Ibuot 22
Nso ke N̄kpanam Edieke Ido Obio Oro Idụn̄de Okpụhọrede ye Eke Mbon Edem Nnyịn?
Ndi ete m̀mê eka fo itoho obio emi mbufo ẹdụn̄de?
□ Ih □ Ihih
Ndi usem m̀mê ido nditọ ufọkn̄wed mbufo okpụhọde ye eke ufọk mbufo?
□ Ih □ Ihih
“Nnyịn ito Italy, ndien mbon Italy ẹsiwụt nte mmọ ẹmade kiet eken ke eferife. Edi idụn̄ idahaemi ke Britain. Mme owo mi ẹnam n̄kpọ ke nde ke nde ẹnyụn̄ ẹnyene ido. Ndidomo ndinam n̄kpọ nte eyen Italy iyakke n̄keme ndinam n̄kpọ nte eyen Britain, ndinyụn̄ ndomo ndinam n̄kpọ nte eyen Britain iyakke nnam n̄kpọ nte eyen Italy.”—Giosuè, England.
“Ke ufọkn̄wed, andikpep nnyịn esidọhọ nse imọ iso ke ini imọ itịn̄de ikọ. Edi mma nse Ete mi iso ke ini enye etịn̄de ikọ, enye esidọhọ ke ndi eyenọwọn̄ usọn̄enyịn. Mfiọkke m̀mê ewe ke n̄kpanam.”—Patrick, emi ete ye eka esie ẹtode Algeria, ẹkenyụn̄ ẹwọrọde ẹdidụn̄ ke France mbemiso enye akamanade.
KE INI ete ye eka fo ẹkewọrọde idụn̄, mmọ ẹma ẹnyene ikpọ mfịna. Mmọ ẹkedidu ye mbon oro usem, ido obio, ye usịnen̄kpọ ẹkpụhọrede ye eke mmọ. Mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹkpụhọde ye mbon oro mmọ ẹdụn̄de kiet. Anaedi mme owo ikesikponoke mmọ, ndien ekeme ndidi ẹkekam ẹsasua mmọ.
Ndi se ẹtịn̄de emi etịbe ọnọ fi n̄ko? Ke idak emi, ẹwet ndusụk mfịna emi mme uyen oro ete ye eka mmọ mîtoho ebiet emi mmọ ẹdụn̄de ẹsobode. Sịn idiọn̄ọ emi ✔ kpere enye oro enen̄erede ọsọn̄ fi ndiyọ.
□ Nsahi. Noor ekedi ekpri eyenan̄wan ke ini ubon mmọ ẹkewọrọde ke Jordan ẹkedụn̄ ke North America. Enye ọdọhọ ete: “Usịnen̄kpọ nnyịn ama okpụhọde ye eke mmọ, ntre mmọ ẹma esisak nnyịn. N̄ko, mbubru mbon America ikan̄wan̄ake nnyịn.”
□ Mme owo ifiọkke akpan ebiet emi ntode? Ekpri n̄kaiferi kiet emi ekerede Nadia ọdọhọ ete: “N̄kamana ke Germany. Ndien sia ete ye eka mi ẹtode Italy, n̄kesisem German ke uyoikọ mbon Italy, ndien nditọ ufọkn̄wed nnyịn ẹkesidọhọ ke ndi nditen̄. Edi ke ini n̄kade Italy, n̄kesisem Italian ke uyoikọ mbon Germany. Ntre, eketie nte nnyeneke akpan ebiet emi ntode. N̄kedi esenowo ke ebiet ekededi oro n̄kade.”
□ Ndinam n̄kpọ nte mbon emi ẹtode nsio nsio ebiet ke ufọk: Ana, emi ekedide isua itiaita ke ini ubon mmọ ẹkewọrọde ẹkedụn̄ ke England, ọdọhọ ete: “Ikọsọn̄ke mi ye eyeneka mi eren ndinam n̄kpọ nte mbon England. Edi ikememke utom inọ ete ye eka mi oro ẹma ẹkedụn̄ ke ekpri isuo Madeira ke Portugal ke ediwak isua.”
