Nam Utom Ọkpọsọn̄ Kaban̄a Edinyan̄a Ubon Fo
“Ẹkama mmọ ke ntụnọ ye item Ọbọn̄.”—EPHESUS 6:4.
1, 2. Nso mme n̄kpọ-ata ke mme ete ye eka mfịn ẹsak iso ẹse?
ỌWỌRỌETOP magazine kiet okokot enye edinam ukpụhọde. Emi okodu ke ibuotikọ emi eketịn̄de aban̄a mme akpa-owo idem ukpụhọde oro ẹdade itie ke ubon ke mme isua ndondo emi. Ẹkedọhọ ke emi edi “utịp ntatara usiondọ, edifiak ndọ ndọ, edifiak nsio ndọ, nditọ akpara, ye mbufa mfịghe ke esịt mme ubon oro adianade kiet.” Mme utọ mfịghe ye nsịn̄ede emi ikpaha owo idem, koro Bible ama ebemiso etịn̄ ete ke mme owo ẹyesobo “ndiọk eyo” ke “ukperedem ini” ẹmi.—2 Timothy 3:1-5.
2 Ke ntre mme ete ye eka mfịn ẹsobo mme n̄kpọ-ata oro mme emana ẹmi ẹkebede mîkọdiọn̄ọke iban̄a. Okposụkedi ndusụk mme ete ye eka ke otu nnyịn ẹbọkde nditọ mmọ ke mme usụn̄ uten̄e Abasi “toto ke uyen,” ediwak ubon ẹtọtọn̄ọ ke ndondo emi ‘ndisan̄a ke akpanikọ.’ (2 Timothy 3:15; 3 John 4) Ekeme ndidi nditọ ẹma ẹkabade ikpọ owo ke ini mme ete ye eka ẹketọn̄ọde ndikpep mmọ mme usụn̄ Abasi. N̄ko-n̄ko, ẹkụt ediwak ibat mme ete m̀mê eka oro ẹbọkde nditọ ikpọn̄ ye mbuaha ubon ke otu nnyịn. Se ededi oro mme idaha fo ẹdide, item apostle Paul enyene n̄kpọ ndinam: “Ẹkama mmọ ke ntụnọ ye item Ọbọn̄.”—Ephesus 6:4.
Mme Ete ye Eka Christian ye Mme Utom Mmọ
3, 4. (a) Nso n̄kpọ ẹnam utom mme ete ẹsụhọde? (b) Ntak emi anade mme ete ẹdide Christian ẹnam se ikande edidi mme andise mban̄a ubon ke okụk?
3 Tịmfiọk ete ke Paul eketịn̄ ikọ esie ke N̄wed Mbon Ephesus 6:4 ọnọ “mme ete” akpan akpan. Ewetn̄wed kiet anam an̄wan̄a nte ke emana ẹmi ẹkebede “mme ete ẹkenyene mbiomo edibọk nditọ mmọ ke n̄kan̄ eke ido uwem ye ke n̄kan̄ eke spirit; mme ete ẹkenyene mbiomo kaban̄a ukpep n̄wed nditọ mmọ. . . . Edi Usọp Usọp Akwa Ukpụhọde ememen ntotụn̄ọ itie ebuana emi efep; mme ete ẹma ẹkpọn̄ mme in̄wan̄ ye mme itie urua, ẹkpọn̄ ufọk mmọ ẹkenam utom ke mme usiakifia ndien ekem ẹkenam ke mme ọfis. Mme eka ẹma ẹmen ediwak utom ẹmi mme ete ẹkesisede ẹban̄a inikiet ko ẹnam. Ke usụn̄ oro akade-kaiso ndikọri, edidi ete ama akabade edi ekikere oro ẹtịn̄de-tịn̄ utu ke edinanam.”
4 Iren Christian: Ẹkûyụhọ ke ndidi sụk mme andise mban̄a ubon ke okụk, ẹkpọn̄de kpukpru edinọ ukpep ye edibọk nditọ mbufo ẹnọ ibanndọ mbufo. Mme N̄ke 24:27 ama akpak mme ete ke eset ete: “Tịm nam utom fo ke ebresien, nyụn̄ nam n̄kpọ ma ke in̄wan̄; ndien ke ini oro okụrede, bọp ufọk fo.” Kpasụk ntre mfịn, nte erenowo oro anamde utom, ekeme ndiyom afo anam utom ọkpọsọn̄ ye ke anyanini man enyene se ẹdade ẹdu uwem. (1 Timothy 5:8) Nte ededi, ke oro okụrede, mbọk da ini “bọp ufọk fo”—ke n̄kan̄ eke ntụk ye eke spirit.
