Nte Afo Emekeme Ndinyene Ime?
JEHOVAH ọkọdọhọ Abram ete: “Nam daha ke isọn̄ fo . . . ka ke isọn̄ eke ndiwụtde fi: ndien nyenam fi akabade edi akamba idụt, nnyụn̄ ndiọn̄ fi, nnyụn̄ nnam enyịn̄ fo okpon.” (Genesis 12:1, 2) Abram ẹkedi isua 75 ke emana ini oro. Enye ama okop uyo ndien ke eti ibuot ama eme ime ke nyọhọ-nsụhọ ini uwem esie, ebetde Jehovah.
Ke akpatre, Abasi ama anam un̄wọn̄ọ emi ọnọ Abraham (Abram) oro ẹkemede ime ete: “Ke akpanikọ nditreke-tre ndidiọn̄ fi nnyụn̄ nnam fi ọtọt.” Apostle Paul ama adian do ete: “Abraham ọkọbọ mme un̄wọn̄ọ Abasi ke enye ama ekeme anyanime.”—Mme Hebrew 6:13-15.
Nso idi ime? Mme n̄wed ukabadeikọ ẹkabade enye nte ukeme “nditie sụn̄-n̄ mbet n̄kpọ” m̀mê ndiwụt “ediyọ ke idak iyatesịt m̀mê mfiomo.” Ntre ẹsisịn ime fo ke udomo ke ini afo enyenede ndibet owo m̀mê n̄kpọ, mîdịghe ke ini ẹnamde se iyatde fi esịt m̀mê ke ini odude ke idak mfịghe. Ke mme utọ idaha ntre owo ime esimụm idem akama; owo unana ime esibụmede onyụn̄ ọsọp iyatesịt.
Ererimbot Unana Ime Eyo Nnyịn
Akpan akpan ke ediwak ikpọ obio, owo idorike nsọn̄uyo ke ime edi ke usọp. Ye ediwak miliọn owo ẹmi ẹdụn̄de ke ikpọ obio ẹmi owo ẹwakde, usen kiet kiet ọtọn̄ọ ke ini n̄kanika udemede owo ke idap amiade ke usenubọk. Oro ọtọn̄ọ idat idat itọk—ndika ebiet, ndika n̄kokụt owo, ndikụt unen ke n̄kpọ se ẹyomde. Nte edi n̄kpọ n̄kpaidem ndikụt ediwak owo ẹnanade nduọkodudu ye ime?
Nte ndudue mbon efen ẹsinam esịt ayat fi? Albert ọdọhọ ete: “Ami mmaha edika n̄kpọ ke idiọk ini.” Ediwak owo ẹyenyịme ẹte ke ndibet owo oro anamde ubịghi akaha etie ubiak ubiak, akpan akpan edieke edide odu ini oro ẹbịnede. Ẹkedọhọ ẹban̄a Andikara Newcastle, kpa owo mbre ukara Britain eke ọyọhọ isua ikie 18, ẹte: ‘Enye esiduọk ubak hour kiet ke usenubọk, emi enye esibịnede ofụri usen oro ye unana edisịm.’ Edieke afo ekpekenyenede ndiberi edem ye utọ owo oro ofụri usen, nte afo ekpekeme ndime ime?
Ke ini awatde moto, nte emesisọp iyatesịt, emen̄e ndibet, m̀mê osobo idomo ediwat enen̄ede ọsọp? Ke mme utọ idaha ntre, unana ime esiwak ndida afanikọn̄ ndi. Ke 1989, ke se ikedide West Germany adan̄aoro, se ikawakde ikan unọmọ moto 400,000 ẹma ẹsụn̄ọ ke edida unan m̀mê n̄kpan̄a. Ke otu ẹmi, unọmọ 1 ke otu 3 okoto ediwat ọsọp akaha mîdịghe edikpere moto oro akade ke iso n̄kaha. Ke ntre, ke nsụhọde n̄kaha ke ndusụk udomo, unana ime ekedi ntak edida unan m̀mê n̄kpan̄a mme owo oro ẹkewakde ẹkan 137,000. Nso utịp ndikpe nnọ unana ime!
Ann eseme ete, “Esidi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ọnọ mi ndime ime ke ini owo esịbede odụk nneme kpukpru ini, m̀mê ke ini owo anamde inua akaha.” Karl-Hermann ọdọhọ ete ke “n̄kpri owo oro mînyeneke ukpono inọ mbonusọn̄” ẹsisịn ime imọ ke udomo.
Mmọemi ye mme idaha efen ẹkeme ndinam fi anana ime. Didie, ndien, ke afo ekeme ndinyene ime n̄kan?
