Ubon Christian Esinịm Mme N̄kpọ Eke Spirit Akpa

“Mbufo kpukpru ẹnyene esịt kiet, ẹkop mbọm ye kiet eken, ẹtie ima ima nte nditọete, ẹnyene mfefere esịt, ẹnyụn̄ ẹsụhọde idem.”—1 PETER 3:8.

1. Nso edimek ke kpukpru nnyịn inyene, ndien didie ke se nnyịn imekde ekeme nditụk ini iso nnyịn?

DIDIE ke itien̄wed eke enyọn̄ emi otịm enyene n̄kpọ ndinam ntem ye mbịghi n̄kan n̄ka eke ubonowo—kpa ubon! Ndien edi akpan n̄kpọ didie ntem nte mme ete ye eka ẹnọ ndausụn̄ ke mme afan̄ ẹmi! Nti edu mmọ ye ndiọi edu mmọ ẹyewak ndiwụt idem ke idem nditọ. Edi, mme andibuana kiet kiet ke ubon enyene ifet ndinam edimek. Nte mme Christian, nnyịn imekeme ndimek ndidi mme owo eke spirit m̀mê mbon obụkidem. Nnyịn imekeme ndimek ndinem Abasi esịt m̀mê ndiyat enye esịt. Edimek oro ekeme ndisụn̄ọ ke edidiọn̄, nsinsi uwem ye emem—mîdịghe isụn̄i, nsinsi n̄kpa.—Genesis 4:1, 2; Rome 8:5-8; Galatia 5:19-23.

2. (a) Didie ke Peter okowụt udọn̄ oro enye enyenede aban̄a ubon? (b) Nso idi idaha eke spirit? (Se ikọ idakisọn̄.)

² Mme ikọ apostle oro ke 1 Peter ibuot 3, ufan̄ikọ 8, ẹketiene ndondo oro ke enye ama ọkọnọ ibanndọ ye mme ebendọ nti item okụre. Peter ama enen̄ede enyene udọn̄ ke mfọnọn̄kpọ ubon Christian. Enye ama ọfiọk ete ke idaha eke spirit edi ukpọhọde ubon oro adianade kiet, ẹwụtde ima ye edikere mban̄a. Ntre, enye ama owụt ke ufan̄ikọ 7 ete ke edieke ẹfụmide item oro enye ọnọde mme ebendọ, utịp edidi ubiọn̄ọ ndidu ke n̄kan̄ eke spirit ke ufọt ebe oro ye Jehovah.a N̄kpọ eyebiọn̄ọ akam ebe oro edieke enye ofụmide mme udọn̄ an̄wan esie m̀mê ofiomode enye ke idiọk usụn̄.

Christ—Mfọnmma Uwụtn̄kpọ Idaha eke Spirit

3. Didie ke Paul okosio uwụtn̄kpọ Christ owụt mme ebendọ?

³ Idaha eke spirit ubon ọkọn̄ọ ke eti uwụtn̄kpọ. Ke ini ebe edide Christian adade se ekpepde esịn ke edinam, enye onịm uwụtn̄kpọ ke ndiwụt mme edu eke spirit. Edieke ebe oro onịmde ke akpanikọ mîdụhe, eka esiwak ndidomo ndibiom mbiomo oro. Ke idaha mbiba ẹmi, Jesus Christ ọnọ mfọnmma uwụtn̄kpọ nditiene. Edu esie, mme ikọ esie, ye mme ekikere esie kpukpru ini ekesidi se ibọpde-bọp inyụn̄ inọde nduọkodudu. Ediwak ini, apostle Paul esidụri mme andikot n̄wed owụt ima ima uwụtn̄kpọ Christ. Ke uwụtn̄kpọ, enye ọdọhọ ete: “Ebe edi ibuot ọnọ n̄wan, kpa nte Christ edide Ibuot ọnọ ufọk Abasi, ke emi enye edide Andinyan̄a Idem. Mme ebe, ẹma iban mbufo, kpa nte Christ akamade ufọk Abasi okonyụn̄ ayakde idem ọnọ ke ibuot esie.”—Ephesus 5:23, 25, 29; Matthew 11:28-30; Colossae 3:19.