5. Didie ke ibanndọ Christian ẹkeme ndinam utom kaban̄a edinyan̄a ubon mmọ?
5 Ibanndọ Christian: Ana mbufo n̄ko ẹnam utom ọkpọsọn̄ kaban̄a edinyan̄a ubon mbufo. Mme N̄ke 14:1 ọdọhọ ete: “Enyene ibuot an̄wan ọbọp ufọk esiemmọ.” Nte mme nsan̄andọ, mbufo ye mme ebe mbufo ẹbabuana mbiomo ẹdinọ nditọ mbufo ukpep. (Mme N̄ke 22:6; Malachi 2:14) Emi ekeme ndibuana edinọ nditọ mbufo ntụnọ, nditịm mmọ idem nnọ mme mbonoesop Christian ye an̄wautom, m̀mê idem ndinịm ukpepn̄kpọ Bible ubon ke ini mme ebe mbufo mîkemeke ndinam ntre. Mbufo n̄ko ẹmekeme ndinam ekese ke ndikpep nditọ mbufo mme usọ unam n̄kpọ ke esịt ufọk, nti eduuwem, usana idem, ye ediwak n̄kpọ eken oro ẹnyenede ufọn. (Titus 2:5) Ke ini mme ebe ye ibanndọ ẹnamde n̄kpọ ọtọkiet ke usụn̄ emi, mmọ ẹkeme ndisịm udọn̄ nditọ mmọ ke usụn̄ oro ọfọnde akan. Nso ikam idi ndusụk ke otu mme udọn̄ oro?
Ndise Mban̄a Mme Udọn̄ Eke Ntụk Mmọ
6. Nso udeme ke mme ete ye eka ẹnyene ke n̄kọri eke ntụk nditọ mmọ?
6 ‘Ke ini eka ọbọkde nditọ esie,’ mmọ ẹsikere ke imenyene ukpeme, ifụre, idi se ẹmade. (1 Thessalonica 2:7; Psalm 22:9) Ibat ibat eka ẹkeme ndibiọn̄ọ udọn̄ edinọ nsek nditọ mmọ ọyọhọ ntịn̄enyịn. Prọfet Isaiah okobụp ete: “Nte n̄wan ekeme ndifre eyen nsek esiemmọ, nnyụn̄ ntre nditua eyen emi enye amande mbọm?” (Isaiah 49:15) Ntem mme eka ẹnyene akpan mbiomo ke n̄kọri eke n̄kan̄ ntụk nditọ. Edi, mme ete n̄ko ẹnyene akpan mbiomo ke afan̄ emi. Paul Lewis, andinọ ubon ukpep, ọdọhọ ete: “Akananam n̄kopke ubon ndomokiet oro akanam eyen [oro anamde idiọkn̄kpọ] ọdọhọde ke imenyene eti itie ebuana ye ete mmimọ. Ndomokiet ke otu ediwak ke itie ikie idụhe.”
7, 8. (a) Nso uyarade odu kaban̄a mbọbọ oro ọsọn̄de idem ke ufọt Jehovah Abasi ye Eyen esie? (b) Didie ke mme ete ẹkeme ndinam ima ima itie ebuana ye nditọ mmọ ọsọn̄ idem?
7 Ntre edi akpan n̄kpọ nte mme ete ẹdide Christian ẹtịn̄ enyịn ẹkọri mbọbọ ima oro mmọ ẹnyenede ẹnọ nditọ mmọ. Da Jehovah Abasi ye Jesus Christ ke uwụtn̄kpọ. Ke baptism Jesus, Jehovah ama ọdọhọ ete: “Afo edi edima eyen Mi; mmenem esịt etieti ye Afo.” (Luke 3:22) Ẹwụt ekese n̄kpọ ke mme ikọ ifan̄ oro! Jehovah (1) ama anam ẹfiọk Eyen esie, (2) ama etịn̄ ima oro enye amade Jesus in̄wan̄în̄wan̄, onyụn̄ (3) anam ẹfiọk edinyịme oro enye onyịmede Jesus. Edi, emi ikedịghe n̄kukụre ini oro Jehovah okowụtde ima oro enye amade Eyen esie. Jesus ke ukperedem ama ọdọhọ Ete esie ete: “Afo akamama Mi, ndien ediwụk adaha ererimbot.” (John 17:24) Nte ededi, ke akpanikọ, ndi kpukpru mme okop item nditọiren ye iban iyomke mme ete mmọ ẹfiọk, ẹma, ẹnyụn̄ ẹnyịme mmimọ?
