie nte edi usọrọ ediset ke n̄kpa Christ, ẹnyụn̄ ẹkabade ẹkot Easter.e

¹⁴ Ndi Jehovah ekpenyịme ẹda obukpo usọrọ emi ẹkesinamde ẹnọ abasi mbun̄wụm ẹti usen Eyen esie ekesetde? Tutu amama ikpenyịmeke! (2 Corinth 6:​17, 18) Bible ikam idọhọke ẹti usen emi Jesus ekesetde. Ntre, nditi ediset ke n̄kpa Jesus mfiak n̄kot enye Easter ẹdi ikpọ idiọkn̄kpọ iba.

USỌRỌ OBUFA ISUA ỌKỌTỌN̄Ọ KE ESET

15. Nso ke ana idiọn̄ọ iban̄a usọrọ Obufa Isua?

¹⁵ Nsio nsio idụt ẹsinam usọrọ Obufa Isua ke nsio nsio usen ye ke nsio nsio usụn̄. Edi usọrọ emi ọkọtọn̄ọ didie? Owo n̄ka mọn̄k Ufọkabasi Orthodox ke Georgia ama osio akpanikọ etịn̄ ete: ‘Usọrọ Obufa Isua ọkọtọn̄ọ oto nsio nsio usọrọ mme okpono ndem ke Rome eset. Ẹkesida akpa usenọfiọn̄ January ẹkpono ndem emi ẹkotde Janus, ẹnyụn̄ ẹkot ọfiọn̄ oro ẹdian enye. Ẹsidrọ abasi oro ye iso iba, kiet ke iso kiet ke edem, ẹte ke enye ekeme ndikụt se iketịbede ke edem ye se itịbede idahaemi. Ẹkesidọhọ ke owo emi adiade usọrọ, okopde idatesịt, onyụn̄ enyenede udia barasuene ke akpa usenọfiọn̄ January oyokop inemesịt ofụri isua oro, ke n̄kpọ ọyọfọn enye. Ediwak mbon oro ẹdiade usọrọ obufa isua ke idụt nnyịn ẹsụk ẹnenịm nsu oro. Ke ndusụk usọrọ mme okpono ndem, ẹma ẹsiwa n̄kpọ ẹnọ ndem. Ndusụk owo ekesidodụk enyịne ke oburobụt ido; esịn efịbe, enam idan̄ nte emama. Ke mme usọrọ eken, utọ nte enye emi ẹsinamde ẹnọ Janus, ẹma ẹsidia n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄ n̄kpọ ẹbe ubọk, ẹkpa mmịn, ẹnyụn̄ ẹnam kpukpru orụk mbubiam ido emi asan̄ade ye usọrọ oro. Edieke itide nte nnyịn ke idem nnyịn ikadiade usọrọ Obufa Isua, iyokụt ke kpukpru nnyịn n̄ko iketiene idia usọrọ mme okpono ndem emi.’

KÛNAM SE ABASI ASUADE KE USEN NDỌ FO

16, 17. (a) Ntak emi mme Christian emi ẹyomde ndinam ndọ ẹkpesede m̀mê se ẹsinamde ke itie ndọ ke edem mmimọ ekem ye se Bible ekpepde? (b) Nso ke ana Christian ọdiọn̄ọ aban̄a n̄wanndọ nditop flawa nsịn ke otuowo ke itie ndọ?

¹⁶ Ibịghike, ‘owo idikopke aba uyo ebendọ ye n̄wanndọ ke [Akwa Babylon].’ (Ediyarade 18:23) Ntak kiet edi ke Akwa Babylon esinam n̄kpọ mme demon, ndien emi ekeme ndinam ndọ owo edehe ke enyịn Abasi toto ke usen ndọ.​—Mark 10:​6-9.

¹⁷ Nte ẹnamde n̄kpọ ke idụt kiet okpụhọde ye nte ẹnamde ke en̄wen. Ndusụk n̄kpọ oro ẹtiede nte idiọkke ẹto se mbon Babylon eset ẹkesinamde ẹkere ke ayanam obufa ebe ye n̄wan m̀mê isenowo mmọ ẹnyene ‘mfọniso.’ (Isaiah 65:11) N̄kpọ kiet emi isiwakde ndikụt ke ndọ mfịn edi n̄wanndọ nditop flawa nsịn ke otuowo. Mme owo ẹnịm ke n̄wan emi mîdọhọ ebe ọyọsọp okụt ebe ọdọ edieke enye okpobide flawa oro. Ata nsu! Ẹkeda n̄kpọ emi ẹto se mme okpono ndem ẹkesinamde. Mbon oro ẹyomde Abasi aka iso ama mmimọ isitieneke inam utọ n̄kpọ emi.​—Kot 2 Corinth 6:​14-18.