4. Nso uwụtn̄kpọ kaban̄a idaha eke spirit ke Jesus okonịm?

⁴ Jesus ekedi n̄wọrọnda uwụtn̄kpọ idaha eke spirit ye itieibuot oro ẹwụtde ye ima, mfọnido, ye mbọm. Enye ekedi owo oro anamde uwaidem, idịghe oyom inemesịt idemesie. Enye kpukpru ini ama esinọ Ete esie ubọn̄ onyụn̄ okpono itieibuot esie. Enye eketiene ndausụn̄ Ete, ntre enye ama ekeme ndidọhọ ete: “Nnyụn̄ nnamke n̄kpọ oto Idemmi, edi kpa nte Ete ekekpepde Mi, kpa ntre ke ntetịn̄.”—John 5:30; 8:28; 1 Corinth 11:3.

5. Ke ndinọ mme anditiene enye n̄kpọ, nso uwụtn̄kpọ ke Jesus okonịm ọnọ mme ebendọ?

⁵ Nso ke emi ọwọrọ ọnọ mme ebendọ? Oro ọwọrọ nte ke Christ edi uwụtn̄kpọ oro anade mmọ ẹtiene ke kpukpru n̄kpọ, emi ekesisụkde idem kpukpru ini ọnọ Ete esie. Ke uwụtn̄kpọ, ukem nte Jehovah ọnọde kpukpru orụk n̄kpọ oro ẹdude uwem ke isọn̄ udia, ntre ke Jesus ọkọnọ mme anditiene enye udia. Enye ikefụmike mme akpan n̄kpọ obụkidem oro mmọ ẹkeyomde. Utịben̄kpọ esie ke ndibọk irenowo 5,000 ye 4,000 ẹdi uyarade edikere mban̄a esie ye edu edibiom mbiomo esie. (Mark 6:35-44; 8:1-9) Kpasụk ntre mfịn, nti ibuotufọk esise ẹban̄a mme udọn̄ n̄kpọ obụkidem eke mbonubon mmọ. Edi nte mbiomo mmọ etre do?—1 Timothy 5:8.

6. (a) Nso akpan udọn̄ ke ubon ke ana ẹse ẹban̄a? (b) Didie ke mme ebendọ ye mme ete ẹkpewụt mbufiọk?

⁶ Nte Jesus okosiode owụt, mme ubon n̄ko ẹnyene mme n̄kpọ efen, kpa ata akpan n̄kpọ oro ẹyomde. Mmọ ẹnyene mme udọn̄ n̄kpọ eke spirit ye eke ntụk. (Deuteronomy 8:3; Matthew 4:4) Nnyịn imesinyene ebuana ye mmọ en̄wen, ke ubon ye ke esop. Nnyịn imoyom eti ndausụn̄ man edemede nnyịn ndinyene edu emi ọbọpde-bọp. Ke afan̄ emi mme ebendọ ye mme ete ẹnyene akpan utom ndinam—akpan akpan edieke mmọ ẹdide mbiowo m̀mê mme asan̄autom unamutom. Oyom mme ete m̀mê eka oro ẹbọkde nditọ ikpọn̄ ẹnyene ukem edu ẹmi ke ini ẹn̄wamde nditọ mmọ. Mme ete ye eka ana ẹfiọk idịghe n̄kukụre se mme andibuana ke ubon ẹtịn̄de edi n̄ko se owo mîsioho itịn̄. Oro eyeyom mbufiọk, ini, ye ime. Emi edi ntak kiet oro akanamde Peter ọdọhọ ke mme ebendọ ẹkpenyene ndiwụt edikere mban̄a nnyụn̄ ndu uwem ye iban mmọ nte mme enyene-ibuot owo.—1 Timothy 3:4, 5, 12; 1 Peter 3:7.