8 Edieke afo edide ete, anaedi afo emekeme ndinam ekese ndinyene ima ima mbọbọ ye nditọ fo ebe ke ndinam n̄kpọ n̄wụt ima ye nditetịn̄ enye kpukpru ini. Edi akpanikọ, ọsọsọn̄ ndusụk irenowo ndiwụt ima mmọ, akpan akpan edieke ete mmọ akanam mîkowụtke mmọ ima in̄wan̄în̄wan̄. Edi idem etikwo etikwo edidomo ndiwụt ima nnọ nditọ fo ekeme ndinyene ọkpọsọn̄ odudu. Idem n̄kpọ, “ima ọbọp owo ọkọri.” (1 Corinth 8:1) Edieke nditọ fo ẹnyenede ifụre ke ntak ima fo nte ete, mmọ ẹyetịm ẹnyene ntụhọ edidi ‘ata nditọiren ye nditọiban’ ẹnyụn̄ ẹnyene ifụre ndiberi edem ke afo.—Mme N̄ke 4:3.
Ndise Mban̄a Mme Udọn̄ N̄kpọ eke Spirit Mmọ
9. (a) Didie ke mme ete nditọ Israel emi ẹkebakde Abasi ẹkese ẹban̄a mme udọn̄ n̄kpọ eke spirit ubon mmọ? (b) Nso ifet ke mme Christian ẹnyene ndikpep nditọ mmọ n̄kpọ ke ido nneme?
9 Nditọwọn̄ n̄ko ẹnyene mme udọn̄ n̄kpọ eke spirit. (Matthew 5:3) Moses ama eteme mme ete ye eka nditọ Israel ete: “Yak mme ikọ emi ami ntemede fi mfịn emi, ẹdu fi ke esịt: nyụn̄ dọdiọn̄ siak mmọ nọ nditọ fo, nyụn̄ kama mmọ ke inua fo ke ini afo etiede ke ufọk fo, ye ini afo asan̄ade ke usụn̄, ye ke ini afo anade ke isọn̄, ye ke ini afo adahade ke enyọn̄.” (Deuteronomy 6:6, 7) Edieke afo edide Christian ete m̀mê eka, afo emekeme ndinam ekese ke edinọ item fo ke ido nneme, nte ke “ini afo asan̄ade ke usụn̄.” Ini oro ẹwatde ke moto ubon ọtọkiet, ẹkade ndidep n̄kpọ, m̀mê ẹsan̄ade ọtọkiet ye nditọ fo to ke enyịnusụn̄ sịm enyịnusụn̄ ke utom ukwọrọikọ Christian ẹnọ nti ifet ndinọ item ke usụn̄ oro enyenede ifụre. Mme ini udia ẹdi eti ini akpan akpan ọnọ mme ubon ndineme nneme. Eka kiet ọkọdọhọ ete, “Nnyịn isida ini udia ndineme mban̄a mme n̄kpọ oro ẹketịbede ke usen oro.”