Voeun ekedi isua ita ke ini ete ye eka esie emi ẹtode Cambodia ẹkewọrọde ẹkedụn̄ ke Australia. Enye ọdọhọ ete: “Ete ye eka mi itịmke imehe ye uwem mbon Australia. Papa ama esiyat esịt sia nte enye esinamde n̄kpọ onyụn̄ ekerede n̄kpọ ikesin̄wan̄ake mi.”
□ Ndisisem nsio nsio usem ke ufọk. Ian ekedi isua itiaita ke ini ubon mmọ ẹketode Ecuador ẹwọrọ ẹkedụn̄ ke New York. Ke mmọ ẹma ẹkedụn̄ ke United States ke isua itiokiet, enye ọdọhọ ete: “Mmetịn̄ Ikọmbakara idahaemi n̄kan nte nsemde Spanish. Mme andikpep nnyịn ẹtịn̄ Ikọmbakara ke ufọkn̄wed, mme ufan mi ẹtịn̄ Ikọmbakara, ami nsinyụn̄ ntịn̄ Ikọmbakara ye eyeneka mi. Ikọmbakara ọyọhọ mi ibuot, ndien ke ntọn̄ọ ndifre ndusụk ikọ Spanish.”
Lee emi ete ye eka esie ẹtode Cambodia akamana ke Australia. Enye ọdọhọ ete: “Ke ini nnemede nneme ye ete ye eka mi nyom nditịn̄ nte etiede mi ke idem, nsikemeke ndisem usem mmọ ọfọn.”
Noor emi iketịn̄de iban̄a ọdọhọ ete: “Ete mi ama anam ofụri se ekekeme man nnyịn isem Arabic emi edide usem obio emana esie ke ufọk, edi nnyịn ikoyomke ndisem usem emi. Ndikpep Arabic eketie nnyịn nte ndinam n̄kpọ oro mînyeneke ufọn. Mme ufan nnyịn ẹkesitịn̄ Ikọmbakara. Ikọmbakara n̄ko ke ẹkesitịn̄ ke mme edinam ekebe ndise oro ikesisede. Nso ndien ke idida Arabic inam?”
Nso ke Akpanam?
Ofụri se ẹtịn̄de emi owụt ke idịghe afo ikpọn̄ enyene mfịna emi. Utu ke ndise mban̄a mfịna emi, emekeme ndikere ke ọfọn osion̄o idem ofụri ofụri ọkpọn̄ nte ẹsinamde n̄kpọ ke edem mbufo onyụn̄ akabade etie nte mbon oro mbufo ẹdụn̄de kiet idahaemi. Edi emi ekeme ndiyat ete ye eka fo esịt onyụn̄ afịna fi n̄ko. Utu ke oro, ntak mûkpepke ndiyọ mfịna emi nnyụn̄ nnam se ekemede man ọbọ ufọn oto idaha fo? Kere ban̄a mme ekikere oro ẹnọde mi:
Nte akpanamde n̄kpọ aban̄a nsahi. Nam se ananam, idịghe kpukpru owo ẹdima fi. Mbon nsahi ẹdisụk ẹyoyom usụn̄ ẹsak fi. (Mme N̄ke 18:24) Ntre kûbiat ini fo udomo ndinen̄ede mbon oro mîmaha fi. Enyene-ọniọn̄ Edidem Solomon ọkọdọhọ ete: “Asak-nsahi imaha owo eke asuade ọnọ enye.” (Mme N̄ke 15:12) Ikọ asak-nsahi esikam owụt adan̄a nte ifiọk esie ekpride, isiwụtke ke se enye etịn̄de aban̄a owo edi akpanikọ.
Se akpanamde edieke etiede nte ke owo ifiọkke ebiet emi otode. Kpukpru owo ẹsima ndinyene otu emi mmọ ẹsịnede, utọ nte ubon m̀mê obio. Edi ifọnke ndida ubon m̀mê obio mbufo mbiere adan̄a nte edide n̄kpọ. Mme owo ẹkeme ndida fi ke n̄kpọ m̀mê ndise fi ke usụhọde ke ntak ubon m̀mê obio emi afo otode, edi Abasi inamke ntre. Apostle Peter ọkọdọhọ ete: “Abasi inamke asari, edi ke kpukpru idụt enye enyenyịme owo eke abakde enye onyụn̄ anamde edinen ido.” (Utom 10:34, 35) Edieke anamde ofụri se ekekeme man enem Jehovah Abasi esịt, enye ayada fi esịn ke ubon esie. (Isaiah 43:10; Mark 10:29, 30) Idụhe n̄kpọ en̄wen oro ọfọnde akan oro!