Mme N̄kpọndịk Anade Ẹfep

7, 8. (a) Nso ke ẹyom man ubon efep n̄wụre eke spirit? (b) Nso ke ẹyom ke ẹsiode eti ntọn̄ọ ke usụn̄uwem Christian ẹfep? (Matthew 24:13)

⁷ Ntak emi edinọ ntịn̄enyịn ke idaha eke spirit ubon edide akpan n̄kpọ? Ke ndinam an̄wan̄a, nnyịn imekeme ndibụp, Ntak emi edide akpan n̄kpọ nte awat nsụn̄ikan̄ otịm ọnọ ntịn̄enyịn ke n̄wed usụn̄isan̄ esie ke ini enye awatde nsụn̄ikan̄ ebe idiọk mmọn̄ oro enyenede mme itie oro mîtụn̄ọke? Ke August 1992 ẹma ẹwat nsụn̄ikan̄ ubọ ofụm oro, Queen Elizabeth 2 (QE2) ẹbe ke ikpehe emi mme enyene-ndịk eboho utatan ye ikpọ itiat ẹdude kpa ebiet oro ẹdọhọde nte mme awatmmọn̄ ẹsiwakde ndinam ndudue. Owo kiet emi odụn̄de ke n̄kann̄kụk oro ama etịn̄ ete: “Ediwak mme awatmmọn̄ ẹma ẹtaba utom mmọ ke ntak ebiet oro.” QE2 oro ama atuak n̄kpọ ke isọn̄ mmọn̄. Oro ekedi ata akamba ndudue. Mbahade kiet ke itie ita ke nsụn̄ikan̄ oro ama obomo, ndien nsụn̄ikan oro ekenyene nditre utom ke ediwak urua man ẹdiọn̄ enye.

⁸ Kpasụk ntre, edieke “awat nsụn̄ikan̄” ubon mîtịn̄ke enyịn ise n̄wed ndausụn̄, kpa Ikọ Abasi, ubon esie ekeme ndida unan ke n̄kan̄ eke spirit mmemmem mmemmem. Ye ebiowo m̀mê asan̄autom unamutom, utịp ekeme ndidi editaba mme ifetutom ke esịt esop ndien ndusụk ọnọde mme andibuana eken ke ubon unan idiọk idiọk. Ke ntre, ana Christian kiet kiet ekpeme mbak enye editie efen efen ke n̄kan̄ eke spirit, eberide edem n̄kukụre ke n̄kani nti edu ukpepn̄kpọ ye ifịk. Ke usụn̄uwem Christian nnyịn, nditọn̄ọ ke usụn̄ ọfọnde ikam ikemke; ana ikụre isan̄ nnyịn ke usụn̄ oro okụtde unen.—1 Corinth 9:24-27; 1 Timothy 1:19.

9. (a) Ukpepn̄kpọ idemowo edi akpan n̄kpọ adan̄a didie? (b) Nso mme mbụme oro ekemde ke nnyịn ikpobụp idem nnyịn?

⁹ Man ifep mmọn̄ emi mîtụn̄ọke, ikpọ itiat, ye mme eboho utatan eke spirit, ana nnyịn isan̄a nte ekemde ye “n̄wed ndausụn̄” ebe ke ndikpep Ikọ Abasi kpukpru ini. Nnyịn ikemeke ndiberi edem n̄kukụre ke mme akpan ukpepn̄kpọ oro akadade nnyịn edisịn ke akpanikọ. Ukeme eke spirit nnyịn ọkọn̄ọ ke ndutịm ukpepn̄kpọ ye utom ofụri ini oro adade ukem ukem. Ke uwụtn̄kpọ, nte nnyịn ibuanade ke Ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme eke esop ye nsiondi enyeemi ikamade ke ubọk, nnyịn imekeme ndibụp idem nnyịn, ‘Nte ami, m̀mê nnyịn nte ubon, ima inen̄ede ikpep ibuotikọ emi, ikotde mme itien̄wed Abasi inyụn̄ itie ikere nte mmọ ẹnyenede ebuana? Mîdịghe nte nnyịn n̄kukụre ikodụri udịm ke mme ibọrọ? Nte nnyịn, nte ededi, ima ikam itre ndikokot ibuotikọ ukpepn̄kpọ emi mbemiso idide mbonoesop?’ Mme ibọrọ esịt akpanikọ ke mme mbụme ẹmi ẹkeme ndinọ nnyịn n̄kpọ ndikere mban̄a onyụn̄ edemede udọn̄ ndinam n̄kọri—edieke oro edide se ẹyomde.—Mme Hebrew 5:12-14.