10. Ntak emi ukpepn̄kpọ ubon esidide n̄kpọ-ata ndusụk ini, ndien nso ubiere ke ana mme ete ye eka ẹnyene?
10 Nte ededi, ata item oro ẹnọde ebe ke ukpepn̄kpọ Bible ofụri ini oro ẹnyenede ye nditọ mbufo edi akpan n̄kpọ n̄ko. Nte ẹnyịmede, “ndisịme ido eyịre ke esịt” nditọwọn̄. (Mme N̄ke 22:15) Ndusụk mme ete ye eka ẹdọhọ ẹte ke nditọ mmimọ ẹkeme ndikokoi mbiọn̄ọ ukpepn̄kpọ ubon mmemmem mmemmem. Didie? Ebe ke ndisịn ntịme nnyụn̄ nnam se ifekde owo ke ndinam mme uyat uyat n̄kpọ oro ẹwọn̄ọrede n̄kpan̄utọn̄ (utọ nte en̄wan ye nditọeka), m̀mê ndinam n̄kpọ nte inyeneke akpan ifiọk akpanikọ Bible. Edieke emi akade anyan okosịm en̄wan ndibiere m̀mê uduak anie ọsọn̄ akan, ana ubiere ete ye eka ọsọn̄ akan. Inaha mme ete ye eka ẹdide Christian ẹsion̄o idem ẹkpọn̄ ẹnyụn̄ ẹyak nditọ mmọ ẹkara ufọk.—Men Galatia 6:9 domo.
11. Didie ke ẹkeme ndinam ukpepn̄kpọ ubon enyene inem?
11 Edieke ukpepn̄kpọ ubon mînemke nditọ mbufo, anaedi ẹkeme ndinam ndusụk ukpụhọde. Ke uwụtn̄kpọ, nte ẹda ukpepn̄kpọ emi nte usụn̄ edidụn̄ọde mme ndudue nditọ fo eke ndondo emi? Ndusụk eyedi se ifọnde ikan ndineme mme utọ n̄kpọ oro ke ndịbe. Nte ẹmesinịm ukpepn̄kpọ mbufo kpukpru ini? Edieke afo abiatde enye efep ke ntak edinam television m̀mê mme edinam mbre mbuba oro ẹmade, anaedi nditọ mbufo ididaha ukpepn̄kpọ emi ke ata akpan n̄kpọ. Nte edu unịm ukpepn̄kpọ fo edi eke ofụri esịt onyụn̄ enyene ufiop? (Rome 12:8) Ih, ukpepn̄kpọ ekpenyene ndinyene inem. Domo ndibuan kpukpru nditọ. Tie in̄wan̄în̄wan̄ nyụn̄ nọ nsịnudọn̄, otorode nditọ fo ke mmọ ndibuana. Nte ededi, kûkụre sụk ibuotikọ, edi domo ndisịm esịt.—Mme N̄ke 23:15.
Ndinọ Ntụnọ ke Edinen Ido
12. Ntak emi ntụnọ mîsibuanake edimia ke ikpa kpukpru ini?
12 Nditọwọn̄ n̄ko ẹnyene ọkpọsọn̄ udọn̄ kaban̄a ntụnọ. Nte ete m̀mê eka, afo ekpenyene ndinịm mme adan̄a nnọ mmọ. Mme N̄ke 13:24 ọdọhọ ete: “Osụk eto esie asua eyen esie: edi ama eyen abak otụnọ enye.” Nte ededi, ikọ Bible iwọrọke ite ke ẹnyene ndinọ ntụnọ kpukpru ini ke ndimia ke ikpa. Mme N̄ke 8:33 ọdọhọ ete: “Ẹkop item,” ndien ẹsian nnyịn nte ke “nduari odụk asian ke idem, akan ubọk ikpa ikie eke ẹmịn̄ade owo ndisịme.”—Mme N̄ke 17:10.
13. Didie ke ẹkpenọ eyen ntụnọ?
13 Ndusụk ini, ekeme ndidot ndida ikpa nnọ ntụnọ. Nte ededi, edieke ẹnamde ke iyatesịt, anaedi enye eyebe ubọk onyụn̄ anana ufọn. Bible ọtọt ete: “Mme ete, ẹkûfiomo nditọ mbufo, mbak esịt ediduọ mmọ.” (Colossae 3:21) Ke akpanikọ, “ufịk [anam] enyene ibuot owo akabade ndisịme.” (Ecclesiastes 7:7) Uyen oro esịt ayatde ekeme idem ndisọn̄ ibuot ye ndinen idaha. Ntem, mme ete ye eka ẹkpenyene ndida N̄wed Abasi nditụnọ nditọ mmọ ke edinen ido ke usụn̄ oro enyenede iwụk edi adade ukem ukem. (2 Timothy 3:16) Ẹnọ ntụnọ otode Abasi ke ima ye sụn̄sụn̄ ido.—Men 2 Timothy 2:24, 25 domo.a