Se akpanamde edieke ẹsinamde n̄kpọ nte mbon emi ẹtode nsio nsio ebiet ke ufọk mbufo. Idịghe kpukpru ini ke mme ete ye eka ye nditọ ẹsikere n̄kpọ ukem ukem. Edi emekeme ndikere ke okwommọ ọsọn̄ ubọk akaha—ete ye eka fo ẹyom fi aka iso odu uwem nte mbon obio mmọ, edi afo akam oyom ndidu uwem nte mbon obio emi mbufo ẹdụn̄de. Kpa ye oro, edieke oyomde n̄kpọ ọfọn ye afo, ana ‘okpono usọ ye uka.’—Ephesus 6:2, 3.
Utu ke ndifan̄a ye ete ye eka fo mban̄a ido obio mmọ sia mûmaha mme ido emi, domo ndifiọk ntak emi mmọ ẹkade iso ẹtiene mme ido edinam emi. (Mme N̄ke 2:10, 11) Bụp idemfo mme mbụme emi: ‘Ndi mme ido edinam emi ẹtuaha ye mme edumbet Bible? Edieke mîtuahake, nso idi akpan ntak emi nsuade mmọ? Didie ke n̄keme ndisian ete ye eka mi nte nsede ido edinam emi?’ (Utom 5:29) Ke nditịm ntịn̄, edieke enen̄erede ọfiọk usem ete ye eka fo, eyemem fi utom ndikpono mmọ—ndifiọk nte mmọ ẹkerede n̄kpọ ndinyụn̄ nsian mmọ nte etiede fi ke idem.
Se akpanamde edieke ẹsisemde nsio nsio usem ke ufọk mbufo. Ndusụk ubon ẹkụt ke ndiyịre ẹte kpukpru owo ẹsem sụk usem obio emana ete ye eka mmọ ke ufọk esinam nditọ ẹfiọk usem mbiba edifọn edifọn. Ntak mûdomoke oro use ke ubon mbufo? Emekeme ndidọhọ ete ye eka fo ẹkpep fi nte ẹkemede ndiwewet usem mmọ. Stelios okokpon ke Germany, edi ete ye eka esie ẹsisem Greek. Enye ọdọhọ ete: “Ete ye eka mi ẹma ẹsineme Bible ye ami kpukpru usen. Mmọ ẹma ẹsikot Bible uyo ọwọrọ, ndien mma nsiwet se mmọ ẹkotde. Mmekeme ndikot ndinyụn̄ n̄wet usem Greek ye usem German idahaemi.”
Nso idi ufọn en̄wen oro ekemede ndinyene ke ndikpep usem ete ye eka fo? Giosuè emi ikasiakde ke ntọn̄ọ ọdọhọ ete: “N̄kekpep usem ete ye eka mi sia n̄koyom ndifiọk nte mmọ ẹsikerede n̄kpọ ndisinyụn̄ nneme mme n̄kpọ eke spirit ye mmọ. Ndikpep usem mmọ anam mi mfiọk nte mmọ ẹsede n̄kpọ eke spirit. Emi esinyụn̄ anam se ntịn̄de an̄wan̄a mmọ.”
Adadian Fi ye Mbon En̄wen Utu ke Ndidadian̄ade
Ndi ada ido obio mbufo nte n̄kpọ emi mîyakke adiana ye mbon en̄wen m̀mê nte n̄kpọ emi akam anamde asan̄a ekpere mmọ? Ediwak uyen emi ẹdide Christian ẹkụt ke imenyene ediwak ntak emi akpanamde ikpep nte mbon oro ẹsemde usem en̄wen ẹnamde n̄kpọ. Mmọ ẹyom ndikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ nnọ mme isenowo nte mmọ. (Matthew 24:14; 28:19, 20) Salomão ekedi isua ition ke ini mmọ ẹkewọrọde ẹkedụn̄ ke London. Enye ọdọhọ ete: “Ndikeme ndida usem iba n̄kwọrọ ikọ enem mi tutu. Mma n̄kpere ndifre usem obio emana mi, edi sia ndude idahaemi ke esop oro ẹsemde Portuguese, mmekeme ndisem Ikọmbakara ye Portuguese udọn udọn.”