18. Mme itie N̄wed Abasi ewe ke mbon oro ẹyomde ndinam ndọ ye isenowo mmọ mîkpefreke?

¹⁸ Ikọt Jehovah ẹsikpeme idem man idinam n̄kpọ emi mîdiyakke usọrọ ndọ mmọ etie nte n̄kpọ nditọ Abasi, m̀mê emi ekemede ndifịna ndusụk owo. Ke uwụtn̄kpọ, ikọt Jehovah isitịn̄ke oburobụt ikọ m̀mê ikọ oro ekemede ndibiak owo, isinyụn̄ inamke idọkọ emi ekemede ndinam bụt anam obufa ebe ye n̄wan oro ye isenowo mmọ. (Mme N̄ke 26:​18, 19; Luke 6:31; 10:27) Mmọ isinamke uwouwo usọrọ ndọ, sia oro editie nte mmọ ‘ẹda se mmọ ẹnyenede ẹwụt idem.’ (1 John 2:16) Edieke aduakde ndinam ndọ, kûdedei ufre ke Jehovah oyom usen ndọ fo edi usen emi edide ama eti, esịt enem fi, utuaha n̄kpọfiọk.f

NDI ỌDIỌK NDITIENE MMENEDE AKRASI MMỊN?

19, 20. N̄wed kiet ọdọhọ ke ndimenede akrasi mmịn ke enyọn̄ n̄katuak ye eke owo en̄wen ọkọtọn̄ọ didie, ndien ntak emi mme Christian mîkpanamke emi-e?

¹⁹ Ke itie ndọ ye ke mme itie edinam eken, mme owo ẹsiwak ndimenede akrasi mmịn ke enyọn̄, ẹmen ẹketuak sụn̄sụn̄ ye eke owo en̄wen mbemiso ẹn̄wọn̄de. N̄wed emi ẹkotde International Handbook on Alcohol and Culture, emi ẹkesiode ke 1995, ọdọhọ ke etie nte n̄kpọ ẹkesinamde ke eset ke ẹkpụhọ ẹmen ẹnam emi. N̄wed oro ọdọhọ ke ini oro, ke ẹkesiduọk mmịn ẹnọ mme abasi nte uwa ẹnyụn̄ ẹben̄e edidiọn̄, ẹben̄e ẹte itọn̄ uwem ọsọn̄ owo.

²⁰ Imọfiọk ke ediwak owo idaha umenede akrasi mmịn ke enyọn̄ nte n̄kpọ mme okpono ndem m̀mê n̄kpọ mbon emi ẹsikpepde nsunsu ukpepn̄kpọ. Edi mme owo ẹkeme ndida ke mbon oro ẹnamde emi ẹbọn̄ akam ẹdọhọ “enyọn̄” ẹdida ye mmimọ. Ata Abasi idọhọke mme Christian ẹsibọn̄ akam ntre.​—John 14:6; 16:23.g

“MBUFO EMI ẸMADE JEHOVAH, ẸSUA SE IDIỌKDE”

21. Mme ọwọrọetop usọrọ ewe ke mme Christian mîkpetieneke ika m̀mê ise, ekpededi usọrọ oro idịghe n̄kpọ ido ukpono? Ntak-a?

²¹ Ata ediwak owo mfịn ẹnen̄ede ẹma n̄kpọ emi Abasi asuade; Akwa Babylon esịn kpukpru emi. Ndusụk idụt ẹsinam usọrọ utịt isua, utọ nte kanival. Ẹsinek oburobụt unek ke usọrọ emi, ẹsinyụn̄ ẹnam ẹtie nte ke idiọkke erenowo ndidọ erenowo m̀mê n̄wan ndidọ n̄wan. Ndi ọfọn mbon emi ẹmade Jehovah ẹtiene ẹka m̀mê ẹse utọ usọrọ oro? Ndi emi oyowụt ke mmọ ẹnen̄ede ẹsua se idiọkde? (Psalm 1:​1, 2; 97:10) Akpakam ọfọn ikpebe andiwet Psalm emi ekeben̄ede Abasi ete: “Nam enyịn mi ọwọn̄ọde ọkpọn̄ ndikụt obukpo n̄kpọ.”​—Psalm 119:37.