14. Nso ke mme ete ye eka ẹkpenam edieke mmọ ẹnyenede ntụhọ ediyat esịt?
14 Nte ededi, “kpukpru nnyịn idedue ke ediwak n̄kpọ.” (James 3:2) Idem ete m̀mê eka oro esitiede ima ima kpukpru ini ekeme ndiyak idem nnọ mfịghe eke ibio ini onyụn̄ etịn̄ mme n̄kpọ oro mîdotke m̀mê oro owụtde iyatesịt. (Colossae 3:8) Edieke oro etịbede, kûyak utịn osụhọde edisịm eyen fo ke akwa mfụhọ m̀mê edisịm fi ke idemfo ke iyatesịt. (Ephesus 4:26, 27) Biere mfịna oro ye eyen fo, ekpede ubọk edieke oro odotde. (Men Matthew 5:23, 24 domo.) Ndiwụt utọ nsụhọdeidem oro ekeme ndidụri fi ye eyen fo ndian ọtọkiet. Edieke afo ekerede ke imọ idikemeke ndikara esịt imọ ye nte ke iyeyat esịt, yom un̄wam to mbiowo esop oro ẹmekde.
Mme Ubon Oro Ete m̀mê Eka Kpọt Esede Enyịn ye Mbuaha Ubon
15. Didie ke ẹkeme ndin̄wam nditọ ke mme ubon oro ete m̀mê eka kpọt esede enyịn?
15 Nte ededi, idịghe kpukpru nditọ ẹnyene ibetedem mme ete ye eka. Ke United States, eyen 1 ke otu 4 edi se ete m̀mê eka kpọt ọbọkde. Ke eyo Bible ‘nditọ akpa’ ẹkedi ọsọ n̄kpọ, ndien ẹtịn̄ ẹban̄a edikere mban̄a mmọ ndien ndien ke N̄wed Abasi. (Exodus 22:22) Mfịn, mme ubon emi edide ete m̀mê eka kpọt edi Christian emi esede enyịn ukem ntre ẹsobo mme mfịghe ye mme mfịna, edi mmọ ẹkop ndọn̄esịt ke ndifiọk nte ke Jehovah edi “ete nditọ akpa, ye ebiereikpe mme ebeakpa.” (Psalm 68:5) Ẹkpak mme Christian “ndisan̄a nse nditọ akpa ye mme ebeakpa ke ukụt mmọ.” (James 1:27) Ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ẹkeme ndinam ekese ke ndin̄wam ubon oro ete m̀mê eka kpọt esede enyịn.b
16. (a) Nso ke ete m̀mê eka oro edide enye ikpọn̄ ese aban̄a ubon akpanam ke ibuot ubon mmọ? (b) Ntak emi ntụnọ ekemede ndidi ọkpọsọn̄ n̄kpọ, edi ntak emi anade ẹnọ enye?
16 Edieke afo edide ete m̀mê eka oro esede aban̄a ubon ikpọn̄, nso ke afo ke idemfo ekeme ndinam man ubon fo enyene ufọn? Afo enyene ndinọ ntịn̄enyịn ke ukpepn̄kpọ Bible ubon, edidụk mme mbonoesop, ye an̄wautom. Nte ededi, ntụnọ ekeme ndidi ọkpọsọn̄ n̄kpọ akpan akpan. Eyedi afo ke osụk ofofụhọ aban̄a editaba edima nsan̄andọ ke n̄kpa. Mîdịghe ekeme ndidi afo ke an̄wana ye mme ekikere ubiom idem ikpe m̀mê iyatesịt kaban̄a n̄wụre itie ndọ. Edieke afo ye akani nsan̄andọ fo ẹnyenede unen edibọk nditọ nte ekemde ye ibet, afo emekeme ndikop ndịk nte ke eyen fo ekeme ndima ndidụn̄ ye nsan̄andọ fo oro ama akadianade etie m̀mê oro ama ọkọwọrọ ndọ. Mme utọ idaha oro ekeme ndinam edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ke n̄kan̄ eke ntụk ndinọ ntụnọ oro adade ukem ukem. Nte ededi, Bible asian nnyịn ete ke “eyen eke ẹyakde ẹnọ idemesie, esịn eka esie bụt.” (Mme N̄ke 29:15) Ntre kûyak esịt obiom fi ikpe, kûtua n̄kpọfiọk, m̀mê ndikop mfịghe ke ntụk ke ntak akani nsan̄andọ. Nịm mme idaha oro owụtde eti ibuot onyụn̄ enyenede iwụk. Kûbiat mme edumbet Bible.—Mme N̄ke 13:24.