10. Ntak emi ọkpọkpọ ndụn̄ọde edide akpan n̄kpọ?

¹⁰ Ntak emi utọ ndụn̄ọde idemowo emi edide akpan n̄kpọ? Koro nnyịn idu uwem ke ererimbot oro spirit Satan akarade, kpa ererimbot oro, ke ediwak n̄kari n̄kari usụn̄, odomode ndibiat mbuọtidem nnyịn ke Abasi ye ke mme un̄wọn̄ọ esie. Emi edi ererimbot oro oyomde ndinam nnyịn inen̄ede inana ini tutu nnyịn inyeneke aba ini ndinọ ntịn̄enyịn ke mme udọn̄ n̄kpọ eke spirit. Ke ntre nnyịn imekeme ndibụp idem nnyịn, ‘Nte ubon mi ọsọn̄ idem ke n̄kan̄ eke spirit? Ndi ami nte ete m̀mê eka mmọsọn̄ idem nte akpanade nsọn̄? Nte nnyịn nte ubon ke ikọri odudu eke spirit oro anamde utom ke esịt emi an̄wamde nnyịn ndinam mme ubiere oro ẹkọn̄ọde ke edinen ido ye edinam akpanikọ?’—Ephesus 4:23, 24.

11. Ntak emi mme mbonoesop Christian ẹnọde ufọn ke n̄kan̄ eke spirit? Nọ uwụtn̄kpọ kiet.

¹¹ Kpukpru mbonoesop oro nnyịn idụkde ẹkpenyene ndisọn̄ọ idaha eke spirit nnyịn. Mme ọsọn̄urua ini oro idude ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄ m̀mê ke itie Ukpepn̄kpọ N̄wedesop an̄wam ndinam nnyịn ikop nduọkodudu ke ima ikabiat anyanini in̄wana ndidu uwem ke idiọk ererimbot Satan. Ke uwụtn̄kpọ, didie ke ọnọ nduọkodudu ntem ndikpep n̄wed Akakan Owo Oro Akanam Odude Uwem! Emi an̄wam nnyịn ndinyene eti ifiọk mban̄a Jesus, uwem esie, ye utom esie. Nnyịn ima itịn̄ enyịn ikot mme itien̄wed Abasi oro ẹsiakde ẹsịn, inam ọkpọkpọ ndụn̄ọde, ndien ke ntre ikpepde ekese ito uwụtn̄kpọ oro Jesus okonịmde.—Mme Hebrew 12:1-3; 1 Peter 2:21.

12. Didie ke utom an̄wautom odomo idaha n̄kpọ eke spirit nnyịn?

¹² Eti n̄kpọ ndida ndomo idaha eke spirit nnyịn edi utom ukwọrọikọ Christian. Man ikeme ndikaiso ke ukwọrọikọ nnyịn ye ikọ ntiense ido nneme, ediwak ini ye mbon oro mîwụtke udọn̄ m̀mê mme andibiọn̄ọ, oyom nnyịn inyene eti uduakesịt, ima Abasi ye ima mbọhọidụn̄. Okposụkedi, idụhe owo ndomokiet emi akpamade ẹfụmi imọ, ndien oro ekeme nditịbe ke an̄wautom nnyịn. Edi nnyịn ikpenyene nditi nte ke edi eti mbụk ke ẹfụmi, idịghe nnyịn ke idem nnyịn. Jesus ọkọdọhọ ete: “Edieke ererimbot asuade mbufo, mbufo ẹmefiọk ẹte, enye ama ebemiso asua Mi, ndien edisua mbufo. Edieke mbufo ẹkpedide mbon ererimbot, ererimbot akpama ikọt esie: edi sia mbufo mîdịghe mbon ererimbot, edi Ami n̄kemekde mbufo nsio ke ererimbot, ke ntak oro ererimbot asua mbufo. . . . Edi mmọ ẹyenam mbufo kpukpru n̄kpọ emi ke ntak enyịn̄ Mi, koro mmọ mîfiọkke Andidọn̄ Mi.”—John 15:18-21.