Jehovah Ekeme Ndinam Ime Fo Ọsọn̄ Idem
Ediwak owo ẹkere ẹte ke ime owụt unana ubiere m̀mê mmeme. Nte ededi, ye Jehovah enye owụt idiọn̄ọ ukeme. Enye ke idemesie “enyene anyanime . . . inyụn̄ iyomke baba owo kiet atak, edi oyom kpukpru owo ẹtua n̄kpọfiọk ẹkabade esịt.” (2 Peter 3:9) Ke ntre, man anam ediyọ fo ọsọn̄ idem, sịk kpere Jehovah nyụn̄ beri edem ke enye ke ofụri esịt fo. Ndinam itie ebuana fo ye Abasi ọsọn̄ idem edi ata akpan usio-ukot kiet ke ndikọri edu ime.
Akan oro, edi akpan n̄kpọ ndifiọk mme uduak Jehovah kaban̄a isọn̄ ye ubonowo. Abraham ‘okodori enyịn ke Obio eke enyenede nsọn̄ọnda [Obio Ubọn̄ Abasi], eke Andibọp ye Andinam Enye edide Abasi.’ (Mme Hebrew 11:10) Ukem ntre, eyefọn ndinyene in̄wan̄în̄wan̄ ekikere mban̄a mme un̄wọn̄ọ Abasi ndinyụn̄ n̄kop uyụhọ ke ndibet Jehovah. Afo eyefiọk adan̄aoro ete ke ime, utu ke ndiwụt mmen̄e, ke akpanikọ ododụri mme owo esịn ke utuakibuot akpanikọ. Ntem, “ẹda ẹte, anyanime Ọbọn̄ nnyịn ọwọrọ edinyan̄a.”—2 Peter 3:15.
Nso edieke mme idaha fo esịnde ime fo ke udomo ke usụn̄ oro ekperede ndidi se mûkemeke ndiyọ? Nte mbon oro mînịmke ke akpanikọ ẹsifiomo fi? Nte afo ọmọdọn̄ọ ke anyanini oro etiede nte idinyeneke utịt? Ke utọ idaha ntre, ti se mbet oro James ekewetde. Ke ama eketịn̄ otụk uwụtn̄kpọ oro mme prọfet ẹkenịmde ke ndiwụt ime, enye ama ayarade ndịben̄kpọ oro anamde owo etie sụn̄-n̄ ke idak ọkpọsọn̄ mfịghe. James ọkọdọhọ ete: “Nte owo okụt ukụt ke otu mbufo? Yak enye ọbọn̄ akam.”—James 5:10, 13.
Bọn̄ akam ke esịt akpanikọ nọ Abasi ete ọsọn̄ọ ime fo idem onyụn̄ an̄wam fi ndikara edu fo ke idak idomo. Ka bịne Jehovah kpukpru ini, ndien enye eyen̄wam fi ndidiọn̄ọ mme idaha m̀mê mme edu mbon en̄wen oro esịnde akpan mfịna ke sụn̄sụn̄ edu fo. Ndibemiso mbọn̄ akam mban̄a mme idaha ẹmi ẹtiede idomo idomo oro ẹkemede ndidemede ekeme ndin̄wam fi nditie sụn̄-n̄.
Ndinyene Nnennen Ekikere Mban̄a Idem ye Mbon Efen
Man enyene ifụre ekikere, ana afo enyene nnennen ekikere aban̄a idemfo ye mbon efen. Ekeme ndinam emi ebe ke edikpep Bible, koro enye owụtde ete ke kpukpru owo ẹmana ye unana mfọnmma ndien ke ntre enyene ndudue. Akan oro, ifiọk Bible eyen̄wam fi ọkọri ke ima. Edu emi edi akpan n̄kpọ ke ndinyene ime ye mbon efen.—John 13:34, 35; Rome 5:12; Philippi 1:9.
Ima ye unyịme ndifen ekeme ndinam esịt fo osụhọde ke ini ẹnamde esịt ayat fi. Edieke owo enyenede mme edu oro afo mûmaha, ima eyeti fi ete ke edi mme edu owo oro ke afo mûnyịmeke, idịghe owo oro. Kere ban̄a adan̄a ediwak ini oro anade edi mme mmeme fo esidomo ime Abasi onyụn̄ anade edi esiyat mbon efen esịt.