17. Didie ke utom mme andibuana ke ubon ẹkeme ndibuaha kiet ke ubon oro ete m̀mê eka kpọt esede enyịn, ndien nso ke ẹkeme ndinam ndibiọn̄ọ emi?
17 Mme mfịna ẹkeme ndidemede, nte ededi, edieke eka oro edide enye ikpọn̄ ese aban̄a ubon anamde n̄kpọ ye eyeneren esie nte andida itie ebe—owo emi enyenede ufọk—m̀mê ye eyenan̄wan esie nte owo emi ẹnyenede nditịn̄ ndịben̄kpọ nnọ, efịkde enye ye mme ọkpọkpọ mfịna. Ndinam ntre idotke onyụn̄ otịmede eyen oro. Ke ini mme utom ete m̀mê eka ẹbuahade kiet ye eke eyen, ntụnọ ekeme ndinana. Fiọk ete ke afo edi ete m̀mê eka. Edieke afo edide eka emi oyomde item oro ọkọn̄ọde ke Bible, yom emi to mbiowo m̀mê iso-ọfọn akamba eyenete an̄wan oro ọkọride osịm ọyọhọ idaha.—Men Titus 2:3-5 domo.
18, 19. (a) Nso idi ndusụk n̄kpọ-ata oro mbuaha ubon ẹsisobode? (b) Didie ke mme ete ye eka ke mbuaha ubon ẹkeme ndiwụt eti ibuot ye ọniọn̄?
18 Mbuaha ubon n̄ko ẹsisobo mme n̄kpọ-ata. Ediwak ini, ebe-eka m̀mê n̄wan-ete ẹsikụt nte ke “nditọ ebe m̀mê nditọ n̄wan isiwakke ndiwụt ima.” Ke uwụtn̄kpọ, nditọ ebe m̀mê nditọ n̄wan ẹkeme ndisọp ndiọn̄ọ se itiede nte ediwụt ata nditọ uma. (Men Genesis 37:3, 4.) Ke akpanikọ, nditọ ebe m̀mê nditọ n̄wan ẹkeme ndin̄wana ndikan mfụhọ kaban̄a ete m̀mê eka oro ọwọrọde ndọ ẹnyụn̄ ẹkop ndịk nte ke ndima ebe-eka m̀mê n̄wan-ete editie nte unana edinam akpanikọ nnọ ata ete m̀mê eka mmọ. Ndidomo ndinọ ntụnọ oro ẹyomde ekeme ndisan̄a ye uyat uyat ikọ, ‘Idịghe afo edi ete m̀mê eka mi!’
19 Mme N̄ke 24:3 ọdọhọ ete: “Ẹda eti ibuot ẹbọp ufọk; ẹnyụn̄ ẹda ọniọn̄ ẹnam enye ọsọn̄.” Ih, oyom eti ibuot ye ọniọn̄ ke n̄kan̄ kpukpru owo man mbuaha ubon okụt unen. Nte ini akade, ana nditọ ẹnyịme akpanikọ oro esiwakde nditie ubiak ubiak nte ke mme n̄kpọ ẹkpụhọde. Kpasụk ntre, ekeme ndiyom mme ebe-eka m̀mê n̄wan-ete ẹkpep ndime ime nnyụn̄ n̄wụt mbọm, idịghe ndisọsọp nyat esịt ke ini etiede nte ke idarake mmọ. (Mme N̄ke 19:11; Ecclesiastes 7:9) Mbemiso ọtọn̄ọde utom nte ọnọ ntụnọ, nam n̄kpọ ndinyene itie ufan ye eyen ebe m̀mê eyen n̄wan. Tutu ẹnyene utọ mbọbọ oro, ndusụk owo ẹkeme ndikere nte ọfọnde akan ndiyak ata ete m̀mê eka ọnọ ntụnọ. Ke ini mme mfịghe ẹdemerede, ana ẹsịn ukeme ndineme nneme. Mme N̄ke 13:10 ọdọhọ ete: “Mmọ eke ẹkopde item [“ẹkọkde ibuot ọtọkiet,” NW] ẹnyene ibuot.”c
Kaiso Ndinam Utom Kaban̄a Edinyan̄a Ubon Fo!