Mme Edinam Ẹtịn̄ Ikọ Ọsọn̄ Uyo Akan Mme Ikọ

13. Didie ke owo kiet ekeme ndibiat idaha eke spirit ubon?

¹³ Nso ikpotịbe edieke kpukpru owo ke ubon ẹkpewụtde ukpono ẹnọ uyai ye edisana idaha ke ufọk edi owo kiet kpọt iwụtke? Ke usen edịm, kpukpru owo ẹwụt ukpeme mbak ẹdida mbat ẹyọhọ ufọk ibọhọke kpa efre efre owo kiet oro. Nde ikpat emi ọyọhọde ye mbat ke kpukpru ebiet ọnọ uyarade unana ntịn̄enyịn owo kiet oro, anamde utom okponde akan odu ọnọ mmọ eken. Ukem oro ke edi ye idaha n̄kpọ eke spirit. Ndisịme m̀mê unana ntịn̄enyịn owo kiet kpọt ekeme ndibiat eti enyịn̄ ubon. Kpukpru owo ke ubon, idịghe sụk mme ete ye eka ikpọn̄, ẹkpena ẹdomo ndiwụt ukem idaha ekikere Christ. Didie ke edemede ukpọn̄ ntem ke ini kpukpru owo ẹnamde n̄kpọ ọtọkiet ye nsinsi uwem ke ekikere! Ekikere ubon oro edi eke spirit (edi idịghe eke edikụt idem ke edinen). Iwakke ndifụmi idaha n̄kpọ eke spirit ke utọ ubon oro.—Ecclesiastes 7:16; 1 Peter 4:1, 2.

14. Nso idomo n̄kpọ obụkidem ke Satan onịm ke usụn̄ nnyịn?

¹⁴ Kpukpru nnyịn imenyene mme akpan n̄kpọ obụkidem oro iyomde man imụm uwem nnyịn eke usen ke usen ikama. (Matthew 6:11, 30-32) Edi mme n̄kpọ oro nnyịn iyomde ẹsiwak ndidi se mme n̄kpọ oro ẹdọn̄de nnyịn ẹfụkde. Ke uwụtn̄kpọ, editịm n̄kpọ Satan ọmọnọ nnyịn kpukpru orụk n̄kpọutom. Edieke nnyịn kpukpru ini iyomde ndinyene mbufa nsiondi ke kpukpru n̄kpọ, nnyịn idikopke uyụhọ tutu amama, sia mbufa nsiondi ẹsisọpde ndidi se owo mîyomke aba, ndien mbufa n̄kpọ ẹwọrọ ẹdi. N̄ka unyamurua eke ererimbot enyene ido usion̄o mbufa n̄kpọ ndi emi mîdinyeneke utịt tutu amama. Enye amatap nnyịn esịn ke ndikaiso nyom uwak okụk man iyụhọ mme n̄kpọ oro ẹkade-kaiso ndidọn̄ nnyịn itọn̄. Emi ekeme ndida n̄kosịm “ediwak ndisịme ye idiọkudọn̄,” m̀mê “ndisịme idiọk udọn̄esịt.” Enye ekeme ndisụn̄ọ ke uwem oro mîdaha ukem ukem ye ata esisịt ini osụhọde ọnọ edinam mme n̄kpọ eke spirit.—1 Timothy 6:9, 10; The Jerusalem Bible.