Ndinyene nnennen ekikere mban̄a idemfo n̄ko eyen̄wam fi ndinyene ime mbet. Ke uwụtn̄kpọ, nte afo ama anyanade ebịne mme ifetutom ke utom Jehovah, edi osobo edikpu? Nte afo omokụt nte ime fo okụrede usọp usọp? Ke edide ntre, do ti ete ke orụn̄ ọkpọsọn̄ unana ime edi ntan̄idem. Solomon ọkọdọhọ ete, “Ime esịt ọfọn akan n̄kponesịt.” (Ecclesiastes 7:8) Ih, ntan̄idem edi akpan ubiọn̄ọ ọnọ edikọri ime. Nte idịghe akpanikọ nte ke owo oro osụhọrede idem esikụt nte edide mmemmem n̄kpọ nditie sụn̄-n̄ mbet? Ke ntre, kọri nsụhọdeidem, ndien afo nte ọfọnde akan eyekeme ndinyịme ubiatini ye ifụre ekikere.—Mme N̄ke 15:33
Ime Akama Ediwak Utịp
Ẹdiọn̄ọ Abraham akpan akpan ke ntak mbuọtidem esie. (Rome 4:11) Edi, ime edi se ikanamde mbuọtidem esie ebịghi. Nso ikedi utịp esie ke ndibet Jehovah?
Jehovah ama enyene mbuọtidem oro ọkọride-kọri ke idem Abraham. Enyịn̄ Abraham ke ntre ama akabade okpon ndien mme andito ubon esie ẹma ẹkabade ẹdi akamba idụt. Kpukpru idụt isọn̄ ẹkeme ndikụt ufọn eke otode mfri esie. Abraham akanam n̄kpọ nte etịn̄ikọ ke ibuot Abasi ye idem nte mbiet Andibot. Nte utịp oro okponde akan emi ama ekeme ndidu nnọ mbuọtidem ye ime Abraham?
‘Ọbọn̄ enyene esịtmbọm’ ọnọ mme Christian oro ẹyọde idomo ke ime. (James 5:10, 11) Mme utọ owo oro ẹnyene eti ubieresịt ke ntak ẹnamde uduak esie. Ke n̄kan̄ fo, ndien, edieke afo ebetde Jehovah onyụn̄ ọyọde mme idomo ke ime, ediyọ fo eyesụn̄ọ ke unyịme ye edidiọn̄ Jehovah.
Ime otịm an̄wam ikọt Abasi ke kpukpru ikpehe uwem. Mme asan̄autom Jehovah iba, ẹmi ẹkerede Christian ye Agnes, ẹma ẹkụt emi ke ini mmọ ẹkebierede ndidụk ediomi ndọ. Mmọ ẹma ẹnam ubịghi ke ediomi ndọ oro ke ntak ukpono oro ẹkenyenede ẹnọ ete ye eka Christian, oro ẹkeyomde ini man ẹfiọk Agnes. Nso utịp ke edinam emi ekenyene?
Christian anam an̄wan̄a ete, “Ke ukperedem kpọt ke nnyịn ikọfiọk adan̄a nte ime nnyịn ekenyenede se ọwọrọde ọnọ ete ye eka mi. Nnyịn ndibet ke ime ikowotke itie ebuana mi ye n̄wan mi. Edi enye ekedi akpa n̄kpọ oro ọkọbọpde itie ebuana nnyịn ye ete ye eka mi.” Ih, ime akama ediwak utịp.
Ime esịn udọn̄ ọnọ emem n̄ko. Ubon ye mme ufan ẹyewụt esịtekọm nte ke afo unamke ikọ uban̄a ofụri ndudue mmimọ. Afo nditie sụn̄sụn̄ nnyụn̄ mfiọk se idude ke ini mbon efen ẹnamde ndudue eyebiọn̄ọ mme idaha oro ẹtiede esuene esuene. N̄ke mbon China kiet ọdọhọ ete: “Ime ke ini iyatesịt eyenam fi ọbọhọ editịmede esịt ke usen ikie.”
Ime anam edu fo ọkọri, ke editịm ntịn̄ an̄wam ke ndinam nti edu eken ẹdu ke eti idaha. Enye anam mbuọtidem fo ebịghi, anam emem fo odu ke nsinsi, onyụn̄ anam n̄kpọ inyen̄eke ima fo. Ndime ime eyen̄wam fi ndikop idatesịt ke adan̄aemi enyenede mfọnido, eti ido, ye ifụre ifụre ido. Ndiwụt ime anam owo enyene ukeme oro ẹyomde ke ndikọri anyanime ye mfara ke idem.
Do, bet edisu mme un̄wọn̄ọ Jehovah ke ime, ndien ẹn̄wọn̄ọ utịbe utịbe ini iso ẹnọ fi. Nte Abraham, afo akpakam ‘asan̄a ke mbuọtidem ye ime ọbọ mme un̄wọn̄ọ Abasi enyene.’—Mme Hebrew 6:12.
[Ndise ke page 23]
N̄kpet n̄kpet itie ebuana ye Jehovah eyen̄wam fi ndiwụt ime, nte Abraham akanamde