20. Nso ke mme ibuotufọk ẹdide Christian ẹkpenyene ndikaiso nnam?
20 Mme ubon Christian oro ẹsọn̄de idem idịghe n̄kpọ mbuari. Ana mbufo mme ibuotufọk ẹkaiso ndinam utom ọkpọsọn̄ kaban̄a edinyan̄a ubon mbufo. Ẹtịn̄ enyịn ndikụt ndiọi edu m̀mê mme udọn̄ ererimbot. Ẹnịm eti uwụtn̄kpọ ke utịn̄ikọ, eduuwem, ima, mbuọtidem, ye edisana ido. (1 Timothy 4:12) Ẹwụt mbun̄wụm spirit Abasi. (Galatia 5:22, 23) Ime, edikere mban̄a, edifen nnọ, ye mbọm ẹyefiak ẹsịn odudu ke ukeme mbufo ndikpep nditọ mbufo n̄kpọ ke mme usụn̄ Abasi.—Colossae 3:12-14.
21. Didie ke ẹkeme ndimụm idaha oro ofiopde onyụn̄ enemde n̄kama ke ubon?
21 Ye un̄wam Abasi, ẹdomo ndimụm edu inemesịt ye ufiop ke esịt ubon mbufo n̄kama. Ẹbiat ini ọtọkiet nte ubon, odomode ndidia udia ọtọkiet ke nsụhọde n̄kaha inikiet ke usen. Edi, “ini eke ẹsakde ye ini eke ẹnekde” ẹdu. (Ecclesiastes 3:1, 4) Ih, ẹdiomi mme ini unọ idem inemesịt oro ọbọpde-bọp. Ofụri ubon ẹsidara ndika n̄kese mme itie ubon n̄kpọ eset, mme itie ubọk unam, ye mme utọ itie ntre. Mîdịghe mbufo ẹmekeme ndinịme TV nnyụn̄ mbiat ini ndikwọ ikwọ, ndikpan̄ utọn̄ nnọ ikwọ, ndibre mbre, ye edineme nneme. Emi ekeme ndin̄wam ubon ndidiana ọtọkiet n̄kan.
22. Ntak emi afo akpanamde utom ọkpọsọn̄ kaban̄a edinyan̄a ubon fo?
22 Akpakam kpukpru mbufo mme ete ye eka ẹdide Christian ẹkaiso ndinam n̄kpọ man ẹnem Jehovah esịt ọyọhọ ọyọhọ ‘nte mbufo ẹn̄wụmde mfri ke edinam kpukpru nti utom, ẹnyụn̄ ẹkọride ke ifiọk Abasi.’ (Colossae 1:10) Ẹbọp ubon mbufo ẹdori ke ọsọn̄idem itiat idakisọn̄ edide edikop item Ikọ Abasi. (Matthew 7:24-27) Ndien ẹnịm ke akpanikọ ẹte ke ukeme mbufo ndibọk nditọ “ke ntụnọ ye item Ọbọn̄” eyenyene unyịme esie.—Ephesus 6:4.
[Mme Ikọ idakisọn̄]
a Se ibuotikọ oro “The Bible’s Viewpoint: ‘The Rod of Discipline’—Is It Out-of-Date?” (Ekikere Bible: ‘Eto Item’—Nte Enye Edi N̄kpọ Eset?) ke Awake! eke September 8, 1992.
b Se Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) eke September 15, 1980, page 15-26.
c Se Enyọn̄-Ukpeme eke May 1, 1985, page 21-25.
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
◻ Didie ke ebe ye n̄wan ẹkeme ndidiana ọtọkiet ke ndibọp ubon mmọ?
◻ Nso idi ndusụk udọn̄ eke ntụk nditọ, ndien didie ke ẹkeme ndisịm ẹmi?
◻ Didie ke mme ibuotufọk ẹkeme ndikpep nditọ mmọ ke ido nneme ye ke ataata usụn̄?
◻ Didie ke mme ete ye eka ẹkeme ndinọ ntụnọ ke edinen ido?
◻ Nso ke ẹkeme ndinam kaban̄a ufọn ubon oro edide ete m̀mê eka kpọt ese enyịn ye mme mbuaha ubon?
[Ndise ke page 16]
Ima ye unyịme ete ẹdi akpan n̄kpọ ẹnọ n̄kọri ntụk eke eyen