15. Ke nso usụn̄ ke uwụtn̄kpọ ibuotubon edi akpan n̄kpọ?

¹⁵ Mi n̄ko, uwụtn̄kpọ oro ibuot ke ubon Christian onịmde edi ata akpan n̄kpọ. Edu esie oro adade ukem ukem kaban̄a mme mbiomo ke utom idịbi udia ye n̄kpọ eke spirit ekpenyene ndisịn udọn̄ nnọ mme andibuana eken ke ubon. Enye ke akpanikọ ekpedi se inọde unan edieke ete ọkpọnọde eti item ke uyo edi okpu ndidu uwem ekekem ye mme ikọ esie. Nditọ ẹkpekeme ndisọp n̄kụt usụn̄uwem nam-se-ndọhọde-edi-kûnam-se-nnamde. Ke ukem usụn̄ oro, ebiowo m̀mê asan̄autom unamutom oro esisịnde udọn̄ ọnọ mbon en̄wen ndibuana ke utom eke ufọk ke ufọk edi enye iwakke ndidiana ye ubon esie ke utom oro eyesọp ndiduọk idaha edidi se ẹberide edem, ke ubon ye ke esop.—1 Corinth 15:58; men Matthew 23:3 domo.

16. Nso mme mbụme ke nnyịn ikeme ndibụp idem nnyịn?

¹⁶ Ntem, nnyịn imekeme ndidụn̄ọde uwem nnyịn nte odotde. Nte nnyịn imesịn idem ibịne edikụt unen ke mbubehe ererimbot tutu eyedi se ifụmide ndinam n̄kọri ke n̄kan̄ eke spirit? Nte nnyịn ke inam n̄kọri ke ererimbot edi ifiak edem ke esop? Ẹti item Paul emi: “Ikọ emi edi akpanikọ, ete, edieke owo oyomde ndida idaha ufọk Abasi enye oyom eti utom.” (1 Timothy 3:1) Edu ubiom mbiomo ke esop etịn̄ ekese aban̄a idaha eke spirit nnyịn akan edinyene akamba idaha ke itieutom. Ẹkpenyene ndiwụt ukpeme oro adade ukem ukem mbak mme eteutom nnyịn ẹdikara nnyịn ofụri ofụri nte n̄kpọ eke nnyịn ikanamde uyakidem inọ mmọ utu ke Jehovah.—Matthew 6:24.

Eti Nneme Ẹsimenede Idaha eke Spirit

17. Nso itịp isịn ke ndikọri ata ima ke ubon?

¹⁷ Ediwak miliọn ufọk mfịn ẹmekabade ẹdi sụk itie ude idap. Didie? Mme andibuana ke ubon ẹdi ufọk n̄kukụre man ẹdide idap ẹnyụn̄ ẹdia udia, ndien ekem ẹfehe ẹwọn̄ọ. Mmọ iwakke nditie n̄kanade okpokoro nnyụn̄ ndia udia ọtọkiet. Mmọ ẹnana ntụk ubon. Nso idi utịp? Nneme idụhe, edineme mme akpan n̄kpọ idụhe. Ndien oro ekeme ndisụn̄ọ ke unana edinyene udọn̄ ke idem mme andibuana eken ke ubon, ndusụk unana ata edikere mban̄a. Ke ini nnyịn imade kiet eken, nnyịn imesinam ini odu ọnọ edinyene nneme nnyụn̄ n̄kpan̄ utọn̄ nnọ. Nnyịn imesinọ nsịnudọn̄, inyụn̄ in̄wam. Idaha eke spirit enyeemi abuana edinyene akpan nneme ke ufọt mme ọdọndọ ye ke ufọt ete ye eka ye nditọ.b Enye oyom ini ye usọ nte nnyịn idụn̄ọrede se idude kiet eken ke esịt man ibuana idatesịt, mme ifiọkutom, ye mme mfịna nnyịn.—1 Corinth 13:4-8; James 1:19.

18. (a) Nso isiwak ndidi akpan n̄kpọ ubiọn̄ọ inọ edinyene nneme? (b) Eti itie ebuana ọkọn̄ọ ke nso?