22. Nso utọ usọrọ ke Christian kiet kiet ekeme ndibiere m̀mê iyadia?

²² Ana Christian ekpeme se anamde ke usen usọrọ ererimbot mbak owo idikere ke enye etiene adia usọrọ oro. Paul ekewet ete: “Edide mbufo ẹdia n̄kpọ m̀mê ẹn̄wọn̄ n̄kpọ m̀mê ẹnam n̄kpọ ekededi, ẹnam kpukpru n̄kpọ ẹnọ Abasi ubọn̄.” (1 Corinth 10:31; se ekebe oro “Nte Ẹkpebierede Se Ifọnde.”) Edi edieke usọrọ mîsan̄ake n̄kpọ ye nsunsu ido ukpono, mîdịghe usọrọ ufreidụt, m̀mê edinam mbre ukara, mînyụn̄ ibiatke ibet Abasi, owo kiet kiet edibiere m̀mê iyetiene idia usọrọ oro. Edi ana enye ekere m̀mê oro ayafịna mbon en̄wen.

YAK SE ETỊN̄DE YE SE ANAMDE ỌNỌ ABASI UBỌN̄

23, 24. Didie ke ikeme ndin̄wam mme owo ẹfiọk nte Jehovah ọdọhọde idu uwem?

²³ Ediwak owo ẹsida ini ndusụk ọwọrọetop usọrọ nte ini nditie ye mbon mmọ ye mme ufan mmọ ndia idara. Ntre, owo ọkpọdọhọ ke nnyịn imaha mbon en̄wen m̀mê ke imọsọn̄ esịt ikaha sia itienede se Bible ọdọhọde, imekeme ndinam enye okụt ke Mme Ntiense Jehovah ẹsitie ye mbon mmọ ye mme ufan mmọ ẹkop inemesịt. (Mme N̄ke 11:25; Ecclesiastes 3:​12, 13; 2 Corinth 9:7) Isinam eke nnyịn kpukpru ini, edi sia imade Abasi ye se enye ọdọhọde ke enen, nnyịn iyomke ndida ini emi mbuak ye usọrọ ekededi emi Abasi mîmaha.​—Se ekebe oro “Ndikpono Ata Abasi Esinam Owo Enen̄ede Okop Idatesịt.”

²⁴ Ndusụk ikọt Jehovah ẹsida se idude ke ibuot 16 ke n̄wed Nso ke Bible Enen̄ede Ekpep?h ẹn̄wam mbon emi ẹnen̄erede ẹyom ndifiọk ntak emi mmọ mîsinamke ndusụk usọrọ. Iyom ndin̄wam mme owo ẹdinam n̄kpọ Abasi, idịghe ndiwụt ke mmọ idiọn̄ọke n̄kpọ. Ntre, tịn̄ ikọ ye owo sụn̄sụn̄, ukpono ukpono. ‘Yak ikọ fo enyene inem kpukpru ini, nte n̄kpọ eke ẹsịnde inụn̄.’​—Colossae 4:6.

25, 26. Didie ke mme ete ye eka ẹkeme ndin̄wam nditọ mmọ ẹtetịm ẹbuọt idem ye Jehovah ẹnyụn̄ ẹma enye?

²⁵ Idiọn̄ọ ata ediwak n̄kpọ sia idide ikọt Jehovah. Imọdiọn̄ọ ntak isinamde ndusụk n̄kpọ edi inamke ndusụk. (Mme Hebrew 5:14) Ntre, mme ete ye eka, ẹkpep nditọ mbufo ndida Bible mbiere n̄kpọ. Emi ayanam mmọ ẹbuọt idem ye Abasi, ẹdiọn̄ọ ndida Bible n̄wụt mme owo ke se mmọ ẹnịmde enen, ẹnyụn̄ ẹnịm ke Jehovah ama mmimọ.​—Isaiah 48:​17, 18; 1 Peter 3:15.

²⁶ Idịghe usọrọ emi Abasi mîmaha kpọt ke mbon oro ẹkponode Abasi ke “spirit ye ke akpanikọ” ẹsifep. Mmọ ẹsidomo n̄ko ndinam akpanikọ ke kpukpru n̄kpọ. (John 4:23) Ediwak owo mfịn ẹkere ke ufọn idụhe ndidi owo akpanikọ. Edi iyokụt ke Ibuot 14 ke se Abasi ọdọhọde inam ọfọn akan.