Noor, oro iketịn̄de iban̄a ama edikụt ke ẹyom mme ọkwọrọikọ oro ẹkemede ndisem Arabic. Enye ọdọhọ ete: “Idahaemi ke n̄kpep usem Arabic, ndien ke ndomo nditi ndusụk ikọ oro n̄kefrede. Mmokụt ke ọfọn n̄kpep usem emi. Mmoyom ẹnen̄ede mi man ntịm mfiọk.”
Ke akpanikọ, edieke emehede ye nsio nsio ido obio onyụn̄ ọfiọkde ndisem nsio nsio usem, oro eyenen̄ede enyene ufọn ọnọ fi. Ndifiọk nsio nsio ido obio ayanam etetịm ọfiọk nte mbon en̄wen ẹkerede n̄kpọ oyonyụn̄ anam ọfiọk nte ọkpọbọrọde mme mbụme oro mmọ ẹsibụpde ẹban̄a Abasi. (Mme N̄ke 15:23) Preeti emi ete ye eka esie ẹtode India akamana ke England. Enye ọdọhọ ete: “Sia mfiọkde nte mbon India ye mbon England ẹsidude uwem, esinenem mi ke ini n̄kwọrọde ikọ nnọ mbon en̄wen. Se mbon India ye mbon England ẹnịmde ke akpanikọ ọkọrọ ye ido mmọ ẹnen̄ede an̄wan̄a mi.”
Ndi afo n̄ko emekeme ndida se itịbede inọ fi nnam n̄kpọ ke eti usụn̄ utu ke ndida enye nte akamba mfịna? Ti ete ke Jehovah ama fi, edi idịghe ke ntak obio emi afo m̀mê ubon mbufo ẹtode. Ukem nte mme uyen oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke ibuotikọ emi, ndi emekeme ndida ifiọk oro ọkọde n̄n̄wam mbon oro ẹtode edem mbufo ẹkpep ẹban̄a n̄kpọ Jehovah, kpa edima Abasi nnyịn emi mînamke asari? Ndinam ntre ekeme ndinam fi okop ata inemesịt!—Utom 20:35.
AKPAN ITIE N̄WED ABASI
“Abasi inamke asari.”—Utom 10:34.
ITEM
Edieke mme uke fo ẹsakde fi ke ntak obio emi otode, da mbubru nam nte nsahi oro ibiakke fi. Edieke anamde ntre, mmọ ẹyesion̄o idem ẹkpọn̄ fi.
NDI AMA ỌFIỌK . . . ?
Emekeme ndisọp nnyene utom edieke ọfiọkde usem iba.
SE NDINAMDE
Man nnen̄ede mmehe ye usem obio emana ete ye eka mi, se ndinamde edi ․․․․․
Se ndibụpde ete ye eka mi mban̄a n̄kpọ emi edi ․․․․․
AFO EKERE DIDIE?
● Didie ke ndifiọk ido obio ete ye eka fo ekeme ndin̄wam fi etịm ọfiọk orụk owo emi afo edide?
● Nso ufọn ke afo enyene oro mme uyen emi ubon mmọ ẹsụk ẹdụn̄de ke obio emana mmọ mînyeneke?
[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 160]
“Mmesikop inemesịt ke ini n̄kemede ndin̄wam mbon en̄wen. Mmekeme ndinam Bible an̄wan̄a mbon oro ẹsemde usem Russia, French, m̀mê Moldovan.”—Oleg
[Ndise ke page 161]
Kpa nte ebọp ekemede ndinam oto ebiet kiet esịm en̄wen, kpa ntre ke ndifiọk ido obio mbon en̄wen ekeme ndin̄wam fi ọfiọk ata ediwak owo