¹⁸ Eti nneme oyom ini ye ukeme. Oro ọwọrọ ndisio ini nnịm nditịn̄ ikọ nnyụn̄ n̄kpan̄ utọn̄ nnọ kiet eken. Kiet ke otu n̄kponn̄kan n̄kpọ ubiọn̄ọ ke ndinam emi edi n̄kpọutom oro esibọde owo ini emi enyenede itie ukpono ke ediwak ufọk—kpa TV. Emi odori n̄kpọ-ata—ndi TV akara fi, m̀mê ndi afo akara enye? Ndikara TV oyom ọkpọsọn̄ ubiere—esịnede ukeme ndikọbi enye. Edi ndinam ntre eyeberede usụn̄ ọnọ nnyịn ndikere mban̄a kiet eken nte mme andibuana ke ubon ye nte nditọete iren ye iban eke spirit. Eti itie ebuana oyom edinyene eti nneme, ndidiọn̄ọ kiet eken, mme n̄kpọ oro nnyịn iyomde ye se nnyịn idarade iban̄a, nditịn̄ nnọ kiet eken adan̄a nte nnyịn idarade kpukpru nti n̄kpọ oro ẹnamde ẹnọ nnyịn. Ke mme ikọ en̄wen, edineme mme akpan n̄kpọ owụt nte ke nnyịn idaha mmọ en̄wen didie didie.—Mme N̄ke 31:28, 29.

19, 20. Edieke nnyịn ikerede iban̄a kpukpru owo ke ubon, nso ke nnyịn idinam?

¹⁹ Ke ntre, edieke nnyịn ikerede iban̄a kiet eken ke esịt ubon—ndien emi esịne ndikere mban̄a mbon oro mînịmke ke akpanikọ ke ubon—nnyịn iyenam ekese kaban̄a edibọp ye edimụm idaha eke spirit nnyịn n̄kama. Ke ubon, nnyịn iyetiene item Peter emi: “Ke akpatre itie, mbufo kpukpru ẹnyene esịt kiet, ẹkop mbọm ye kiet eken, ẹtie ima ima nte nditọete, ẹnyene mfefere esịt, ẹnyụn̄ ẹsụhọde idem. Ẹkûda idiọk ẹsio usiene idiọk; ẹkûnyụn̄ ẹsụn̄i owo ke ini ẹsụn̄ide mbufo; edi ẹkam ẹdiọn̄ mmọ. Koro ẹkekot mbufo ẹte ẹdinam emi, man mbufo ẹda edidiọn̄ ẹnyene.”—1 Peter 3:8, 9.

²⁰ Nnyịn imekeme ndinyene edidiọn̄ Jehovah idahaemi edieke nnyịn idomode ndimụm idaha eke spirit nnyịn n̄kama, ndien emi ekeme ndida n̄kosụn̄ọ ke nnyịn ndinyene edidiọn̄ esie ke ini iso ke ini idibọde enọ nsinsi uwem ke paradise isọn̄. Mme n̄kpọ efen ẹdu ẹmi nnyịn ikemede ndinam nte ubon man in̄wam kiet eken ke n̄kan̄ eke spirit. Ibuotikọ oro etienede mi eyeneme mme ufọn oro ẹdude ke ndinam mme n̄kpọ ọtọkiet nte ubon.—Luke 23:43; Ediyarade 21:1-4.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Nte Afo Emeti?

◻ Nso idi idaha eke spirit?

◻ Didie ke ibuotubon ekeme ndikpebe uwụtn̄kpọ Christ?

◻ Didie ke nnyịn ikeme ndifep mme n̄kpọ oro ẹdịghede idaha eke spirit nnyịn?

◻ Nso ikeme ndibiat idaha eke spirit ubon?

◻ Ntak emi enyene-uduak nneme edide akpan n̄kpọ?

[Ndise ke page 12]

Edidụk Ukpepn̄kpọ N̄wedesop esinam ubon ọsọn̄ idem ke n̄kan̄ eke spirit